• Sonuç bulunamadı

Araştırmaya katılan ortaokul öğrencilerine ilişkin tanımlayıcı istatistikler Tablo 1’de verilmiştir.

Tablo 1. Çalışma grubu için tanımlayıcı istatistikler (N=399)

Yaş (Ort, SS) 13.91 0.49 Cinsiyet Kız (N, %) 220 %55.14 Erkek (N, %) 179 %44.86 Sosyo-Ekonomik Durum Düşük (N, %) 72 %18.05 Orta (N, %) 173 %43.36 Yüksek (N, %) 154 %38.60

Babanın Öğrenim Durumunu İlkokul (N, %) 55 %13.78

Ortaokul (N, %) 76 %19.05

Lise (N, %) 116 %29.07

Üniversite (N, %) 131 %32.83

Yüksek lisans (N, %) 10 %2.51

Doktora (N, %) 11 %2.76

Annenin Öğrenim Durumunu İlkokul (N, %) 89 %22.31

Ortaokul (N, %) 87 %21.80

Lise (N, %) 134 %33.58

Üniversite (N, %) 76 %19.05

Yüksek lisans (N, %) 6 %1.50

Doktora (N, %) 7 %1.75

Liseye karar verme Evet (N, %) 237 %59.40

Hayır (N, %) 162 %40.60

Kararından emin olma (Ort, SS) 3.97 0.92

Öznel akademik başarı algısı (Ort, SS) 3.81 0.83

86

Araştırma grubunun demografik özelliklerinin, benlik saygısı ve kariyer gelişimiyle birlikte Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği toplam ve alt ölçek puanları üzerine etkisi dört çoklu regresyon modeliyle değerlendirilmiştir.

4.2.“Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Kariyer Gelişimleri, Benlik Saygıları ve Demografik Özellikleri Birlikte, Kariyer Karar Verme Güçlükleri Ölçeği’nden AldıklarıToplam Puanları Yordamakta Mıdır?” Alt Problemine İlişkin Bulgular

Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği toplam puanlarının bağımlı değişken olduğu regresyon modelinde sosyo ekonomik durum (β=-0.159, t=-3.168 p<0.01) ve öznel akademik başarı algısındaki (β= -0.111 , t= -2.316 p<0.05) azalmaya bağlı olarak kariyer kararı verme konusundaki güçlükler artış göstermiştir. Lise tercihlerine karar vermiş olanlar (β= -0.279 , t= -6.462p<0.001) ve benlik saygısı yüksek olanlar (β= -0.341 , t= - 7.154 p<0.001) kariyer kararı verirken daha az sorun yaşamıştır.

87

Yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik durum, öznel akademik başarı, babanın öğrenim durumu, annenin öğrenim durumu, lise tercihinde karar durumu, Coopersmith Özsaygı Envanteri toplam puanları ve Çocuklarda Kariyer Gelişimi Ölçeği toplam puanlarının Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği toplam puanlarını yordama gücünü belirlemek için verilere uygulanan çoklu regresyon analizi sonuçları Tablo 2’de verilmiştir.

Tablo 2. Demografik Özellikler, Benlik Saygısı ve Çocuklukta Kariyer Gelişiminin Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği Toplam Puanları Üzerine Regresyon Analizi Sonuçları

B SH β t P

Yaş 3.788 2.330 0.067 1.626 .105 Cinsiyet -0.646 2.268 -0.012 -0.285 .776 Sosyo-ekonomik Durum -6.009 1.897 -0.159 -3.168 .002

Öznel Akademik Başarı -3.687 1.592 -0.111 -2.316 .021

Babanın Öğrenim Durumunu -0.889 1.261 -0.039 -0.705 .482 Annenin Öğrenim Durumunu 0.345 1.294 0.015 0.266 .790 Lise Tercihinde Karar Durumu -15.523 2.402 -0.279 -6.462 .000

Coopersmith Özsaygı Envanteri -1.769 0.247 -0.341 -7.154 .000

Çocuklarda kariyer Gelişimi

Ölceği -0.083 0.077 -0.049 -1.072 .284 Model R2=0.37; F(9, 389)=25.081 p>0.001;B= Standardize edilmemiş beta katsayısı; SH= Standart hata; β=

Standardize edilmiş beta katsayısı; İstatistik olarak önemli olan P değerleri koyu verilmiştir (P<0.05). Cinsiyet= 0 : Kadın, 1: Erkek; Sosyo-ekonomik Durum = 0: Düşük, 1:Orta, 2:Yüksek; Babanın Öğrenim Durumunu = 0:İlkokul, 1:Ortaokul, 2:Lise,2:Üniversite, 4:Yüksek lisans, 5:Doktora; Annenin Öğrenim Durumunu = 0:İlkokul, 1:Ortaokul, 2:Lise,2:Üniversite, 4:Yüksek lisans, 5:Doktora; Lise Tercihinde Karar Durumu= 0: Kararsız, 1: Karar vermiş.

88

4.3.“Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Kariyer Gelişimleri, Benlik Saygıları ve Demografik Özellikleri Birlikte, Kariyer Karar Verme Güçlükleri Ölçeği’nin Hazırlık Eksikliği Alt Ölçeğinden Aldıkları Puanları Yordamakta Mıdır?” Alt Problemine İlişkin Bulgular

Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği hazırlık eksikliği alt ölçeğinin toplam puanlarının bağımlı değişken olduğu regresyon modelinde, sosyoekonomik durumu yüksek olanlar (β= -0.154 , t= -2.671 p<0.01), lise tercihlerine karar vermiş olanlar (β= -0.163 , t= p<0.01), benlik saygısı yüksek olanlar (β= -0.294 , t= -5.376 p<0.01) ve kariyer gelişimi yüksek olanlar (β= -0.202 , t= -3.837 p<0.01) kariyer kararı verirken daha az hazırlık eksikliği hissetmiştir.

89

Yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik durum, öznel akademik başarı, babanın öğrenim durumu, annenin öğrenim durumu, lise tercihinde karar durumu, Coopersmith Özsaygı Envanteri toplam puanları ve Çocuklarda Kariyer Gelişimi Ölçeği toplam puanlarının Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği hazırlık eksikliği alt ölçeğinin toplam puanlarını yordama gücünü belirlemek için verilere uygulanan çoklu regresyon analizi sonuçları Tablo 3’de verilmiştir.

Tablo 3. Demografik Özellikler, Benlik Saygısı ve Çocuklukta Kariyer Gelişiminin Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği Hazırlık Eksikliği Alt Ölçeği Üzerine Regresyonu

B SH β t P

Yaş 0.814 0.550 0.070 1.479 .140 Cinsiyet 0.334 0.536 0.029 0.623 .534 Sosyo-ekonomik Durum -1.197 0.448 -0.154 -2.671 .008 Öznel Akademik Başarı -0.333 0.376 -0.049 -0.886 .376 Babanın Öğrenim Durumunu -0.045 0.298 -0.010 -0.153 .879 Annenin Öğrenim Durumunu 0.366 0.306 0.076 1.199 .231 Lise Tercihinde Karar Durumu -1.868 0.568 -0.163 -3.291 .001 Coopersmith Özsaygı Envanteri -0.314 0.058 -0.294 -5.376 .000

Çocuklarda kariyer Gelişimi

Ölçeği -0.070 0.018 -0.202 -3.837 .000 Model R2=0.17; F(9, 389) = 8.747p>0.001;B= Standardize edilmemiş beta katsayısı; SH= Standart hata; β=

Standardize edilmiş beta katsayısı; İstatistik olarak önemli olan P değerleri koyu verilmiştir (P<0.05). Cinsiyet= 0 : Kadın, 1: Erkek; Sosyo-ekonomik Durum = 0: Düşük, 1:Orta, 2:Yüksek; Babanın Öğrenim Durumunu = 0:İlkokul, 1:Ortaokul, 2:Lise,2:Üniversite, 4:Yüksek lisans, 5:Doktora; Annenin Öğrenim Durumunu = 0:İlkokul, 1:Ortaokul, 2:Lise,2:Üniversite, 4:Yüksek lisans, 5:Doktora; Lise Tercihinde Karar Durumu= 0: Kararsız, 1: Karar vermiş.

90

4.4.“Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Kariyer Gelişimleri, Benlik Saygıları ve Demografik Özellikleri Birlikte, Kariyer Karar Verme Güçlükleri Ölçeği’nin Bilgi Eksikliği Alt Ölçeğinden Aldıkları Puanları Yordamakta Mıdır?” Alt Problemine i- İlişkin Bulgular

Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği bilgi eksikliği alt ölçeğinin toplam puanlarının bağımlı değişken olduğu regresyon modelinde, öznel akademik başarı algısı yüksek olanlar (β= -0,153 , t= -3,156 p<0.01), lise tercihlerine karar vermiş olanlar (β= -0,343, t= -7,891 p<0.01) ve benlik saygısı yüksek olanlar (β= -0,253, t= -5,266 p<0.01) kariyer kararı verirken daha az bilgi eksikliği hissetmiştir.

91

Yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik durum, öznel akademik başarı, babanın öğrenim durumu, annenin öğrenim durumu, lise tercihinde karar durumu, Coopersmith Özsaygı Envanteri toplam puanları ve Çocuklarda Kariyer Gelişimi Ölçeği toplam puanlarının Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği bilgi eksikliği alt ölçeğinin toplam puanlarını yordama gücünü belirlemek için verilere uygulanan çoklu regresyon analizi sonuçları Tablo 4’te verilmiştir. Tablo 4. Demografik özellikler, Benlik Saygısı ve Çocuklukta Kariyer Gelişiminin Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği Bilgi Eksikliği Alt Ölçeği Üzerine Regresyon Analizi Sonuçları

B SH β t P

Yaş 1.442 1.046 0.057 1.379 .169 Cinsiyet -1.450 1.018 -0.059 -1.425 .155 Sosyo-ekonomik Durum -1.172 0.851 -0.070 -1.376 .170 Öznel Akademik Başarı -2.255 0.715 -0.153 -3.156 .002 Babanın Öğrenim Durumunu -0.398 0.566 -0.039 -0.702 .483 Annenin Öğrenim Durumunu -0.006 0.581 -0.001 -0.010 .992 Lise Tercihinde Karar Durumu -8.507 1.078 -0.343 -7.891 .000 Coopersmith Özsaygı Envanteri -0.584 0.111 -0.253 -5.266 .000

Çocuklarda kariyer Gelişimi

Ölçeği 0.007 0.035 0.010 0.214 .831 Model R2=0.36; F(9, 389) = 23.971p>0.001;B= Standardize edilmemiş beta katsayısı; SH= Standart hata; β=

Standardize edilmiş beta katsayısı; İstatistik olarak önemli olan P değerleri koyu verilmiştir (P<0.05). Cinsiyet= 0 : Kadın, 1: Erkek; Sosyo-ekonomik Durum = 0: Düşük, 1:Orta, 2:Yüksek; Babanın Öğrenim Durumunu = 0:İlkokul, 1:Ortaokul, 2:Lise,2:Üniversite, 4:Yüksek lisans, 5:Doktora; Annenin Öğrenim Durumunu = 0:İlkokul, 1:Ortaokul, 2:Lise,2:Üniversite, 4:Yüksek lisans, 5:Doktora; Lise Tercihinde Karar Durumu= 0: Kararsız, 1: Karar vermiş.

92

4.5. “Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Kariyer Gelişimleri, Benlik Saygıları ve Demografik Özellikleri Birlikte, Kariyer Karar Verme Güçlükleri Ölçeği’nin Tutarsız BilgiAlt Ölçeğinden Aldıkları Puanları Yordamakta Mıdır?” Alt Problemine İlişkin Bulgular

Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği tutarsız bilgi alt ölçeğinin toplam puanlarının bağımlı değişken olduğu regresyon modelinde, sosyo-ekonomik durumu yüksek olanlar (β= -0.196, t= -3.741 p<0.01), lise tercihlerine karar vermiş olanlar (β=-0.188, t= -4.178 p<0.01) ve benlik saygısı yüksek olanlar (β= -0.342, t= -6.864 p<0.01) kariyer kararı verirken güvenilir olmayan bilgilerden daha az etkilenmiştir.

93

Yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik durum, öznel akademik başarı, babanın öğrenim durumu, annenin öğrenim durumu, lise tercihinde karar durumu, Coopersmith Özsaygı Envanteri toplam puanları ve Çocuklarda Kariyer Gelişimi Ölçeği toplam puanlarının Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği tutarsız bilgi alt ölçeğinin toplam puanlarını yordama gücünü belirlemek için verilere uygulanan çoklu regresyon analizi sonuçları Tablo 5’te verilmiştir.

Tablo 5. Demografik Özellikler, Benlik Saygısı ve Çocuklukta Kariyer Gelişiminin Kariyer Kararı Verme Güçlükleri Ölçeği Tutarsız Bilgi Alt Ölçeği Üzerine Regresyon Analizi Sonuçları

B SH β t P

Yaş 1.531 1.195 0.055 1.281 .201 Cinsiyet 0.470 1.164 0.017 0.404 .686 Sosyo-ekonomik Durum -3.641 0.973 -0.196 -3.741 .000 Öznel Akademik Başarı -1.098 0.817 -0.067 -1.345 .179 Babanın Öğrenim Durumunu -0.446 0.647 -0.039 -0.689 .491 Annenin Öğrenim Durumunu -0.016 0.664 -0.001 -0.024 .981 Lise Tercihinde Karar Durumu -5.148 1.232 -0.188 -4.178 .000 Coopersmith Özsaygı Envanteri -0.871 0.127 -0.342 -6.864 .000

Çocuklarda kariyer Gelişimi

Ölçeği -0.020 0.040 -0.025 -0.511 .610 Model R2=0.31; F(9, 389) = 19.564p>0.001;B= Standardize edilmemiş beta katsayısı; SH= Standart hata; β=

Standardize edilmiş beta katsayısı; İstatistik olarak önemli olan P değerleri koyu verilmiştir (P<0.05). Cinsiyet= 0 : Kadın, 1: Erkek; Sosyo-ekonomik Durum = 0: Düşük, 1:Orta, 2:Yüksek; Babanın Öğrenim Durumunu = 0:İlkokul, 1:Ortaokul, 2:Lise,2:Üniversite, 4:Yüksek lisans, 5:Doktora; Annenin Öğrenim Durumunu = 0:İlkokul, 1:Ortaokul, 2:Lise,2:Üniversite, 4:Yüksek lisans, 5:Doktora; Lise Tercihinde Karar Durumu= 0: Kararsız, 1: Karar vermiş.

94

BÖLÜM V

TARTIŞMA VE YORUM

Bu bölümde ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin kariyer gelişimlerinin, benlik saygılarının ve cinsiyet, yaş, algılanan sosyo-ekonomik düzey, algılanan akademik başarı, anne ve babanın eğitim düzeyi demografik değişkenlerinin birlikte kariyer karar verme güçlüklerini yordayıp yordamadığına ilişkin bulgular tartışılarak yorumlanmıştır.

5.1.Ortaokul 8. Sınıf öğrencilerinin Kariyer Gelişimleri, Benlik Saygıları ve