Alan Gezileri ve Müze Ziyaretleri

Bazı öğrenciler dokunarak, yaparak öğrenirler. Miras eğitimi, öğrencilerin el becerisine dayalı etkinlikleri uyguladıkları, yaparak öğrenmenin önemini vurgular. Bu etkinlikler, öğrencilerin yaratıcılıklarını, hayal güçlerini, problem çözme becerilerini, sanatsal yeteneklerini, oyun ya da rol yapma yeteneklerini içerir (UNESCO, 2002: 19).

2.4.1.4. Görsel Materyaller

Miras eğitiminde fotoğraflar, resimler, çizimler, afiĢler, broĢürler, planlar, haritalar, maketler, videolar, bilgisayar, internet gibi çok sayıda materyal kullanılabilir. Öğrencilerin, geçmiĢe dönük kanıtların kaynağı olarak bu görsel materyalleri kullanmaları, açıklama, analiz etme, değerlendirme, yorumlama gibi düĢünme becerilerini geliĢtirmede etkilidir. Miras eğitiminde var olan görsel materyaller üzerinden öğrencilerle çalıĢmalar yapılabileceği gibi, öğrencilerin kendi çektikleri fotoğraflar ve videolar ya da kendilerinin yaptıkları resimler ve çizimler ile de çalıĢmalar yapılabilir. Bu durum ayrıca onların yaratıcılığını geliĢtirme de etkili olacaktır (UNESCO, 2002: 19).

2.4.1.5. Alan Gezileri ve Müze Ziyaretleri

Alan gezileri ve müze ziyaretleri miras eğitiminde kullanılabilecek en etkili yöntemlerden birisidir. Öğretmenler, alan gezilerini, veri yorumlama, analiz ve değerlendirme amaçlı olarak kullanabilirler (Hunter, 1988: 6).

Horton‟a (2000: 4) göre, her yaĢtan insan için tarihi bir yeri ziyaret etmek, onların tarihe olan ilgisini harekete geçirebilir ve bu Ģekilde öğrenmelerini sağlayabilir. Sınıf içi etkinliklerin alan ziyaretleri ile bütünleĢtirildiğinde öğrencilerin daha iyi öğrendiklerini belirtmektedir.

Stapp (1992: 29), alan ziyaretlerinin, öğrencilerin geçmiĢteki belirli bir konu ya da olayı daha geniĢ çaplı araĢtırmaları için öğrencileri etkileyebilecek çeĢitli konular ve materyaller sağladığını belirtmektedir.

Hunter (1992: 18–19), alan ziyaretlerinin kiĢileri geçmiĢ olaylar ve bu olayların verdiği dersler hakkında çok çeĢitli öğrenme yolları ile etkili ve kapsamlı bir öğretme imkânına sahip olduğunu belirtmektedir. Miras eğitimi yaklaĢımının çok geniĢ kapsamlı konuları çalıĢmak için, yakın ve tanıdık birinci el kaynaklar sağladığını ve tarihi, fikirleri, değerleri yansıtan çevremizdeki görsel anlatımları okuma becerisi olan görsel okuryazarlığı öğrettiğini ifade etmektedir.

Ġnsanlar, tarihi kaynaklardan daha doğru ve gerçekçi bir eğitim sağladıklarını düĢünürler, çünkü bu gerçek alanlar insanların yaĢamlarına ve mirasına ders kitaplarından daha derin anlamlar sunar. Miras alanları, öğrencilere ders kitaplarının ve yazılı materyallerin sağlayamayacağı somut ve gerçek bir tarih duygusu sağlayan gerçek yerler ve birinci el kaynaklardır. Buna ilaveten öğrenciler geçmiĢte insanların yaĢadıkları ve durdukları yerde durduğunda, çevreyi görebilir ve geçmiĢ olayların yaĢandığı bağlamı daha iyi anlayabilir (McCleave, 2003: 39).

Alan gezileri önemlidir, çünkü öğrencilere seçimler sunar ve sadece tarihçilerin anlattığı dersler değil, çeĢitli tarih dersleri de sunar (Stapp, 1992: 28–29). Aynı zamanda öğrencilerin öğrenmelerine ve daha fazla akılda tutmalarına yardımcı olur, çünkü eğitim tarihi olayların yaĢadığı yerde gerçekleĢir, öğrencilerin görsel, iĢitsel ve dokunsal olarak aktif bir öğrenme gerçekleĢtirmelerine imkân verir (McCleave, 2003: 41).

2.4.1.5.1.Alan (Site) Gezileri

Optimum fayda sağlanacak etkili bir alan ziyareti dikkatli bir planlama, etkili bir organizasyon ve tamamlayıcı etkinlikler gerektirir. Bu aĢamalar aĢağıda açıklanmıĢtır (UNESCO, 2002: 21-23):

Hazırlık; yeterli bir hazırlık, baĢarılı bir alan ziyaretinin ön koĢuludur. Bu hazırlık Ģu aĢamaları içerir:

1. Öğretmenler tarafından alana (site) ön ziyaret gerçekleĢtirilmesi,

2. Site ve sitenin korunması hakkında öğrencilerin bilgi, beceri ve tutumlarındaki değiĢikliği ölçmek için gezi öncesi ve sonrasında kullanılmak üzere ölçek hazırlanması,

3. Alan hakkında (site) efsaneler ve hikâyeler anlatmak, geçmiĢi tekrar canlandırmak gibi çeĢitli etkinliklere öğrencileri hazırlamak,

4. Öğrencilerin gezilerini desteklemek için sorabileceği konuları planlamak.

Gezi Öncesi; öğrencileri geziye hazırlamak için mümkün olduğunca farklı branĢ öğretmelerinden bir grup oluĢturmak önemlidir. Örneğin Sosyal Bilgiler öğretmeni sitenin tarihi ile konumu ve coğrafi özellikleri hakkında bilgi verebilir. Türkçe öğretmeni edebi, Ģiirsel ve tiyatro ile ilgili belgeler sağlayabilir, resim öğretmeni, resimler çizdirebilir, sitenin ölçek modellerini sağlayabilir, matematik öğretmeni sitenin nasıl yapıldığına dair hesaplamalar yaptırabilir, fen bilgisi öğretmeni sitenin yağmur, güneĢ ıĢığı gibi doğal ve turizm gibi insansı etkilerden dolayı uğradığı aĢınmalar ve bozulmalar hakkında bilgi verebilir.

Gezi sırasında öğrenciler için sürpriz olabilecek özel bir misafir davet edilebilir. Ziyaret edilecek sitenin bir rehber ya da görevli sağlayıp sağlamayacağı öğrenilir. Eğer site ile ilgili materyaller mevcut ise bunların ziyaret öncesi öğrencilerle paylaĢılması, öğrencilerin ön bilgi sahibi olmalarını sağlar. Gerekli olan tüm pratik bilgilerin (açılıĢ ve kapanıĢ saatleri, ziyaret ücreti, yeme içme imkânı, fotoğraf çekimine izin var mı v.b.) toplanması ve öğrencilerin sayısına göre toplu olarak mı yoksa gruplar halinde mi ziyaret edileceğine karar verilmesi gereklidir. Öğrencilerin gezi süresince doldurmaları için çalıĢma yaprakları hazırlanmalı ve ziyaret için gerekli olan yazım ve çizim kâğıtları, kalemler, fotoğraf makinesi, video kamera gibi tüm donanım ve materyaller sağlanmalıdır.

Gezi Esnasında; alan ziyareti boyunca çizimler yapmak, fotoğraflar çekmek, röportajlar yapmak gibi etkinlik çeĢitlerini önceden belirlemeye çalıĢmak gereklidir. Gezinin günlüğünü tutması için bir öğrenciyi hazırlamak, öğrencilerin dinlenmelerine ve eğlenmelerine imkân sağlamak, ziyaretin aktif bir Ģekilde gerçekleĢmesi için gereklidir.

Alan Gezisini Tamamlayıcı Etkinlikler; tamamlayıcı etkinlikler en az hazırlık aĢaması kadar önemlidir. Tamamlayıcı etkinlikler öğrencilere deneyimlerini özümsemelerini ve bunları diğer öğrenciler ile paylaĢmalarına olanak sağlar. Tamamlayıcı etkinlikler Ģunları içerebilir:

1. Öğrencilerle, en az ve en çok neye ilgi duyduklarını içeren, ne gördükleri ve öğrendikleri konusunda görüĢmeler yapmak,

2. Öğrencilere, sitenin turizmi desteklerken aynı zamanda korunmasını da sağlayarak nasıl geliĢtirilebileceği hakkında yeni bir proje ödevi vermek, 3. Öğrencileri, onların çizimlerinden ya da taslaklarından oluĢan büyük bir

resim ya da model yapmaları konusunda teĢvik etmek, bu çalıĢmalarını sergilemelerini sağlamak,

4. Öğrencileri gezi süresince fotoğraf çekmeleri konusunda teĢvik etmek, daha sonra öğrencilerin ya da ailelerinin en iyi miras fotoğrafını seçecekleri bir fotoğraf sergisi düzenlemek,

5. Öğrencilerden gezi ile ilgili gözlemlerini ve düĢüncelerini içeren bir makale yazmalarını istemek ve seçilen makalenin okul gazetesinde ya da yerel gazetede yayınlanmasını sağlamak,

6. Öğrencilerden baĢka bir alan (site) gezisi önermelerini istemek.

2.4.1.5.2. Müze Ziyaretleri

Müze ziyaretleri miras eğitiminin diğer önemli bir yönüdür ve müze personeli ve üyeleri, öğretmenler için yararlı bir partner olabilirler. Müzeler genelde belirli bir kültürel ya da doğal miras kanıtının görülebileceği ve çalıĢılabileceği tek yerdir. Bir müzenin yakınında yer almayan okullar için, diğer yerler, yerel insanlar, aileler, yaĢlılar, tarihi hatırlatmada ya da geçmiĢi günümüze bağlamada önemli bir öğretimsel rol oynayabilir (UNESCO, 2002: 26).

Bazı müzeler muazzam büyüklükte olabilir ve binlerce obje ve el ürününe ev sahipliği yapıyor olabilir. Bu durum öğrencilerin ziyaret süresince bunları özümsemelerini ve değerlerini takdir etmelerini zorlaĢtırabilir. Bu nedenle öğretmenler belirli bir konu ya da dönem üzerine odaklanan bir ziyaret planlamalı ve bu konu ile ilgili bir uzman ayarlamalıdır. Müze ziyaretinden önce, her öğrenciye müze ziyareti süresince derinlemesine gözlemlemeleri ve incelemeleri için bir obje verilmelidir. Öğrenci çalıĢma yaprağı, bir müze objesini derinlemesine inceleme, her öğrenciye bir görev olarak verilebilir. Ziyaretten sonra öğrencilerin bulgularını sözlü, yazılı ve görsel olarak sınıfta sunmaları sağlanmalıdır (UNESCO, 2002: 26).