Öğrenci Guruplarında Zayıf İlgi Uyandıran Konular
ÖNEM DERECELERİ ARASINDA
Fakültedeki 173 kişilik ilgi çevresinde bu konuya verilen en
yük-&ek önem derecesi, çevrenin ortak kanaati bakımından 3. derecedir.
Konuya verilen önem derecesi ile ilgi çevresi arasında doğru orantı
ya yakın bir durum vardır :
Konuyu 1. derecede önemli görenler
» 2.
» 3.
» 4.
» 5.
»
»
»
»
»
»
»
»
% 2.2
% 4.7
% 4.9
% 3.1
% 1.7 104
2 — AYRINTILI KONULAR : aa) Eğitim problemi (Genel olarak)
Genel konu ile ilgili 173 öğrenciden 102 si, Türkiyede genel ola
rak Eğitim Problemi hakkında çözüm yolu sormaktadır. Bu ayrıntılı konu, en çok ikinci önem derecesinde ilgi toplamıştır. Çevre ortak kanaati ise 3. derecedir.
Cevap örnekleri :
Öğrencilerin ilgileri nitelik bakımından dikkate değer bir sevi
yededir :
«Bir memleketin en önemli konusu olan Eğitimde esaslı bir te
mele istinat edilmediği ve şimdiye kadar memleket bünyesine uygun gelecek eğitim sisteminin neden uygulanmadığı ?»
«Türkiyenin müreffeh devletler seviyesine ulaşabilmesi için eği
tim seferberliği şarttır. Ancak bunu bütün memlekete şâmil kılacak ne başarıya ulaştıracak sistem mevcut mudur ?»
«Türkiyede Eğitim problemi, diğer milletlere nisbetle durumu
muz, ve bu konuda okumuş zümrenin faaliyetleri ?»
«Memleketimizdeki öğretim sistemi hakkında geniş bilgi?»
«Yurdumuz okullarında uygulanan eğitim sistemleri hakkında
gemiş izahat,» ....
«Eğitim sistemimizdeki aksaklıklar nelerdir ? Bir memleketin Lalkınmasmda en önemli faktörlerin başında gelen eğitim sistemimi-zin inkişafı içi]« ne gibi reforma ihtiyaç vardır ?»
«öğrenim davası : Türkiyede büyük bir çıkmaza girmekte olan bu dava nasıl halledilecektir ?»
«Türkiyede Eğitim sisteminin noksan tarafları nelerdir, bu nok-sajnlar nlastf giderilecektir ?»
«Türkiyenin Eğitim sorununda çıkan ihtilâfların halli.»
«Türkiyede ve Dünyada Mukayeseli Eğitim.»
«En verimli şekilde talebe yetiştirmek için Türkiyenin eğitim sistemi nasıl olmalıdır ?
«öğretim müesseselerimizde REFORM mevzuunun gayesi? Bu reformun, ilkokullarımızda mı, yoksa daha Yüksek okullarda mı, ele alınacağı ?»
«Türkiyenin Maarif Sisteminde yapılması gereken ıslahat.»
«Türkiyede öğretim sisteminin daha iyi bir yön takip edebilmesi için ne şekilde bir politika takip edilmesi gerekeceği ?»
105
«Maarif sistemimiz çok geri kalmıştır. Bu alanda bir reform lâ
zımdır.»
«Öğrencilerin ahlakî seviyelerini yükseltmek için, öğretimin ya
nında, eğitimin de üzerinde durulması.»
«ilgili merciler «Okul hayatı»nı gereği kadar tanzim edebilmek
te midirler ? Gerekli kitap ve mlalzeme durumu nasıldır ?»
«Öğretimde reform yapılmalı mı, yapılmamalı mı ? Hakikaten şimdiki öğretim Reforma muhtaç mı ?»
«Türkiyenin kalkınması için, eğitim sisteminde ne gibi reform
lar düşünülüyor ?» /
«Maarif mekanizmas^ıın, yurdumuzdaki kültür seviyesini, bu günkü düşük seviyeden normlale çıkarabilmesi için tatbiki gereken esaslar, usuller. Okur yazar oranının yüzdesini kültürlü memleketler seviyesine çıkarabilecek öğretim sisteminin şekli.»
«Her türlü eylem ve davranışlarda temel esas olan eğitim dava
larımıza objektif olarak eğilinmeli. Her ne kaidar bu, en çok yazılan ve konuşulan bir dava ise de, bunu dar1 çerçeveler içinde bırakmayıp, sonuçlara varacak yollar üzerinde görüşülmeli. Eğitimi, salt okula gitmek değil, genel olariak ele almalı ve sonra, guruplara ayırarak in celemeli : Örneğin, ailede eğitim, köy enstitüleri flh.»
«Türkiyede kültür seviyesinin yükselmesi ve Millî Eğitimin ba
şardı olması için yollar ?»
«Türkiyede eğitim, eğitimde sosyal adalet nasıl sağlanabilir ? Millî Eğitim politikamız ne olmalıdır? Sınavsız olarak öğrenci alan özel kollejlerJn durumu sosyal adalet ilkesi ile bağdaşabilir mi ?»
«Öğretim ve eğitim konumuz : MHM Eğitim teşkilâtımızda ve eğitim ilkelerinde bir reform gerekli midir ?»
bb) Halk Eğitimi :
Genel konu ile ilgili 173 öğrenciden 47 si, halk eğitimi, ümmilik le mücadele, halkın genel kültür seviyesinin yükseltilmesi için gerekli çabalar, politik eğitim, sağlık eğitimi ilh.. gibi meseleler üzerinde durmuşlardır. Bazıları da bu konuda gençlerden ve genel olarak ay
dınlardan ne yolda faydalamlcağmı sormuşlardır. Bu iç çevre içinda tonunun en fazla ilgi sayısını ikinci önem derecesinde topladığı gö
rülmekle beraber çevre ortak kanaatinin verdiği önem üçüncü dere
cedir.
106
ce) Diğer konular :
Yukarda zikrettiklerimiz dışında kayda değer bir ilgi yoğunluğu arzeden konu yok gibidir. Bununla beraber diğer konuları da saya
lım : Köy Enstitülerinin kurulmaslı gereği (4 öğrenci), Yüksek okul-laruı ve meslek okullarının çoğaltımasji konusu (4 öğrenci), İlk ve Orta öğretime gerekli önem verilmesi (4 öğrenci), Halkta millî duy
guları kuvvetlendirecek bir eğitim sistemi uygulanması gereği (4 öğ
renci) , Kütüphanecilik ve yeni yayınlardan öğrencilerin haberdar edil
mesi konusu (5 öğrenci), öğretim kadrolarının takviyesi gereği hak
kında (2) öğrenci), nihayet halkın demagojiye karşı korunması lü
zumu hakkında da (1 öğrenci), konu teklifinde bulunmuşlardır.
3 — SINIFLAR AKASI MUKAYESE :
Birinci ve Üçüncü sınıflarda Dar, ikinci ve dördüncü sınıflarda ise Pek dar ilgi çevresine, aynı şekilde Birinci ve üçüncü sınıflarda, Zayıf, ikinci ve dördüncü sınıfta ise Pek zayıf ilgi şiddetine sahip olan bu konu, genel eğilim itibariyle son sınıfa doğru ilgi azalmaßi ile
Sınıf : I % 20 22 Sınıf : II % 10.49 Sınıf : III % 14.29 Sınıf : IV % 8.13
karşılaşmaktadır. Bunun, yukarda gördüğümüz Üniversite ve öğrer-ci sorunlarında olduğu gibi, normal karşılanması lâzımdır : Öğrenöğrer-ci
likle ilgili şahsî statü değişmeye yüz tutunca, birçok eğitim sorunları şahsın nazarında ehemmiyetini kaybetmektedir. Tabiatıyla bu, anca7: bizzat öğrenci velisi haline gelinceye kadar devam edebilecektir !
Bununla beraber, genel eğitim sorunlarıyla ilgi azçok devam et mektedir. Spesifik konularda ise yukarı sınıflarda hemen hiç ilgi gö
rülmemektedir. Şuna da işaret edelim ki, konuyla ilgilenenler tam bir bilinç içinde ilgilenmişler ve pek isabetli problemleri vaz'edebil-mişlerdir.
4 — FAKÜLTELER ARASI MUKAYESE :
Hukuk Birinci sınıfı ile Hacettepenin ilk sömestrleri arasında hayrete değer bir oran yakınlığı vardır :
Hukukta : (Birinci sınıf) % 20.22 Hacettepe : (1,2 sömestr) % 19.20
107
İlgilenilen konular, Genel olarak Eğitim problemi ile, Halk eğiti
mi meselesidir.
5 — KIZ VE ERKEK ÖĞRENCÎLERtN ÇOĞUNLUKTA OL-DUGü SINIFLARIN FARKLARÏ :
Burada kız öğrencilerin çoğunlukta olduğu sınıfta konunun «Ye
terli ilgi» şiddetine ulaştığını, erkeklerin çoğunlukta olduğu sınıfta ise Zayıf ilgi derecesinde kaldığını kaydetmeliyiz :
Sömestr : 1 — îlgi çevresi : % 13.48 Sömestr : 2 — İlgi çevresi : % 33.33
Evvelce, kalkınma ve Gençlik sorunlarında da aynı farkın mevcut olduğunu görmüştük. Kızların çoğunlukta olduğu sınıf, somut neti
celeri ve etkileri daha yakın olan problemlerle daha fazla meşgul ga
bidirler. Buna mukabil Siyaset, sosyal politika, genel kültür giLi daha soyut görünen konularda kızlar geride kalır gibidirler- Bu
nunla beraber, kesin genellemelerden herhalde kaçınmamız lâzım
dır. Meğer ki sırf bu noktayı aydınlatmaya matuf başka bir araştır
maya teşebbüs etmiş, ve bilhassa bunun neticesini ele geçirmiş olu hm.
108
n - G E N E L K Ü L T Ü R V E A K T Ü A L İ T E K O N U L A R I : 1 — ÎLGÏ - ÖNEM İLİŞKtSt :
Öğrencilerin bizzat kullandıkları bir terim olarak «Genel Kül
tür konuları» ya da «Aktüel konular» başlıklarını taşıyan dilek fişle
rini bu kolonda incelediğimiz gibi, mahiyeti itibariyle bu nitelikte olan konuları da buraya aldık. Ankete katılan İ041 öğrenciden, 161 âğ cenci (% 15.47) nin. ilgi gösterdiği bu çeşit konular, Hukuk Fakülte
sinin ilk üç sınıfında ve toplamında «Zayıf ilgi» uyandıran konular olarak kalmışlar, fakat s c i sınıfta «Pek Zayıf» ilgi uyandıran konu
lar arasına kaymışlardır. Son sınıfa doğru bu ilgi azalışı, esasen di' ğer birçok konularda da müşahede edilmiştir, ilgi çevresinin konuva en uygun bulduğu önem derecesi ve konunun en çok ilgi sayısı too ladığı derece üçüncü derecedir :
Konuyu 1. derecede önemli sayanlar 2.
3.
4.
» »
» »
»
(%V 2.6 C%) 3.0 (%) 3.7 (%) 3.3 (%) 2.9
» 5. » » » 2 — AYRINTILI KONULAR :
aa) Genel Kültür konuları :
Konu ile ilgili öğrencilerin içinde 66 öğrenci doğrudan doğruya bu terim ile cevap vermiştir. Ancak şuna da işaret edelim ki, Genel kültür konularından birçoklarını kendi spesifik isimleri ile sormuş olanların cevapları bu ismin gerektirdiği kolonlarda işlenmiş bulun
maktadır. Meselâ Sanatla, Edebiyatla ilgili konular o sütunlara işlen mistir. Bu itibarla, tıpkı Millî Eğitim konularında olduğu gibi, bura
da da, öğrencilerin genel kültürle olan ilgilerini, sırf bu başlık al Unda belirttiklerinden ibaret saymamalıdır. Ancak bu terimle konu istemiş olanların, genel olarak bu hususta yetiştirilmeye muhtaç bı» • umduklarının bilincine varmış oldukları görülmektedir ki bu da bi
zim için önemlidir.
109
bb) Aktüel konular :
Bunlar da aynı şekilde bizzat öğrenci tarafından bu tei im altın
da belirtilen ilgileri içine almaktadır. Genci konu ile ilgili 161 öğren
ciden 42 si bu dilekte bulunmuştur
cc) Millî kültürümüzle ilgili konular :
Genel konu ile ilgili 161 öğrenciden 20 si de millî kültürümüzle iıgili konular hakkında aydınlanmak istemiştir.
dd) Diğer konular : ~~ 1 Zikre değer bir ilgi yoğunluğu göstermemekle beraber, aşağıdaki hususlar da öğrencilerin ilgilendikleri konular arasında yer almakta
dırlar :
«Batı kültürü» (8 öğrenci), Yabancı memleketlerin kültür hayatı '9 öğrenci), Yabancı dil öğrenimi (9 öğrenci), Hitabet sanatı hakkın
da bilgi (3 öğrenci), turistik hatıralar veya seyahatnameler hakkında, bilgi istekleri (3) öğrenci) bu arada zikredilebilir.
3 — SINIFLAR AKASI MUKAYESE :
Dikkate değer husus, yukarda belirttiğimiz gibi, Son sınıftaki ilgi, kıtlığıdır.
Sınıfların konu ile ilgili çevre yüzdeleri şudur : Sınıf : I % 14.81
Sınıf : II % 26.57 f Sınıf : III % 14.29
; .;:_,, Sınıf : IV % 7.38
Görüldüğü gibi en yüksek ilgi ikinci sınıftadır. Üçüncü sınıftan itibaren diğer birçok konularda gördüğümüz gibi meslekî konular lehine, genel kültür ve aktüalite soruları azalmaktadır.
Ancak şuna da işaret etmemiz yerinde olur : Tıpkı, sosyal prob
lemler konusunda olduğu gibi, burada da, yukarı sınıflar, birçok ge
nel kültür konularını kendi özel adları ile sıralayabilmişler ve bu ad
larla ilgili kolonlarda bu ilgileri değerlendirilmiştir. Meselâ Edebi
yat - Sanat ve Tarih ile ilgili konuların çoğu, Genel Kültür konuları niteliğindedir. Halbuki bulada biz son sınıflara doğru, bilâkis, bir ilgi artışı müşahede etmiştik. O halde, birbiri ile çelişir gibi görü
nen bu iki yorumu nasıl bağdaştırabiliriz ? Bize öyle geliyor ki yu-110
karı sınıflara doğru azalan alâka, Edebiyat, Sanat, Tarih gibi belirli nitelikte oldukları kestirilemiyen fakat gene de modern insanın bilgi dağarcığında bulunması gereğine inanılan bazı konular hakkındadır.
Öğrenci yukarı sınıflara geldikçe bu çeşit konuları küçümsemekte, buna mukabil, belli nitelikleriyle tanıdığı ihtisas konularının mühim-semektedir. Bu bakımdan, yukarı sınıfların konularla ilgisi daha bilinçlidir. Ancak bu, diğer birçok konularda müşahede ettiğimiz
«meslek-dışı konulara olan ilgisizleşme» sürecinin doğruluğuna halel getirmez.
4 — FAKÜLTELER AKASI MUKAYESE :
Hukuk Fakültesi birinci sınıfında bu konuyla ilgili çevrenin sı
nıf toplamına oranı % 14.8 iken, Hacettepe sömestrlerinde bu orari
% 8.8 dir. Böylece konu «Pek az» ilgi uyandıranlar arasındadır. An
kete katılan birimlerin salt sayılan bakımından Hacettepenin, yakla
şık olarak Hukuk Birinci sınıfın beşte biri olduğu düşünülürse bu farkın gerçek önemi daha iyi anlaşılır.
5 — KIZ VE ERKEK ÖĞRENCİLERİN ÇOĞUNLUKTA Ol DUKLARI SINIFLAR ARASINDA FARK :
Kız öğrencilerin çoğunlukta olduğu ikinci sınıfta, yakıfrz bir öğrenci konuyla ilgilenmiştir. Ancak Yukarda Hukuk Fakültesinin yukarı sınıfları hakkında serdettiğimiz mülâhazaları burada da tek
rarlamamız gerekir : Kız öğrencilerin çoğunlukta olduğu sınıf, biı'-çok genel kültür konularım kendi spesifik adları ile Edebiyat-Sanst bahsinde sormuşlar ve bu bakımdan erkek öğrencilerden daha ilgili çıkmışlardır.
111
m — A İ L E S O R U N L A R I V E D O Ğ U M K O N T R O L Ü :
1 — İLGİ ÖNEM İLİŞKİSİ :
Ankete katılan 1041 öğrenciden 97 sinin ( % 8.9) ilgilendiği bv.
konu yalnız Üçüncü sınıfta «Zayıf» ilgi haddi içinde kalmış, diğer sı
nıfların hepsinde Pek zayıf ilgi haddine kaymıştır.
Esasen, aşağıda göreceğimiz gibi, ilgiler, genellikle aile sorunla
rından çok Doğum kontrolü problemi etrafında toplanmıştır.
Gençlik yaşlarının aile problemlerine karşı kayıtsız geçen çağla
rı temsil ettiği düşünülebilir, ailenin, problemlerle dolu yönü, ancak yaşanmış tecrübelerden sonra önem kazanabilir ve insan ancak o za
man bu meselelerin bilincine varabilir.
Doğum kontrolü meselesi ise, Basın, yeni mavzuat, günlük tar
tışmalar ve açık oturumlar gibi aktüel faaliyetlere konu olması sebe
biyle daha çok ilgi toplamıştır.
İlgi çevresinin konuyla ilgili kanaati, bu meselelerin üçüncü de
recede önemli olduğu yolundadır. Konunun en çok ilgi sağladığı önem derecesi ise ancak beşinci derecedir.