Sultan Yurtsever Çelik1, Semiha Akın2, Melike Dişsiz2
1Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi,İç Hastalıkları, İstanbul 2Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Hemşirelik Fakültesi, İstanbul.
Amaç: Bu araştırma 65 yaş veya üstü diyabetik hastaların hastalığını kabullenme durumu ile ayak bakımına
ilişkin bilgi düzeyleri ve davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla planlandı.
Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı-ilişki arayıcı nitelikte bir araştırmadır. Araştırma örneklemini 15-31 Ağustos
2019 tarihleri arasında 65 yaş veya üzeri diabetes mellitus tanısıyla bir eğitim ve araştırma hastanesinde ayaktan tedavisi ve takibi devam eden 137 birey oluşturdu. Veriler yüz yüze görüşme yöntemiyle Hastalığı Kabul Ölçeği, Diyabetik Ayak Bilgi Ölçeği ve Ayak Bakımı Davranış Ölçeği kullanılarak elde edildi.
Bulgular: Örneklemin yaş ortalaması 69,26 ± 3,88 (Min-Maks: 65-81)’dir. Araştırma grubunun %72,3’ü
kadın ve %45,3’ü okuma yazma bilmemektedir. Hastaların diyabet ile ortalama yaşam süresi 13,12 ± 7,10 yıl olup HbA1c ortalaması %10,24 ± 1,80’dir. Katılımcıların %70,8’i sağlık ekibi üyelerinden diabetes mellitus ve %35’i ayak bakımı konusunda bilgi aldığını bildirdi. Örneklemin %23,4’ü ayak bakımını düzenli olarak yaptığını ve %40,9’u ise ayağında nasır sorunu olduğunu bildirdi. Araştırma grubunun Diyabetik Ayak Bilgi Ölçeği ortalama puanı 2,67 ± 1,30, Ayak Bakımı Davranış Ölçeği ortalama puanı ise 46,65 ± 12,07 bulundu. Hastalık Kabul Ölçeği ortalama puanı 17,67 ± 6,17’dir. Yaşlı erkek hastaların Diyabetik Ayak Bilgi Ölçeği puanları kadınlara göre daha yüksek bulundu (p < 0,05). Diyabetik ayak bakımı konusunda eğitim aldığını bildiren yaşlılar Ayak Bakımı Davranış Ölçeği’nden daha yüksek puan aldı (p < 0,05). Düzenli olarak ayak bakımı yaptığını bildiren hastaların Hastalık Kabul Ölçeği’nden daha yüksek puan aldığı belirlendi (p < 0,05). Düzenli olarak ayak bakımı yaptığını bildiren ve eğitim düzeyi ilkokul ile üzeri grupta olan yaşlı diyabet hastalarının Hastalığı Kabul Ölçeği puanları daha yüksek bulundu (p < 0,05). Yaş grupları ve diyabet konusunda eğitim alma durumuna göre tüm ölçek puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı (p > 0,05). Diyabetik Ayak Bilgi Ölçeği ile Hastalık Kabul Ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı (r = 0,15; p > 0,05). Ayak Bakımı Davranış Ölçeği ile Hastalık Kabul Ölçeği puanları arasında zayıf düzeyde, pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlendi (r = 0,26; p < 0,05). Diyabetik Ayak Bilgi Ölçeği ve Ayak Bakımı Davranış Ölçeği puanları arasında orta düzeyde, pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı (r = 0,44; p < 0,05).
GÜVENİRLİĞİ
Aliye Çayır1, Sevim Ulupınar2
1Necmettin Erbakan Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Hemşirelikte Öğretim Anabilim Dalı, Konya 2İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Florence Nigthingale Hemşirelik Fakültesi, Hemşirelikte Eğitim
Anabilim Dalı, İstanbul
Amaç: Amaç: Bu araştırmanın amacı, öğretim elemanlarının eğitim becerilerine yönelik geçerli ve güvenilir
bir ölçme aracı geliştirmektir.
Yöntem: Yöntem: Araştırma metodolojik türdedir. Araştırmanın örneklemini, bir üniversitede görev
yapan 380 öğretim elemanı oluşturdu. Ölçek geliştirme sürecinde; ilgili literatür taranarak madde havuzu oluşturuldu, uzman görüşü alındı, içerik ve yapı geçerliği, madde güvenirliği analizleri yapıldı. Veriler, Kişisel Bilgi Formu ve Eğitim Becerileri Taslak Ölçeği kullanılarak toplandı.
Bulgular: Bulgular: Araştırmada, 86 maddeden oluşan eğitim becerilerine ilişkin madde havuzu, uzman
görüşleri doğrultusunda ve ön uygulama sonucuna göre tekrar düzenlendi. Madde sayısı 58’e düşen eğitim becerileri taslak ölçeğin Kaiser-Mayer-Olkin değeri 0.89 olup, örneklem büyüklüğünün yeterli olduğu saptandı. Barlett testi sonucuna göre (p<0.05) maddeler arası korelasyon olduğu görüldü. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda; planlama, uygulama ve değerlendirme olmak üzere 3 faktör elde edildi. Analizler sonucunda madde sayısı 38’e inen 5’li likert tipte eğitim becerileri taslak ölçeğinin Cronbach alfa değerinin 0.93 olduğu belirlendi.
Sonuç: Sonuç: Geliştirilen ölçeğin, eğitim becerilerini belirlemede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı
olduğu sonucuna ulaşıldı.
Özlem Erdem1, Arzu Koçak Uyaroğlu2
1Kto Karatay Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Konya
2Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, Konya
Amaç: Bu çalışma hemodiyaliz hemşirelerinin merhamet düzeyini ve ilişkili faktörleri belirlemek amacıyla
tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde yapılmıştır.
Yöntem: Çalışmanın evreni Konya il merkezinde yer alan üniversite hastaneleri, Sağlık Bakanlığına
bağlı hastaneler ve özel diyaliz merkezlerinde çalışan hemodiyaliz hemşirelerinden (n=90) oluşmakta olup çalışmanın yürütüldüğü tarihlerde kurumda olan ve çalışmaya katılmayı kabul eden hemodiyaliz hemşireleri (n=85) çalışma grubunu oluşturmuştur. Çalışma verileri 1 Nisan 2019- 31 Haziran 2019 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışma verilerinin toplanmasında; araştırmacılar tarafından literatür çerçevesinde hazırlanan Bilgi formu ve Merhamet Ölçeği (MÖ) kullanılmıştır. Veriler sayı, yüzde, ortalama ± standart sapma olarak özetlenmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde ; Mann-Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H Testi kullanılmıştır.
Bulgular: Hemodiyaliz hemşirelerinin yaş ortalaması 33.44±7.3 (21-48) olup; %81.2’si kadın, %76.5’i
evlidir. Ayrıca, hemodiyaliz hemşirelerinin %37.7’si lisans ve lisansüstü eğitime sahiptir. Hemodiyaliz hemşirelerinin merhamet puan ortalaması 72.87±8.27 olup hemodiyaliz hemşirelerinin cinsiyet, medeni durum, çocuk sayısı, meslekte çalışma yılı ve diyaliz biriminde çalışma yılı ile merhamet puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Ancak sevecenlik alt boyutu puan ortalaması ile çocuk sayısı ve meslekte çalışma yılı arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olduğu (p<0.05) ve bilinçli farkındalık alt boyutu puan ortalaması ile hemşirenin diyaliz biriminde çalışma yılı arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olduğu görülmüştür (p<0.05).
Sonuç: Çalışmadan elde edilen bulgular doğrultusunda hemodiyaliz hemşirelerinin merhamet puan
ortalamasının orta düzeyde olduğu söylenebilir. Hemodiyaliz hemşirelerinin merhamet düzeylerinin cinsiyet, medeni durum, çocuk sayısı, meslekte çalışma yılı ve diyaliz biriminde çalışma yılı değişkenlerinden etkilenmediği görülmektedir. Ancak sevecenlik alt boyutu puan ortalamasının çocuk sayısı ve meslekte çalışma yılı değişkenleri açısından ve bilinçli farkındalık puan ortalamasının da diyaliz biriminde çalışma yılı değişkeni açısından farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Hemodiyaliz hemşirelerinin tanımlayıcı özellikleri ile merhamet arasındaki ilişkinin daha iyi bir şekilde ortaya konulabilmesi için çalışmanın daha geniş örneklem üzerinde yapılması önerilebilir.