VIII KALKINMA PLANI VE ORTA VADELİ PLANDA YÖNETİMDE YENİDEN YAPILANMA VE PERFORMANS

DENETİMİ

1) Uzun Vadeli Strateji ve VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005) Kamu hizmetlerinde etkinliğin artırılması, kamu yönetiminin iyileştirilmesi ve yeniden yapılandırılmasını ele alan Sekizinci Kalkınma Planının dokuzuncu bölümünde ele alınan bazı hususlar, konumuz açısından önem arz etmektedir:

“Kamu hizmetlerinin sunumunda vatandaşın tatmini esas alınmak suretiyle, hizmet kalitesine ve sonuçlara odaklanarak, kamu yönetiminin etkinliğini ve halk nezdinde güvenilirliğini geliştirmek esas olacaktır.

Kamu yönetiminin yeniden yapılandırılmasında verimlilik, etkinlik ve tutumluluğun dolayısıyla da performansın artırılması; kamu kurum ve kuruluşlarında görev ve teşkilat yapıları arasında uyum sağlanması, gerekli sayı ve nitelikte personel istihdamı, personelin bilimsel ve teknolojik gelişmeler ışığında eğitiminin sağlanması, çalışanlarının performansını etkin bir şekilde ölçen bir sisteme kavuşturulması, yetki devri ve esneklikle beraber hesap verme sorumluluğunun ve

yönetsel saydamlığın güçlendirilmesi; kamu yöneticilerinin ve çalışanlarının politika ve strateji oluşturma kapasitesinin geliştirilmesi ve kamu hizmetlerinin sunumunda kalite anlayışının ve bu amaca yönelik yönetsel yöntemlerin yerleştirilmesi temel ilkeler olacaktır.

Personel rejimi konusunda, norm kadrolara ve objektif seçme kriterlerine dayalı bir istihdam politikasının izlenmesi, kariyer ve liyakatin esas alınması, mevcut çok sayıda ödeme kalemini içeren karmaşık ücret sisteminden vazgeçilerek, ortak ve eşit işe eşit ücret ilkesine dayalı bir sisteme geçilmesi, sendikal hakların geliştirilmesi esas alınacaktır.

Tüm kamu kuruluşlarının norm kadroları tespit edilerek, kadro veya pozisyon ihdasları buna göre yapılacaktır.

…Kurum içerisinde düzenli ve süratli bilgi akışı ile işlemlerde basitliğin sağlanabilmesi ve kurumlarda kırtasiyeciliği önleme, evrak, dosyalama ve arşiv sorunlarına köklü çözümler getirmek amacıyla her kurumda Elektronik Bilgi yönetimine önem verilecektir.

Nitelikli kamu hizmeti sunumu için, performans yönetimi, toplam kalite yönetimi gibi çeşitli çağdaş yönetim tekniklerinden tüm kamu kurumlarında yararlanılması, böylece kamu yönetiminin, yeni yaklaşımlardan da faydalanarak Toplam Yönetim Kalitesinin artırılması sağlanacaktır.” 225

Yukarıdaki 8. beş yıllık kalkınma planından yapılan alıntılardan da anlaşılacağı üzere, Planla yönetimin ve dolayısıyla denetimin geliştirilmesinde tutumluluk, verimlilik, etkinlik ve kalitenin artırılması, dolayısıyla performansa dayalı bir yönetim ve denetim sisteminin kurulması ve geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bunun için örgüt yapısı ve işleyişinde, kaynakların kullanımında tutumluluk, verimlilik, etkinlik ve kaliteyi sağlayacak ilkeler getirmektedir.

Uzun vadeli gelişmenin (2001-2023) ve VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planının (2001-2005) Temel Amaçları ve Stratejisi konulu kısımda ise aşağıdaki ifadeye yer verilmektedir:

“Toplumsal hedeflere ulaşmada piyasaların ve devletin birbirlerini tamamlamaları esas olacaktır. Bu çerçevede devletin düzenleme, gözetim ve

225 _{DPT, Uzun Vadeli Strateji ve VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005), Ankara,}

denetleme fonksiyonları geliştirilecek, yerel yönetimler güçlendirilecek ve ulusal öncelikler doğrultusunda sivil toplum örgütleri desteklenecektir.” 226

Yukarıda yer verilen metinde yer aldığı gibi, VIII. Kalkınma Planı ve uzun vadeli planla devlet ve piyasaların birbirlerini tamamlamaları için devletin düzenleme, gözetim ve denetleme fonksiyonlarını geliştirmesi hedeflenmektedir.

2) Orta Vadeli Plan

Planda yer alan temel amaçlar arasında “İnsan kaynaklarının geliştirilmesi” ve “Kamuda iyi yönetişimin yaygınlaştırılması”na yer verilmektedir. 227

Maliye politikası kapsamında; harcama politikasında, “Kuruluşların politika oluşturma kapasitesini ve hesap verebilirliğini artırmak amacıyla yürütülmekte olan stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme çalışmaları yaygınlaştırılacağı”,228 kamu yatırım politikası kapsamında ise “Kamu yatırımlarının etkin, verimli ve zamanında gerçekleşmesini hedefleyen rasyonalizasyon çalışmalarına devam edileceği.”,229 hususlarına yer verilmektedir.

Program dönemi gelişme eksenleri başlığı altında, e şıkkında ise kamuda iyi yönetişime yer verilmekte,

Ülkenin ekonomik ve sosyal gelişme sürecinin etkin yönetimini sağlamak üzere, kamu yönetiminin yurttaş odaklı, kaliteli, etkili ve hızlı hizmet sunabilen; esneklik, saydamlık, katılımcılık, hesap verme sorumluluğu, öngörülebilirlik gibi çağdaş kavramları benimsemiş bir anlayışa, yapıya ve işleyişe kavuşturulmasının temel amaç olduğu vurgulanarak, bunların gerçekleştirilebilmesi için yapılacak işlemler aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır:

“1) Kamu yönetiminde saydamlık artırılacak, yolsuzlukla etkili mücadele sağlanacaktır.

2) Kamu mali yönetimi reformu çerçevesinde yürütülen kuruluş düzeyinde stratejik planlama ve performansa dayalı bütçeleme çalışmaları yaygınlaştırılacaktır.

226 _{DPT, Uzun vadeli gelişmenin (2001-2023) ve VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planının (2001-2005)} Temel Amaçları ve Stratejisi, Ankara, DPT’nin Web Sitesi,

http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/viii/strateji/, 2003

227 _{DPT, Orta Vadeli Program (2006-2008), DPT’nin Web Sitesi,}

http://ekutup.dpt.gov.tr./program2006-2008.pdf., s. 2

228 _{DPT, Orta Vadeli Program (2006-2008), s. 4} 229 _{DPT, Orta Vadeli Program (2006-2008), s. 4}

3) Kamu personel rejimi yeniden yapılandırılacak, kamu çalışanlarının kapasitelerini artırmaya yönelik programlar geliştirilecektir.

4) E-dönüşüm Türkiye projesi çerçevesinde etkin ve güvenilir bir e-devlet yapısı oluşturulacak; e-devlet hizmetlerinin kullanımı yaygınlaştırılacak, kamu bilgi ve iletişim teknoloji yatırımlarının hazırlık ve koordinasyon süreçleri etkinleştirilecektir.

5) Kamu kurum ve kuruluşlarında iş ve işlemler süreç analizlerine tabi tutulacak, gereksiz kırtasiye işlemleri ve formaliteler kaldırılarak iş akışı hızlandırılacaktır.”230

III) YASAL DÜZENLEMELERDE DENETİMDE YENİDEN