Alt Problem 1

Alt problem 1’in İfadesi: Fen Bilgisi öğretmen adaylarının cinsiyet değişkenine göre bilimsel süreç becerileri yeterlikleri açısından anlamlı bir fark var mıdır?

Bu soruya cevap bulabilmek için aşağıda verilen null hipotezi Bağımsız t-testi ile test edilmiştir.

Null Hipotezi 1: H0: Fen Bilgisi öğretmen adaylarının cinsiyet değişkenine göre bilimsel süreç becerileri yeterlilikleri açısından anlamlı bir farklılık yoktur.

Hipotez 1’e ilişkin Bağımsız t-testi sonuçları Tablo 4.4 de verilmiştir.

Tablo 4.4

Hipotez 1’e İlişkin Bağımsız t-testiSonuçları

n M SD Df t p

Kız 152 27.21 6.21 353 2.51 .012

Tablo 4.4’de göre, öğretmen adaylarının cinsiyetleri ile bilimsel süreç becerileri ölçeğine verdikleri cevaplar arasındaki ilişki için uygulanan “bağımsız t-testi” sonucuna ve .05 anlamlılık düzeyine göre anlamlı bir fark tespit edilmiştir ( t (353) = 2.51, p = .012, 2p = .018). Bu durumda H01 hipotezi red edilmiştir. Başka bir ifade ile cinsiyetin

öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerini küçük etkiye sebep olduğu söylenebilir. Tablo 4.4 ‘deki ortalamalar incelendiğinde; kız öğrenciler (M = 27.21) ile erkek öğrencilerin (M = 25.58) ortalamaları arasında, kız öğrenciler lehine bir farklışma olduğu tespit edilmiştir.

Araştırmada uygulanan 36 çoktan seçmeli sorudan oluşan ölçek; bütünleştirilmiş bilimsel süreç becerilerinden değişkenleri tanımlayabilme, işevuruk tanımlama, hipotez kurma ve tanımlama, grafiği ve verileri yorumlama ile araştırmayı tasarlama becerilerilerini ölçmektedir. Bu alt boyutlar dikkate alındığında; ölçekte bulunan alt boyutların cinsiyete göre bir farklılık oluşturup oluşturmadığını belirlemek için uygulanan “bağımsız t-testi” sonucuna ve .05 anlamlılık düzeyine göre hipotez kurma ve tanımlama ( t (353) = 2.50, p = .013, 2

p

 = .018) ile araştırmayı tasarlama ( t (353) =

4.076, p = .000, 2p = .045) alt boyutları arasında cinsiyete göre anlamlı bir fark tespit

edilmiştir. Bu sonuçlara göre; hipotez kurma ve tanımlama ve araştırmayı tasarlama alt boyutlarında cinsiyet küçük etkiye sebep olduğu söylenebilir. Hangi gruplar lehine bir farklılışmanın olduğunu belirleyebilmek için her bir grubun cinsiyet değişkenine göre ortalamaları incelenmiştir. Buna göre; hipotez kurma ve tanımlama alt boyutunda kızlar (M = 7.02) ve erkeklerin (M = 6.52) ortalamaları arasında ve .05 anlamlılık düzeyinde kızlar lehine bir farklılaşma olduğu; araştırmayı tasarlama alt boyutunda kızlar (M = 2.53) ve erkeklerin (M = 2.19) ortalamaları arasında ve .05 anlamlılık düzeyinde yine kızlar lehine bir farklılaşma olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre diğer alt boyutlarda bir farklılaşma tespit edilmemiştir.

4.1.2.2. Alt Problem 2

Alt problem 2’nin İfadesi: Fen Bilgisi öğretmen adaylarının annelerinin öğrenim durumu değişkenine göre bilimsel süreç becerileri yeterlikleri açısından anlamlı bir fark var mıdır?

Bu soruya cevap bulabilmek için aşağıda verilen null hipotezi tek faktörlü ANOVA ile test edilmiştir.

Null Hipotezi 2: H0: Fen Bilgisi öğretmen adaylarının annelerinin öğrenim durumu değişkenine göre bilimsel süreç becerileri yeterlilikleri açısından anlamlı bir farklılık yoktur.

Hipotez 2’ye ilişkin betimsel istatistik sonuçları Tablo 4.5'de ve ANOVA sonuçları Tablo 4.6'da verilmiştir.

Tablo 4.5

Hipotez 2’ye İlişkin Betimsel İstatistik Sonuçları

Annenin Öğrenim Durumu n M SD Minimum Maksimum Okuryazar değil 53 24.25 5.63 9 34 Okuryazar 38 25.13 5.77 11 36 İlkokul 156 25.47 6.19 10 36 Ortaokul 35 28.66 6.07 15 36 Lise 47 28.79 4.45 20 36 Yüksekokul 26 29.15 6.78 17 36 Toplam 355 26.28 6.11 9 36

Tablo 4.6

Hipotez 2’ye İlişkin ANOVA Sonuçları

Varyansın Kaynağı SS Df MS F p

Gruplararası 1078.75 5 215.75 6.21 .000

Gruplariçi 12126.19 349 34.75

Toplam 13204.95 354

Tablo 4.6’ya göre, öğretmen adaylarının annelerinin öğrenim durumuna bağlı olarak bilimsel süreç becerileri ölçeğine verdikleri cevaplar arasındaki ilişkinin tespiti için tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır ve .05 anlamlılık düzeyinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir ( F(5, 349) = 6.21, p = .000, 2

p

 = .08 ). Bu sonuçlara göre, H03 hipotezi red edilmiştir. Başka bir ifade ile öğretmen adaylarının annelerinin öğrenim durumu öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerini orta düzeyde olduğu söylenebilir. Ayrıca ANOVA orta düzeyde bir etki büyüklüğü üretmiştir. Yapılan analizler sonucunda, hangi gruplar arasında farklılığın olduğunun bulunabilmesi için testin homojenlik varyansına bakılmıştır ve Levene testi sonuçları incelendiğinde varyansların eşit olduğu [LSD (5, 349) = 1.923, p = .09] gözlenmiştir. Bu durumda, gruplar arasındaki farklılıkları incelemek için LSD’ye bakılmıştır. LSD sonuçları Tablo 4.7'de verilmiştir.

Tablo 4.5

Hipotez 2’ye İlişkin LSD Testi Sonuçları

Annenin Öğrenim Durumu ΔM SE p

Okuryazar değil Okur yazar -.89 1.25 .480

İlkokul -1.21 .94 .191

Ortaokul -4.41 1.28 .001*

Lise -4.54 1.18 .000*

Yüksekokul -4.91 1.41 .001*

Okur yazar İlkokul -.34 1.07 .748

Ortaokul -3.55 1.38 .011* Lise -3.66 1.29 .005* Yüksekokul -4.02 1.50 .008* İlkokul Ortaokul -3.18 1.10 .004* Lise -3.31 .98 .001* Yüksekokul -3.68 1.25 .003* Ortaokul Lise -.13 1.32 .921 Yüksekokul -.50 1.53 .745 Lise Yüksekokul -.37 1.44 .799

Tablo 4.7’ye göre; LSD testi sonuçlarının incelenmesinden de görülebileceği gibi .05 anlamlılık düzeyinde annesinin öğrenim durumu okur yazar değil ve ortaokul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .001 < .05), annesinin öğrenim durumu okur yazar değil ve lise olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .000 < .05), annesinin öğrenim durumu okuryazar değil ve yüksekokul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .001 < .05), annesinin öğrenim durumu okuryazar ve ortaokul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .011 < .05), annesinin öğrenim durumu okuryazar ve lise olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .005 < .05), annelerinin öğrenim durumu okuryazar ve yüksek okul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .008 < .05), annesinin öğrenim durumu ilkokul ve ortaokul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .004 < .05), annesinin öğrenim durumu ilkokul ve lise olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .001 < .05) ve annesinin öğrenim durumu ilkokul ve yüksekokul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .003 < .05) anlamlı farklar bulunmaktadır. Öğretmen adaylarının annelerinin diğer öğrenim durumu çiftleri arasında ise anlamlı farklar bulunmamaktadır. Tablo 4.5.’e göre ortalamalar incelendiğinde; annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 24.25) ile annesinin öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 28.66) arasında, annesinin öğrenim durumu ortaokul olan öğrenciler lehine; annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 24.25) ile

annesinin öğrenim durumu lise (M = 28.79) olan öğretmen adayları arasında, annesinin öğrenim durumu lise olan öğrenciler lehine; annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 24.25) ile annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M= 29.15) arasında, annesinin öğrenim durumu yüksekokul olan öğretmen adayları lehine; annesinin öğrenim durumu okuryazar olanlar (M = 25.13) ile annesinin öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 28.66) arasında, annesinin öğrenim durumu ortaokul olanların lehine; annesinin öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 25.13) ile annesinin öğrenim durumu lise (M = 28.79) olanlar arasında, annesinin öğrenim durumu lise olanlar lehine; annesinin öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M= 25.13) ile annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 29.15) arasında, annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar lehine; annesinin öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 25.47) ile annesinin öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 28.66) arasında, annesinin öğrenim durumu ortaokul olanlar lehine; annesinin öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 25.47) ile annesinin öğrenim durumu lise olanlar (M = 28.79) arasında, annesinin öğrenim durumu lise olanlar lehine; annesinin öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 25.47) ile annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 29.15) arasında, annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar lehine olduğu tespit edilmiştir.

Ölçeğin alt boyutları dikkate alındığında öğretmen adaylarının her bir alt boyutta verdikleri cevaplar ile öğretmen adaylarının annelerinin öğrenim durumu değişkeni arasındaki ilişkinin tespit edilebilmesi için tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; değişkenleri tanımlayabilme ( F(5, 349) = 4.51, p = .001,

2 p

 = .06 ), işevuruk tanımlama ( F(5, 349) = 4.70, p = .000, 2p = .06), hipotez kurma

ve tanımlama ( F(5, 349) = 4.82, p= .000, 2 p

 = .07 ), grafiği ve verileri yorumlama (

F(5, 349) = 3.03, p = .011, 2p = .05 ) ile araştırmayı tasarlama ( F(5, 349) = 2.28, p =

.046, 2p = .03 ) becerilerilerinin .05 anlamlılık düzeyinde anlamlı farklılık gösterdiği

tespit edilmiştir. Başka bir ifade ile öğretmen adaylarının annelerinin öğrenim durumu ile değişkenleri tanımlama becerilerini, işevuruk tanımlama becerilerini, hipotez kurma ve tanımlama becerilerini orta düzeyde, grafiği ve verileri yorumlama becerilerini ve araştırmayı tasarlama becerilerini de küçük düzeyde etkilediği söylenebilir. Ayrıca ANOVA her bir alt boyut için; değişkenleri tanımlama, işevuruk tanımlama, hipotez kurma becerilerinde, grafiği ve verileri yorumlama ve araştırmayı tasarlama

becerilerinde orta düzeyde bir etki büyüklüğü üretmiştir. Yapılan analizler sonucunda, hangi gruplar arasında farklılığın olduğunun bulunabilmesi için her bir boyut için testin homojenlik varyansına bakılmıştır ve Levene testi sonuçları incelendiğinde değişkenleri tanımlama alt boyutunda [LSD (5, 349) = 1.24, p = .288], işevuruk tanımlama alt boyutunda [LSD (5, 349) = 1.56, p = .170] varyansların eşit olduğu, hipotez kurma ve tanımlama alt boyutunda [Tamhane’s T2 (5, 349) = 2.58, p = .026], grafiği ve verileri yorumlama alt boyutunda [Tamhane’s T2 (5, 349) = 2.52, p = .029] ve araştırmayı tasarlama alt boyutunda [Tamhane’s T2 (5, 349) = 4.72, p = .000] varyansların eşit olmadığı gözlenmiştir. Bu durumda, gruplar arasındaki farklılıkları incelemek için alt boyutlar LSD ve Tamhane’s T2 bakılmıştır.

Değişkenleri tanımlama alt boyutunda LSD sonuçları ve ortalamalar incelendiğinde; annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 7.66) ile annesinin öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 8.97) arasında, annesinin öğrenim durumu ortaokul olan öğrenciler lehine; annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 7.660) ile annesinin öğrenim durumu lise (M = 9.11) olan öğrenciler arasında, annesinin öğrenim durumu lise olan öğrenciler lehine; annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 7.66) ile annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 9.58) arasında, annesinin öğrenim durumu yüksekokul olan öğrenciler lehine, annesinin öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 7.82) ile annesinin öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 8.97) arasında, annesinin öğrenim durumu ortaokul olan öğrenciler lehine, annesinin öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 7.816) ile annesinin öğrenim durumu lise (M = 9.11) olan öğretmen adayları arasında, annesinin öğrenim durumu lise olan öğrenciler lehine, annesinin öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 7.82) ile annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 9.58) arasında, annesinin durumu yüksekokul olanlar lehine, annesinin öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 8.05) ile annesinin öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 8.97) arasında, annesinin öğrenim durumu ortaokul olan ö öğretmen adayları lehine, annesinin öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 8.05) ile annesinin öğrenim durumu lise (M= 9.11) olan öğretmen adayları arasında, annesinin öğrenim durumu lise olan öğretmen adayları renciler lehine, annesinin öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 8.05) ile annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 9.58) arasında, annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar lehine bir farklılaşma tespit edilmiştir.

İşevuruk tanımlama alt boyutunda LSD sonuçları ve ortalamalar incelendiğinde; annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 3.62) ile annesinin öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 4.69) arasında, annesinin öğrenim durumu ortaokul olan öğretmen adayları lehine, annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 3.62) ile annesinin öğrenim durumu lise (M = 4.83) olan öğretmen adayları arasında, annesinin öğrenim durumu lise olan öğretmen adayları lehine, annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 3.62) ile annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 4.62) arasında, annesinin öğrenim durumu yüksekokul olanlar lehine, annesinin öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 4.00) ile annesinin öğrenim durumu lise (M = 4.83) olan öğrenciler arasında, annesinin öğrenim durumu lise olan öğretmen adayları lehine, annesinin öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 4.00) ile annesinin öğrenim durumu ortaokul (M = 4.69) olan öğretmen adayları arasında, annesinin öğrenim durumu ortaokul olan öğretmen adayları lehine, annesinin öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 4.00) ile annesinin öğrenim durumu lise (M = 4.83) olan öğretmen adayları arasında, annesinin öğrenim durumu lise olan öğretmen adayları lehine bir farklılaşma tespit edilmiştir.

Hipotez kurma ve tanımlama alt boyutunda Tamhane’s T2 sonuçları ve ortalamalar incelendiğinde; annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 5.93) ile annesinin öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 7.49) arasında, annesinin öğrenim durumu ortaokul olan öğretmen adayları lehine, annesinin öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 5.93) ile annesinin öğrenim durumu lise (M = 7.38) olan öğretmen adayları arasında, annesinin öğrenim durumu lise olan öğrenciler lehine, annesinin öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 6.60) ile annesinin öğrenim durumu lise (M = 7.38) olan öğretmen adayları arasında, annesinin öğrenim durumu lise olan öğretmen adayları lehine bir farklılaşma tespit edilmiştir.

Grafiği ve verileri yorumlama alt boyutunda Tamhane’s T2 sonuçları ve ortalamalar incelendiğinde; ANOVA sonucuna göre bir farklılık belirlenmesine rağmen, Tamhane’s T2 testi sonuçlarına göre gruplar arasında bir farklılık tespit edilememiştir.

Araştırmayı tasarlama alt boyutunda Tamhane’s T2 sonuçları ve ortalamalar incelendiğinde; annesinin öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 2.23) ile annesinin öğrenim durumu yüksekokul (M = 2.34) olan öğretmen adayları arasında, annesinin öğrenim durumu yüksekokul olan öğretmen adayları lehine bir farklılaşma tespit edilmiştir.

4.1.2.3. Alt Problem 3

Alt problem 3’ün İfadesi: Fen Bilgisi öğretmen adaylarının babalarının öğrenim durumu değişkenine göre bilimsel süreç becerileri yeterlikleri açısından anlamlı bir fark var mıdır?

Bu soruya cevap bulabilmek için aşağıda verilen null hipotezi tek faktörlü ANOVA ile test edilmiştir.

Null Hipotezi 3: H0: Fen Bilgisi öğretmen adaylarının babalarının öğrenim durumu değişkenine göre bilimsel süreç becerileri yeterlilikleri açısından anlamlı bir farklılık yoktur.

Hipotez 3’e ilişkin betimsel istatistik sonuçları Tablo 4.8'de ve ANOVA sonuçları Tablo 4.9'da verilmiştir.

Tablo 4.6

Hipotez 3’e İlişkin Betimsel İstatistik Sonuçları

Babanın Öğrenim Durumu n M SD Minimum Maksimum Okur-yazar değil 18 24.78 5.91 15 34 Okur-yazar 14 22.71 5.55 13 32 İlkokul 118 24.92 6.06 9 36 Ortaokul 37 27.70 5.06 14 36 Lise 92 26.62 5.93 11 36 Yüksekokul 76 28.29 6.29 14 36 Toplam 355 26.28 6.11 9 36

Tablo 4.7

Hipotez 3’e İlişkin ANOVA Sonuçları

Varyansın Kaynağı SS Df MS F p

Gruplararası 830.78 5 166.16 4.69 .000

Gruplariçi 12374.17 349 35.46

Toplam 13204.95 354

Tablo 4.9’a göre, öğretmen adaylarının babalarının öğrenim durumuna bağlı olarak bilimsel süreç becerileri ölçeğine verdikleri cevaplar arasındaki ilişkinin tespiti için tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır ve .05 anlamlılık düzeyinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir ( F(5, 349) = 4.69, p = .000, 2

p

 = .06 ). Bu sonuçlara göre, H04 hipotezi red edilmiştir. Başka bir ifade ile öğretmen adaylarının babalarının öğrenim durumu öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerini orta düzeyde etkili olduğu söylenebilir. Ayrıca ANOVA orta bir etki büyüklüğü üretmiştir. Yapılan analizler sonucunda, hangi gruplar arasında farklılığın olduğunun bulunabilmesi için testin homojenlik varyansına bakılmıştır ve Levene testi sonuçları incelendiğinde varyansların eşit olduğu [LSD (5, 349) = .93, p = .463] gözlenmiştir. Bu durumda, gruplar arasındaki farklılıkları incelemek için LSD’ye bakılmıştır. LSD sonuçları Tablo 4.10'da verilmiştir.

Tablo 4.80

Hipotez 3’e İlişkin LSD Testi Sonuçları

Babanın Öğrenim Durumu ΔM SE p

Okur-yazar değil Okur yazar 2.06 2.12 .331

İlkokul -.14 1.51 .927

Ortaokul -2.93 1.71 .088

Lise -1.84 1.54 .231

Yüksekokul -3.51 1.56 .025*

Okur yazar İlkokul -2.20 1.68 .192

Ortaokul -4.99 1.87 .008* Lise -3.91 1.71 .023* Yüksekokul -5.58 1.73 .001* İlkokul Ortaokul -2.79 1.12 .013* Lise -1.70 .83 .040* Yüksekokul -3.37 .88 .000* Ortaokul Lise 1.08 1.16 .351 Yüksekokul -.59 1.19 .623 Lise Yüksekokul -1.67 .92 .071

Tablo 4.10’a göre; LSD testi sonuçlarının incelenmesinden de görülebileceği gibi .05 anlamlılık düzeyinde babasının öğrenim durumu okur yazar değil ve yüksekokul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .025 < .05), babasının öğrenim durumu okur yazar ve ortaokul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .008 < .05), babasının öğrenim durumu okur yazar ve lise olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .023 < .05), babasının öğrenim durumu okur- yazar ve yüksek okul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .001 < .05), babasının öğrenim durumu ilkokul ve ortaokul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .013 < .05), babasının öğrenim durumu ilkokul ve lise olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .040 < .05) ve babasının öğrenim durumu ilkokul ve yüksekokul olan öğretmen adaylarının ortalamaları arasında (p = .000 < .05) anlamlı farklar bulunmaktadır. Öğretmen adaylarının babalarının diğer öğrenim durumu çiftleri arasında ise anlamlı farklar bulunmamaktadır. Tablo 4.8'de göre ortalamalar incelendiğinde; babasının öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 24.78) ile babasının öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 28.29) arasında, babasının öğrenim durumu yüksekokul olan öğrenciler lehine, babasının öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 22.71) ile babasının öğrenim durumu ortaokul (M = 27.70) olan öğrenciler arasında, babasının öğrenim durumu ortaokul olan öğrenciler lehine, babasının öğrenim

durumu okur-yazar olanlar (M = 22.71) ile babasının öğrenim durumu lise olanlar (M = 26.62) arasında, babasının öğrenim durumu lise olan öğrenciler lehine, babasının öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 22.71) ile babasının öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 28.29) arasında, babasının öğrenim durumu yüksekokul olanların lehine, babasının öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 24.92) ile babasının öğrenim durumu ortaokul (M = 27.70) olanlar arasında, babasının öğrenim durumu ortaokul olanlar lehine, babasının öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 24.92) ile babasının durumu lise olanlar (M = 26.62) arasında, babasının durumu lise olanlar lehine, babasının öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 24.92) ile babasının öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 28.29) arasında, babasının öğrenim durumu yüksekokul olanlar lehine olduğu tespit edilmiştir.

Ölçeğin alt boyutları dikkate alındığında öğretmen adaylarının her bir alt boyutta verdikleri cevaplar ile öğretmen adaylarının babalarının öğrenim durumu değişkeni arasındaki ilişkinin tespit edilebilmesi için tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; işevuruk tanımlama ( F(5, 349) = 2.23, p = .051, 2

p

 =

.03), araştırmayı tasarlama ( F(5, 349) = 1.57, p = .163, 2p = .02) ile grafiği ve verileri

yorumlama ( F(5, 349) = 1.38, p = .230, 2 p

 = .01 ) becerilerilerinin .05 anlamlılık düzeyinde anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Değişkenleri tanımlayabilme ( F(5, 349) = 4.77, p = .000, 2p = .06 ) ve hipotez kurma ve tanımlama ( F(5, 349) =

4.08, p = .001, 2p = .05 ) becerilerilerinin .05 anlamlılık düzeyinde anlamlı farklılık

gösterdiği tespit edilmiştir. Başka bir ifade ile öğretmen adaylarının babalarının öğrenim durumu ile değişkenleri tanımlama becerilerini orta düzeyde, hipotez kurma ve tanımlama becerilerini küçük düzeyde etkilediği söylenebilir. Ayrıca ANOVA her bir alt boyut için; değişkenleri tanımlama becerisi için orta düzeyde, grafiği ve hipotez kurma ve tanımlama becersi için küçük düzeyde bir etki büyüklüğü üretmiştir. Yapılan analizler sonucunda, hangi gruplar arasında farklılığın olduğunun bulunabilmesi için her bir boyut için testin homojenlik varyansına bakılmıştır ve Levene testi sonuçları incelendiğinde değişkenleri tanımlama alt boyutunda [LSD (5, 349) = .51, p = .771], hipotez kurma ve tanımlama alt boyutunda [LSD (5, 349) = 1.36, p = .240] varyansların eşit olduğu gözlenmiştir. Bu durumda, gruplar arasındaki farklılıkları incelemek için alt boyutlar LSD ile analizi edilmiştir.

Değişkenleri tanımlama alt boyutunda LSD sonuçları ve ortalamalar incelendiğinde; babasının öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 6.93) ile babasının öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 8.73) arasında, babasının öğrenim durumu ortaokul olan öğretmen adayları lehine, babasının öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 6.93) ile babasının öğrenim durumu lise (M = 8.55) olan öğretmen adayları arasında, babasının öğrenim durumu lise olan öğretmen adayları lehine, babasının öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 6.93) ile babasının öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 9.09) arasında, babasının durumu yüksekokul olanlar lehine, babasının öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 7.65) ile babasının öğrenim durumu ortaokul (M = 8.73) olan öğretmen adayları arasında, babasının öğrenim durumu ortaokul olan öğretmen adayları lehine, babasının öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 7.65) ile babasının öğrenim durumu lise olanlar (M = 8.55) arasında, babasının öğrenim durumu lise olanlar lehine, babasının öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 7.65) ile babasının öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 9.09) arasında, babasının öğrenim durumu yüksekokul olanlar lehine bir farklılaşma tespit edilmiştir.

Hipotez kurma ve tanımlama alt boyutunda LSD sonuçları ve ortalamalar incelendiğinde; babasının öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 5.72) ile babasının öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 7.22) arasında, babasının öğrenim durumu ortaokul olan öğretmen adayları lehine, babasının öğrenim durumu okur yazar olmayanlar (M = 5.72) ile babasının öğrenim durumu lise (M = 6.83) olan öğretmen adayları arasında, babasının öğrenim durumu lise olan öğretmen adayları lehine, babasının öğrenim durumu okur-yazar olmayanlar (M = 5.72) ile babasının öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 7.20) arasında, babasının durumu yüksekokul olanlar lehine, babasının öğrenim durumu okur-yazar olanlar (M = 5.57) ile babasının öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 7.22) arasında, babasının öğrenim durumu ortaokul olan öğretmen adayları lehine, babasının öğrenim durumu okur yazar olanlar (M = 5.57) ile babasının öğrenim durumu lise (M = 6.83) olan öğretmen adayları arasında, babasının öğrenim durumu lise olan öğretmen adayları lehine, babasının öğrenim durumu okur- yazar olanlar (M = 5.57) ile babasının öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 7.20) arasında, babasının durumu yüksekokul olanlar lehine, babasının öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 6.500) ile babasının öğrenim durumu ortaokul olanlar (M = 7.22) arasında, babasının öğrenim durumu ortaokul olan öğretmen adayları lehine, babasının

öğrenim durumu ilkokul olanlar (M = 6.50) ile babasının öğrenim durumu yüksekokul olanlar (M = 7.20) arasında, babasının durumu yüksekokul olanlar lehine bir farklılaşma tespit edilmiştir.

4.1.2.4. Alt Problem 4

Alt problem 4’ün İfadesi: Fen Bilgisi öğretmen adaylarının mezun oldukları lise değişkenine göre bilimsel süreç becerileri yeterlikleri açısından anlamlı bir fark var mıdır?

Bu soruya cevap bulabilmek için aşağıda verilen null hipotezi tek faktörlü ANOVA ile test edilmiştir.

Null Hipotezi 4: H0: Fen Bilgisi öğretmen adaylarının mezun oldukları lise değişkenine göre bilimsel süreç becerileri yeterlilikleri açısından anlamlı bir farklılık yoktur.

Hipotez 4’e ilişkin betimsel istatistik sonuçları Tablo 4.11'de ve ANOVA sonuçları Tablo 4.12'de verilmiştir.

Tablo 4.91

Hipotez 4’e İlişkin Betimsel İstatistik Sonuçları

Mezun Olunan Lise n M SD Minimum Maksimum

Genel Lise 175 25.11 6.11 9 36

Anadolu Lisesi 92 28.35 5.34 15 36

Anadolu öğretmen Lisesi 48 26.33 7.47 11 36

Yabancı Dilde Özel Lise 12 25.58 3.06 21 32

Süper Lise 28 26.96 5.23 17 35

Tablo 4.102

Hipotez 4’e İlişkin ANOVA Sonuçları

Varyansın Kaynağı SS Df MS F p

Gruplararası 652.59 4 163.15 4.55 .001

Gruplariçi 12552.35 350 35.87

Toplam 13204.95 354

Tablo 4.12’ye göre, öğretmen adaylarının mezun oldukları liseye bağlı olarak bilimsel süreç becerileri ölçeğine verdikleri cevaplar arasındaki ilişkinin tespiti için tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır ve .05 anlamlılık düzeyinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir ( F(4, 350) = 4.55, p = .001, 2

p

 = .05 ). Bu sonuçlara göre, H05 hipotezi red edilmiştir. Başka bir ifade ile öğretmen adaylarının mezun oldukları lise ile öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerini küçük düzeyde etkili olduğu söylenebilir. Ayrıca ANOVA küçük bir etki büyüklüğü üretmiştir. Yapılan analizler sonucunda, hangi gruplar arasında farklılığın olduğunun bulunabilmesi için testin homojenlik varyansına bakılmıştır ve Levene testi sonuçları incelendiğinde varyansların eşit olmadığı [Tamhane’s T2 (4, 350) = 4.58, p = .001] gözlenmiştir. Bu durumda, gruplar arasındaki farklılıkları incelemek için Tamhane’s T2’ye bakılmıştır. Tamhane’s T2 sonuçları Tablo 4.13'de verilmiştir

Tablo 4.113

Hipotez 4’ye İlişkin Tamhane’s T2 Testi Sonuçları

Mezun Olunan Lise

ΔM SE p

Genel Lise Anadolu Lisesi -3.24 .72 .000*

Anadolu Öğretmen Lisesi -1.23 1.17 .972

Yabancı Dilde Özel Lise -.48 .10 1.000

Belgede Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin nitel ve nicel analizi (sayfa 89-122)