Alt İndeksler CPI ve CCI İlişkisi

Refah indeksi olan PI Ekonomi, Girişimcilik ve Fırsatlar, Eğitim, Hükümet, Sağlık, Bireysel Özgürlük, Güvenlik ve Korunma ve Sosyal Sermaye olmak üzere 8 alt

indeksten oluşmaktadır. Bu alt indeksler ise, bu çalışmanın veri bölümünde belirtildiği gibi, farklı sayılardaki alt değişkenlerinin aldığı puanların ortalamasını ifade etmektedir.

Yolsuzluğun bu sekiz alt indeks ve bunların alt değişkenleri üzerindeki etkilerinin ayrıntılı olarak görülebilmesi için, çalışmanın bu kısmında, yolsuzluk indekslerinin bu alt değişkenler üzerindeki etkisine yer verilecektir. İlk olarak CPI değişkeninin sekiz alt indeks üzerindeki etkilerine yer verilmiştir. Ardından CCI değişkeninin sekiz alt indeks üzerindeki etkileri raporlanmıştır. Rassal etkiler ve sabit etkiler modelleri için ayrı ayrı elde edilen sonuçlar tablolar halinde sunulmuştur.

Tablo 4.6: Yolsuzluğun Refah Üzerindeki Etkisi (RE): CPI ve Alt İndeksler

Bağımsız değişken: CPI

Not: Bold değerler parametre tahminleridir. p değerleri parantez içindedir. İtalik değerler standart hata tahminleridir.

Tahmin aşamasından önce kullanılan veriyi en iyi temsil edecek modelin tespiti için F testi ve LM testi sonuçları elde edilmiş ve test sonuçları, analiz sonuçlarının verildiği tablolarda raporlanmıştır. Tablo 4.7’de gösterilen F birim testi sonuçlarına göre sabit etkiler modellerinde bir yönlü birim etki söz konusudur. Tablo 4.6’da gösterilen LM testi sonuçlarına göre ise, rassal etki modellerinde yine bir yönlü birim etki geçerlidir. Tablo 4.6, rassal etkiler modeli için, CPI değişkeninin sekiz alt indeks üzerindeki etkilerini göstermektedir. Tablodaki sonuçlardan da görüleceği gibi, Hausman testi sonuçlarına göre, sabit etkiler modeli rassal etkiler modeline tercih edilmelidir. Hem sabit hemde rassal etkiler modellerinde, hata terimlerindeki değişen varyans ve otokorelasyon sorunlarını gidermek için White cross-section ağırlıkları kullanılmıştır. Tablo 4.6’ya göre CPI değişkeninin tüm değişkenler üzerindeki etkisi %1 anlamlılık düzeyinin bile altında istatistiksel olarak anlamlıdır. CPI’ın Ekonomi alt indeksi üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde gelir dağılımı, gayri safi tasarruflar, kişi başına sermaye, piyasa büyüklüğü, ileri teknoloji ihracatı, doğrudan yabancı sermaye, işsizlik oranı, enflasyon ve takipteki banka kredileri gibi ekonomik değişkenleri olumsuz yönde etkilemektedir. Yolsuzluk düzeyindeki bir birimlik artış ekonomik değişkenlerin ortalamasından oluşan değerde 0,1373’lük bir kötüleşmeye neden olmaktadır. CPI, Ekonomi değişkeninin %33’ünü açıklamaktadır ve modelin anlamlılık düzeyini gösteren F testi istatistiksel olarak anlamlıdır.

CPI’ın Girişimcilik ve Fırsatlar değişkeni üzerindeki etkisi negatif yönlüdür.

Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde işe başlama maliyetleri, internet sunucularının güvenliği, cep telefonu kullanımı, internet bant genişliği, iletişim teknolojisi ihracatı ve AR-GE harcamaları gibi değişkenler olumsuz yönde etkilenmektedir. CPI, Girişimcilik ve Fırsatlar değişkeninin %41’ini açıklamaktadır.

Bir diğer alt indeks olan Eğitim değişkeni orta öğretime kayıtlılık oranı, net ilköğretime kayıtlılık oranı, kayıtlılıkta kızların erkeklere oranı, brüt okullaşma oranı, öğrenci başına öğretmen oranı, çalışan başına orta öğretimli birey ve çalışan başına okullaşma oranı gibi değişkenlerden oluşmaktadır. Tabloya göre CPI’ın Eğitim üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde bu değişkenler olumsuz yönde etkilenmektedir. Tabloya göre CPI’nın açıklama gücü en fazla Hükümet değişkenini için geçerlidir. Yolsuzluk Hükümet değişkeninin %55’ini açıklamaktadır ve etkisi

negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyindeki bir birimlik artış Hükümet alt indeksinin alt dalları olan hükümet etkililiği, rejimin istikrarı, güç dağılımı, politik sınırlamalar, kanun ve düzen, hükümet tipi ve yasal düzenlemeler gibi değişkenlerin ortalamasından oluşan değerde 0.1526’lık bir kötüleşmeye neden olmaktadır.

Yolsuzluğun tanım olarak kamu malının özel çıkarlar için kötüye kullanılması anlamına geldiği bilindiği için bu sonuç şaşırtıcı değildir. Çünkü yolsuzluk genel anlamda kamu kaynaklıdır.

Bir diğer alt indeks olan Sağlık değişkeni ile CPI arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir. CPI Sağlık değişkeninin %25’ini açıklamaktadır. CPI bir birim yükseldiğinde Sağlık değişkeninin alt dalları olan yeni doğan ölüm oranı, yaşam süresi, yetersiz beslenme, salgın hastalık aşısı, tüberküloz vaka sayısı, kızamık aşısı ve kişi başına sağlık harcaması gibi değişkenlerin ortalamasından oluşan değer 0.1145 kadar kötüleşmektedir. Bireysel Özgürlük alt indeksinin alt dalları sivil özgürlükler, seçim özgürlüğü, göçmenlere olan tolerans ve azınlıklara olan toleranstır. Yolsuzluğun Bireysel Özgürlük değişkeni üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi bir birim yükseldiğinde sivil özgürlükler, seçim özgürlüğü, göçmenlere olan tolerans ve azınlıklara olan tolerans düzeyi olumsuz yönde etkilenmektedir.

Tablo 4.6’ya göre yolsuzluğun Güvenlik ve Korunma ve Sosyal Sermaye değişkenleri üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk bir birim yükseldiğinde Güvenlik ve Korunma alt indeksinin alt dalları olan bireylerin emniyete grup halinde şikâyet bildirme oranı, mülteci miktarı, devlet destekli politik şiddet, saldırılar, mal varlıklarının çalınması ve sokakta gece tek başına yürüme değişkenlerinin ortalamasından oluşan değer 0.0975 kadar, Sosyal Sermaye alt indeksinin alt dalları olan hayır işleri için resmi gönüllülerin sayısı, yabancılara yardım etme, bağışlar ve sosyal destek alma oranı değişkenlerinin ortalamasından oluşan değer 0.1150 kadar kötüleşmektedir.

Rassal etkiler modelinin ardından, Tablo 4.7, sabit etkiler modeli için, CPI değişkeninin sekiz alt indeks üzerindeki etkilerini göstermektedir. Tablo 4.7’de gösterilen F birim testi sonuçlarına göre sabit etkiler modellerinde bir yönlü birim etki söz konusudur. Tabloya göre CPI değişkeninin tüm değişkenler üzerindeki etkisi %1 anlamlılık düzeyinin bile altında istatistiksel olarak anlamlıdır. CPI’ın Ekonomi alt

indeksi üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde gelir dağılımı, gayri safi tasarruflar, kişi başına sermaye, piyasa büyüklüğü, ileri teknoloji ihracatı, işsizlik oranı, enflasyon, doğrudan yabancı sermaye ve takipteki banka kredileri gibi ekonomik değişkenleri olumsuz yönde etkilemektedir. Yolsuzluk düzeyindeki bir birimlik artış Ekonomi değişkeninde 0,1473’lük bir kötüleşmeye neden olmaktadır. CPI, Ekonomi değişkeninin %62’sini açıklamaktadır ve modelin anlamlılık düzeyini gösteren F testi istatistiksel olarak anlamlıdır.

Tablo 4.7: Yolsuzluğun Refah Üzerindeki Etkisi (FE): CPI ve Alt İndeksler

Bağımsız değişken: CPI

Not: Bold değerler parametre tahminleridir. p değerleri parantez içindedir. İtalik değerler standart hata tahminleridir.

CPI’ın Girişimcilik ve Fırsatlar değişkeni üzerindeki etkisi negatif yönlüdür.

Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde işe başlama maliyetleri, internet sunucularının güvenliği, cep telefonu kullanımı, internet bant genişliği, iletişim

teknolojisi ihracatı ve AR-GE harcamaları gibi değişkenler olumsuz yönde etkilenmektedir. CPI, Girişimcilik ve Fırsatlar değişkeninin %73’ünü açıklamaktadır.

Bu oran Hükümet değişkeninin ardından ikinci en yüksek orandır. Bir diğer alt indeks olan Eğitim değişkeni orta öğretime kayıtlılık oranı, net ilköğretime kayıtlılık oranı, kayıtlılıkta kızların erkeklere oranı, brüt okullaşma oranı, öğrenci başına öğretmen oranı, çalışan başına orta öğretimli birey ve çalışan başına okullaşma oranı gibi değişkenlerden oluşmaktadır. Tabloya göre CPI’ın Eğitim üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde bu değişkenler olumsuz yönde etkilenmektedir. Tabloya göre CPI’nın açıklama gücü en fazla Hükümet değişkenini için geçerlidir ve %84’tür. Buna göre yolsuzluk düzeyindeki artış Hükümet alt indeksinin alt dalları olan hükümet etkililiği, rejimin istikrarı, güç dağılımı, politik sınırlamalar, kanun ve düzen, hükümet tipi ve yasal düzenlemeler gibi değişkenleri olumsuz yönde etkilemektedir.

Bir diğer alt indeks olan Sağlık değişkeni ile CPI arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir. CPI Sağlık değişkeninin %62’sini açıklamaktadır. CPI bir birim yükseldiğinde Sağlık değişkeninin alt dalları olan yeni doğan ölüm oranı, yaşam süresi, yetersiz beslenme, salgın hastalık aşısı, tüberküloz vaka sayısı, kızamık aşısı ve kişi başına sağlık harcaması gibi değişkenlerin ortalamasından oluşan değer 0.1404 kadar kötüleşmektedir. Bireysel Özgürlük alt indeksinin alt dalları sivil özgürlükler, seçim özgürlüğü, göçmenlere olan tolerans ve azınlıklara olan toleranstır. Yolsuzluğun Bireysel Özgürlük değişkeni üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde bu değişkenler olumsuz yönde etkilenmektedir.

Tablo 4.7’ye göre yolsuzluğun Güvenlik ve Korunma ve Sosyal Sermaye değişkenleri üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk yükseldiğinde Emniyet ve Korunma alt indeksinin alt dalları olan bireylerin emniyete grup halinde şikâyet bildirme oranı, mülteci miktarı, devlet destekli politik şiddet, saldırılar, mal varlıklarının çalınması ve sokakta gece tek başına yürüme değişkenleri, Sosyal Sermaye alt indeksinin alt dalları olan hayır işleri için resmi gönüllülerin sayısı, yabancılara yardım etme, bağışlar ve sosyal destek alma oranı değişkenleri olumsuz yönde etkilenmektedir. Yolsuzluk Sosyal Sermaye değişkeninin %44’ünü açıklarken, Güvenlik ve Korunma değişkeninin %70 gibi önemli bir kısmını açıklamaktadır.

CPI’ın rassal etkiler ve sabit etkiler modeline göre, refah indeksinin sekiz alt indeks üzerindeki etkilerinin ardından, bir diğer yolsuzluk indeksi olan CCI’ın, rassal etkiler ve sabit etkiler modeline göre, refah indeksinin alt indeksler üzerindeki etkisi, sırasıyla, Tablo 4.8 ve Tablo 4.9’da gösterilmiştir.

Tablo 4.8: Yolsuzluğun Refah Üzerindeki Etkisi (RE): CCI ve Alt İndeksler

Bağımsız değişken: CCI

Not: Bold değerler parametre tahminleridir. p değerleri parantez içindedir. İtalik değerler standart hata tahminleridir.

Tahmin aşamasından önce kullanılan veriyi en iyi temsil edecek modelin tespiti için F testi ve LM testi sonuçları elde edilmiş ve test sonuçları, analiz sonuçlarının verildiği tablolarda raporlanmıştır. Tablo 4.9’da gösterilen F birim testi sonuçlarına göre sabit etkiler modellerinde bir yönlü birim etki söz konusudur. Tablo 4.8’de gösterilen LM testi sonuçlarına göre ise, rassal etki modellerinde yine bir yönlü birim etki geçerlidir. Tablo 4.8 rassal etkiler modeli için, CCI değişkeninin sekiz alt indeks

üzerindeki etkilerini göstermektedir. Tablodaki sonuçlardan da görüleceği gibi, Hausman testi sonuçlarına göre, sabit etkiler modeli rassal etkiler modeline tercih edilmelidir. Hem sabit hem de rassal etkiler modellerinde, hata terimlerindeki değişen varyans ve otokorelasyon sorunlarını gidermek için White cross-section ağırlıkları kullanılmıştır.

Tablo 4.8’e göre CCI değişkeninin tüm değişkenler üzerindeki etkisi %1 anlamlılık düzeyinin bile altında istatistiksel olarak anlamlıdır. CCI’ın Ekonomi alt indeksi üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde gelir dağılımı, gayri safi tasarruflar, kişi başına sermaye, piyasa büyüklüğü, ileri teknoloji ihracatı, işsizlik oranı, enflasyon, doğrudan yabancı sermaye ve takipteki banka kredileri gibi ekonomik değişkenleri olumsuz yönde etkilemektedir. Yolsuzluk düzeyindeki bir birimlik artış Ekonomi değişkeninde 0.2995’luk bir kötüleşmeye neden olmaktadır. CCI, Ekonomi değişkeninin %33’ünü açıklamaktadır ve modelin anlamlılık düzeyini gösteren F testi istatistiksel olarak anlamlıdır.

CCI’ın Girişimcilik ve Fırsatlar değişkeni üzerindeki etkisi negatif yönlüdür.

Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde işe başlama maliyetleri, internet sunucularının güvenliği, cep telefonu kullanımı, internet bant genişliği, iletişim teknolojisi ihracatı ve AR-GE harcamaları gibi değişkenler olumsuz yönde etkilenmektedir. CCI, Girişimcilik ve Fırsatlar değişkeninin %43’ünü açıklamaktadır.

Bir diğer alt indeks olan Eğitim değişkeni orta öğretime kayıtlılık oranı, net ilköğretime kayıtlılık oranı, kayıtlılıkta kızların erkeklere oranı, brüt okullaşma oranı, öğrenci başına öğretmen oranı, çalışan başına orta öğretimli birey ve çalışan başına okullaşma oranı gibi değişkenlerden oluşmaktadır. Tabloya göre CCI’ın Eğitim üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde bu değişkenler olumsuz yönde etkilenmektedir. Tabloya göre CCI’nın açıklama gücü en fazla Hükümet değişkenini için geçerlidir. Buna göre yolsuzluk düzeyindeki bir birimlik artış Hükümet alt indeksinin alt dalları olan hükümet etkililiği, rejimin istikrarı, güç dağılımı, politik sınırlamalar, kanun ve düzen, hükümet tipi ve yasal düzenlemeler gibi değişkenlerin ortalamasından oluşan değerde 0.3535’lik bir kötüleşmeye neden olmaktadır.

Bir diğer alt indeks olan Sağlık değişkeni ile CCI arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir. CCI Sağlık değişkeninin %33’ünü açıklamaktadır. CPI bir

birim yükseldiğinde Sağlık değişkeninin alt dalları olan yeni doğan ölüm oranı, yaşam süresi, yetersiz beslenme, salgın hastalık aşısı, tüberküloz vaka sayısı, kızamık aşısı ve kişi başına sağlık harcaması gibi değişkenlerin ortalamasından oluşan değer 0.2944 kadar kötüleşmektedir. Bireysel Özgürlük alt indeksinin alt dalları sivil özgürlükler, seçim özgürlüğü, göçmenlere olan tolerans ve azınlıklara olan toleranstır. Yolsuzluğun Bireysel Özgürlük değişkeni üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde bu değişkenler olumsuz yönde etkilenmektedir.

Tablo 4.8’e göre yolsuzluğun Güvenlik ve Korunma ve Sosyal Sermaye değişkenleri üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk bir birim yükseldiğinde Güvenlik ve Korunma alt indeksinin alt dalları olan bireylerin emniyete grup halinde şikâyet bildirme oranı, mülteci miktarı, devlet destekli politik şiddet, saldırılar, mal varlıklarının çalınması ve sokakta gece tek başına yürüme değişkenlerinin ortalama değeri 0.3042 kadar, Sosyal Sermaye alt indeksinin alt dalları olan hayır işleri için resmi gönüllülerin sayısı, yabancılara yardım etme, bağışlar ve sosyal destek alma oranı değişkenlerinin ortalama değeri 0.2592 kadar kötüleşmektedir.

Rassal etkiler modelinin ardından, Tablo 4.9 sabit etkiler modeli için, CCI değişkeninin sekiz alt indeks üzerindeki etkilerini göstermektedir. Tablo 4.9’da gösterilen F birim testi sonuçlarına göre sabit etkiler modellerinde bir yönlü birim etki söz konusudur. Tabloya göre CCI değişkeninin tüm değişkenler üzerindeki etkisi %1 anlamlılık düzeyinin bile altında istatistiksel olarak anlamlıdır. CCI’ın Ekonomi alt indeksi üzerindeki etkisi beklendiği gibi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde gelir dağılımı, gayri safi tasarruflar, kişi başına sermaye, piyasa büyüklüğü, işsizlik oranı, enflasyon, ileri teknoloji ihracatı, doğrudan yabancı sermaye ve takipteki banka kredileri gibi ekonomik değişkenleri olumsuz yönde etkilemektedir.

Yolsuzluk düzeyindeki bir birimlik artış Ekonomi değişkeninde 0.3043’lük bir kötüleşmeye neden olmaktadır. CCI, Ekonomi değişkeninin %60’ını açıklamaktadır ve modelin anlamlılık düzeyini gösteren F testi istatistiksel olarak anlamlıdır.

CCI’ın Girişimcilik ve Fırsatlar değişkeni üzerindeki etkisi beklendiği gibi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde işe başlama maliyetleri, internet sunucularının güvenliği, cep telefonu kullanımı, internet bant genişliği, iletişim teknolojisi ihracatı ve AR-GE harcamaları gibi değişkenler olumsuz yönde

etkilenmektedir. CCI, Girişimcilik ve Fırsatlar değişkeninin %71’ini açıklamaktadır.

Bu oran Hükümet değişkeninin ardından, Güvenlik ve Korunma değişkeni ile birlikte ikinci en yüksek orandır. Bir diğer alt indeks olan Eğitim değişkeni orta öğretime kayıtlılık oranı, net ilköğretime kayıtlılık oranı, kayıtlılıkta kızların erkeklere oranı, brüt okullaşma oranı, öğrenci başına öğretmen oranı, çalışan başına orta öğretimli birey ve çalışan başına okullaşma oranı gibi değişkenlerden oluşmaktadır. Tabloya göre CCI’ın Eğitim üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde bu değişkenler olumsuz yönde etkilenmektedir. Tabloya göre, CPI değişkeni gibi, CCI’nın açıklama gücü en fazla Hükümet değişkenini için geçerlidir ve %84’tür. Buna göre yolsuzluk düzeyindeki bir birimlik artış Hükümet alt indeksinin alt dalları olan hükümet etkililiği, rejimin istikrarı, güç dağılımı, politik sınırlamalar, kanun ve düzen, hükümet tipi ve yasal düzenlemeler gibi değişkenlerin ortalama değerinde 0.3601’lik bir kötüleşmeye neden olmaktadır.

Tablo 4.9: Yolsuzluğun Refah Üzerindeki Etkisi (FE): CCI ve Alt İndeksler

Not: Bold değerler parametre tahminleridir. p değerleri parantez içindedir. İtalik değerler standart hata tahminleridir.

Bir diğer alt indeks olan Sağlık değişkeni ile CCI arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir. CCI Sağlık değişkeninin %62’sini açıklamaktadır. CCI bir birim yükseldiğinde Sağlık değişkeninin alt dalları olan yeni doğan ölüm oranı, yaşam süresi, yetersiz beslenme, salgın hastalık aşısı, tüberküloz vaka sayısı, kızamık aşısı ve kişi başına sağlık harcaması gibi değişkenlerin ortalama değeri 0.2943 kadar kötüleşmektedir. Bireysel Özgürlük alt indeksinin alt dalları sivil özgürlükler, seçim özgürlüğü, göçmenlere olan tolerans ve azınlıklara olan toleranstır. Yolsuzluğun Bireysel Özgürlük değişkeni üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk düzeyi yükseldiğinde bu değişkenler olumsuz yönde etkilenmektedir.

Tablo 4.9’a göre yolsuzluğun Güvenlik ve Korunma ve Sosyal Sermaye değişkenleri üzerindeki etkisi negatif yönlüdür. Buna göre yolsuzluk bir birim

yükseldiğinde bireylerin emniyete grup halinde şikâyet bildirme oranı, mülteci miktarı, devlet destekli politik şiddet, saldırılar, mal varlıklarının çalınması ve sokakta gece tek başına yürüme değişkenlerinden oluşan ortalama değer 0.3163 kadar, hayır işleri için resmi gönüllülerin sayısı, yabancılara yardım etme, bağışlar ve sosyal destek alma oranı değişkenlerinin ortalamasından oluşan değer ise 0.2635 kadar kötüleşmektedir.

Yolsuzluk Sosyal Sermaye değişkeninin %44’ünü açıklarken, Güvenlik ve Korunma değişkeninin %71 gibi önemli bir kısmını açıklamaktadır.

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Bu çalışmanın amacı yolsuzluğun ülkelerin refah düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemektir. Bu amaçla iki ayrı refah göstergesi ve iki ayrı yolsuzluk indeksi kullanılmıştır. 1998 ile 2012 dönemini kapsayan 148 ülke verisi analizlere dahil edilmiştir. Literatürdeki çalışmalar belirli bir ülke grubunu veya daha kısa bir dönemi kapsamaktadır. Dengesiz panel veri yönteminin kullanıldığı analizlerde, ilk olarak yolsuzluk indekslerinden biri olan CPI’ın kişi başına GSYİH üzerindeki etkisine yer verilmiştir. Tek yönlü rassal etkiler ile sabit etkiler model tahminlerine göre CPI’ın kişi başına GSYİH üzerinde etkisi negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlıdır. Sabit etkiler modelinin açıklama gücü rassal etkiler modeline göre daha yüksektir. Aşağıdaki şekil CPI’nın kişi başına GSYİH (loggdppc) üzerindeki etkisini açıkça ortaya koymaktadır. Şekilden de görüleceği gibi, yolsuzluk azaldığında kişisel gelir düzeyi artmaktadır.

0 2 4 6 8 10 12

1 2 3 4 5 6 7

LOGGDPPC

CPI

Modellerde ayrıca kamunun sağlık harcaması, enflasyon oranı, ticari açıklık oranı, işsizlik oranı ve kentleşme değişkenlerinin refah üzerindeki etkisi de incelenmiştir. Rassal etki modeli sonuçlarına göre kamunun sağlık harcaması ve kentleşme ile kişi başına GSYİH arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır. Ticari açıklık oranı kişi başına GSYİH üzerinde pozitif yönde etki etmesine rağmen bu etki istatistiksel olarak anlamlı değildir. Enflasyon oranı ve işsizlik oranı ile kişi başına GSYİH arasında ise negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır.

Sabit etkiler modelinin sonuçları ile rassal etkiler modeli sonuçları birbirine yakındır.

Ticari açıklık oranı sabit etkiler modelinde istatistiksel olarak anlamlıdır. Literatürdeki çalışmaları destekleyen bu sonuçlara göre kamunun sağlık harcaması, kentleşme ve ticari açıklık oranı yükseldikçe ülkelerin refah düzeyi yükselmektedir. Enflasyon oranı ve işsizlik oranının artması ise refah düzeyinin azalmasına neden olmaktadır.

İkinci olarak yolsuzluk indekslerinden bir diğeri olan CCI’ın kişi başına GSYİH üzerindeki etkisine yer verilmiştir. Rassal etkiler ile sabit etkiler model tahminlerine göre CCI’ın kişi başına GSYİH üzerinde etkisi, CPI’a benzer şekilde, negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlıdır. Aşağıdaki şekil CCI ile kişi başına GSYİH ilişkisini göstermektedir. Şekilden de görüleceği gibi, yolsuzluk düzeyinin

İkinci olarak yolsuzluk indekslerinden bir diğeri olan CCI’ın kişi başına GSYİH üzerindeki etkisine yer verilmiştir. Rassal etkiler ile sabit etkiler model tahminlerine göre CCI’ın kişi başına GSYİH üzerinde etkisi, CPI’a benzer şekilde, negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlıdır. Aşağıdaki şekil CCI ile kişi başına GSYİH ilişkisini göstermektedir. Şekilden de görüleceği gibi, yolsuzluk düzeyinin