Beşinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum

Alt Problem 5: Sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik öğretmen görüşleri

a) Cinsiyete, b) Branşa,

c) Mezun oldukları bölümlere d) Mesleki kıdemlerine

e) Mezun olunan okula göre değişmekte midir?

Tablo 3. 38. Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgilerin Yöntem Boyutuna Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Dağılımına İlişkin t-testi

Sonuçları

Cinsiyet N x S sd t p

Kadın 167 3,95 ,48 442 1,824 ,069

Erkek 277 3,86 ,53

Tablo 3. 38. incelendiğinde, öğretmenlerin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir (t(442)= 1,824; p>.05). Örneklem grubundaki kadın öğretmenlerin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin puanlarının ortalaması ( x = 3,95) iken, bu değer erkek öğretmenlerde ( x = 3,86) olarak gerçekleşmiştir. Bu sonuç kadın öğretmenlerin ve erkek öğretmenlerin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin benzerlik gösterdiği söylenebilir.

Tablo 3. 39. Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgilerin Yöntem Boyutuna Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Branş Değişkenine Göre Dağılımına İlişkin t-testi

Sonuçları

Branş N x S sd t p

Sınıf Öğretmenliği 339 3,84 ,52 442 4,041 ,000 Sosyal Bilgiler Öğretmenliği 105 4,07 ,47

Tablo 3. 39. incelendiğinde, öğretmenlerin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin branşlarına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir (t(442)= 4,041; p<.001). Örneklem grubundaki Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin puanlarının ortalaması ( x = 4,07) iken, bu değer sınıf öğretmenlerinde ( x = 3,84) olarak gerçekleşmiştir. Bu sonuçlar Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin sınıf öğretmenlerinin bu konudaki görüşlerine göre daha olumlu olduğu şeklinde yorumlanabilir.

Tablo 3. 40. Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgilerin Yöntem Boyutuna Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Mezun Olunan Bölüme Göre Dağılımına İlişkin Betimsel

İstatistik Sonuçları Mezun Olunan Bölüm N x S 1.Sınıf Öğretmenliği 284 3,80 ,52 2.Tarih Öğretmenliği 48 4,12 ,40 3.Tarih 26 4,00 ,42 4.Coğrafya Öğretmenliği 14 3,80 ,71 5.Coğrafya 3 4,40 ,34 6.Sosyal Bilgiler Öğretmenliği 19 4,14 ,48 7.Diğer 50 4,04 ,46 Toplam 444 3,89 ,52

Tablo 3. 40.’da öğretmenlerin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin mezun olunan bölümlere göre dağılımına ilişkin betimsel istatistik sonuçları verilmiştir. Bu değerler arasındaki farklılığın anlamlı düzeyde olup olmadığını belirlemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 3. 41.’de verilmiştir.

Tablo 3. 41. Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgilerin Yöntem Boyutuna Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Mezun Olunan Bölüme Göre Dağılımına İlişkin İlişkin

Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı Kareler Ortalaması sd F P Fark Gruplar arası 8,137 1,356 6 5,285 ,000 2-1 Gruplar içi 112,140 ,257 437 Toplam 120,278 443

Tablo 3. 41’e göre sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik öğretmen görüşlerinin mezun oldukları bölümlere göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir (F(6-437)=5,285; p<,001). Bu görüşler arasındaki farklılığı belirlemek amacıyla yapılan Schefee analizine göre farklılık tarih öğretmenliği bölümünden mezunlar ile sınıf öğretmenliği bölümünden mezunlar arasındadır. Bu sonuç tarih öğretmenliği bölümünden mezun olan öğretmenlerin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin sınıf öğretmenliği bölümünden mezun olan öğretmenlere göre daha olumlu olduğu şeklinde yorumlanabilir.

Tablo 3. 42. Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgilerin Yöntem Boyutuna Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Mesleki Kıdemlerine Göre Dağılımına İlişkin Betimsel

İstatistik Sonuçları Mesleki Kıdem N x S 1-5 22 4,00 ,56 6-10 96 4,06 ,46 11-15 80 4,05 ,43 16-20 84 3,94 ,51 21-25 58 3,90 ,47 26+ 104 3,55 ,50 Toplam 444 3,89 ,52

Tablo 3. 42.’de öğretmenlerin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin mesleki kıdemlerine göre dağılımına ilişkin betimsel istatistik sonuçları verilmiştir. Bu değerler arasındaki farklılığın anlamlı düzeyde olup olmadığını belirlemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 3. 43.’de verilmiştir.

Tablo 3. 43. Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgilerin Yöntem Boyutuna Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Mesleki Kıdemlerine Göre Dağılımına İlişkin Tek Yönlü

Varyans Analizi Sonuçları Varyansın

Kaynağı Kareler Toplamı Kareler Ortalaması sd F P Fark Gruplar

arası 17,052 3,410 5 14,471

,000 1-5 yıl ile 26 yıl ve sonrası

6-10 yıl ile 26 yıl ve sonrası

11-15 yıl ile yıl ve sonrası 16-20 ile 26 yıl ve sonrası 21-25 ile 26 yıl ve sonrası Gruplar içi 103,226 ,236 438 Toplam 120,278 443

Tablo 3. 44.’e göre sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik öğretmen görüşlerinin mesleki kıdemlerine göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir (F(5-438)=14,471; p<,001). Bu görüşler arasındaki farklılığı belirlemek amacıyla yapılan Schefee analizine göre farklılık mesleki kıdemi 1-5 yıl, 6-10 yıl, 11- 15 yıl, 16-20 yıl, 21-25 yıl olanlar ile mesleki kıdemi 26 yıldan fazla olanlar arasındadır. Bu sonuç mesleki kıdemi en fazla olan öğretmenlerin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin diğerlerine göre daha olumsuz olduğu şeklinde yorumlanabilir.

Tablo 3. 45. Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgilerin Yöntem Boyutuna Yönelik Öğretmen Görüşlerinin En Son Mezun Olunan Okula Göre Dağılımına İlişkin

Betimsel İstatistik Sonuçları

En Son Mezun Olunan Okul N x S

1.Öğretmen Okulu 8 3,52 ,51

2.Eğitim Yüksek Okulu 72 3,77 ,50

3.Eğitim Enstitüsü 98 3,61 ,53

4.Eğitim Fakültesi 163 4,08 ,44

5.Fen Edebiyat Fakültesi 41 4,03 ,47

6.Yüksek Lisans 18 4,13 ,35

7.Doktora 2 3,50 ,70

8.Diğer 42 3,90 ,51

Toplam 444 3,89 ,52

Tablo 3. 45.’de öğretmenlerin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin en son mezun olunan okula göre dağılımına ilişkin betimsel istatistik sonuçları verilmiştir. Bu değerler arasındaki farklılığın anlamlı düzeyde olup olmadığını belirlemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 3. 46.’da verilmiştir.

Tablo 3. 46. Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgilerin Yöntem Boyutuna Yönelik Öğretmen Görüşlerinin En Son Mezun Olunan Okula Göre Dağılımına İlişkin Tek

Yönlü Varyans Analizi Sonuçları Varyansın

Kaynağı

Kareler Toplamı

Kareler Ortalaması sd F P Fark Gruplar arası 17,949 2,564 7 10,925 ,000 4-2 4-3 5-2 5-3 6-3 Gruplar içi 102,329 ,235 436 Toplam 120,278 443

Tablo 3. 46’ya göre sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik öğretmen görüşlerinin en son mezun olunan okula göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir (F(7-436)=10,925; p<,001). Bu görüşler arasındaki farklılığı belirlemek amacıyla yapılan Schefee analizine göre farklılık Eğitim Fakültesinden mezun olanlar ile Eğitim Yüksek Okulu ve Eğitim Enstitüsü’nden mezun olanlar, Fen Edebiyat Fakültesi’nden mezun olanlar ile Eğitim Yüksek Okulu ve Eğitim Enstitüsü’nden mezun olanlar, Yüksek Lisans mezunu olanlar ile Eğitim Enstitüsü’nden mezun olanlar arasındadır. Bu sonuçlar, Eğitim Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi ve Yüksek Lisans mezunu öğretmenlerin sosyal bilimler olarak Sosyal Bilgilerin yöntem boyutuna yönelik görüşlerinin Eğitim Yüksek Okulu ve Eğitim Enstitüsü’nden mezun olan öğretmenlere göre daha olumlu olduğu şeklinde yorumlanabilir.

Tablo 3. 47. Yansıtıcı İnceleme Olarak Sosyal Bilgilerin Yöntem Boyutuna Yönelik Öğretmen Görüşleri

Sosyal Bilgiler dersinde öğretmenin esas görevi, öğrencilerin kişisel ve sosyal çelişkilerini değerlendirmelerine yardımcı olmaktır görüşüne öğretmenlerin % 82,9’u katıldığını, % 9,4’ü katılmadığını, % 4,5’i kararsız olduğunu, % 2’si tamamen katıldığını, % 0,2’si ise kesinlikle katılmadığını belirtmiştir. Bu ifadeye yönelik öğretmen görüşlerinin puanlarının ortalaması ( x = 3,68) dir.

Öğretmenler, öğrenciler için anlam ifade eden sosyal konulardaki tartışmaların geliştirilmesinde öğrencilerin fikirlerini kullanmalıdır görüşüne öğretmenlerin %

Cevap Seçenekleri x s GÖRÜŞ Kesi n li k le ka tı lmı yo ru m Ka tı lmı yo ru m Ka ra rs ız ım Ka tı lıy or um T a ma me n ka tı lıy or um f % f % f % f % f %

1.Sosyal Bilgiler dersinde öğretmenin esas görevi, öğrencilerin kişisel ve sosyal çelişkilerini değerlendirmelerine yardımcı olmaktır. 1 0,2 46 9,4 20 4,5 368 82,9 9 2,0 3,68 0,74 16.Öğretmenler, öğrenciler için anlam ifade eden sosyal konulardaki tartışmaların geliştirilmesinde öğrencilerin fikirlerini kullanmalıdır. 10 2,3 45 10,1 19 4,3 245 55,2 125 28,2 3,96 ,96 22.Öğretmenler öğrencilerin yeteneklerini, öncelikle problem çözme becerilerine, yapılan etkinliklerin alternatif yönlerini muhakeme etmelerine seçim yapabilme becerisine göre değerlendirmelidir. 5 1,1 18 4,1 4 ,9 284 64,0 133 30,0 4,17 ,73 28.Öğretmenler, öğrencilerin kendilerini ilgilendiren konularda yansıtma yoluyla düşüncelerini açıklamalarına yardımcı olmalıdır. 32 7,2 16 3,6 11 2,5 285 64,2 100 22,5 3,91 1,01 32.Öğretmenler Sosyal Bilgiler dersinde öğrencilerin toplumsal konular hakkında değerleri eleştirme test

etme ve

değerlendirmelerine yardımcı olmalıdır.

55,2’si katıldığını, % 28,2’si tamamen katıldığını, % 10,1’i katılmadığını, % 4,3’ü kararsız olduğunu, % 2,3’ü ise kesinlikle katılmadığını belirtmiştir. Bu ifadeye yönelik öğretmen görüşlerinin puanlarının ortalaması ( x = 3,96) dır.

Öğretmenler öğrencilerin yeteneklerini, öncelikle problem çözme becerilerine, yapılan etkinliklerin alternatif yönlerini muhakeme etmelerine seçim yapabilme becerisine göre değerlendirmelidir görüşüne öğretmenlerin % 64’ü katıldığını, % 30’u katılmadığını, % 4,1’i katılmadığını, % 1,1’i kesinlikle katılmadığını, % 0,9’u ise kararsız olduğunu belirtmiştir. Bu ifadeye yönelik öğretmen görüşlerinin puanlarının ortalaması (x= 4,17) dir.

Öğretmenler, öğrencilerin kendilerini ilgilendiren konularda yansıtma yoluyla düşüncelerini açıklamalarına yardımcı olmalıdır görüşüne öğretmenlerin % 64,2’si katıldığını, % 22,5’i tamamen katıldığını, % 7,2’si kesinlikle katılmadığını, % 3,6’sı katılmadığını, % 2,5’i ise kararsız olduğunu belirtmiştir. Bu ifadeye yönelik öğretmen görüşlerinin puanlarının ortalaması (x= 3,91) dir.

Öğretmenler Sosyal Bilgiler dersinde öğrencilerin toplumsal konular hakkında değerleri eleştirme test etme ve değerlendirmelerine yardımcı olmalıdır görüşüne öğretmenlerin % 61,9’u katıldığını, % 28,2’si tamamen katıldığını, % 4,3’ü katılmadığını, % 3,6’sı kararsız olduğunu, % 2’si ise kesinlikle katılmadığını belirtmiştir. Bu ifadeye yönelik öğretmen görüşlerinin puanlarının ortalaması ( x = 4,09) dur.