Dokuzuncu Alt Probleme ĠliĢkin Bulgular ve Yorum

AraĢtırmanın dokuzuncu alt probleminin analizinde deney grubu öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde somut kültürel miras ile ilgili görüĢ ve düĢünceleri değerlendirilmiĢtir. Bu amaçla mülakatlarla ve dokümanlarla ilgili yapılan içerik analizi sonuçları aĢağıda verilmiĢtir.

4.2.1.1. “Somut kültürel mirası neden koruruz?” sorusunun analizi

Tablo 27. Somut kültürel mirasın korunması ilgili öğrenci görüĢleri

CEVAP TÜRLERĠ FREKANS (f) YÜZDE (%) GeçmiĢ hakkında bilgi 14 46.7 Turizm ve tanıtım 6 20 Gelecek nesillere aktarmak 6 20 Kanıt ve belge 4 13.3 TOPLAM 30 100

Odak grup görüĢmelerine katılan öğrencilerden ilk olarak kültürel mirasın korunmasının neden gerekli olduğu ile ilgili görüĢleri sorulmuĢtur. Bu bağlamda, öğrencilerin verdiği cevaplar analiz edilmiĢ ve “geçmiĢ hakkında bilgi”, “turizm ve tanıtım”, “gelecek nesillere aktarmak”, “kanıt ve belge” temaları altında kodlanarak Tablo 27‟de verilmiĢtir. Tablo incelendiğinde öğrencilerin 14‟ü (%46.7) geçmiĢ hakkında bilgi verdiği için kültürel mirasın korunması gerektiğini düĢünmektedirler. Öğrencilerden 6 kiĢi (%20) turizm ve tanıtım bakımından kültürel mirasın korunması gerektiğini ifade etmiĢtir. Öğrencilerin 6‟sı (%20) bu eserlerin gelecek nesillere aktarılması bakımından somut kültürel mirasın korunması gerektiğini vurgulamaktadırlar. Öğrencilerden 4‟ü (%13.3) somut kültürel mirasın kanıt ve belge özelliği olması bakımından korunması gerektiğini belirtmiĢlerdir.

Öğrencilerden 14‟ü (%46.7) somut kültürel mirasın geçmiĢ hakkında bilgi verdiği için korunması gerektiğini vurgulamıĢlardır. Somut kültürel mirasın bu yönüne vurgu yapan öğrencilerden bazılarının görüĢleri Ģu Ģekildedir:

“GeçmiĢte yaĢamıĢ uygarlıkların ne kadar önemli olduğunu anlarız” (Kadir). “Eski çağlardaki uygarlıkların nasıl yaĢadıklarını görmek için önemlidir” (Elif). “Eski uygarlıklardan bilgi verdiği için korunması gerekir” (Sema). “Bu eserler yok olsaydı geçmiĢ hakkında bilgi edinemezdik, insanların geçmiĢte nasıl yaĢadıklarını bilemezdik” (Murat). “Eski insanların nasıl giyindiklerini, beslendiklerini, barındıklarını görmek için bu eserlerin korunması gerektiğini düĢünüyorum” (Fuat). “Kültürel eserlerden eski uygarlıklar hakkında bilgi ediniriz” (Hakan). “GeçmiĢ hakkında bilgiyi sadece kitaplardan öğrenmeyiz, aynı zamanda tarihi yapılardan, eĢyalardan, aletlerden, fotoğraflardan da öğreniriz” (Leyla). “Mesela öğretmenim arkeolojik kazılardan çıkarılan kap, kacak, alet, takılar, silahlar gibi Ģeylerden o medeniyet hakkında bilgiler öğreniyoruz” (Yeliz).

Öğrencilerden 6‟sı (%20) somut kültürel mirasın turistik ve tanıtım değeri olduğu için korunması gerektiğini düĢünmektedir. Somut kültürel mirasın bu özelliğine vurgu yapan öğrencilerden bazılarının görüĢleri aĢağıdaki gibidir:

“Kültürel varlıklarımızı görmeye ülkemize çok sayıda turist geliyor, bunlar ülkemizin ekonomisine katkıda bulunuyor” (Yusuf). “Kültürümüzü tanıtmak ve yaĢatmak için korunması gerektiğini düĢünüyorum (Burak). Turistlere tanıtmak açısından önemlidir (Yeliz). Eğer tarihi eserlere zarar verirsek turistler bizim geçmiĢe sahip çıkmadığımızı düĢünürler (Faruk).

Öğrencilerden 6‟sı (%20) somut kültürel miras varlıklarını gelecek nesillere aktarılması açısından korunması gerektiğini dile getirmiĢlerdir. Somut kültürel mirasın bu yönüne vurgu yapan öğrencilerden bazılarının görüĢleri aĢağıda verilmiĢtir:

“Kültürel varlıklar atalarımızdan bize miras kalmıĢtır, biz de onları gelecek nesillere aktarmalıyız, bu nedenle korumamız gerek” (Nazlı). “Bizden sonraki nesillere aktarmak için bu eserleri korumamız gerektiğini düĢünüyorum” (Mete). “Bu eserleri gelecek nesiller için korumamız

gerekiyor” (Doğukan). “Yeni nesillere aktarmak için kültürel varlıkların korunması gerekiyor” (Lale).

Öğrencilerden 4‟ü (13.3) somut kültürel mirasın geçmiĢe dair bir kanıt ya da belge olduğu için korunması gerektiğini belirtmiĢlerdir. Somut kültürel mirasın bu özelliğini ön plana çıkaran öğrencilerden bazılarının görüĢleri Ģöyle ifade edilebilir:

“Eski eserler geçmiĢ hakkında bize bir kanıt olduğu için korumamız onları korumamız gerekir” (Hasan). “Bu kültürel eserler bize geçmiĢi anlatırlar, onlar bize geçmiĢi anlatan belgelerdir” (Banu). Tarihi eserler bizim kültürümüzü yansıtan belgelerdir” (Melek).

Birinci soruyla ilgili öğrencilerin verdiği cevapların genel bir değerlendirmesini yapmak gerekirse, öğrencilerin kültürel mirasın neden korunması ilgili olarak geçmiĢe dair bilgi vermelerini, turizm ve tanıtma açısından önemli olduklarını, gelecek nesillere aktarılması gerektiğini, kanıt ve belge olma özelliklerini ön plana çıkardıkları görülmektedir. Öğrencilerin tarihi eserleri bir bilgi kaynağı olarak görmesi yapılan etkinliklerin etkili olduğunu göstermektedir.

4.2.1.2. “Somut kültürel mirasın karĢılaĢtığı sorunlar nelerdir?” sorusunun analizi

Tablo 28. Somut kültürel mirasın karĢılaĢtığı sorunlara yönelik öğrenci görüĢleri

CEVAP TÜRLERĠ FREKANS (f) YÜZDE (%) Tarihi binaların yıkılması 12 40

Vandalizm 11 36.7 Kaçakçılık 4 13.3 AĢırı turist ziyareti 2 6.7 Trafik 1 3.3 TOPLAM 30 100

Mülakatın ikinci sorusunda öğrencilere somut kültürel varlıkların karĢılaĢtığı sorunların neler olduğu sorulmuĢtur. Bu soruya öğrencilerin verdikleri cevaplar Tablo 28‟de belirtilmiĢtir. Buna göre, öğrencilerden 12‟si (%40) “tarihi binaların yıkılması”

sorununa vurgu yapmıĢtır. Öğrencilerden 11‟i (%36.7) “Vandalizm” örneklerine dikkat çekmiĢtir. Öğrencilerden 4‟ü (%13.3) “kaçakçılık” konusuna dikkat çekmiĢtir. Öğrencilerden 2‟si (%6.7) “aĢırı turist ziyareti”nin sorun olacağını dile getirmiĢtir. Öğrencilerden 1 tanesi de (%3.3) “trafik” konusuna vurgu yapmıĢtır.

Öğrencilerden 12‟si (%40) somut kültürel miras varlıklarının karĢılaĢtığı sorunlar arasında tarihi binaların yıkılıp yerlerine yeni binaların yapılmasını dile getirmiĢlerdir. Tarihi binaların yıkılıp yerlerine yeni binaların yapılmasını dile getiren bazı öğrencilerin görüĢleri Ģu Ģekildedir:

“Tarihi binaların yıkılıp yerlerine yeni evlerin yapılması” (Ufuk). “Arkeolojik kazıya gittiğimizde orada arkeolojik kalıntıların üzerine yeni evler yapılmıĢtı” (Elif). “Eski evlerin yıkılması” (Mert). “Eski evlerin üzerine yeni evlerin yapılması” (Leyla). “Bazen haberlerde duyuyorum, yeni ve büyük evler yapmak için tarihi binaları bilerek yakıp yıkıyorlar” (Nazlı). “Yeni binaların hızla yapılması ve çoğalması tarihi evlerin yok olmasına yol açmaktadır” (Lale). “Geziye gidince görmüĢtük, Roma Tiyatrosunun kalıntıları üzerine evler, apartmanlar yapmıĢlardı. Bu kalıntılar tesadüfen ortaya çıkarılmıĢ” (Melek).

Öğrencilerden 11‟i (%36.7) somut kültürel miras varlıklarının karĢılaĢtığı sorunlar arasında vandalizme vurgu yapmıĢlardır. Vandalizm örneklerini dile getiren bazı öğrencilerin görüĢleri Ģu Ģekildedir:

“Ankara Kalesinde duvarların boyandığını gördüm” (Yeliz). “Ankara kalesinin içinde çocukların top oynaması olumsuz bir davranıĢ olarak görüyorum” (Yusuf). “Ankara Kalesinin içinde ateĢ yakmıĢlardı, çocuklar top oynuyordu, duvarlara yazılar yazmıĢlardı, yerlerde çöpler vardı” (Mete). Ankara Kalesine gittiğimizde çocuklar top oynuyorlardı ve duvarlara yazılar yazılmıĢtı (Hasan). “Mehmet Akif Ersoy‟un evini ziyaret ettiğimizde, evin bahçesinde olan tarihi fotoğraflara zarar verilmiĢti” (Melek).

Öğrencilerden 4 kiĢi (13.3) somut kültürel miras varlıklarının karĢılaĢtığı sorunlar arasında tarihi eser kaçakçılığını ön plana çıkarmıĢlardır. Tarihi eser kaçakçılığını ön plana çıkaran bazı öğrenciler görüĢlerini Ģu Ģekilde ifade etmiĢlerdir:

“Öğretmenim bazen televizyondan duyuyorum tarihi eserlerin ya da resimlerin yurt dıĢına kaçırılırken yakalandığını” (Hasan). “Öğretmenim bir de Türkiye‟den geçmiĢte kaçırılan birçok eserin yabancı ülkelerdeki müzelerde sergilendiğini haberlerde duyuyoruz” (Melek). “Öğretmenin ben de televizyondan bir caminin içinden duvarlardaki çinilerin kaçırıldığını duymuĢtum” (Nazlı).

Öğrencilerden 2‟si (6.7) aĢırı turist ziyaretinin somut kültürel miras sorunlarından olduğunu dile getirmiĢlerdir. Bu öğrencilerin ifadeleri aĢağıdaki gibidir:

“Mehmet Akif Ersoy‟un evini ziyaret ettiğimizde, birçok ziyaretçinin olduğunu gördüm, evin içerisi çok kalabalıktı. Evin malzemesi ahĢap olduğu için bu kadar fazla ziyaretçi eve zarar verebilir” (Mete). “Öğretmenim bir de Hamamönü‟nde tarihi bir eve girdiğimizde ayaklarımıza galoĢ taktık, çünkü bina ahĢap olduğu için zarar görebilir, sonuçta her gün bir sürü insan ziyaret ediyor, turistler geliyor” (Lale).

Öğrencilerden 1‟i (%3.3) somut kültürel mirasın karĢılaĢtığı sorunlar arasında trafik problemine değinmiĢtir. Bu sorunu ön plana çıkaran öğrencinin ifadesi aĢağıdaki Ģekildedir:

“Öğretmenim bazen tarihi evlerin, binaların çok olduğu yerlerde aĢırı trafik olursa bunun da yapılara zarar verdiğini duymuĢtum. Ġstanbul‟da tarihi yarım ada denilen yerin araç trafiğine kapatıldığını televizyondan duymuĢtum. Camiler, tarihi yapılar çokmuĢ bu yerde” (Nazlı).

Ġkinci soruya öğrencilerin verdikleri cevapları genel olarak değerlendirmek gerekirse, öğrencilerin cevaplarının tarihi binaların yıkılıp yerine yeni-modern binaların yapılması ve Vandalizm temalarında kümelendiği görülmektedir. Öğrencilerin genelde alan gezisine dayalı deneyimlerine dayanarak ve televizyondan duydukları haberler doğrultusunda kültürel mirasın karĢılaĢtığı sorunlar hakkında görüĢlerini dile getirdikleri görülmektedir. Özellikle Roma tiyatrosu kazı alanına yapılan alan gezisinin öğrencilerin tarihi binaların yıkılıp yerine yeni binaların yapılması yönünde görüĢ bildirmelerinde etkili olduğu görülmüĢtür.

Öğrencilerin Vandalizme iliĢkin görüĢlerinde alan gezisi sırasında gördüklerinin etkili olduğu cevaplarından anlaĢılmaktadır. Bu doğrultuda yapılan alan gezilerinin somut kültürel mirasa yönelik tutum oluĢturmada etkili olduğunu söylemek mümkündür.

4.2.1.3. “Somut kültürel mirası korumak için neler yapabilirsiniz?” sorusunun analizi

Tablo 29. Somut kültürel mirasın korunmasında öğrencilerin neler yapabileceklerine dair görüĢleri

CEVAP TÜRLERĠ FREKANS (f) YÜZDE (%)

Uyarmak 15 50

Yetkililere haber vermek 6 20

Vandalizm de bulunmamak 6 20

Bilgilendirmek 3 10

TOPLAM 30 100

Mülakatın üçüncü sorusunda somut kültürel mirasın korunmasına yönelik neler yapabilecekleri sorulmuĢtur. Öğrencilerin verdikleri cevaplar Tablo 29‟da verilmiĢtir. Buna göre öğrencilerden 15‟i (%50) somut kültürel eserlere zarar verenleri uyaracaklarını söylemiĢlerdir. Öğrencilerden 6‟sı (%20) somut kültürel miras varlıkları ile ilgili olumsuz bir durumla karĢılaĢırlarsa yetkililere haber vereceklerini belirtmiĢlerdir. Öğrencilerden 6‟sı (%20) Vandalizm kapsamına giren eylemlerde bulunmamanın bile koruma adına önemli olduğunu vurgulamıĢlardır. Öğrencilerden 3‟ü (%10) somut kültürel mirasın korunması konusunda ailelerini bilgilendireceklerini belirtmiĢlerdir.

Öğrencilerden 15‟i (%50) somut kültürel mirasın korunmasında, bunlara zarar verenleri uyaracaklarını belirtmiĢlerdir. Uyarma vurgusunu ön plana çıkaran bazı öğrenciler görüĢlerini Ģu Ģekilde ifade etmiĢlerdir:

“Öğretmenim ben bir müzenin içinde gezerken flaĢlı fotoğraf çekenler görüyorum. Oysa orada fotoğraf çekerken flaĢ kullanılması yasak deniliyor. Böyle davrananlar olursa onları uyarırım” (Hasan).

“Öğretmenim, Hamamönü evlerini ve Ankara kalesini gezerken gördük duvarları boyamıĢlar ve yazılar yazmıĢlardı. Ben bunları yapanları görürsem yapmamaları konusunda uyarırım” (Mete). “Öğretmenim benim de Anadolu medeniyetler müzesini gezerken bir Ģey dikkatimi çekti, bazı insanlar oradaki binlerce yıllık eserlere dokunuyorlar ve hatta eĢyalarını üzerlerine bırakıyorlardı. Görevliler onları uyardı. Bence bu kadar değerli olan bu eserlere dokunmak sakıncalıdır, ben de olsam uyarırım” (Filiz). “Bence somut kültürel mirasa zarar veren insanlar uyarılmalıdır” (Yeliz). “Ben duvarlara yazı yazılmaması ve boyanmaması konusunda ziyaretçileri uyarırdım” (Lale). “Bir yeri ziyaret ettiğimde çevremdeki insanları dikkatli olmaları ve yerlere çöp atmamaları konusunda uyarırım” (Leyla). “Ben insanları tarihi eserler konusunda daha dikkatli olmaları için uyarırım” (Burak). “Siz bize bir gazete haberi göstermiĢtiniz „çivi çakılmadık yeri kalmadı diye‟ Erzurum‟da galiba bir tarihi caminin duvarlarına çiviler çakmıĢlar, ipler çekmiĢler. Ben burayı ziyaret etsem görevlileri yanlıĢ yaptıklarına dair uyarırım” (Fuat).

Öğrencilerden 6 kiĢi (%20) somut kültürel mirasın korunmasında yetkili kiĢilere ya da kurumlara haber verebileceklerini belirtmiĢlerdir. Kültürel mirasın korunması konusunda yetkilileri haberdar etme ile ilgili bazı öğrenci görüĢleri aĢağıdaki gibidir:

“Çevremizde tarihi eserler varsa onlar hakkında yetkililere haber veririm” (Yusuf). Kime mesela? “Muhtara, belediyeye” (Yusuf). “Aynı Ģekilde öğretmenim mesela tarihi bir binaya zarar verenler olursa, ya da zamanla yıkılma tehlikesi altına girdiyse, muhtara ya da belediyeye haber verebilirim” (Nazlı). “Öğretmenin biz köyde oturuyorduk, dedemler hâlâ köyde, orada bazen duyuyorduk, tarlada eserler bulunmuĢ, hazine bulunmuĢ, böyle durumlarda yetkililere haber verilmelidir, ben böyle yaparım” (Burak). “Öğretmenin tarihi binalara ya da eserlere zarar verenleri görürsem polise haber veririm” (Mete).

Öğrencilerden 6‟sı (%20) somut kültürel mirasa yönelik olarak Vandalizm içeren davranıĢlarda bulunmamanın bile korumaya yönelik olduğunu vurgulamıĢlardır. Bu doğrultuda bazı öğrenciler cevaplarını Ģu Ģekilde ifade etmiĢlerdir:

“Öğretmenim ziyaret ettiğimiz yerlerde çöp atmasak bile sonuçta korumuĢ oluruz” (Mete). “Duvarlara yazılar yazmamalıyız ya da boyamamalıyız” (Leyla). “Öğretmenim biz öğrenciyiz belki çok bir Ģey yapamayız ama müzelere gittiğimizde yerlere çöp atmasak, duvarlara yazı yazmasak da bize düĢen sorumluluğu yerine getirmiĢ oluruz sanırım” (Yusuf). “Öğretmenim tarihi bir belge ya da fotoğrafı da yırtmamalıyız, ona zarar vermemeliyiz, üzerini çizmemeliyiz”(Mert).

Öğrencilerden 3 kiĢi (%10) somut kültürel mirasın korunmasına yönelik olarak baĢkalarını bilgilendirme boyutunu dile getirmiĢlerdir. Somut kültürel mirasın korunmasında insanları bilgilendirme boyutunu ön plana çıkaran bazı öğrencilerin ifadeleri Ģu Ģekildedir:

“Öğretmenim kültürel mirasın korunmasını istiyorsak baĢka vatandaĢları kültürel mirasın önemi konusunda bilgilendirebiliriz” (Ufuk). “Öğretmenim ben kültürel mirasın korunması konusunda ailemi bilgilendiririm. Çünkü bu konuda anne ve babaların da bilinçli olmasının önemli olduğunu düĢünüyorum” (Elif). “Öğretmenim ben de diğer insanların kültürel mirasın önemi hakkında bilgilendirilmesi gerektiğini düĢünüyorum. Siz bizi birçok yere götürdünüz, gezdiğimiz yerler çok güzeldi, güzel bilgiler öğrendim, oralarda insanların yaptığı zararlı Ģeyleri de gördüm. Ben diğer insanlara buraların güzelliğini anlatabilirim ve neden önemli olduğunu söylerim” (Melek).

Üçüncü sorunun genel bir değerlendirmesini yapmak gerekirse, öğrencilerin cevaplarının uyarmak temasında toplandığını görmekteyiz. Öğrencilerin cevaplarının oldukça samimi olduğu görülmekte ve onların kendi yeterliliklerinin farkında olarak bu yönde cevaplar verdikleri görülmektedir.

Öğrencilerin cevapları incelendiğinde alan gezilerinin etkisi açıkça görülmektedir. Onları etkileyen Ģeylerin baĢında ziyaretçilerin (yazma, boyama, çöp atma, çizme gibi) çeĢitli yollardan tarihi eserlere verdikleri zararlardır. Bu durumun onları çok etkilediği ortadadır ki çöp atmasalar bile kültürel mirası koruma anlamında bir çaba göstereceklerini düĢünmektedirler.

4.2.1.4. “Somut kültürel miras neden önemlidir?” sorusunun analizi

Tablo 30. Somut kültürel mirasın önemine yönelik öğrenci görüĢleri

CEVAP TÜRLERĠ FREKANS (f) YÜZDE (%)

GeçmiĢ bilgisi 13 43.3 Kimlik 9 30 Ekonomik 3 10 Sanatsal 3 10 Manevi 2 6.7 TOPLAM 30 100

GörüĢmenin dördüncü sorusunda öğrencilere kültürel mirasın neden önemli olduğu sorusu yöneltilmiĢtir. Öğrencilerin bu soruya verdikleri cevaplar Tablo 30‟da verilmiĢtir. Bu bağlamda, öğrencilerin 13‟ü (%43.3) somut kültürel mirası geçmiĢ hakkında bilgi verdiği için önemli bulmaktadır. Öğrencilerin 9‟u (%30) somut kültürel mirası kimlik ifade ettiği için önemli bulduğunu belirtmiĢtir. Öğrencilerden 3 kiĢi (%10) somut kültürel mirasın ekonomik değeri olduğu için önemli bulmaktadır. Öğrencilerden 3‟ü somut kültürel mirasın sanatsal önemini ön plana çıkarmıĢlardır. Öğrencilerden 2‟si somut kültürel mirasın manevi açıdan önemli olduğunu söylemiĢlerdir.

Öğrencilerden 13 kiĢi (%43.3) somut kültürel mirası geçmiĢ hakkında bilgi verdiği için önemli bulduklarını belirtmiĢlerdir. Somut kültürel mirası geçmiĢ hakkında bilgi verdiği için önemli bulan bazı öğrencilerin cevapları Ģu Ģekildedir:

“Öğretmenim tarihi eserler geçmiĢ hakkında bilgi kaynağıdırlar, bu eserler yok olursa geçmiĢe dair bilgilerimiz de yok olur” (Faruk). “Bu eserleri korumazsak tarihimiz yok olur, çünkü bunlar tarihimiz hakkında önemli bilgi kaynaklarıdırlar” (Hakan). Tarih yok olursa ne olur? “Bilgi hazinemiz yok olur” (Mert). Bilgi hazinemiz yok olursa ne olur? “Bugünkü medeniyet seviyesine ulaĢamayız” (Yeliz). “Ülkemizin geçmiĢi hakkında hiç bir Ģey bilemeyiz” (Yusuf). “Öğretmenim, bunlar aynı zamanda insanlığın ortak bilgi hazineleridir. Bir binanın yapım tekniği, yapım malzemeleri, bir çininin yapılıĢı, eski üretim teknikleri bunlar hep bilgidir. Bu eserler insanlığın ortak bilgi birikimi olduğu için önemlidir” (Nazlı).

“Tarihi eserler geçmiĢimizi yansıttığı için önemlidir” (Mete). “Tarihi eserler bizim geçmiĢimizdir” (Canan). “Kültürel varlıklar geçmiĢ zamanları anlattıkları için önemlidirler” (Lale).

Öğrencilerden 9‟u (%30) somut kültürel mirası kimlik ifade ettiği için önemli bulduklarını ifade etmiĢlerdir. Somut kültürel mirasın kimlik ifade etmesini ön plana çıkaran bazı öğrencilerin cevapları aĢağıdaki Ģekildedir:

“Tarihi eserler bir milleti temsil eder, mesela geleneksel Türk evleri diyoruz. Yani bu eserler yok olursa kimliğimizde yok olur” (Melek). “Tarihi eserler, nereden geldiğimizi hatırlatır, kimliğimizi temsil ederler” (Doğukan). “Öğretmenim mesela yeni yapılan binalarla turistlere kültürümüzü tanıtamayız çünkü güzel değiller ve bir Ģey anlatmıyorlar, oysaki eskiden kalan Ankara evlerini turistlere gösterirsek bizim kültürümüze ait oluğunu bilir” (Leyla). “Bir milletin kültürel mirası onun kimliğini temsil eder” (Hakan). Nasıl? “Öğretmenim, mesela Hamamönü Evleri, Safranbolu Evleri, Beypazarı Evleri deyince geleneksel Türk evleri diyoruz. Demek ki bu evler Türk kültürünü temsil ediyor” (Hakan). “Öğretmenim bir arkeolojik kazıda da arkeologlardan öğrendik, Roma tiyatrosu mesela, kullanılan malzemeler, yapım tekniği, süslemeler bunlar bu tiyatronun Romalılara ait olduğunu gösteriyor” (Nazlı).

Öğrencilerden 3‟ü (%10) somut kültürel mirasın ekonomik değeri olduğunu vurgulamıĢlardır. Somut kültürel mirasın ekonomik bakımdan önemli oluğunu düĢünen öğrencilerden bazıları görüĢlerini aĢağıdaki Ģekilde ifade etmiĢlerdir:

“Ekonomik bakımdan önemlidir” (Canan). Nasıl? “Sonuçta bu tarihi eserleri, binaları, müzeleri görmek için birçok turist geliyor ve para harcıyorlar” (Canan). “Devlet buradan kazandığı parayla fabrika yapar, böylece iĢsizlik bir miktar çözülebilir” (Fuat). “Bence de öğretmenim turistlerin gelmesi ekonomiye katkı sağlar” (Faruk).

Öğrencilerden 3‟ü (%10) kültürel mirasın sanatsal bakımdan önemli olduğunu belirtmiĢlerdir. Kültürel mirasın sanatsal açıdan önemini vurgulayan bazı öğrenciler görüĢlerini Ģu Ģekilde ifade etmiĢlerdir:

“Öğretmenim siz derslerimizden birinde Ġznik çinilerinin günümüzde orijinali gibi yapılamadığını söylemiĢtiniz. Tarihi binaları, sarayları, evleri gezerken görüyoruz, süslemeler var, çiniler var, iĢlemeler var, ne güzel diyoruz. Demek ki bu eserler güzel oldukları için de önemlidirler” (Leyla). “Öğretmenim ben bir müzede görmüĢtüm mesela orada silahlar vardı, onlar da bile süslemeler vardı” (Burak). “Öğretmenim biz Ġstanbul‟a gitmiĢtik Sultan Ahmet Camisi‟ne gittik, iç duvarları çinilerle süslüydü, çok güzeldi, turistler buraya mavi cami diyorlarmıĢ, çinilerin rengi mavi olduğu için” (Melek).

Öğrencilerin 2‟si (%6.7) kültürel mirasın manevi açıdan önemli olduğunu vurgulamıĢlardır. Somut kültürel mirasın manevi bakımdan önemli olduğunu düĢünen öğrencilerin görüĢleri Ģu Ģekildedir:

“Bu eserler atalarımızdan bize miras kaldığı için önemlidirler” (Yusuf). “Kültürel eserlerin manevi değeri vardır, geçmiĢten esinlenip geleceği planlarız” (Elif). Nasıl? “Öğretmenim atalarımız bize bu güzel eserleri bırakmıĢlardır, bunlara bakıp kıvanç duyarız, eskiden böyle Ģeyler yapabildiysek, gelecekte de daha güzel Ģeyler yapabiliriz diye düĢünüyorum” (Elif).

Dördüncü sorunun genel bir değerlendirmesini yaptığımızda, öğrencilerin cevaplarının geçmiĢ hakkında bilgi ve kimlik temalarında kümelendiğini görmekteyiz. Öğrenciler tarihi binaların, tarihi eĢyaların (objeler), arkeolojik kalıntıların geçmiĢ hakkında bilgi edinmede ve kültürel bir kimlik temsil etmede önemli olduğunu düĢünmektedirler. Özellikle kimlik vurgusunda Hamamönü evleri gezisinin etkisi görülmektedir. Bu gezi esnasında bu evlerin geleneksel Türk evi olduğuna yönelik vurgu yapılmıĢtır. Bu bölgenin yeni yapılarla iç içe olması öğrencilerin tarihi Hamamönü evleri ile bu yeni yapıları karĢılaĢtırmalarına olanak vermiĢtir. Bu durumun öğrencilerin cevaplarında etkisi olduğu görülmektedir.

Bunun yanında öğrencilerin somut kültürel mirasın ekonomik önemine ve sanatsal değerine de vurgu yapmaları onların düĢünme becerilerini göstermesi bakımından dikkate değer görülmektedir. Özellikle turizm ve ekonomik gelir arasında bağlantı kurmaları sentez düzeyinde düĢünme gerçekleĢtirdiklerini göstermektedir.

4.2.1.5. “Tarihi bir binaya girdiğinizde ya da tarihi bir sokakta gezdiğinizde neler hissettiniz?” sorusunun analizi

Bu sorunun analizinde öğrencilerin katıldıkları alan gezileri temel alınmıĢtır. Bu çerçevede öğrencilerin katıldıkları geziler Anadolu Medeniyetler Müzesi, Mehmet Akif Ersoy evi, Hamamönü evleri sokakları, Roma Tiyatrosu arkeolojik kazı alanı ve Ankara Kalesi‟dir.

Tablo 31. Öğrencilerin tarihi bir binaya girdiklerinde ya da tarihi bir sokakta gezerken neler hissettiklerine dair görüĢleri

CEVAP TÜRLERĠ FREKANS (f) YÜZDE (%)

GeçmiĢte hissettim 12 40

Merak 9 30

Heyecan 7 23.3

ġaĢırmak 2 6.7

TOPLAM 30 100

Mülakatın beĢinci sorusunda öğrencilere tarihi bir binaya girdiklerinde (ziyaret) ya da tarihi bir sokakta gezerken neler hissettikleri sorulmuĢtur. Bu soruya yönelik öğrencilerin verdikleri cevaplar Tablo 31‟de verilmiĢtir. Bu doğrultuda öğrencilerin cevapları analiz edilerek “geçmiĢte hissettim”, “merak”, “heyecan”, “ĢaĢırmak”, temaları altında kodlanmıĢtır. Tablo incelendiğinde öğrencilerin 12‟si (%40) kendilerini geçmiĢte hissettiklerini vurgulamıĢlardır. Öğrencilerden 9‟u (%26.7) merak duyduklarını belirtmiĢlerdir. Öğrencilerin 7‟si (%23.3) heyecan duyduklarını ifade etmiĢlerdir. Öğrencilerden 2‟si (%6.7) ĢaĢırdıklarını dile getirmiĢlerdir.

Öğrencilerden 12‟si (%40) tarihi bir binaya girdiğinde ya da tarihi bir sokakta gezerken kendilerini geçmiĢte hissettiklerini vurgulamıĢlardır. Kendilerini geçmiĢte hisseden bazı öğrenciler görüĢlerini aĢağıdaki Ģekilde ifade etmiĢlerdir:

“Hamamönü evlerinin bulunduğu sokaklarda gezerken kendimi geçmiĢte geziniyormuĢ gibi hissettim” (Lale). “Anadolu Medeniyetler Müzesi‟ni gezerken zaman makinesiyle geçmiĢe yolculuk yapmıĢ gibi hissettim” (Mert). “GeçmiĢe yolculuk yapmıĢ gibi hissettim” (Burak). “Beni geçmiĢe

götürdü” (Elif). “O sokaklarda dolaĢırken kendimi o dönemde yaĢamıĢ birisi olarak hayal ettim” (Nazlı). “Anadolu Medeniyetler Müzesini gezerken sanki zaman tünelinde seyehat ediyormuĢ gibi hissettim. Çünkü farklı dönemlerde yaĢamıĢ medeniyetlerin eserlerini gördüm” (Hasan). “Öğretmenim Hamamönü sokaklarında gezerken kendimi birden geçmiĢte hissettim. Çünkü burası modern yapıların arasında, trafiğin, gürültünün