Çalışma Grubu

Çalışma grubunu, 2010–2011 öğretim yılı, güz dönemi içinde, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi’nde Öğretim İlke ve Yöntemleri dersini alan ve ikinci sınıfta öğrenim gören Türkçe öğretmenliği adayları oluşturmaktadır.

Deney ve kontrol grubuna denk özellikler taşıyan öğrenci seçilmiştir. Buna göre denklik ölçütleri şunlardır:

a) Bir önceki akademik yıldaki başarı ortalamaları, b) Yansıtıcı düşünme öntest puan ortalamaları, c) Demokratik tutum öntest puan ortalamaları, d) Akademik başarı öntest puan ortalamaları, e) Eleştirel düşünme öntest puan ortalamaları.

Bu ölçütlere göre toplanan veriler kümeleme analizi (Cluster Analysis) tekniği ile bilgisayar ortamında değerlendirilmiştir.

Hair ve arkadaşları (2006) kümeleme analizini, temel amacı objeleri sahip oldukları özelliklere göre gruplara ayırmak olan bir grup çok değişkenli teknik olarak tanımlamaktadır (aktaran, Çokluk, Şekercioğlu ve Büyüköztürk, 2010).

Kümeleme analizi; birimleri ve nesneleri düzenleyerek sınıflara ayıran çok değişkenli istatistik analizlerinden birisidir. Bu nesnelerin kümelenmesindeki amaç, birimlerin kendi içlerinde birbirine benzeyecek şekilde gruplanmasını sağlamaktır. Benzerlik gösteren birimleri bir araya toplamak ve bu grubun ortak özelliklerini incelemek ve tanımlamak, değişkenler arasındaki neden-sonuç ilişkilerini açıklamayı daha da kolaylaştırır (Çokluk, Şekercioğlu ve Büyüköztürk, 2010).

Birbirleriyle benzer özellikler taşıyan üyelerin aynı gruplara atanması esasına dayalı olan k-ortalama tekniğine göre yapılan iki gruplu atamada gruplardan birinde 59 kişi, diğerinde ise 27 kişi yer almıştır. Araştırmada deney ve kontrol grubu oluşumu için daha fazla elemanın yer aldığı 59 kişilik küme esas alınmıştır. Bu grubun elemanlarının kimler olduğu incelenmiş ve araştırmanın yapılmasına karar verilen B sınıfından 21 kişinin ve A sınıfından 38 kişinin yer aldığı gözlenmiştir. Deney ve kontrol grubunun eleman sayılarının dengeli olması tercih edilen bir durumdur. Bu nedenle 38 kişilik kümeden 17 kişi şans yöntemi ile seçilerek uygulama dışı bırakılmıştır. Her iki sınıfta uygulamada yer alacak elemanlar belirlendikten sonra deney ve kontrol grubu belirlemesi de şans yöntemi ile belirlenmiştir. Buna göre A sınıfı deney grubu, B sınıfı ise kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Bu sınıflarda yer alan 21’er kişilik deney ve kontrol grubu elemanları yanında diğer öğrenciler de grubun gerektirdiği tüm çalışmalara katılmışlar, ancak sadece deney ve kontrol grubu elemanlarının verileri dikkate alınmıştır.

K-ortalama tekniği ile incelenen değişkenler açısından birbirine benzeyen 59 eleman belirlenmiş ve bunlardan deney ve kontrol grupları oluşturulmuştur. Bunun yanında oluşturulan deney ve kontrol gruplarının k-ortalama tekniğinin uygulandığı (1) akademik başarı öntest puan ortalamaları, (2) bir önceki dönem not ortalamaları, (3) eleştirel düşünme öntest puan ortalamaları, (4) demokratik tutum öntest puan ortalamaları ve (5) yansıtıcı düşünme öntest puan ortalamaları açılarından denkliklerinin incelenmesinde de yarar vardır. Çünkü k-ortalama tekniği ile benzer özellikler taşıdıkları için bir araya getirilmiş bireylerin yine de istatistiksel açıdan denkliği zedeleyici unsurları taşımaları söz konusu olabilir. Aşağıda söz konusu 5 değişken açısından deney ve kontrol gruplarının denkliklerinin karşılaştırılmasına ilişkin istatistiksel çözümlemeler yer almaktadır.

1. Akademik Başarı Testi Öntest Puanlarının Karşılaştırılması

Kontrol ve deney grubunda yer alan öğrencilerin, akademik başarı testi puanlarının ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Aralarında istatiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığı bağımsız gruplar t-testi ile belirlenmiş ve sonuçlar tabloda verilmiştir.

Tablo 3.1

Grupların Akademik Başarı Puanlarının Ortalama, Standart Sapma ve t-Testi Sonuçları

N _X SS Sd Levene Testi t Testi

F p t p

Kontrol 21 28,47 5,79

40 1,169 0,286 -0,606 0,548

Deney 21 29,42 4,27

Elde edilen verilere göre her iki grubun öntest başarı puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark belirlenmemiştir (t (40) = -0,606; p > 0,05). Başka bir deyişle, gruplar akademik başarı testi puanı ortalamaları açısından birbirinden farklılaşmamakta, benzer özellikler taşımaktadır. Bu durum akademik başarı puanları açısından deney ve kontrol gruplarının denk olarak oluşturulduğunu göstermektedir.

2. Bir Önceki Dönem Akademik Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması Kontrol ve deney grubunda yer alan öğrencilerin, bir önceki dönem akademik puanlarının ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Aralarında istatiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığı bağımsız gruplar t-testi ile belirlenmiş ve sonuçlar tabloda verilmiştir.

Tablo 3.2

Grupların Bir Önceki Dönem Puanlarının Ortalama, Standart Sapma ve t-Testi Sonuçları

N _X SS Sd

Levene Testi t Testi

F p t p

Kontrol 21 2,91 0,553

40 0,843 0,364 -0,129 0,898

Elde edilen verilere göre her iki grubun bir önceki dönem akademik puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark belirlenmemiştir (t (40) = - 0,129; p > 0,05). Buna göre, gruplar bir önceki dönem akademik puan ortalamaları açısından birbirinden farklılaşmamakta, benzer özellikler taşımaktadır. Bu durum bir önceki dönem akademik puanları açısından deney ve kontrol gruplarının denk olarak oluşturulduğunu ortaya koymaktadır.

3. Yansıtıcı Düşünme Eğilimi Ölçeği Öntest Puan Ortalamaları Karşılaştırması

Kontrol ve deney grubunda yer alan öğrencilerin, yansıtıcı düşünme puanlarının ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Aralarında istatiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığı bağımsız gruplar t-testi ile belirlenmiş ve sonuçlar tabloda verilmiştir.

Tablo 3.3

Grupların Yansıtıcı Düşünme Eğilimi Puanlarının Ortalama, Standart Sapma ve t-Testi Sonuçları

N _X SS Sd Levene Testi t Testi

F p t p

Kontrol 21 2,60 0,193

40 1,003 0,323 -0,296 0,769

Deney 21 2,62 0,162

Elde edilen verilere göre her iki grubun öntest yansıtıcı düşünme puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark belirlenmemiştir. Başka bir anlatımla, gruplar yansıtıcı düşünme ölçeği puanı ortalamaları açısından birbirinden farklılaşmamakta, benzer özellikler taşımaktadır. Bu duruma göre yansıtıcı düşünme puanları açısından deney ve kontrol gruplarının denk olarak oluşturulduğu söylenebilir.

4. Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği Öntest Puan Ortalamaları Karşılaştırması

Kontrol ve deney grubunda yer alan öğrencilerin, eleştirel düşünme puanlarının ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Aralarında istatiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığı bağımsız gruplar t-testi ile belirlenmiş ve sonuçlar tabloda verilmiştir.

Tablo 3.4

Grupların Eleştirel Düşünme Eğilimi Puanlarının Ortalama, Standart Sapma ve t-Testi Sonuçları

N _X SS Sd

Levene Testi t Testi

F p t p

Kontrol 21 3,93 0,162

40 1,203 0,279 1,320 0,194

Deney 21 3,81 0,252

Elde edilen verilere göre her iki grubun öntest eleştirel düşünme puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark belirlenmemiştir (t (40) = 1,320; p > 0,05). Buna göre, gruplar eleştirel düşünme ölçeği puanı ortalamaları açısından birbirinden farklılaşmamakta, benzer özellikler taşımaktadır. Bu durum eleştirel düşünme puanları açısından deney ve kontrol gruplarının denk olarak oluşturulduğunu göstermektedir.

5. Demokratik Tutum Ölçeği Öntest Toplam Puan Ortalamaları Karşılaştırması

Kontrol ve deney grubunda yer alan öğrencilerin, demokratik tutum puanlarının ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Aralarında istatiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığı bağımsız gruplar t-testi ile belirlenmiş ve sonuçlar tabloda verilmiştir.

Tablo 3.5

Grupların Demokratik Tutum Puanlarının Ortalama, Standart Sapma ve t-Testi Sonuçları

N _X SS Sd

Levene Testi t Testi

F p t p

Kontrol 21 32,80 3,70

40 2,361 0,132 -0,981 0,333

Deney 21 33,80 2,83

Elde edilen verilere göre her iki grubun öntest demokratik tutum puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark belirlenmemiştir. Başka bir deyişle, gruplar demokratik tutum ölçeği puanı ortalamaları açısından birbirinden farklılaşmamakta, benzer özellikler taşımaktadır. Bu durum demokratik tutum puanları açısından deney ve kontrol gruplarının denk olarak oluşturulduğunu göstermektedir.

Genel olarak bakıldığında, kontrol ve deney gruplarının, (1) akademik başarı öntest puan ortalamaları, (2) bir önceki dönem not ortalamaları, (3) eleştirel düşünme öntest puan ortalamaları, (4) demokratik tutum öntest puan ortalamaları ve (5) yansıtıcı düşünme öntest puan ortalamaları açısından farklılaşmadıkları gözlenmektedir. Buna dayanarak, oluşturulan grupların istatiksel açıdan denkliğinin sağlandığı söylenebilir.