Yönetim kurulu üyelerinin de¤iflik sosyal gü- venlik yasalar›na tabi sigortal›l›klar›n›n çak›flmas› konusu üç hal dikkate al›narak incelenecektir.
1- ‹ki Zorunlu Sigortal›l›¤›n Çak›flmas›
Halinde
Gerek 506 say›l› Sosyal Sigortalar Kanunu ve gerekse 1479 say›l› Ba¤-Kur Kanunu, yapt›klar› bir- birlerine paralel düzenlemeler ile, “çat›flan sigorta- l›l›k sorununu”, bir sigortal›n›n ayn› anda birden fazla sosyal güvenlik kurumuna ba¤l› olmas›n› ya-
saklay›p106
, sigortal›n›n önceden bafllay›p devam ede gelen sigortal›l›¤›na geçerlik tan›yarak çözüme ulaflt›rmaya çal›flm›fllard›r.
Sosyal güvenlik sistemimize göre, bir kimsenin Sosyal Sigortalar Kurumu kapsam›na girebilmesi için hizmet akdine ba¤l› bir iflte çal›flmas› yan›nda, baflka bir sosyal güvenlik kurumu kapsam›nda bu- lunmamas› da gerekir. Ayn› flekilde 1479 say›l› ya- sada da bir kimsenin Ba¤-Kur kapsam›na girebil- mesi için kendi ad›na ba¤›ms›z çal›fl›p kazanç sa¤-
lamas› yan›nda, baflkaca sosyal güvenlik kurumu
kapsam›nda bulunmamas› flart› getirilmifltir107
. Sos- yal güvenlik sistemimizde çifte sigortal›l›k müm- kün olmay›p, önceden bafllay›p devam ede gelen
sigortal›l›¤a geçerlilik tan›nmaktad›r108
.
Anonim flirket kurucu orta¤› veya yönetim ku- rulu üyeli¤i hiç ara vermeksizin devam etti¤inde ve önceden bafllayan ve devam eden sigortal›l›¤›n Ba¤-Kur sigortal›l›¤› olmas› halinde, kiflinin Sosyal Sigortalar Kurumu sigortal›s› olamayaca¤› ortadad›r (506 say›l› yasa md. 3/F). Bu tür devaml›l›k arze- den sigortal›l›klarda uygulanma yeri bulunmayan ekonomik yönden bask›n çal›flma araflt›rmas› ile sonuca gidilemez. Bask›n çal›flma ancak ayn› ta- rihte veya yak›n tarihlerde bafllayan sigortal›l›klar- da söz konusu olup, sonradan bafllayan Sosyal Si- gortalar Kurumu sigortal›l›¤›ndan çok önce baflla- yan ve kesintisiz devam eden Ba¤-Kur sigortal›l›¤›
sebebiyle uygulanmas› mümkün de¤ildir109
.
2- Zorunlu Sigortal›l›k ile ‹ste¤e Ba¤l›
Sigortal›l›¤›n Çak›flmas› Halinde
‹ste¤e ba¤l› sigortal›l›k, kiflinin kendi cebinden ödeyece¤i primlerle uzun vadeli sigorta kollar›n-
dan yararlanmas›d›r110
. Zorunlu sigortal›l›k ile iste- ¤e ba¤l› sigortal›l›¤›n çak›flmas› halinde zorunlu si- gortal›l›¤a öncelik tan›n›r.
Zorunlu Ba¤-Kur sigortal›l›¤› ile iste¤e ba¤l› Sosyal Sigortalar Kurumu sigortal›l›¤›n›n çak›flmas› halinde zorunlu Ba¤-Kur sigortal›l›¤› esas al›n›r. Çünkü, 506 say›l› Yasa’n›n 85. maddesine göre, bir kimsenin iste¤e ba¤l› sigortal› olmas› için, di¤er flartlar›n yan›nda "herhangi bir sosyal güvenlik ku- rulufluna tabi olarak çal›flmamak" flart› da gerekli- dir. Ayn› flart, iste¤e ba¤l› Ba¤-Kur sigortal›l›¤›n› düzenleyen 1479 say›l› Yasa’n›n 79. maddesinde de getirilmifltir. Öte yandan, 2926 say›l› Yasa’n›n 4/(a) maddesinde sözü geçen kurulufllara ba¤l› olanlar; zorunlu sigortal›lar olup, iste¤e ba¤l› si- gortal›lar de¤ildir. Baflka bir anlat›mla, an›lan mad-
de kapsam›na zorunlu sigortal›lar dahildir111
. Kural olarak zorunlu Ba¤-Kur sigortal›s› olan anonim flirket yönetim kurulu üyelerinin, ayn› za- manda zorunlu Ba¤-Kur sigortal›l›¤› ile çak›flan is- te¤e ba¤l› sigortal›l›klar›n›n (506 say›l› Yasa’n›n 85. maddesine veya 1479 say›l› Yasa’n›n 79. maddesi- ne göre) bulunmas› halinde, zorunlu Ba¤-Kur si- gortal›s› say›lacaklard›r.
MART ’08
S‹C‹L
3- Ba¤-Kur Sigortal›lar›n›n Befl y›l ve
Daha Fazla Süreye ‹liflkin Prim
Borcu Bulunmas› Halinde
1479 say›l› Yasa’n›n Ek 19. maddesine göre, bu yasa ve 2926 say›l› yasaya göre kay›t ve tescili yap›ld›¤› halde, befl y›l ve daha fazla süreye ilifl- kin prim borcu bulunan sigortal›lar›n bu sürelere iliflkin prim borçlar›n›n Kurum’ca yap›lacak bildi- rimde belirtilen süre içerisinde ödenmemesi ha- linde, daha önce prim ödemesi bulunan sigortal›- n›n ödedi¤i primlerin tam olarak karfl›lad›¤› ay›n sonu itibariyle, prim ödemesi bulunmayan sigor- tal›n›n ise tescil tarihi itibariyle sigortal›l›¤› durdu- rulur. Prim borcunun ait oldu¤u süreler sigortal›- l›k süresi olarak de¤erlendirilmez ve bu sürelere iliflkin Kurum alacaklar› takip edilmeyerek, Ku- rum alacaklar› aras›nda yer verilmez. Ancak, si- gortal› veya hak sahipleri daha sonra sigortal›n›n en son bulundu¤u basama¤›n baflvuru tarihindeki de¤eri üzerinden hesaplanacak borç tutarlar›n› tebli¤ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri takdirde bu süreler sigortal›l›k süresi olarak de- ¤erlendirilir. Bu madde kapsam›na giren sigortal›- lar hakk›nda zamanafl›m›n›n kesilmesi ve zamana- fl›m›n›n ifllememesi ile ilgili olarak 6183 say›l› Am- me Alacaklar›n›n Tahsil Usulü Hakk›nda Ka- nun’un 103. maddesinin birinci f›kras›n›n (6), (8) ve (10) numaral› bentleri hariç di¤er hükümleri ile ayn› yasan›n 104. maddesi hükümleri uygula- n›r.
Anonim flirket kurucu ortakl›¤› veya yönetim kurulu üyeli¤i nedeniyle kural olarak zorunlu Ba¤-Kur sigortal›s› say›lan kiflinin ayn› zamanda 506 say›l› yasaya tabi Sosyal Sigortalar Kurumu si- gortal›s› olmas› halinde, Ba¤-Kur’dan prim ödeme cetveli getirtilmek suretiyle ödedi¤i primlerin tam olarak karfl›lad›¤› ay›n sonu itibariyle befl y›l ve daha fazla süreye iliflkin prim borcu bulunup bu- lunmad›¤› tespit edilmeli, var ise, primlerin tam olarak karfl›land›¤› ay›n sonu itibariyle Ba¤-Kur sigortal›l›¤› durdurulmal›, prim borcuna ait süre- ler sigortal›l›k süresi olarak de¤erlendirilmeye- rek, anonim flirket kurucu orta¤› veya yönetim kurulu üyesinin bu sürelere iliflkin prim borcu bu- lunmad›¤›n›n tesbitine karar verilmeli ve 506 sa- y›l› Yasa'ya tabi zorunlu sigortal›l›¤›na geçerlik
tan›nmal›d›r112
.
SONUÇ
Yönetim kurulu ile anonim flirket aras›nda orga- nik bir ba¤ söz konusu olup, bir sözleflme iliflkisi bulunmamaktad›r. Organ olan yönetim kurulu ile anonim flirket aras›nda sadece organik bir iliflki bu- lunmas›na ra¤men, organ üyesi olan yönetim ku- rulu üyeleri ile anonim flirket aras›nda onlara bu s›- fat› sa¤layan bir hukuki iliflki bulunmaktad›r. Yö- netim kurulu üyeleri ile anonim flirket aras›ndaki hukuki iliflki bir sözleflme iliflkisidir. Bu sözleflme- nin niteli¤ini anonim flirket ile yönetim kurulu üye- leri serbestçe belirlerler. Kural olarak, bu sözleflme bir vekalet sözleflmesi olarak kabul edilmektedir. Unsurlar› mevcut olursa bir hizmet sözleflmesi ola- rak da nitelendirilebilmektedir.
Yönetim kurulu üyesi ile anonim flirket aras›n- daki sözleflmenin niteli¤i, yönetim kurulu üyesinin hangi sosyal güvenlik kurumuna tabi oldu¤unun saptanmas› aç›s›ndan önem tafl›maktad›r. Çünkü, 1479 say›l› Esnaf ve Sanatkarlar ve Di¤er Ba¤›ms›z Çal›flanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (Ba¤-Kur) Ka- nunu’nun 24. maddesi gere¤ince, anonim flirketle- rin kurucu ortaklar› ile yönetim kurulu üyeleri Ba¤-Kur sigortal›s› say›lmaktad›r. Ancak, an›lan ki- fliler, hizmet sözleflmesinin unsurlar›ndan olan ba- ¤›ml›l›k ve zaman flartlar› oluflur biçimde anonim flirket iflyerinde çal›fl›yorlar ise, Sosyal Sigortalar Kurumu sigortal›s› say›l›rlar.
Yönetim kurulu üyelerinin de¤iflik sosyal gü- venlik yasalar›na tabi sigortal›l›klar›n›n çak›flmas› halinde ise flu üç ilke uygulanacakt›r:
‹ki zorunlu sigortal›l›¤›n çak›flmas› halinde, sosyal güvenlik sistemimizde çifte sigortal›l›k mümkün olmay›p, önceden bafllay›p devam ede gelen sigortal›l›¤a geçerlilik tan›nmaktad›r. Ano- nim flirket kurucu orta¤› veya yönetim kurulu üyeli¤i hiç ara vermeksizin devam etti¤inde ve önceden bafllayan ve devam eden sigortal›l›¤›n Ba¤-Kur sigortal›l›¤› olmas› halinde, kiflinin Sos- yal Sigortalar Kurumu sigortal›s› olamayaca¤› or- tadad›r (506 say›l› yasa md. 3/F). Bu tür devaml›- l›k arzeden sigortal›klarda uygulanma yeri bulun- mayan ekonomik yönden bask›n çal›flma araflt›r- mas› ile sonuca gidilemez. Bask›n çal›flma ancak ayn› tarihte veya yak›n tarihlerde bafllayan sigor- tal›l›klarda söz konusu olup, sonradan bafllayan Sosyal Sigortalar Kurumu sigortal›l›¤›ndan çok önce bafllayan ve kesintisiz devam eden Ba¤-Kur
sigortal›l›¤› sebebiyle uygulanmas› mümkün de- ¤ildir.
Zorunlu sigortal›l›k ile iste¤e ba¤l› sigortal›l›¤›n çak›flmas› halinde zorunlu sigortal›l›¤a öncelik ta- n›n›r. Kural olarak zorunlu Ba¤-Kur sigortal›s› olan anonim flirket yönetim kurulu üyelerinin, ayn› za- manda zorunlu Ba¤-Kur sigortal›l›¤› ile çak›flan is- te¤e ba¤l› sigortal›l›klar›n›n (506 say›l› Yasa’n›n 85. maddesine veya 1479 say›l› Yasa’n›n 79. maddesi- ne göre) bulunmas› halinde, zorunlu Ba¤-Kur si- gortal›s› say›lacaklard›r.
Son olarak da, 1479 say›l› Yasa’n›n Ek 19. mad- desine gere¤ince, 1479 say›l› Yasa’n›n 24. madde- sine kay›t ve tescili yap›ld›¤› halde, befl y›l ve da- ha fazla süreye iliflkin prim borcu bulunan anonim flirket kurucu orta¤› veya yönetim kurulu üyesinin bu sürelere iliflkin prim borçlar›n›n Ba¤-Kur tara- f›ndan yap›lacak bildirimde belirtilen süre içerisin- de ödenmemesi halinde daha önce prim ödemesi bulunan anonim flirket kurucu orta¤› veya yönetim kurulu üyesinin ödedi¤i primlerin tam olarak kar- fl›lad›¤› ay›n sonu itibariyle, prim ödemesi bulun- mayan anonim flirket kurucu orta¤› veya yönetim kurulu üyesinin ise tescil tarihi itibariyle Ba¤-Kur sigortal›l›¤› durdurulur. Bu durumda, Ba¤-Kur si- gortal›l›¤› ile çak›flan baflka yasaya tabi bir sigorta- l›l›¤› bulunuyorsa, o sigortal›l›¤a geçerlilik tan›n›r.
D‹PNOTLAR
1 ‹sviçre ve Alman hukukunda, anonim flirket yönetim kurulu bir ya da birden fazla üyeden oluflabilmektedir (Fatih B‹LG‹L‹: Yeni Geliflmelerle ‹sviçre ve Alman Hukuklar›nda Anonim Ortakl›klar›n Organlar›n›n Davran›fllar›ndan Dolay› Üçüncü Kifliler Karfl›s›ndaki Sorumlulu¤u ve Organlar›n Tazminat Borcu (Ankara, 2004), 76, 85.); Frans›z hukukunda ise, anonim flirket yönetim kurulu en az üç, en fazla on iki üyeden oluflmaktad›r (Yadigar ‹ZM‹RL‹: Anonim fiirketlerde Yönetim Kurulunun Organ Niteli¤ini Kaybetmesi ve Hukuki Sonuçlar› (Ankara, 2001), 40, dn. 2). 2 Halil ARSLANLI: Anonim fiirketler (‹stanbul, 1961), 89. Çevik de,
Arslanl› ile ayn› görüfltedir (Orhan Nuri ÇEV‹K: Anonim fiirketler (Ankara, 1988), 465.).
3 Fahiman TEK‹L: Anonim fiirketler Hukuku (‹stanbul, 1998), 151. 4 Ömer TEOMAN: “Anonim Ortakl›kta Genel Kurul Ana Sözleflmede Gösterilen Say›da Yönetim Kurulu Üyesi Seçmek Zorunda m›d›r?”, Yasa, 1996, 996.
5 Erdo¤an MORO⁄LU: “Anonim Ortakl›k Yönetim Kurulu Üyeleri ile Denetçilerinin Görev Süreleri”, Makaleler, I, (‹stanbul, 1999), 389.
6 Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve Ersin ÇAMO⁄LU: Ortakl›klar ve Kooperatif Hukuku (‹stanbul, 2003), 259.
7 Hayri DOMAN‹Ç: Anonim fiirketler (‹stanbul, 1978), 379-381. 8 Hayri DOMAN‹Ç: a.g.e., 379-381.
9 Erdo¤an MORO⁄LU: (Görev Süresi), 400. 10 Erdo¤an MORO⁄LU: (Görev Süresi), 400.
11 Yarg›tay 11. HD.’nin 07.10.1991 gün ve E: 1991/4267, K: 1991/5165 say›l› karar› da ayn› esaslar› içermektedir.
12 Ayn› karar flu flekilde devam etmektedir: “Burada, davac› orta¤›n TTK’nun 435. maddesi uyar›nca mahkemeden flirketin feshini istemesi mümkün ise de, davac›n›n gerek kendisi gerekse flirket için böylesine a¤›r sonuç do¤uracak bir yolu izlemeye mecbur olmad›¤› muhakkakt›r. Öte yandan, flirket sermayesinin onda birinden fazlas›na sahip oldu¤unu ileri süren davac›n›n az›nl›k s›fat›yla TTK’nun 366. maddesi uyar›nca genel kurulun toplant›ya ça¤r›lmas›n› yönetim kurulundan isteyebilece¤i akla gelirse de, ortada bu talebin muhatab› olabilecek geçerli bir yönetim kurulu bulunmad›¤›ndan bu yolun izlenmesi mümkün de¤ildir. Keza, az›nl›k teflkil eden ortakl›klar›n genel kurulu bizzat toplant›ya davet hususunda mahkemeden izin isteyebilmesi de TTK’nun 367. maddesine göre toplant› ça¤r›s› talebinin önce yönetim kuruluna veya denetçilere yap›lmas›n› gerektirdi¤inden ve ortada geçerli bir yönetim ve denetim kurulu bulunmad›¤›ndan, bu yolda bir çare teflkil etmemektedir. fiu halde, flirket bünyesindeki bu kilitlenme ve görev süreleri sona eren zorunlu organlar›n yerine yenilerinin seçilmemesi karfl›s›nda Medeni Kanun’un 376 vd. maddeleri hükümleri uyar›nca bir kayy›m tayin edilerek genel kurul toplant›s› yap›lmas›na ve organlar›n yeniden oluflmas›na kadar flirket yönetiminin kayy›ma tevdi edilmesi laz›m gelirken, aksine düflüncelerle ve muhtemel bir genel kurul toplant›s›ndan bahisle talebin reddedilmesi do¤ru görülmemifltir.” Yarg›tay 12. HD.’nin 12.02.1998 gün ve E: 1998/691, K: 1998/1434 say›l› karar› da ayn› do¤rultudad›r. 13 Orhan Nuri ÇEV‹K: a.g.e., 468-470. Dan›fltay 3. Dairesi’nin
29.12.1976 gün ve E: 1976/790, K: 1976/809 say›l› karar›nda da, anonim flirketlerde pay sahibi tüzel kiflilerin yönetim kurulunda birden fazla üyelik alamayacaklar› aç›kça belirtilmifltir.
14 Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve Ersin ÇAMO⁄LU: a.g.e., 260. 15 Ünal TEK‹NALP: Anonim Ortakl›klar›n Yönetim Kurullar›nda
Tüzel Kiflilerin Temsili (Ankara, 1965), 24.
16 “...Davac›lar, prim borçlusu olan ... Sanayi A.fi. yönetim kurulu üyeli¤ine seçilmifllerse de, bu kiflilerin anonim flirket paydafl› olmad›klar› iddias› ve genel kurul hazirun cetveli içeri¤i karfl›s›nda, TTK’nun 312. maddesi hükmü gözetildi¤inde pay sahibi olmayan davac›lar›n flirket yöneticisi olduklar›ndan söz edilemeyece¤i gibi, ... davac›lar›n borçlu flirketin üst düzey yöneticisi say›lmalar›n› gerektirir biçimde herhangi bir kan›t da sunulmad›¤› halde yaz›l› gerekçelerle davan›n reddi yolunda karar verilmesi usul ve yasaya ayk›r› olup bozma nedenidir.” (Yarg›tay 10. HD.’nin 24.11.1997 gün ve E: 1997/8405, K: 1997/8302 say›l› karar›).
17 Halil ARSLANLI: a.g.e., 89.
18 Bankalar Kanunu’nun 22. maddesi uyar›nca, banka yönetim kurulu üyesi olabilmek için üyelerin banka sermayesinin en az %1’ini temsil eden miktarda paya sahip olmalar› zorunludur. 19 Halil ARSLANLI: a.g.e., 89.
20 Tu¤rul ANSAY: Anonim fiirketler Hukuku (Ankara, 1975), 94 vd; Orhan Nuri ÇEV‹K: a.g.e., 473; Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve Ersin ÇAMO⁄LU: a.g.e., 260; Yadigar ‹ZM‹RL‹: a.g.e., 42; Gönen ER‹fi: Anonim fiirketler Hukuku (Ankara, 1995), 189; Fahiman TEK‹L: Anonim fiirketler Hukuku (‹stanbul, 1998), 161. 21 Ömer TEOMAN: “Kendilerine Yasal Dan›flman Atanan Kiflilerin
MART ’08
S‹C‹L
Anonim Ortakl›klarda Yönetim Kurulu Üyesi Olup Olamayacaklar›Sorunu”, ‹kt. Mal. D., XXVI, 1, 1979-80, 417.
22 Halil ARSLANLI: a.g.e., 90. Benzer görüfl için bkz. R›za AYHAN: “Anonim fiirketlerde Yönetim Kuruluna Üye Seçilebilmek ‹çin Ehliyet fiart›”, SÜHF. Der. I, 1, 248.
23 Halil ARSLANLI: a.g.e., 90. 24 Yadigar ‹ZM‹RL‹: a.g.e., 42.
25 Ömer TEOMAN: (Yasal Dan›flman), a.g.m., 421.
26 Yarg›tay 11. HD.’nin 16.06.1994 gün ve E: 1994/7027, K: 1994/5107 say›l› karar›.
27 Orhan Nuri ÇEV‹K: a.g.e., 477. 28 Yadigar ‹ZM‹RL‹: a.g.e., 43.
29 O¤uz ‹MREGÜN: Anonim Ortakl›klar (‹stanbul, 1989), 200. 30 Ünal TEK‹NALP: a.g.e., 75.
31 Ünal TEK‹NALP: a.g.e., 76.
32 Tedrici kuruluflta ana sözleflmede ilk yönetim kurulu üyeleri gösterilmemiflse, TTK’nun 289/I-4. maddesi gere¤ince, kurulufl genel kurulu taraf›ndan seçilir.
33 Bu hükmün konulmas›na neden olan düflünceler TTK’nun gerekçesinde flu flekilde belirtilmifltir: “Tecrübe göstermifltir ki, devletin komiserler vas›tas›yla icra etti¤i kontrol birçok hallerde fayda temin etmekten çok uzakt›r. Çünkü, komiserler anonim flirketin idare ifllerine nüfuz edemedikleri gibi umumiyet itibariyle flekli ve suri bir nezaret ile iktifa zorundad›rlar. Fakat, öyle anonim flirketler vard›r ki, onlar›n faaliyeti kah devlet kah belediye bak›m›ndan amme menfaatini fliddetle ilgilendirmektedir. Bu gibi ortakl›klar›n faaliyetini daimi bir surette takip ve kontrol etmek halk›n menfaati bak›m›ndan bilhassa önemlidir. Bu ihtiyaç imtiyaza tabi olan anonim flirketlerde imtiyaz mukavelesiyle bir dereceye kadar temin edilebildi¤i halde imtiyazs›z olarak iflletilebilecek flirketlerde flimdiye kadar sa¤lanam›yordu. Bu sebepten dolay› ‹sviçre Kanunu’ndan mülhem olarak tasar›n›n 275. maddesi teklif edilmifltir. Bu maddeye göre, devlet, il, belediye gibi kamu tüzel kiflileri amme hizmeti bak›m›ndan ilgili bulunduklar› anonim ortakl›klar›n, yönetim ve denetleme kurullar›nda bir temsilci bulundurmak hakk›ndan faydalanabilirler. Bu hak, ana sözleflmeye yaz›l› bir kayda ba¤l› olup, hatta pay sahibi olmayan kamu tüzel kiflilerine de ba¤›fllanabilir. Böyle bir kayd› ana sözleflmeye dercetmesinde kurucular serbest iseler de, hükümet, verece¤i izni, mezkur kayd›n dercedilmesi flart›na ba¤layabilir.”
34 Ünal TEK‹NALP: a.g.e., 135.
35 Haluk TANDO⁄AN: “Hükmi fiah›slar›n Anonim fiirket ‹dare Meclisinde Temsili”, Batider, I, 1, 9.
36 Haluk TANDO⁄AN: a.g.m., 11-12. Nitekim, TTK’nun gerekçesinde de bu husus aç›kça belirtilmektedir: “Devlet, il, belediye gibi kamu tüzel kiflileri pay sahipleri olmalar›na ra¤men genel kurulda flu veya bu sebepten dolay› oy ço¤unlu¤una sahip olmad›klar› zaman ortakl›k organlar› için vaki olan seçimlerde kendilerini ve dolay›s›yla ammenin menfaatini tesirli bir tarzda temsil edemezler. Bu durumu ›slah için kamu tüzel kiflilerinin temsilcisi 275. maddede gösterilen flartlar alt›nda genel kurul taraf›ndan seçilmeyip ilgili kamu tüzel kiflisi taraf›ndan tayin ve lüzumu halinde azledilir.”
37 O¤uz ‹MREGÜN: a.g.e., 195; Orhan Nuri ÇEV‹K: a.g.e., 502-503; Fahiman TEK‹L: a.g.e., 194-195.
38 A¤›rlaflt›r›lm›fl ço¤unluk görüflünü örnek ile aç›klayacak olursak,
befl kiflilik bir yönetim kurulunda toplant› yetersay›s› dört üyedir. Çünkü, beflin yar›s› iki buçuk ise de, bu mümkün olmad›¤›ndan iki buçuk yerine üç kabul edilir. Bunun bir fazlas› ise dört olur. Ayn› flekilde üç kiflilik bir yönetim kurulunda da yönetim kurulunun toplant› yeter say›s› üç kifliden oluflur.
39 Sami KARAHAN: “Anonim fiirket Yönetim Kurulu Toplant› Nisaplar›”, SÜHF. Der. I, 1 (Konya, 1988), 195-204; Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve Ersin ÇAMO⁄LU: a.g.e., 248-249; Yadigar ‹ZM‹RL‹: a.g.e., 49.
40 Ço¤unlu¤un sa¤lanmas› görüflünü örneklendirecek olursak, befl kiflilik bir yönetim kurulunda toplant› yetersay›s› üç; üç kiflilik bir yönetim kurulunda toplant› yetersay›s› iki üyedir.
41 Yarg›tay 11. HD.’nin 23.09.1986 gün ve E: 1986/3027, K: 1986/4651; 06.06.1986 gün ve E: 1986/2687, K: 1986/2509 say›l› kararlar›.
42 Hamdi YASAMAN: “Anonim Ortakl›klarda Yönetim Kurulu Toplant›lar›”, Yaklafl›m, 13, (Ocak 1994), 32-35.
43 Sami KARAHAN: a.g.m., 204.
44 Hayri DOMAN‹Ç: Türk Ticaret Kanunu fierhi, II (‹stanbul, 1988), 472.
45 Yadigar ‹ZM‹RL‹: a.g.e., 45.
46 Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve Ersin ÇAMO⁄LU: a.g.e., 258. 47 Halil ARSLANLI: a.g.e., 105; Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve
Ersin ÇAMO⁄LU: a.g.e., 258.
48 Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve Ersin ÇAMO⁄LU: a.g.e., 258; Yadigar ‹ZM‹RL‹: a.g.e., 46.
49 Yaflar KARAYALÇIN: “Türk Hukukunda Ticaret Siciline Tescilin Etkileri”, Batider, VIII, 2, 1975, 15.
50 Yarg›tay 11. HD.’nin 18.05.1981 gün ve E: 1981/2529, K: 1981/2472 say›l› karar›.
51 Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve Ersin ÇAMO⁄LU: a.g.e., 261. 52 Orhan Nuri ÇEV‹K: a.g.e., 495; Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve
Ersin ÇAMO⁄LU: a.g.e., 261.
53 Yadigar ‹ZM‹RL‹: a.g.e., 56 vd. Hayri DOMAN‹Ç: (Kanun fierhi II), a.g.e., 473.
54 Baki KURU: ‹cra ve ‹flas Hukuku El Kitab› (‹stanbul, 2004), 933 vd.
55 TTK’nun 14/III. maddesi uyar›nca, bir ticari iflletme açm›fl gibi, ister kendi ad›na, ister adi bir flirket veya her ne suretle olursa olsun hukuken var say›lmayan di¤er bir flirket ad›na (ortak s›fat›yla) ifllemlerde bulunan kimse, iyi niyetli üçüncü kiflilere karfl› tacir gibi sorumlu oldu¤undan, söz konusu kimsenin sadece iyi niyetli üçüncü kifliler taraf›ndan iflas› istenebilir. Bununla birlikte, donatma ifltirakinin tüzel kiflili¤i bulunmad›¤› ve tacir de olmad›¤› halde, TTK’nun 19. maddesi gere¤ince, tacirlere iliflkin hükümler, donatma ifltiraki hakk›nda da uygulanaca¤›ndan ve ayr›ca TTK’nun 968. maddesinde de aç›k hüküm bulundu¤undan, donatma ifltiraki de iflasa tabidir.
56 Özel yasa hükümleri uyar›nca, tacir olmad›klar› halde iflasa tabi olan kiflilere birkaç örnek verecek olursak: Ticareti terk eden bir eski tacir, ticareti terk etti¤inin ilan›ndan itibaren bir y›l içinde, iflasa tabi olmaya devam eder (‹‹K’nun 44/II. md.); bir bankan›n yönetim kurulu ve kredi komitesi baflkan ve üyeleri ile genel müdür, genel müdür yard›mc›lar› ve imzalar› ile bankay› ilzam eden memurlar›n›n yasaya ayk›r› karar ve ifllemleriyle bankan›n iflas›na neden olduklar›n›n saptanmas› durumunda, bankaya verdikleri zararlarla s›n›rl› olarak bunlar›n kiflisel sorumluluklar›na
gidilerek, kurul karar›na istinaden ve Fon’un talebi üzerine flahsen iflaslar›na mahkemece karar verilebilir (Bankalar Kanunu 17. md.).
57 Gönen ER‹fi: a.g.e., 209; Hayri DOMAN‹Ç: (Kanun fierhi II), a.g.e., 474.
58 Vesayet ifllerinde yetki küçü¤ün veya k›s›tl›n›n yerleflim yerindeki vesayet dairelerine aittir (Türk Medeni Kanunu 411. md.). 59 Orhan Nuri ÇEV‹K: a.g.e., 489.
60 Hayri DOMAN‹Ç: (Kanun fierhi II), a.g.e., 373.
61 “Bir kimsenin vesayet alt›na al›nmas›n› gerektirecek ak›l hastal›¤›na ya da ak›l zay›fl›¤›na maruz bulunup bulunmad›¤› hususu, yarg›çl›k mesle¤inin gerektirdi¤i genel ve hukuki bilgi ile çözümlenebilecek konulardan olmad›¤›ndan, yarg›c›n kendisini bilirkifli yerine koyarak, davac›y› müflahade etmesi ve vasi tayinine gerek bulunmad›¤›na karar verilmesi isabetsizdir.” (Yarg›tay 2. HD.’nin 30.10.1986 gün ve E: 1986/9208, K: 1986/9482 say›l› karar›.). 62 Yarg›tay 11. HD.’nin 03.10.1985 gün ve E: 1985/4821, K: 1985/5036 say›l› karar›. 63 Yadigar ‹ZM‹RL‹: a.g.e., 61. 64 Yadigar ‹ZM‹RL‹: a.g.e., 62.
65 Halil ARSLANLI: “Anonim fiirketlerin ‹nfisah›n›n Hukuki Neticeleri”, Batider, I, 3, 1962, 304.
66 Erdo¤an MORO⁄LU: “Fesih, ‹nfisah ve Tasfiye”, Makaleler, I, (‹stanbul, 1999), 318.
67 Sezgin ÖZCAN: “Anonim fiirket Yönetim Kurulu Üyeli¤inden ‹stifa ve Sonuçlar›”, Yaklafl›m, 117 (Eylül 2002), 224.
68 Hayri DOMAN‹Ç: Türk Ticaret Kanunu fierhi, I (‹stanbul, 1988), 480.
69 Sezgin ÖZCAN: a.g.m., 224.
70 Ali F‹DANCI: “Anonim fiirketlerde Yönetim Kurulu Üyeli¤inden ‹stifa fiekli ve Hukuki Sonuçlar›”, Yaklafl›m, 13, (Ocak 1994), 36-39.
71 Hayri Domaniç: (Kanun fierhi), a.g.e., 480.
72 Fikret EREN: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, (‹stanbul, 2003), 474.
73 Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve Ersin ÇAMO⁄LU: a.g.e., 259. Yarg›tay 11. HD.’nin 15.11.1976 gün ve E: 1976/3647, K: 1976/4920 say›l› karar›.
74 Ferit DEVEL‹O⁄LU: Osmanl›ca-Türkçe Ansiklopedik Lugat (Ankara,1986), 73.
75 ‹smail DO⁄ANAY: Türk Ticaret Kanunu fierhi (Ankara, 1990), 818-819.
76 Fahiman TEK‹L: a.g.e., 164.
77 H. Sami TÜRK: “Anonim Ortakl›k Genel Kurul Toplant›lar›nda Gündeme Ba¤l›l›k ‹lkesi ve Yönetim Kurulu Üyelerinin Azil veya Seçimi”, Ticaret Hukuku ve Yarg›tay Kararlar› Sempozyumu, I, (Ankara, 1984), 183.
78 H. Sami TÜRK: a.g.m., 184. 79 H. Sami TÜRK: a.g.m., 186.
80 Ömer TEOMAN, “Anonim Ortakl›kta Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçim ve Azillerinin Gündeme Ba¤l›l›k ‹lkesi ile ‹liflkisi”, ‹kt. Mal. D., XXVIII, 1, 1981, 20-30; Tu¤rul ANSAY: a.g.e., 167, dn. 14a.; H. Sami TÜRK: a.g.m., 200; Reha POROY, Ünal TEK‹NALP ve Ersin ÇAMO⁄LU: a.g.e., 259. Ancak, Poroy/Tekinalp/Çamo¤lu,
yönetim kurulu gündemindeki maddeleri bu aç›dan genifl