A R Kİ T E K İ
M İ M A R L I K , Ş E H İ R C İ L İ K , T U R İ Z M D E R G İ S İ
No.
341
I - 1 9 7 1 41. Y I L İ S T A N B U L F İ A T I : 20.00 TL.
1 N I H H M İ mm i
m m » 1 \ i' V V î \ » ı n \ VVvJ"""»
*' l i i i H K l l A H İ
İ Z O C A M İ z o l a s y o n m a m u l l e r i n i g ö s t e r m e k z o r d u r , z i r a ge- nellikle g ö r ü n m e m e k i ç i n y a p ı l m ı ş l a r d ı r . Daha d o ğ r u s u gö- r ü n m e d e n , k o r u n m a k için , . .
İ Z O C A M m a m u l l e r i , var o l m a d ı k l a r ı z a m a n k e n d i l e r i n i belli e d e r l e r . . . s o ğ u k , sıcak, s e s , g ü r ü l t ü o z a m a n , sizi te- d i r g i n e d e r .
Var o l d u k l a r ı z a m a n ise g ö r ü n m e z l e r , zira d u v a r l a r d a , ça- t ı l a r d a , d ö ş e m e l e r d e g i z l e n e r e k sizi k o r u r l a r .
Teknik müşavirlik büroiarı
İ S T A N B U L : B a n k a l a r Cad. T ü r k e l i Han.
K a r a k ö y ( M e r k e z ) A N K A R A : Koç Han 'Jlus Meydanı İ Z M İ R • Gazi Bulvarı 13-15 T R A B Z O N : Meydan C a d . A D A N A : Kızılay c i v a r ı 1-3-5
T e l : 49 84 51 11 04 50 35 739 13 76 28 30
Bu s e b e p t e n , o n l a r ı iki el ile g ö s t e r m e y i t e r c i h ettik. Bu iki el, İ Z O C A M ile k o r u n m a n ı n s e m b o l ü d ü r .
B u n u n l a b e r a b e r , y u r d u m u z d a , İ Z O C A M ' ı n m e v c u d i y e t i , bugün g ö r ü n ü r bir h a k i k a t t i r .
İ Z O C A M m a m u l l e r i sanayi dallarında bütün s o ğ u k ve sıcak t e c r i t l e r d e , b u z d o l a p l a r ı n d a , b u z h a n e l e r d e , hava m e y d a n l a - rında, a k u s t i k i z o l a s y o n l a r ı n d a , b o r u l a r d a , k a z a n l a r d a , inşaat sahasında soğuğa, sıcağa ve sese k a r ş ı t e c r i t l e r d e , muvaf- f a k i y e t l e k u l l a n ı l m a k t a d ı r .
İZOCAM
® Tescilli m a r k a
- 1 0 0 ° c dan + 5 5 0 ° c ye kadar en ideal i z o l a s y o n m a l z e m e s i .
ARK./l
VURA ORTA DOĞUNUN EN BÜYÜK SIHHİ TESİSAT İSLETMESİNDE
İMAL EDİLMEKTEDİR
mamullerinin üstiinlU|U en kaliteli vitrifiye seramikten imal edilmiş olmasındandır
vapı - endüstri merkezinin izmir ve istanbuldaki daimi sergilerinde bulunan standlarımızı görünüz
\ j f l f t ECZACIBAŞI S E R A M İ K FABRİKALARI A. Ş.
ARK. — 2
/ M E M L E K E T İ H T İ Y A C I A R T T I K Ç A T E S İ S L E R İ N İ G E N İ Ş L E T M E ^ ' S U R E T İ L E Y U R T H İ Z M E T İ N D E * G Ö R E V İ N İ Y A P M A K T A D I R .
TESİSLERİNİZDE YAPILAN MAMULLER
•ur*:.Sert çekilmiş som bakır tel 0.2 mm -10 mm. kuturda
STANDARDINA 29/12/1954 tarihli resmi gazetede yayınlanmış olan İÇ UYGUN TESİSAT YÖNETMENLİĞİNİN 120. nci maddesinde iç tesi- E V S A F T A s a t t a kullanılacak i l e t k e n l e r i n ELEKTROLİTİK vasfı haiz
olması ş a r t k o ş u l m u ş t u r .
m m Örgülü bakır iletken 10-16-25-35-50-70-95-120-150 mm
2STANDARDINA 4/12644 sayılı kararname ile 19/3/960 tarihli resmi gaze- UYGUN tede yayınlanan ve tatbiki mecburi kılınan TS-3 standart- E V S A F T A larına u y g u n v a s ı f d a i l e t k e n l e r .
ALÜMİNYUM İLETKENLER VE
ÇELİK-ALUMİNYOM İLETKENLER
MS 58 Pirinç Yuvarlak ve altı köşe çekme çubuklar
MS 63 Pirinç Borular, teller
Bakır Lâma çubuk ve b o r u l a r ; £jjjBft L,TIK
tâs
tefe
Y A T A K L I B R O N Z Ç U B U K L A R i ç i DOLU-İÇÎ BOŞ
A L Ü M İ N Y U M L E V H A V E DİSK
( HER KALINLIKTA VE ÇAPTA )
G Ö Z T A Ş I : B A K I R S Ü L F A T
R A B A K ELEKTROLİTİK BAKIR ve MAMÛLLERİ A.Ş.
K Â Ğ I T H A N E Topağaçlar Cad. No. 1 8 Ş İ Ş L İ - İstanbul S A T I Ş M A Ğ A Z A S I : Karaköy, Fermeneciler / Telefon f 46 70 30 T e l g r a f : RABAKAŞ Ali Y a z ı c ı Sok. No. 8 T e l e f o n : 44 81 13
I
A R K . / 3
FAZLA
H I M
« I H I !
FAKAT
Her Dairede oturan yalnız kendi daire kapısının anahtarı ile
Apartmanın müşterek kullanılan sokak kapısı, garaj, kömürlük, depo, asansör kapılarını açabilir.
Asla daireler birbirlerinin kapılarını açamazlar.
AYRICA ;
Otel, Motel, Kamping, Plâj ve Şirketler için
Genel Maymuncuktu (Master Key) kilitler İTO'da
MÜRACAAT
İTO KİLİT ve YEDEK PARÇA SANAYİİ A. Ş.
Rami Kışla Cad. No. 123 İstanbul Tel. : 2 1 5 9 12
*
f-
|
r
*
£ 1 t
T3 ©
e
a >
a
. N
*
8
&
(D
" ü
S
a J
mm
-r
1 I
r 0 0 .
r7t V7*
0 0 0 0m
« » • • S J1
Emm
B 0 0 0
j
iF R e S 0 0
F R e S 0 0
m
2800 . 2100.
• F 1 !
_ J S İ 0 R R
OT
2800 . 2100.
r n r
E
077?, wmA
0 e 0
77?,
— 1
M .
0 0 0 0 0* m
23000
ASANSÖRLERDEN DIŞARI ÇIKABİLEN TAŞIYICI İLE 2 WERTHEİM - AUTOPARKER ÜNTELİ GARAJ
V j
HER KATTA 16 İLÂ 24 PARK YERİ
B ü y ü k i n ş a a t y e r l e r i n d e iki "VVERTHEİM - A U T O P A R K E R ü n i t e l i i d e a l b i r g a r a j in§!
e d i l e b i l i r . T u t u c u l a r l a ( y a k a l a y ı c ı ) t e ç h i z e d i l m i ş d ı ş a r ı y a t a ş ı y ı c ı l a r h a r e k e t s a h a l a r ı içiadt b i r b i r l e r i n i n ü z e r i n d e n g e ç e b i l i r l e r . B u , a r a b a l a r ı n içeri g i r m e l e r i n i v e d ı ş a r ı ç ı k m a l a r ı n ı e n kısa z a m a n d a s a ğ l a r . S t a n d a r t k a t b a ş ı n a a z a m î 2 4 p a r k y e r i e l d e e d e b i l m e k için ç ı k ı ş k ı s ı m l a r ı n d a k i y e r l e r i n d i k e y m e s a f e l e r i iki m i s l i d i r .
E ü ı ü a ş e k i l l e r d e m e s a f e l e r t a m ö l ç e k o l m a y ı p , t a k r i b i d i r .
T ü r k i y e G e n e l V e k i l i :
B U R K H A R D G A N T E N B E I N > e Ş K İ
A R K / 5
ÇBS BOYA - KİMYA SANAYİİ VE TİCARETİ A.Ş.
Karaköy, Kardeşim Sok, 44/3, istanbul Tel: 49 67 10 (Dört h a t )
Türkiye
dünyanın en renkli ülkesidir
Tabiat esirgememiş. Vermiş renklerin en
güzellerini Türkiye'mize. Bir uçtan bir uca bütün Türkiye'mizi yeşillerin, mavilerin,
sarıların,kırmızıların,beyazların en güzel tonları sarmış.
Tabiatın böylesine özene bezene renklendirdiği Türkiye'mizin evlerini de ÇBS gibi
renk hazinesi bir boya ^
tabiattan bir köşe , ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
yapıyor. Tabiatın ( » F / / Dünyanın en renkli
ülkesi yaptığı yurdumuzda sizin evinizi de ÇBS Plâstik Boyası renklendirsin.
İLANCILIK — 1727/6
Pabrlka Salt} Merkezi Ankara Şube»!
Ttkvejli yoliı, Topçular/Rami - İstanbul Necetibey Cad. No. 8 4 Keraköy - istanbul
Anbarlar yolu 4 / 1 Sıhhiy® • Ankara
Tel. : 23 21 2 0 / 5 hat Tel. : 49 14 00 Tel. : 12 27 3 9 - 12 19 57
A R K / 2 0
ARKİTEKT
M İ M A R L I K ,
Ş E H İ R C İ L İ K , T U R İ Z M D E R G İ S İ
Y a y ı n l a y a n : ZEKİ S. SAYÂR
Mimar D.G.S.A.
1 9 7 1 C i 1 d
40
D İ L E K M A T B A A S I İ s t a n b u l
Tel. : 26 63 78
P E R I O D I Q U E D ' A R C H I T E C T U R E Ü ' U R B A N I S M E e t d e T O U R I S M E
İ Ç İ N D E K İ L E R
No. 341 — 1971
• Önemli Haberler, 3 • Yapı Kredi Bankası A.Ş. Genel Müdürlük Sitesi, Beyoğlu, A.
ORAL, Y. Mimar, 5 • Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Beykoz Şube ve Lojman binası, A.
ORAL, Y. Mimar, 9 • Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. İkramiye A p a r t m a n l a r ı Sitesi, A. ORAL, Y. Mimar, 10 • Duplex A p a r t m a n l a r , A. ORAL, Y. Mimar, 13 • Tarabya'- da bir iskân sitesi, A. ORAL, Y. Mimar, 15 • St. Gailen de büro binası, iskân, çarşl ve otopark sitesi proje yarışması, Mimarları: Otto GLAUS - A. ORAL, 16 • Buenos Aires (Arjantin) Peugeot binası uluslararası proje yarışması mansiyon. Mimarları: A.
ORAL - W. JACK - E.TERRAZAS, 17 • Münih Uluslararası (72) Olimpiyad Köyü.
Çeviren: Ö. F. BEŞKARDEŞ, 18 • Antik Toprak Heykelcikler, Arkeol. M. İ. TUNAY, 21 • Hastahane inşaatında prefabrikasyonJ Dr. İng. A. TERZİOĞLU, 26 • Zaviyeli
(Tabhaneli) bir camii, Arkeol. E. YÜCEL, 31 • Diyarbakır'da Safa Camii Medresesi, Ara ALTUN, 33 • Gölbaşı ruh sağlığı sitesi sınırlı mimarî proje yarışması, Ankara, 34
• Bibliyografya, 46 • Haberler, 47 • Yapı gorcçleri niyasa fiyat cetveli, 48
C O N T E N T S
No. 341 — 1971
• İmportant News, 3 • The Yapı Kredi Bank General Head Office Building, Beyoğ- lu - istanbul, A. ORAL, Arch. 5 • The Ofîicc B u M i n g and Habitation Blocks of the Yapı Kredi Bank at Beykoz - Bosühorus, A. ORAL, 9 • The Habitation Blocks of thc Yapı Kredi Bank, A. ORAL, Arch. 10 • Duplex Appartment Houses at Bebek - Bos- phorus, A. ORAL, Arch. 13 • A Study of Collective Housing Unit of the Nevvspaper Hürriyet, at Bosphorus, A. ORAL, Arch. 15 • A Housing Site and Officc Building at St. Gallen./Switzerland, O. GLAUS - A. ORAL, Archit. 16 • The International Compe- tition of Peugeot Building at Argentina, A. ORAL - W. JACK - E. TERRAZAS, Arch.
17 • The Sports Village of Munich Olympic games 1972, Transl. by Ö. F. BEŞKARDEŞ, 18 • Antiaue earthwork sculptures at the istanbul Museum of Archeology, M. İ. TUNAY, Archeol. 21 • Prefabrikation in Hospital Construction, A. TERZİOĞLU, Dr. İng. 26
• A mosaue at Büyük Çekmece, E. YÜCEL, Archeol. 31 • The medrese of the Safa Mosque at Diyarbakır, A. ALTUN, 33 • The limited competition of Gölbaşı (Ankara) Psychological Hospital, 34 • Bıbliography, 46 • News, 47 • Market prices of Cons- truction Materials, 48
S O M M A I R E
No. 341 — 1971
• Nouvelles İmportantes, 3Q Direction generale de la Banque «Yapı Kredi» â Beyoğ- lu - istanbul, A. ORAL, Arch. 5 • La suc^ursale de la Banaue Yapı Kredi et loge- ments â Beykoz Bosphore, 9 • Logements de la Banque Yapı Kredi, A. ORAL, Arch. 10 • Logements en Duplex, Arch. A. ORAL, 13 • Etüde d'un ensemble d'habi- tations pour le journal «Hürriyet» â Tarabya, Bosphore, A. ORAL, Arch. 15 • Concours de projet pour la çite de St. Gailen - Suisse, O. GLAUS - A. ORAL, 16 • Concours İn- ternational !de
;İ'immeuble «Peugeot» en Ar gentine, A. ORAL - W. JACK - E. TERRA- ZAS, Arch. 17 • Village des sports olympics 1972 â Munich Traduit par Ö. F. BEŞKAR- DEŞ, 18 • Tanagras antiaues en terre cuite au Musees archeologique d'Istanbul, M. İ.
TUNAY, Archeol. 21 • Prefabrication dans la construction d'hopitaux, A. TERZİOĞLU,
Dr. İng. 26 • Mosquee â Büyük Çekmece, istanbul, E. YÜCEL, Archeol. 31 • Le med-
rese de la mosauee Safa â Diyarbakır, A. ALTUN, 33 • Projet de concours limite de
l'hopital pour les maladies mentaux â Gölbaşı-Ankara, 34 • Bibliographie, 46 • Nou-
velles, 47 • Liste des prix de materiaux de construction, 48
ARKİTEKT
M İ M A R L I K , Ş E H İ R C İ L İ K V E T U R t Z M D E R G İ S İ Her üç ayda bir yayınlanır.
Adres : Anadolu Han N o . 33 — İstanbul Tel : 22 13 07 Kuruluşu : 1931
Cilt: 40 N o : 341 İmtiyaz sahibi ve u m u m î neşriyatı
idare eden : Z E K İ S. S A Y A R Mimar, D.G.S.A.
Neşriyat M ü d ü r ü : Mahmut İlhan G Ö N E N
M i m a r 1. T . Ü.
S E K R E T E R : Keti Ç A P A N O Ğ L U
M u h a b i r l e r i :
B. Almanya : Dr. Y. M ü h . Arslan Terzioğlu Mimar A.I.V. — F r a n s a : H a l û k T O G A Y Mimar D.G.S.A. — İsviçre : Seyfi S O N A D Mimar D.G.S.A. — İtalya : Dr. Baran ÇAĞA M i m a r — İsveç : Radi B1ROL Mimar D.G.S.A.
A b o n e ş a r t l a r ı :
Yıllığı : 6 0 . — T L . Altı aylığı : 35.— T L . Bu sayı : 20.— T L . Yabancı memleketler
için yıllığı : 75. TL.
Sııbscription rates : T U R K E Y Annual subscription D o l l a r s 6.00
Sinjle copy D o l l a r s 1.75 Ali subscriptions, Ietters, photos,( articles advertisements tec. Should be addressed.
T o : A R K İ T E K T
No. 33, Anadolu Han E m i n ö n ü , İ S T A N B U L Aboıınements pour l'etranger 1 an 6 D o l l a r s Prix de ce n u m e r o 1.75 Dollars Pour tout payement et d e m a n d e des ren- seignements, ainsi qııe p o u r tout envoi des documents, tels que photos, articles, a n n o n - ces, bibligraphie â inserer, s'adresser â la
Direction.
A R K İ T E K T
Anadolu H a n N o . 33 E m i n ö n ü İstanbul - T u r q u i e A R K İ T E K T ' I N K O L L E K S t Y O N L A R I : 1931 — 1935 beher cildi 50.— T L . 1936— 1940 beher cildi 50.— T L . 1941 — 1950 beher cildi 5 5 . — T L . 1951 — 1970 beher cildi 6 0 . — T L . İlân tarifemiz talep üzerine gönderilir.
Yazı foto; resim ve a b o n e bedelleri ARKİTEKT'in adresine posta ile g ö n d e - rilmelidir. Basılmayan yazılar iade edilir.
Adreslerini değiştiren abonelerin en geç bir ay içinde İ d a r e h a n e m i z i h a b e r d a r e t m e - leri lâzımdır. Aksi takdirde k a y b o l a n d e r - gilerden mesıılivet kabul edilmez.
ö n e m l i h a b e r l e r
B A S I N I N O L U M S U Z Y A Y I N L A R I T U R İ Z M H A R E K E T L E R İ N İ B A L T A L A D I
1971 bütçe müzakereleri sırasında T u r i z m Bakanlığı bütçesi g ö r ü ş ü l ü r k e n , Bakan Nec- mettin G e v h e r î , aynen şöyle demiştir:
Basında m e m l e k e t m e n f a t l e r i d ü ş ü n ü l m e - den çıkan bazı h a b e r l e r turizm için zararlı o l m u ş t u r . Ağustos a y ı n d a memlekette kole- ra vak'ası yokken kolera haberleri yayınlan- mış, G e d i z d e p r e m i n d e n sonra v e b a d a n bahsedilmiş, bütün bunlar T ü r k turizmine şanssız bir d ö n e m yaşatmıştır.
Bu o l u m s u z neşriyata r a ğ m e n , geçen yıldan 160 bin fazlasiyle, T ü r k i y e y c 720 bin tu- rist geldiğini ve bunların 62 milyon dolar sağladığını bildirmiş, basındaki zararlı ya- y ı n d a n rikâyet etmiştir.
1970 yılında Y u n a n i s t a n ' a gelen yabancı tu- ristlerin sayısı 1.630.000 kişiye çıkmış, bu suretle I969'a n a z a r a n % 23 bir artış gös- termiş, t u r i z m ' d e n 190 milyon d o l a r elde etmiştir.
Y u n a n i s t a n 1971 de turist sayısının 2 mil- yona yükseleceği ve turist dövizinin de 240 milyon doları bulacağını t a h m i n etmekte- dir.
O l u m s u z o l a y l a r d a n dolayı, T ü r k i y e ise 50 milyon dolarlık bir k a y b a uğramıştır.
U.N.E.S.C.O.
D Ü N Y A M İ M A R L I K Ö Ğ R E N C İ L E R İ P R O J E Y A R I Ş M A S I S O N U C U :
1969 yılında U N E S C O icra konseyi bel- li başlı m i m a r i tedrisat y a p a n Üniversite öğrencileri a r a s ı n d a bir proje yarışması dü- zenlemeğe ve başarı k a z a n a n l a r a U N E S C O ödülü ile m ü k â f a t l a n d ı r m a ğ a kararlaştırıl-
mıştı.
3000 dolarlık bir ödiil ile bir altın m a - d a l y a d a n ibaret olan ödülden gaye, öğrenci çalışmalarını teşviktir. Ayrıca değerli bir öğ- rencinin tahsiline devam edebilmesi ve Bir-
leşmiş Milletler umdelerine uygun o l a r a k d ü n y a sosyal konuları ile ilgili m i m a r i m e - seleler üzerine dikkati çekmek bu ö r g ü t ü n ikinci gayesi olarak karşılanabilir.
D ü n y a M i m a r l a r Birliği lO.cu Kongresi a n a teması «Sosyal açıdan mimarlık» idi.
Bahse konu öğrenci yarışması p r o g r a m ı ,
«Ailenin A n a ihtiyaçlarına cevap verebile- cek sosyal konut» o l a r a k seçilmiştir.
Hiç şüphesiz p r o g r a m d ü n y a aktüel problemlerile ilgilidir. Zira t o p l u m u n hayat şartlarını düzenleyebilmek, dolayısile beşe- rin uygar o l m a ç a b a l a r ı n d a bir adım ileri gitmek hepimizin ö n e m vereceği bir husus- tur.
Söz k o n u s u y a r ı ş m a p r o g r a m ı dar ge- lirli 1000 aileyi b a r ı n d ı r a c a k k o n u t ü n i t e - sidir. Ünite içindeki h t r k o n u t sosyal vs teknik açıdan l ü z u m l u tesisat ve e k i p m a n l a
d o n a t ı l a c a k t ı r .
Burada o t u r a c a k kişilerin h u z u r ve re- f a h ı n ı etkileyecek estetik ve çevre ile uy- g u n l u k , p r o j e d e a r a n a c a k f a k t ö r l e r d i r .
Y a r ı ş m a y a katılan öğrencilere tercih cdecekleri mevkide yerleşme problemleri h u s u s u n d a ve teknik ç ö z ü m l e m e l e r b a k ı m ı n - dan geniş serbestlik verilmiştir. Öğrencinin kendi ülkesinin özel p r o b l e m l e r i n e eğilmesi ni bilerek gelenek ve k a y n a k l a r ı n a d a y a n a n ç ö z ü m l e r e varması gereklidir. Böylece araş- t ı r m a l a r belirli meselelerin ç ö z ü m ü yoluna itilmiş o l m a k l a d a r a n l a m d a bir m i m a r î projeden ziyade gerçeklerle bağdaşan m u - ayyen ve belirli sosyal b ü n y e y e m a h s u s ne- ticele- eldo edilmiştir.
jürinin çok değerli f a k a t ç e k farklılık gösteren teklifleri ayırt edebilmesi o nisbet- te güç o l m u ş t u r .
Seçimi k o l a y l a ş t ı r m a k için aşağıda sıra- l a n a n kriterlere göre d e ğ e r l e n d i r m e yapıl-
mıştır.
1 — M i m a r i nitelik 2 — Az gelirli kişilere m a h s u s en m ü b r e m ihtiyaçların te- mini 3 — Yapı sistemi kolaylığı ve m a l î porte 4 — K o m p o z i s y o n d a fonksiyonel f a k - tör 5 — Kollektif e k i p m a n d a kalite 6 — Kişisel ç a b a l a r d a başarı derecesi ve oriji- nal buluş 7 — Araziden iyi f a y d a l a n m a ve çevre içinde uygun yerleşme düzeni, 20 ül- keden gelen 84 proje incelendikte,
U N E S C O ö d ü l ü n ü
J a p o n y a , W a s a d a Üniversitesinden (Tokyo) - M İ T S U O M O R O Z U N İ .
A T I N A ö d ü l ü n ü
A r j a n t i n , C o r d c b a Üniversitesinden - F R A N C İ S C O F E R N A N D E Z .
A D O L F L O O S ö d ü l ü n ü
Rıısya-Giircistan Politeknik Enstitüsün- den - D E M U R ELOSHV1L1 ve F i n l a n d i y a Helsinki T . Üniversitesinden - T 1 R N O T U H K A N E N k a z a n m ı ş l a r d ı r .
Ayrıca 9 kişiye mansiyon verilmiştir.
Yirmi m e m l e k e t i n m i m a r l ı k öğrencile- rinin katıldığı bu meslekî t a n ı ş m a yarış- m a s ı n a m e m l e k e t i m i z öğrencileri maalesef
k a t ı l m a m ı ş l a r d ı r .
Son bir kaç yıldan beri O d a m ı z ı n U . l . A . ile olan bağlarının azalması, T ü r k mi- m a r l a r ı n ı n Uluslararası t e m a s l a r y a p m a s ı n a
imkân v e r m e m e k t e d i r .
H a l b u k i bir çok meslekî problemlerin hallinde başka m e m l e k e t l e r d e k i ç a l ı ş m a l a - rı izlemek ve onları incelemek, yurt m i m a r - lığı için san'at ve teknik açıdan bir çok f a y d a l a r sağlayabilir. Bu sebeble o d a m ı z ı n 1971 de Ü. 1. A. ile d a h a y a k ı n d a n ilgilen-
meşini, temaslarını sıklaştırmasını ve ulus- lararası y a r ı ş m a l a r a m i m a r l a r ı m ı z ı n katıl- malarını sağlamasını dileriz.
A N A R Ş İ V E K O L E R A T U R İ S T L E R İ K A Ç I R D I
Yabancı turist sayısının devalüasyona rağmen artmıyacağı, T ü r k i y e turizm gelir- lerinin bu yıl çok düşeceği tesbit edilmiş- tir. Anarşi olayları ve geçen yılki kolera salgını, turizm gelirlerini azaltacak n e d e n - ler olarak görülmektedir.
Ülkemize beş yıldır ençok turist g ö n - deren Alman seyahat acentelerinin, bu yıl çeşitli nedenlerle T ü r k i y e ' y i gözden çıkar- dıkları, A l m a n turistlerinin T ü r k i y e yerine İspanya. Bulgaristan R o m a n y a ve Y u n a n i s - tan'ı seçecekleri bildirilmektedir.
A l m a n y a ' n ı n en büyük seyahat acente- lerinden olan T o u ı o p a , bu yıl turistler için Efes sahillerinde yeterince otel ve motel rezervasyonu y a p t ı r m a m ı ş t ı r . A l m a n seya- hat acenteleri dışında, İngiliz ve Fransız acenteleri de T ü r k i y e ' y e turist g ö n d e r m e işinde pek gönüllü hareket e t m e m e k t e d i r l e r .
«Bir milyon turist »e göre yapılan he- sapların t a h a k k u k edemiyeceğini belirten turizm otoriteleri bu yıl turizm trafiğinin T ü r k i y e aleyhine etkileyen nedenleri şöyle
s ı r a l a n m a k t a d ı r l a r :
1 — Y a b a n c ı basın, T ü r k i y e ' d e k i gençlik hareketlerini g ü n ü g ü n ü n e v e r m e k - te, A v r u p a televizyonu A n k a r a ve i s t a n - bul'daki olayları nakletmektedirler.
2 — G e ç e n yılkı" kolera salgını ve bu yılkı H a c izni yüzünden A v r u p a l ı turistler, Türkiye'yi gezi p r o g r a m l a r ı n d a n ç ı k a r t m ı ş -
lardır.
3 — Y u n a n basınının, T ü r k i y e aleyhin- deki k a m p a n y a s ı y a b a n c ı l a r üzerinde çok
etkili o l m a k t a d ı r .
4 — A v r u p a televizyonu. T ü r k i y e ' y i bir d e p r e m l e r ülkesi o l a r a k göstermekte, A v - rupalı turist T ü r k i y e ' y e gelmekten k o r k m a k - tadır.
Seyahat acenteleri ve otelciler, her yıl bu mevsimde Ege otel ve motellerinin y a - bancı acenteler t a r a f ı n d a n k o m p l e t u t u l d u - ğunu, bu yıl h e n ü z gerekli rezervasyonların yapılamadığını söylemektedirler.
U N E S C O M İ M A R L I K Ö D Ü L Ü N İ Z A M N A M E S İ :
1 — G a y e : U N E S C O M İ M A R L I K Ö D Ü L Ü , ö r g ü t ü n özel a m a ç l a r ı n a uygun bir çalışma m e y d a n a getiren m i m a r a veri- lir.
2 — Ödül : Uç yılda bir toplanan D ü n y a M i m a r l a r Birliği Kongresi günlerin- de kazanan üyeye m e r a s i m l e verilir.
3 — U N E S C O M i m a r l ı k ödülü ulus-
tararası M i m a r l a r birliğinin m i m a r i ı k öğ- rencileri a r a s ı n d a açtığı y a r ı ş m a d a jüri tara- f ı n d a n tavsiye edilen yarışmacıya U N E S C O Genel Sekreterince verilir.
4 — U N E S C O ödiilü için jüri ulus- lararası y a r ı ş m a jürisidir.
5 — Ödülün portesi - 3000 dolardır (bu meblâğ ileride arttırılabilir.)
6 — Ödül. uluslararası M i m a r l a r Bir- liği Kongresi sırasında, U N E S C O merke- zinde veya yarışmayı k a z a n a n öğrencinin ülkesinde o ülkede U N E S C O G e n e l Sekre- ter temsilcisi t a r a f ı n d a n verilir.
7 — Ödül a l m a k kriterleri:
— Müellif U N E S C O ö r g ü t ü n d e üye olan bir m e m l e k e t e m e n s u p a l m a k .
— P r o j e U N E S C O gaye ve hedefleri- ne uygun olacaktır.
— P r o g r a m a kabil olduğu k a d a r uygun olması.
— K o n u t ve yerleşme s t a n d a r t l a r ı n ı n mlisbet yönde geliştirmesinde gerçekte f a y - dalı ç ö z ü m l e r getiren proje olması
—- Y a r ı ş m a y ı k a z a n a n m i m a r talebe- nin çevre düzeni problemlerine lâyıkile eğilmiş olması zorunluğıı.
— P r o j e , çözüm ta~zında tatbikat ve estetik yönlerde uygunluk derecesi a r a n a - caktır.
İ S T A N B U L - S A Y G O N K A R A Y O L U B İ T İ Y O R
-fc 1972'de açılacak olan yol. U z a k D o ğ u Asya'yı T ü r k i y e ü s t ü n d e n Batı ve D o ğ u A v r u p a ' y a b a ğ l a y a c a k . . .
İstanbul - Saygon k a r a y o l u 1972 yılı içinde ulaşıma açılacaktır. 60 bin kilomet- relik yol 14 ülke içinden geçerek T ü r k i y e - yi, G ü n e y V i e t n a m ' a b a ğ l a y a c a k t ı r . 1967 de A r a p - İsrail savaşı sırasında Süveyş K a - nalı kapatılınca, y a p ı m ı n a b a ş l a n a n yolun yüzde 89'u t a m a m l a n m ı ş haldedir. H â l e n yol üzerindeki köprüler, oteller. moteller ve benzin istasyonları y a p ı l m a k t a d ı r .
Boğazın iki yakasını birleştirecek olan İstanbul K ö p r ü s ü ' n ü n yapımı t a m a m l a n ı n c a U z a k d o ğ u A s y a ' d a n gelecek olan ü r ü n l e r İ s t a n b u l ' d a d e p o l a n a c a k ve A v r u p a ile D o - ğu Blokıı ülkelerine gönderilecektir.
İ s t a n b u l - Saygon yolu iki b ö l ü m d e n m e y d a n a gelmektedir. Bunun ilki A - l , i- kincisi ise A - 2 r u m u z u n u t a ş ı m a k t a d ı r .
İstanbul - Saygon yolu ulaşıma açıl- dıktan s o n r a Süveyş K a n a l ı ' n ı n ö n e m i y a - rıyarıya azalacaktır. İstanbul - Saygon ka- r a y o l u n a paralel o l a r a k bir de d e m i r y o l u hattı h a z ı r l a n m a k t a d ı r . Y o l u n y a p ı m ı Y u - nanlı a r m a t ö r l e r i endişelendirmektedir. Bi-
lindiği gibi, b u n i a r Süveyş K a n a l ı k a p a n - dıktan s o n r a filolarını genişletmişler ve navlun ücretlerine zam y a p m a k suretiyle gelirlerini a s t r o n o m i k bir şekilde a r t t ı r m ı ş - lardı.
D Ü N Y A N I N
E N P A H A L I T A B L O S U
« D ü n y a n ı n en pahalı tablosu» olan Vclasquez'in «Jııan de Pareja»sı A m e r i k a - ya gidecek. Geçen Aralık a y ı n d a Londra- daki «Christics» galerisindeki satışta 99 milyon liraya yakın p a r a vererek satın alan
«Wildenstein» adlı A m e r i k a n galerisine L o n d r a ' d a ihracat belgesi verilmiştir.
Oysa L o n d r a ' d a , bu t a b l o n u n ingilte- re'den dışarı ç ı k m a m a s ı için «National G a l - lery»nin tabloyu yeniden satın alması d ü - ş ü n ü l m e k t e y d i . Bu konuyla ilgili o l a r a k bir de özel Komisyon m e y d a n a getirilmişti.
A n c a k . «National Gallery» ye bu k o n u d a gerekli ödeneği vermeyi İngiliz H ü k ü m e t i - nin reddetmesi üzerine bu K o m i s y o n , tab- loyu satın a l m a n ı n «gerçekçi» bir tasarı ol- m a y a c a ğ ı n a k a r a r vermişti. T a b l o n u n bir İngiliz t a r a f ı n d a n satın alınabilmesini sağ- l a m a k üzere t a n ı n a n süre 22 M a r t ' t a sona crccekti. F a k a t K o m i t e n i n b u kararıyla bu süre artık o r t a d a n kalkmış o l u y o r . Nevv - Y o r k ' t a k i Wildenstein galerisi y a k ı n d a t a b - loyu sergileyecektir.
• U.İ.A. B Ü L T E N İ N D E N 70.12.1971
İsviçreli m i m a r M a r c Saugey v e f a t et- miştir. M e r h u m , meslekî hayatı boyun- ca değerli eserler vermiş, üstün kali- teleri olan bir insandı. Birçok m ü h i m eserleri b u l u n a n Saugey, A n k a r a Biiyük
Otel'in de müellifi idi.
1967 Prag Kongresinden itibaren U.İ.A nın ihtisas K o m i s y o n l a r ı Başkanı ola- rak görev almış, bu örgüte yararlı ol- muş bir kimsedir.
1945 den beri üzerinde çalıştığı Şehir- cilik planları tersim n o r m l a r ı birçok ül kelerce (Türkiye dahil) kabul edilmiş-
tir.
• DIŞ T E M A S L A R
M i m a r l a r Odası Dış T e m a s l a r ve U.İ.A.
K o m i t e s i n d e n iki meslekdaşımız, M a r t ayı içerisinde S o f y a ' y a giderek, U.İ.A.
Genel Sekreteri ve Bulgar mimarları ile t e m a s a geçerek (Sofya) da t o p l a n a - cak 1972 U l u s l a r a r a s ı K o n g r e h a z ı r - lıkları h a k k ı n d a bilgi alarak, T ü r k mi-
m a r l a r ı n ı n bu kongreye katılmalarını sağlayacaklardır.
yapı ve kredi bankası a.ş.
g. müdürlük sitesi
Beyoğlu — İ S T A N B U L
P R O J E - K O N T R O I : A h m e t O R A L Y. M i m a r A A . d i p . L o n d r a
Statik.: R a s i n E T İ M A N , İ n ş . M ü h . İ . T . Ü Tesisat : T O K A R , p r o j e b ü r o s u .
A y d ı n l a t m a : Şazi S İ N E L , M i m a r Şantiye Şefi : S'inan K A L A F A T . M i m a r O . D . T . Ü
Sanat Eserleri : S e r a m i k p a n o : Ruzin ve A t i l a G A İ . A T A L I . F o t o p a n o l a r : G ü l t e k i n Ç İ Z G E N . T a t b i k a t : İ n ş a a t M ü t e a h h i d i : Bayındırlık İşleri A Ş . Tesisat: T O K A R
Mobilya: K n o l l İ n t e r n a t i o n a l - B ü r o K u r .
T e p e b a ş ı c a d d e s i n d e n 15 m t . l i k c e p h e ile başlıyan b u sitenin a r s a s ı İstiklâl C a d - desinde 22.80 nıt. bir c e p h e ile son b u l - m a k t a d ı r . Bu şekilde 90 m.lik u z u n l u ğ u o - lan sitenin T e p e b a ş ı blokıı sekiz k a t ve bir b o d r u m k a t t a n m ü t e ş e k k i l d i r . Beyoğlu b l o - kıı ise s ; k i z k a t ve iki b o d r u m katı ile T e - p e b a . ı b l o k u n a y a y a geçit k ö p r ü s ü ve o t o rampası v a s ı t a s ı y l a b a ğ l ı d ı r .
fi!»* l,n»»ı«\\»ı
M a k e t
İ n ş a a t ı t a m a m l a n m ı ş o l a n T e p e b a ş ı b l o k u n u n 6 n o r m a l k a t ı n d a t o p l a m o l a r a k 2 9 0 0 m e t r e k a r e b r ü t b ü r o s a h a s ı m e v c u t - t u r . Z e m i n k a t t a bir k ü ç ü k t o p l a n t ı s a l o n u ve f u a y e ile son k a t t a , 2 5 0 kişilik
bir b ü y ü k t o p l a n t ı s a l o n u ve H a - liç m a n z a r a s ı n a h a k i m f u a y e s i b u l u n - m a k t a d ı r . İ n ş a a t sistemi b e t o n a r m e k a r k a s , a s m o l e n d ö ş e m e ve h a f i f b l o k b ö l m e d u - v a r l a r ı ile k u r u l m u ş t u r . C e p h e l e r d e k a t
y ü k s e k l i ğ i n d e p r e f a b r i k e e l e m a n l a r ve a- Uıminyıım h a r i c i jaluzi tip s t o r l a r ile b i l - h a s s a y a z a y l a r ı n d a batı c e p h e s i n i n g ü n e ş - ışık ve ısı p e n e t r a s y o n ı ı t a m a m e n k o n t r o l a l - t ı n a a l ı n m ı ş t ı r . C e p h e k a p l a m a m a l z e m e s i p r e f a b r i k e s u n î taş e l e m a n l a r d a n , d ö ş e m e k a p l a m a l a r ı vinil-asbest p l a k a , m o k e t h a - lı, t a b i î m e r m e r ve s u n î m e r m e r p l a k a l a r - d a n m ü t e ş e k k i l d i r . B i n a n ı n 2. n o r m a l k a - t ı n d a , a r k a c e p h e d e n b a ğ l a n a n k a p a l ı ge- çit k ö p r ü s ü ile B e y o ğ l u b l o k u n a y a y a bağ- lantısı, b o d r u m k a t ı n d a k i 12 o t o l u k g a r a - jın a r k a c e p h e s i n d e n spiral o t o r a m p a s ı ile o t o t r a f i k b a ğ l a n t ı s ı k u r u l m u ş t u r .
İ n ş a a t ı M a r t 1971 'de b a ş l a y a c a k o l a n Beyoğlu B l o k u n u n 5 n o r m a l k a t ı n d a t o p - lam o l a r a k 3 7 5 0 m 2 b r ü t b ü r o s a h a s ı m e v - c u t t u r . Z e m i n k a t t a İstiklâl c a d d e s i cep- h e s i n d e n i z a m î p o r t i k e a ç ı l a n iki k a t l ı bir b a n k a sııbesi, K o r s a n ç ı k m a z ı n d a n girilen G e n e l M ü d ü r l ü k giriş h o l ü ve f u a y e s i ile birlikte 4 6 0 kişilik bir t o p l a n t ı s a l o n u t e r - t i p l e n m i ş t i r .
Cephe detayı
BLiro b l o k u n u n son k a t m d a 400 kişi •
!ik bir yemek salonu ile günde 1000 tabldot yemek kapasitesinde m u t f a k m e v c u t t u r . -Bü- ro katlarındaki bölme d u v a r l a r ı d e m o n t a b l s i s t c m d ; o l u p çok maksatlı kullanışa cc-
\ a p vere • :k şekilde d ü ş ü n ü l m ü ş t ü r . C e p h e k a p l a m a malzemesi ve dahili malzemeler Tepebaşı b l o k u n u n aynı o l a - cak ve sitede bir b ü t ü n l ü k sağlayacaktır.
Tepebaşı b l o k u n u n 4450 m2, Beyoğlu b l o k u n u n 8460 m 2 t o p l a m inşaat sahası ile bu site 12910 m2'lik bir inşaat sahası top- l a m ı n a u l ş a m a k t a d ı r .
Seramik p a n o : Ruzin ve Atillâ G A L A T A L I
A h m e t O R A L
M i m a r Dipl. l . c n d r a A . A .
M E S L E K İ B İ Y O G R A F Y A
Y. M i m a r A h m e t E. O R A L , M i m a r l ı k , Şehircilik B ü r o s u n u n k u r u c u s u olan A h m e t O R A L , L o n d r a d a T h e A r c h i t e c t u r a l A s - sociation School of Architecture'den me- z u n d u r . Kendisi L o n d r a ve Z ü r i h ' t e bir sü- re meslekî faaliyette b u l u n m u ş t u r .
L o n d r a ' d a n 1962'de Buenos Aires'deki
«Peugeot» binası Uluslararası Proje yarış- m a s ı n a iki meslektaşıyla katılmış, ve 82 katlı (245 mt.) gökdelen projesi mansiyon k a z a n m ı ş t ı r .
Zürih'te, M i m a r O t t o Glaııs ile bera- ber şehircilik çalışmaları yapmış, hastaha- ne projeleri gerçekleştirmiştir. Bu a r a d a yine, O t t o G l a u s ile çeşitli proje y a r ı ş m a - larında ödüller kazanmıştır.
1965 senesinden beri. İ s t a n b u l ' d a k u r - d u ğ u b ü r o s u n d a m i m a r l ı k ve şehircilik faa- liyetlerinde b u l u n a n A h m e t Oral çeşitli ko-
n u l a r d a k i çalışmaları a r a s ı n d a , mesken etüd- lerine geniş yer vermiştir. Bu k o n u d a ger- ç c k l : diıdiği projelerden bazıları; Bebek, Arifi P a ' a K o r u s u n d a D u p l e x Meskenler, Çiftehavıızlarda Yapı ve Kredi Bankası İk- r a m i y e a p a r t ı m a n l a r ı sitesidir. Büro bina- ları üzerindeki çalışmaları a r a s ı n d a Bey- koz'da Yapı ve Kredi Bankası Şube Bina- sı ve L o j m a n l a r ı , K a d ı k ö y Şube Binasının projeleri sayılabilir. Aynı b a n k a n : n Bcy- o ğ l u n d a k i U m u m M ü d ü r l ü k Sitesi Proje ve İnşaat t a t b i k a t ı n a T e p e b a ' i Bloku ile başlamış ve İstiklâl caddesi Bloku ile de- vam cdecektir. E n d ü s t r i yapıları üzerinde- ki ç a l ı ş m a l a r ı n d a n K ö r t i n g Brülör fabri- kasının projelerini hazırlamış ve Admel Hassas Kâğıt Sanayiinin Ç a y ı r o v a d a k i F a b - rika ve Sosyal Tesisler inşaatı proje ve tat- bikatın' y a p m ı ş t ı r .
İ j t i r a k ettiği A n k a r a Kızılay Derneği Genel M e r k e z Binası millî proje yarışma- sında 3. ö d ü l ü . A n k a r a T e l e k o m ü n i k a s y o n Binası y a r ı ş m a s ı n d a ise 2. ödülü k a z a n m ı ş - tır (bu proje Arkitekt N o . 339 sayısında yayınlanmıştır).
S
' • - • Î T "-" : i ' 7 '"•"1 • a s ı
•: 1" .
yapı ve kredi bankası a,ş.
b e y k o z ş u b e
binası ve l o j m a n l a r
P R O İ E - K O N T R O L : A h m e t O R A L , M i m a r A A . d i p . L o n d r a
S t a t i k : Ö m e r A L A Ç A M . Y . l n ş . M ü h . İ T Ü
Tesisat: T . E . F . Tesisat bürosu Sanat Eseri: Erdinç B A K L A . Seramik pano.
T a t b i k a t : İnşaat M ü t e a h h i d i : Sami G Ü R E Y M A N ve Ort.
Beykoz'un a n a ticaret merkezi olan Fevzi Paşa caddesinde, 12,70 mt. cephesi, 163 m 2 alanı olan arsa üzerindeki bu bina dört katlıdır. Z e m i n k a t ı n d a b a n k a şubesi ve l o j m a n girişi ile k a l o r i f e r dairesi, birinci katta b a n k a şubesi b ü r o l a r ı ve personel ye- mekhanesi, ikinci ve ü ç ü n c ü k a t l a r ı n d a loj- m a n l a r b u l u n m a k t a d ı r . Bir y a n d a n bitişik nizamın Beykoz'daki uygulaması g ö z ö n ü n - (Ie t u t u l a r a k binanın kendi ç a p ı n d a karak- teri ifade edilmiş diğer y a n d a n mahallin tarihî yapısına uygun c u m b a l ı pencereler kullanılmıştır. Z e m i n kattaki b a n k a ş u b e - sinin birinci kat b ü r o l a r ı ile müstakil mer- diven bağlantısı, b a n k a cephe markizi, ve üst k a t l a r d a k i c u m b a l ı pencere ç ı k m a l a r ı çıplak beton finisajları ile ö n cephenin di- namik bir kompozisyon içinde çözülmesini
sağlamıştır. T o p l a m inşaat alanı 690 m2;
olan bu b i n a d a dış cephe malzemesi ola- rak ince serpme sıva ve çıplak beton kul- lanılmıştır.
Müşteri holü
Giriş cephesi F o t o : G ü l t s k i n Ç İ Z G E N
yapı ve kredi bankası a . ş.
i k r a m i y e apartmanları sitesi
Ç i f t e h a v u z l a r - I s t a n b u l
P R O İ E - K O N T R O L : A h m e t O R A L Y . M i m a r A A . d i p . L o n d r a
Statik: Ö m e r A L A Ç A M , Y . t n ş . M ü h . İ.T.Ü T e s ' s a t : T e o m a n B A Y G A N ,
Y . M a k . M ü h . İ.T.Ü.
Şantiye Şefi: A d n a n Ş E N , Y . M İ m a r İ.T.Ü T a t b i k a t : İnşaat M ü t e a h h i d i :
Bayındırlık İşleri AŞ.
T c s ' r a t : T E B A
Yapı ve Kredi Bankası'nın Ç i f t e h a v ı ı z - lardaki İ k r a m i y e A p a r t ı m a n l a r ı Sitesi biri 1775 m2'lik diğeri 3725 m2'lik iki a r s a ü- zerinde k u r u l m u ş t u r . Sitede her biri d ö r t kat bir b o d r u m o l m a k üzere Ç i f t e h a v u z l a r caddesindeki a r s a d a 23 daireli bir blok ile C e m i l Pasa sokağındaki a r s a d a 27 ve 15 daireli iki blok m e v c u t t u r .
Üst limiti 100 m2. n ; t alan olan daire- lerden k u r u l m u ş b l o k l a r d a sirkülasyon sa-
haları asgariye indirilmiş, saniter bloklar ni- z a m i a y d ı n l ı k l a r çevresinde t o p l a n m ı ş t ı r .
Dairelerde y a ş a m a ve y e m e k h a c m i ile iki v a t a k odası, b a n y o ve m u t f a k mevcut- tur. O r t a l a m a değerlere göre net daire a l a - ı u n n % 4 6 , 5 ' u y a - a m a ve yemek h a c m i ,
% 31 "i yatak o d a l a r ı , % 1 3 , 8 ' i saniter blok ve "o 8,7'si sirkülasyon alanı o l a r a k k u l - l a n ı l m r t : ' .
23 daireli A - B l o k u n u n 2 7 0 0 m 2 , 27 daireli B - B l o k u n u n 3300 m 2 ve 15 daireli C - B l o k u n u n 1800 m 2 t o p l a m inşaat alanı b u l u n m a k t a d ı r .
Sitede çevre t a n z i m i detaylı bir şekil- de d i ' r ü n ü l m i h , her iki a r s a d a k i m e v c u t kıymetli a ğ a ç l a r m u h a f a z a edilecek şekilde bloklar yerleştirilmiş, çocuk o y u n sahaları ve dış y a ş a m a y a y a r d ı m c ı çıplak beton ve suni m e r m e r d e n imal edilmiş o t u r m a köşe- leri tertiplenmiştir.
B l o k l a r d a dış cephe malzemesi olarak k a b a s e r p m e sıva, çıplak beton ve cilâlı s e r a m i k k a r o k u l l a n ı l m ı ş t ı r .
Yapı ve Kredi Bankası İ k r a m i y e a p a r t m a n ı Ç ı f t e h a v u z l a r
\
C blok normal kat planı — w —
C bloku n o r m a l kat planı
d u p ! e x a p a r t m a n l a r
Bebek-İslanbııl
P R O J F . - K O N T R O L : A h m e t O R A L M i m a r A A . d i p . L o n d r a
Statik: Atila E R E N G E Z G İ N Y . I n ş . M ü h .
Tesisat: K â m u r a n Ö Z t P E K Y . M a k . M ü h .
Bebekte Boğaza hâkim A r i f î P a ş a k o r u - sunda kayalıklar üzerine o t u r t u l m u ş olan bu bina tonozlu tavanları ve b r ü t beton ile taşıyıcı sisteminin bariz ifadesinde dikkati çekmekte ve civar y a p ı l a r d a n ayırd edil- mektedir.
27 mt. cephesi olan a r s a n ı n çok dik meyilli ve binanın oturacağı zeminin yol k o t u n d a n 12 mt. yüksekte olması, bina al- tındaki g a r a j a r a m p a ile ulaşmayı intaç et- tirmiştir. A r s a n ı n yalnız Boğaz cephesinden ve bitişik parsellerde m e v c u t b i n a l a r ara- sından m a n z a r a y a h â k i m olabilmesi, plan- l a m a d a piyeslerin m a n z a r a d a n a z a m î mik- t a r d a f a y d a l a n a b i l e c e k l e r i duplex ç ö z ü m ü n ü getirmiştir.
Beheri 240 metrekarelik altı duplex a p a r t ı m a n ve ç e k m e katta 172 m e t r e k a r e -
Deniz cephesi
lik simplex daire ile 7 otoluk g a r a j ve di- ğer servis f o n k s i y o n l a r ı n ı ihtiva eden zemin kattan m e y d a n a gelen bu a p a r t ı m a n blo- ktınun başlıca özellikleri ş u n l a r d ı r :
Dııplexlerde
— 5 y a t a k odası, iki b a n y o , m u t f a k , a n t r e d e hol, W.C., yemek odası ve salon.
— Y e m e k odası ile m u t f a ğ ı bir bar - a m e r i k a n birbirine b a ğ l a m a k t a d ı r .
— Salon ile yemek odasını serbest bir şömine birbirinden a y ı r m a k t a d ı r .
— Duplex sistem ile gerek salonların gerek yatak o d a l a r ı n ı n Bebek ko- yuna h â k i m olan m a n z a r a y ı gör- meleri s a ğ l a n m a k t a d ı r .
— H e r d a i r e n i n 20 metrekarelik tera- sı vardır.
N i z a m i komşu ve ö n bahçe m e s a f e l e - rinin içinde kalan kayalık arazi, ön cephe- de t e r a s l a m a l a r ile değişik nivolarda b a h - çeler halinde kullanılmıştır.
T ü m yapı alanı 1700 m e t r e k a r e olan bu bina altı katlıdır.
hürriyet g a z e t e s i yapı
k o o p e r a t i f i
« T A R A B Y A » D A İ S K A N S İ T E S t İ Ç İ N P R O J E T E K L İ F İ
A H M E T O R A L . M İ M A R A.A.
D İ P L . L O N D R A
Y A R D I M C I M İ M A R : A T A M A N D E M İ R . M İ M A R (D.G.S.A.)
T a r a b y a sırtlarında Boğaz manzaralı 140.000 m2 lik bir arsa üzerinde teklif edi- len 600 dairelik bu site toplam o l a r a k 70.000 nı2.lik bir inşaat alanına yerleştirilmiştir.
Genel olarak dört daire tipi üzerine k u r u l a n sistemde meyilli araziye yerleşti- rilmiş duplex'ler ve düz arazide bloklar ile m a n z a r a d a n m a k s i m u m f a y d a l a n ı l m ı ş t ı r . D a i r e l e r 100. 135. v e 160 m e t - r e k a r e l i k d ü ş ü n ü l m ü ş t ü r .
Sitede iskân bloklarına ilâve olarak ilk okul. cami. s u p e r m a r k e t ve çarşı, kütüp- h a n e , dispanser, kulüp binası ve çocuk p a r - kı planlanmıştır.
b 7 b
7 = =
! - C TİPİ alt kol i
T i p kat planları
s t . gailen de b ü r o binası
iskân, çarşı v e o t o p a r k s i t e s i p r o j e
y a r ı ş m a s ı
2. Ü D Ü L
M İ M A R L A R I :
P R O J E : O t t o G L A U S ( B S A / S İ A ) ve Ahmet O R A L A A . d i p . L o n d r a
İsviçrenin St.Gallen şehrinde tren garının yanındaki a r s a d a İsviçre Devlet D e m i r y o l l a -
t a r a f ı n d a n inşası düşünülen bu sitede ki- ralık b ü r o h a c ı m l a r ı 14 katlı bir kule blok- ta. Demiryolları personel l o j m a n l a r ı ve .çarşı ile o t o p a r k sistemi üç katlı alçak bir şekilde tertiplenmiştir. Brüt b ü r o alanı 3620 m 2, çarşı alanı 941 m2 ve konut alanı 568 m2 olan sitede 78 otoluk o t o p a r k vardır.
ön cephe
BUENOS AİRES - ARJANTİN'DE
«PEUGEOT» BİNASI.
ULUSLARARASI PROJE YARIŞMASI, MANSİYON
P R O J E : A h m e t O R A L , M i m a r A A . d i p . L o n d r a
VVilliam J A C K . Y . M i m a r E d i n b u r g h
E d u a r d o T E R R A Z A S , Y . M i m a r M e x i c o Statik m ü ş a v i r : F r a n k N E W B Y , d i p . i n g . Klima mii aviri :
Carrier I n t e r n a t i o n a l , L o n d r a .
42 ü l k e d e n 2 5 0 m i m a r î b ü r o b u y a r ı ş - maya k a t ı l m ı ş t ı r .
2 4 5 m e t r e y ü k s e k l i ğ i n d e , z e m i n ü s t ü n - de 85 katlı bu g ö k d e l e n i n içinde b ü r o l a r , a p a r t ı m a n d a i r e l e r i , iki a d e t t i y a t r o , k o n g r e salonları, s a n a t galerisi, ç a r ş ı , r e s t o r a n ve kafeterya ile z e m i n a l t ı n d a k i 7. k a t t a 1500 otoluk e l e k t r o n i k k o n t r o l l ü o t o m a t i k oto- park m e v c u t t u r .
B ü r o l a r , h e r o n b e ş k a t t a bir iki katlı tesisat sistemi ile a y r ı l m ı ş ve c e p h e k o l o n yüklerini bu tesisat k a t l a r ı a r a s ı n d a n y i n e her o n b e ş k a t t a b i r m e r k e z î b e t o n a r m e ç e - kirdeğe intikal e t t i r m e k t e d i r l e r . Bu statik sistem s a y e s i n d e g e r e k s i z dış c e p h e k o l o n - ları ve b u n l a r ı n z e m i n e y a k l a ş t ı k ç a ulaş- tıkları ç o k b ü y ü k e b a d l a r d a n k a ç ı n m a k m ü m k ü n o l m u ş t u r .
PLANTA TlPO 0F1CINAS ZONA B a +93.00 - +129.00
PLANTA S0CIAL ZONA C n. •134.60
B i n a d a taşıyıcı sistem b ü r o b l o k u n u n ç e k i r d e ğ i ç e v r e s i n d e k i b e t o n a r m e p e r d e d e n ve c e p h e l e r d e taşıyıcı p r e f a b r i k e c e p h e e l e - m a n l a r ı n d a n k u r u l m u ş t u r . A l t y a p ı d a u l a - şılan d e r i n l i k t e z e m i n s u y u b u l u n m a s ı ve t a b i î z e m i n i n taşıyıcı g ü c ü n d e n d o l a y ı r a d - ye s i s t e m i n e g i d i l m i ş t i r .
K a t l a r a r a s ı u l a ş ı m ı 2 4 a d e t e k s p r e s a s a n s ö r t e m i n e t m e k t e d i r . B i n a n ı n t ü m ü k l i m a t i z e e d i l m i ş o l u p y ü k s e k s ü r a t l i h a v a , i n d i r i c i e n d ü k s i y o n ü n i t e l e r i n e g ö n d e r i l m e k - te, b u r a l a r d a C a r r i e r ' i n W e a t h e r m a s t e r ü n i - t e l e r i ile n o r m a l y a ş a m a ş a r t l a r ı n a g ö r e o -
t o m a t i k o l a r a k a y a r l a n m a k t a d ı r . PLANTA SOCIAL ZONA B
n +89.60 PLANTA TIPO OFICINAS ZONA A
a +18.00 - +84.00
^ r r r f r r r r f r r r i r r r r r c r r r r n r r t r r r r r r r r r r r r r î - r r r r r r r r r n r n t
; r r r r r r r r n - r r î Ş - r r r . r r r r r r r r f 3 h r r. n r r r r r r r r ı T r r ; n n n n n n n r r ; r î
• r r r n r j r r r r r r ı r î l r r r ~ s " r ~ r ı - r r r î
T r r r r e r r r ' n r c j
gnrer r r v v . " r r r r î
r r ' c r p r r r r r r - r E
r s ~j ı ~ ir^ r"1 ^ ~ ^ Ta*^ • " î-*^
' r r r r r r r f " r r r r ı
n ı - i T r r
3 b P T C T y 3 ' r s r 3 * ı ö 3 î
S ^ n P E P O c c n c c r f TEBGEIBÖCDEDCÖ SraEEE-ınnıcBncc;
S E E E S T K n r r f S ^ n n . n r ^ E ^ n ; ' y ı * v™™
münich uluslararası 72 o l i m p i y a d köyü
(4) O l i m p i y a d alanını, merkezî bölge ve banli- yöleri, eski şehir h u d u t l a r ı n ı ve yeni ulaşım sistemini gösteren d i y a g r a m . 4 Çeviren: Ö. F a r u k B E Ş K A R D E Ş
M i m a r . t . T . U . M . M . F
1972 yılında M ü n i h şehrinin 20. Olim- piyad O y u n l a r ı ' n ı y ü k ü m l e n m e s i olayı, şe- hirde barış z a m a n ı görülmesi pek m ü m k ü n o l m a y a n bir değişikliğe sebep o l m u ş t u r . O- limpiyad Stadı ve köyüne ilave o l a r a k ta- m a m e n yeni bir yeraltı ulaşım sisteminin yapılması, şehiri büyük bir inşaat alanına d ö n d ü r m ü ş t ü r . Bu k ö y ü n m i m a r l a r ı y l a son iki yıl z a r f ı n d a b e r a b e r çalışmış olan bir m i m a r R o b e r t VVilkinson bu projeyi aşağı- da şöyle a n l a t m a k t a d ı r .
Olimpiyad kompleksi, 385 h e k t a r ala- nı olan eski «Oberwiesenfeldu h a v a a l a n ı - nın b u l u n d u ğ u yerde inşa edilmektedir. Bir şehirin sınırları içerisinde b u l u n m a s ı pek kolay o l m a y a n b u büyüklükte bir alan, şe- hir m e r k e z i n d e n 3 km uzaklıkta o l m a özel- liğini de t a ş ı m a k t a d ı r . Bu o y u n l a r ı n t a r i - hinde ilk kez hem yarışların yapılması, h e m de y a r ı ş m a c ı l a r ı n b a r ı n m a s ı aynı k o m p l e k s
içerisinde i ü ş ü n ü l m ü ş t ü r . ( l ) T a s a r l a y ı c ı l a r ulusal bir y a r ı ş m a s o n u c u seçilmişlerdir.
Birinci ö d ü l ü alan G u e n t e r Behnisch ve or- takları gerilmeli çatı strüktürlii ve tabiî ze- mine uyan bir t a s a r l a m a ile çok plastik bir dizayn m e y d a n a getirmişlerdir. (2)
Ç a d ı r ö r t ü , fikir o l a r a k M o n t r e a l ' d e - ki A l m a n p a v y o n u n u n —deste!: pitonları, gergi halatları ve gerilmeli çatı örtüsü ağı ile— a y n ı d ı r . (3) M ü n i h ' t e k i ç a d ı r , M o n - treal'e kıyasla 15 misli b ü y ü k bir alanı k a p - l a m a k t a ve M o n t r e a l ' d e k i n i n aksine d a i m î bir örtü o l a r a k kalması d ü ş ü n ü l m e k t e d i r . S t a d y u m u n d u v a r l a r ı t ı a n s p a r a n ( ş e f f a f ) o- lacak ve iç alanı dış çevreye m ü m k ü n m e r - tebe n a k l e d e c e k . b a ğ l a y a c a k t ı r . Ğu bölge- deki mevcut bazı özellikleri m i m a r l a r şu şekilde değerlendirmişlerdir: h a r p t e h a s a r a uğramış ve bir m o l o z yığınını a n d ı r a n M ı i n c h n e r Schuttberg, ağaçlarla bezenmiş bir tepeye d ö n ü ş t ü r ü l m ü ş t ü r ; 1.80 m e n i n - de kendi y a t a ğ ı n d a süzülen bir ırmak olan N y m p h e n K a n a l ı sunî bir göl o l a c a k şe- kilde b ü y ü t ü l m e k t e d i r . Bu yarı tabiî ö z e l - likler Y u n a n geleneğinde bir a m f i t e a t r m e y - d a n a g e t i r m e k üzere k u l l a n ı l m a k t a d ı r . Böy- lece, meşalenin dayanıklılığı, h a y a t ı ve e - rierjiyi sembolize ettiği ö r n e ğ i n d e g ö r ü l d ü - ğü gibi, o y u n l a r ı n o r i j i n a l k o n s e p s î y o n u n u k o r u m a k m ü m k ü n olacaktır.
Pist ve s a h a y a r ı ş m a l a r ı n ı n yapılacağı s t a d y u m d a açılış ve kapanış seremonileri
K o m p l e proje m a k e t i n i n g ü n e y d e n gö- r ü n ü ş ü . 1-— S t a d y u m 2 — Suni göl 3 — K a - palı spor Salonu 4 — Y ü z m e h a v u z u 5—
Ç o k m a k s a t l ı salon 6 — Bisiklet yarış pisti 7 — M i m a r l a r ı n b ü r o l a r ı 8 — O t o p a r k 9—
M e v c u t 305 m . yükseklikte T V kulesi 10—
Y a y a yolu 11— Spor yüksek okulu 12—
O l i m p i y a d K ö y ü .
(2) S t a d y u m ve sunî gölün güney batı g ö r ü n ü ş ü . Çelik çadır strüktürii şimdiye dek denenmiş en b ü y ü k ö r n e k d i r . Ön kısımdaki esas halat çatı ger- gi y ü k ü n ü n yarısını ç e k m e k t e o l u p 400 m ' d e n biraz u z u n d u r . (3) Gergi halatları- nın k a r m a ş ı k inşa şeklini ve gerilmeli çadır ö r t ü s ü n ü gösteren detay f o t o ğ r a f ı
Vapıİacaİc ve burası 80.000 seyirci alabile- cektir. Ayrıca, j i m n a s t i k ile h e n d b o l (hand- ball) m ü s a b a k a l a r ı n ı n yapılacağı kapalı spor salonu 14.000. kapalı y ü z m e havuzu da 8.000 kişiliktir. Aynı z a m a n d a b u k o m p - leksde, bir çok maksatlı salon ile bisiklet yarış pisti b u l u n m a k t a d ı r . B u n l a r ı n dışın- da yapılacak m ü s a b a k a l a r ı n Theresienwie- se'de ^ k i burası E k i m Bira festivalleriyle m e ş h u r d u r — yapılması d ü ş ü n ü l m ü ş t ü r .
Ulusal y a r ı ş m a d a ü ç ü n c ü l ü ğ ü k a z a n a n Stııttgart'lı m i m a r l a r g r u b u Heinle, Wischer ve Ortakları, Olimpiyad k ö y ü n ü n , Spor Yüksek O k u l u n u n ve merkezin projelerini hazırlamak için davet edilmişlerdir. Bu g r u - bun teklifi 1 1.500 atletin b a r ı n m a s ı n ı ön- görüyordu. Yirnıiiki m i m a r a r a l a r ı n d a bir yarışma tertib ederek 57 değişik ş e m a o r - ı.jya koydular. Son proje hayli bilimsel, seviyeli bir m c t o d ile geliştirilmiştir ki, bu- rada y a r ı l m a ve g r u p çalışması fikirlerinden hareket edilmiştir. Bu m e t o d d a , dizaynı et- kileyen her f a k t ö r e — e k o n o m i , t r a f i k , ye- şil sahalar, tabiî a y d ı n l a t m a vb...— bir yüzde verilmiş ve her ş e m a verilen bu yüz- deye uyğıın değerlendirilmiştir. İstatistik bir faktör analiz m e t o d u u y g u l a n a r a k b ü t ü n faktörler üzerinden en yüksek dereceyi alan şemalar seçilmiş, ilk o r t a y a ç ı k a n 57 şe- m a d a n seçim sonucu 20'ye inen t o p l a m ted- ricen 7'ye, sonra 3'e ve en nihayet bire in- dirilmiştir. Bu m e t o d u n sağladığı a v a n t a j , her ş e m a n ı n t ü m o l a r a k değerlendirilmesi yerine değişik özelliklerinin t o p l a m ı n ı n d e - ğerlendirilmesidir. Bu m e t o d d a m ü n f e r i t bir şema elenebilir f a k a t b u ş e m a n ı n değerli birtakım özelikleri son dizayna eklenmek üzere alınabilir.
O l i m p i y a d köyü (8) kuzey ve d o ğ u - dan m e v c u t yollarla, güney ve b a t ı d a n d a Behnisch'in s t a d y u m kompleksine ait yaya yolu ile sınırlandırılmıştır. M e r k e z î spor yüksek o k u l u kuzey-güney d o ğ r u l t u s u n d a k i yaya y o l u n u n b a t ı s ı n a yerleştirilecektir. K i - liseler, d ü k k â n l a r ve b ü y ü k bir idare blokuntı
— o y u n l a r bitince çocuk bahçesi ve okul o l a r a k k u l l a n ı l a c a k — ihtiva eden m e r k e z ,
kıızey-güney d o ğ r u l t u s u n d a k i y a y a . y o l u n a beş dakikalık y a y a erişme m e s a f e s i n d e d i r . Bu yola O l i m p i y a d k ö y ü n ü n 1. k a t l a r sevi- yesindeki y a y a p l a t f o r m u ile bağlıdır. O t o - park yerleri ü z e r i n d e inşa o l u n a n y a y a p l a t - f o r m u köy m e r k e z i n d e n batıya d o ğ r u ü ç kola ayrılır. (5) H e r k o l u n kuzey k ı s m ı n d a çok katlı (14 kat) teras-evler b u l u n m a k t a d ı r . D i r e k t p l a t f o r m seviyesinde 3 y a t a k odalı üniteler ve evcikler yerleştirilmiştir. Y u k a - rı k a t l a r a çıkıldıkça ünite a l a n l a r ı k ü ç ü l - mekte, değişik plân tertipleriyle karşılaşıl- m a k t a ; b ü t ü n ünitelerin g ü n e y i n d e geniş b a l k o n l a r a yer verilmektedir. (7)
P l a t f o r m u n güneyinde o r t a yükseklikte (5 katlı) evler ve a p a r t m a n l a r v a r d ı r , b u n l a r yavaş yavaş küçülerek 3, 2 ve tek katlı e v - lerle son b u l u r l a r . (6) Bunlar 1-4 odalı d a i - reler ile 3 - 5 odalı evcik ve evlerden m e y - dana b i l m i ş l e r d i r .
K ö y ü n iki g ö r ü n ü ş ü
O l i m p i y a d d a n s o n r a köyün k a d ı n l a r kısmı spor yüksek o k u l u için öğrenci y a - takhanesi, erkekler kısmı 1800 k o n u t üni- teli özel yerleşme bölgesi olacaktır. Bu ünitelerin birçok özellikleri v a r d ı r ; ö r n e ğ i n b ü t ü n üniteler güneşten istifade edecekler, hepsinin geniş t e r a s l a n o l a c a k ve açık y e - şil sahaya b a k a c a k l a r d ı r . U l a ş ı m i m k a n l a r ı bilhassa iyi olacaktır. Y e n i yeraltı d e m i r y o - l u n u n , a r a b a l a r ı n , bölgesel otobüslerin,
D e v a m ı 30. safihede
(5) O l i m p i y a d k ö y ü n ü n vaziyet planı: 1—
14 katlı teras evler 2 — 1. k a t l a r seviyesin- deki y a y a p l a t f o r m u 3 — S katlı evcik ve daireler 4 — A z yükseklikli k o n u t l a r 5 — O - kul 6 — Ç o c u k bahçesi 7 — Alış-veriş m e r k e - zi 8 — 14 ve 16 katlı blok a p a r t m a n l a r 9 —
13 ve 14 katlı b ü r o b i n a l a r ı 10— L o k a n t a 11— Spor yüksek o k u l u öğrencileri k ö y ü 12— 4 katlı yeraltı o t o p a r k ı 13-14 katlı ö ğ r e n c i b l o k l a r ı 14— Y e r a l t ı t e r m i n a l i
15— Klinik 16— S e m t teshin merkezi. (6)
3 katlı ev plan ve kesiti 1— 1. k a t l a r sevi- yesindeki y a y a p l a t f o r m u n d a n giriş 2 — Y e - m e k y e m e alanı 3 — M u t b a k 4 — Ç a m a ş ı r y ı k a m a ve ç a l ı ş m a 5 — W C 6 — Y a ş a m a 7 — T e r a s 8 — T e k yataklı o d a 9 — B a n y o 10— D e p o 11— Ç i f t yataklı o d a 12— D u ş W C 13— T e k yataklı o d a .
u y g u n
p İ i y i a ş
PLASTİK İNŞAAT M A L Z E M E L E R İ A. Ş.
GENEL MÜDÜRLÜK : Ç a y ı r o v a - G e b z e . Tel : 112 - 166 - 196 T e l e k s : G e b z e - 1
SATIŞ MÜDÜRLÜĞÜ B ü y ü k d e r e Cad. No. 33 Şişli - İstanbul Tel : 46 ?(> 75 - 76 - 77
antik toprak heykelcikler
arkeolog : M e h m e t t. T U N A Y
G t R l Ş :
Pişmiş t o p r a k eserlere A n t i k dünya- nın günlük hayatı içinde r a s t l a n m a k t a d ı r . Çanak-çömlek yapıp satan ve b u yolla h a - yatını k a z a n a n insanlar boş vakitlerinde, tanrı, arkadaş ve köpeklerinin heykelcikle- rini yapıp, onları h e p b e r a b e r f ı r ı n l a r l a r d ı . Uzun yıllar bu şekilde y a p ı l m a y a devam edilen pişmiş t o p r a k eserler, d a h a sonrala- rı bir ayrı kol o l a r a k m e y d a n a ç ı k m ı ş l a r - dır.
İstanbul Arkeoloji Müzesinin pişmiş t o p - rak eserler b ö l ü m ü n d e n bazı seçme f o t o - ğraflarla hazırladığım bu k ü ç ü k kitapçık pişmiş t o p r a k eserleri t a n ı t m a k için ya:::k- mış bir çalışmadır.
YAPIMI:
Pişmiş t o p r a k eserin yapılabilmesi için sıra şu s a f h a l a r d a n geçmesi g e r e k m e k t e - dir:
A— Ç a m u r u n H a z ı r l a n m a s ı : T o p r a k önce iri tanelerinden arınır.
Sonra su ile yoğurıılıır. R e n k v e r m e k için, kırmızı aşı boyası, ç a m u r u n f ı r ı n l a m a ve k u r u m a sırasındaki çekmesini a z a l t m a k için de k u m ilâve edilir.
B — Ş e k i l l e n d i r m e :
Heykelciklerin şekillendirilmesinde bir- kaç metod v a r d ı r :
1 — E l l e ş e k i l l e n d i r m e : En basidi olup, uzun z a m a n tek m e - tod olarak kullanılmıştır. Silindir veya koni şekli verilen h a m u r d a n , el ile insan veya hayvan heykelciği yapılırdı.
2 — K a l ı p l a m a :
En iyi m e t o d d u r . M.Ö. 5.y.y.'dan bu yana (M.S. 2-3,y.y.'a k a d a r ) çok kullanıl- mıştır. Bu şekil için gerekli ilk iş m u m ve- ya f ı r ı n l a n m ı ş ç a m u r d a n modeli h a z ı r l a - mak, b u n d a n elde edilecek kalıbı gerekirse elle d ü z e l t m e k , sonra da f ı r ı n l a m a k t ı r . K a - lıba d ö k m e işinde ilk a d ı m , eserin iç yü- zeyinin her noktasını k a p l ı y a c a k şekilde ince ç a m u r l a s ı v a m a k t ı r . D a h a s o n r a da bu t a b a k a y a istenen kalınlık verilebilir. T a z e ç a m u r u n k u r u d u ğ u sürece çekilmesi, eserin kalıptan kolaylıkla ayrılmasını sağlar. Böy-
— H o r o z üzerine binmiş E r o s (6576) V i t r i n 17 B, r a f . 1
Balıkesir'de b u l u n m u ş t u r . Bir H o r o z ü z e - rine o t u r t u l m u ş E r o s gayet canlı şekilde yapılmıştır. E r o s ellerini açmış sanki H o - roz'in ü s t ü n d e zıplaya zıplaya ileri d o ğ - r u gitmektedir. A n t i k devirde kullanılmış bir ev süs eşyasıdır.
— Sarhoş kadın heykelciği (6129) Vitrin 17 B, r a f . 1.
Balıkesir'de b u l u n m u ş t u r . Hellenistik devir,
lece eserin ön yüzü m e y d a n a gelmiş o l u r d u . A r k a yüz için çok seyrek o l a r a k kalıp kul- lanılır, genel olarak bu kısım elle düzel- tilirdi. İki p a r ç a , ıslak bir ç a m u r a sürüle- rek birbirlerine yapıştırılırdı. Baş ve k o l - lar ayrı kalıplardan yapılır ve gövdeye ilâ- veleri değişik şekillerde o l u r d u . Böylece ay- nı kalıptan birçok eser elde e t m e k m ü m k ü n o l u y o r d u . İnce ve güzel olması için, f ı r ı n - l a m a d a n önce modelin b ü t ü n ü n ü ince bir alet ile temizlemekle eserin son rötüşü de t a m a m l a n m ı ş o l u r d u .
C — B o y a m a v e S ü s l e m e : G e n e l o l a r a k her eser sırlanır ve b o - y a n ı r d ı . Sırlama işi f ı r ı n l a m a d a n ö n c e y a - pılırdı. Heykelciğe p a r l a k koyu bir renk ve- rilirdi.
Bir başka süsleme şekli ise, bir astar üzerine m a t renklerin işlenmesiydi. Bu şe- kil M.Ö.7.y.y.'da o r t a y a çıkmış ve ö.y.y'ın sonlarında en yaygın şeklini almıştır. Eser, f ı r ı n l a n m a d a n önce. alçıdan beyaz bir ta- b a k a ile sıvanır, f ı r ı n l a n d ı k t a n s o n r a da bu beyaz zemin üzerine çeşitli renkler tatbik edilirdi. Siyah renk yalnız yüz detaylarının belirtmede, sarı koyu kahverengi gölge h a - linde saçlarda ve aynı z a m a n d a ziynet eş- yalarını b o y a m a d a , yeşil ise nadiren k u l l a - nılırdı.
D — F ı r ı n l a m a :
750 c - 900 c derece a r a s ı n d a yapılır.
R o k o k o ü s l u b u n u n tipik ö r n e k l e r i n d e n bi- ridir. Yaşlı ve çirkin bir k a d ı n k o l t u ğ a o- t u r m u ş , sarhoş o l d u ğ u n u a n l a t m a k için de başının üstüne bir içki kabı k o n m u ş t u r .
— Suçu (6100) Vitrin 17 B, r a f . 2.
Balıkesir'de b u l u n m u ş t u r . A n t i k D ü n y a n ı n sokak h a y a t ı n ı c a n l a n d ı r a n eserlerinden bi- ridir. Sucu, g ü n ü m ü z e k a d a r değişikliğe uğ- r a m a d a n gelen ve çok rastlanılan bir tip- dir.
Kil d a h a y u m u ş a k k e n heykelin a r k a s ı n a bir delik açılırdı. Bu delik, pişirilme sıra- sında nem'in dışarı çıkmasını temin içindi.
Bazı hallerde b u deliğin yerine heykelciğin altına açık bir kaide yapılırdı. Böylelikle, ç a m u r u n hava ile temas ettiği an m e y d a n a gelecek k u r u m a y a karşı d a tedbir alınmış o l u y o r d u .
K U L L A N I L D I K L A R I
Y E R L E R :
Bu heykeller esas o l a r a k D i n i m a k - satlar için k u l a n ı l m a k l a b e r a b e r «Adak Eş- yası» o l a r a k da kullanıldıkları, yapılan k a - z ı l a r d a n anlaşılmıştır. D a h a ziyade tapı- n a k l a r d a b u l u n a n bu eserlerin h e m e n hepsi t a n r ı l a r a ithaf edilmişlerdir. T a p ı n a k ö n ü n - de k o n a c a k yer kalmadığı t a k d i r d e y a n t a - r a f t a k i ç u k u r l a r a , eski gelen a d a k l a r alınır, g ö m ü l ü r d ü . Yeni gelen ve gelecek o l a n l a r için t a p m a k ö n ü n d e yer açılır, b u n l a r ı n t e k r a r k u l l a n a m a m a l a r ı için de g ö m ü l m e - den önce başları kırılır, s o n r a g ö m ü l ü r - lerdi.
Pişmiş toprak eserlerin «Mezar Hedi- yesi» o l a r a k d a kullanıldıklarını m e z a r l a r - da b u l u n m u ş olan o t u r a n ve a y a k t a d u r a n t a n r ı ç a heykelciklerinden ve cenaze m e r a - simi m a s k e l e r i n d e n a n l a m a k t a y ı z .
Önceleri «Ölüye H ü r m e t » amaciyle k u l - lanılmışlardır. M.Ö.6. ve 5. yüzyıllardaki
