Düşün, düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni
(Sayı 7/17, 17 Şubat 2017)
Geçen hafta neler oldu?
*** Referandum tarihi 16 Nisan Pazar günü olarak kesinleşti. Anayasa değişikliğini AYM’ye taşımama kararı alan CHP lideri Kılıçdaroğlu “Konu hukuk konusu değil. Halkın egemenliğini koruyacak olan halkın oyudur” dedi.
*** Başbakan başta olmak üzere AKP, “Hayır” diyenlerin terörist ilan edildiği bir referandum kampanyası sürdürmeye devam ediyor. Hafta sonu itibariyle referandum mitinglerine başlayacak Cumhurbaşkanı Erdoğan ise çıtayı daha da yukarı taşıdı; bu sefer “Hayır” diyenleri 15 Temmuz darbe girişiminin yanında yer almakla suçladı. Üst üste yapılan benzer açıklamaların ardından Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş ise
“Her hayır diyen terörist değildir” diyerek izahta bulundu(!).
*** Uluslararası Şeffaflık Derneği, son bir ayda ‘Hayır’ kampanyası yürüten 80’in üzerinde kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
*** 4 Kasım'dan bu yana tutuklu bulunan HDP Şırnak Milletvekili Ferhat Encu, tahliye edildi. Encü 2 gün sonra yeniden gözaltına alındı. 11 HDP’li vekil halen cezaevinde bulunurken kısa bir süre önce cezaevinden tahliye edilen HDP Diyarbakır Milletvekili Baluken hakkında da yeniden yakalama kararı çıkarıldı. Kayyum atanan belediyelerin sayısı 82’e ulaştı, iki belediye eş başkanı daha tutuklandı.
*** HDP, bu hafta çeşitli illerde yapılan operasyonlarda içlerinde parti yöneticileri, il-ilçe eş başkanları, parti üyelerinin olduğu 318’i aşkın kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
Yapılan açıklamada son 45 günde 112 parti üyesinin tutuklandığı belirtildi.
*** Son KHK ile ihraç edilen akademisyenler okullarından alkışlarla uğurlandı. Bir çok üniversitede protestolar düzenlenirken, akademisyenler ve öğrenciler polis şiddetine maruz kaldı. Polislerin akademisyenlerin okul kapısına serdikleri cübbeleri postallarıyla çiğnemesi eylemlerin hafızada kalan fotoğrafı oldu.
*** Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu yurtdışında verdikleri röportajlarda "Türkiye'de haber yazdığı için tutuklu olan gazeteci olmadığını” savunmayı sürdürdü. Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Nils Muižnieks ise "Gazetecilerin gazetecilik faaliyetinden ötürü tutuklu olmadığı savunması inandırıcılığını kaybetti" dedi.
*** Fırat Kalkanı Harekatı’nda hayatını kaybeden Türkiye askerlerinin sayısı 73’e yükseldi. Erdoğan, operasyonun El Bab’la bitmeyeceğini, bundan sonraki sürecin Menbiç ve Rakka’yla devam edeceğini, amacın da güvenli bölge kurmak olduğunu tekrarladı.
*** İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Türkiye'deki mülteci sayısının 3 milyon 551 bin 78 olduğunu açıkladı. Uluslararası Af Örgütü, AB-Türkiye anlaşmasının binlerce mülteci ve sığınmacıyı oldukça vahim ve tehlikeli yaşam şartlarına mahkum ettiğini belirtti.
Detaylar için: https://goo.gl/yhm5DA
---
Avrupa Konseyi'nin Türkiye raporu: “İfade özgürlüğü alarm veriyor”
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Nils Muižnieks, 6-14 Nisan ve 27-29 Eylül 2016 tarihlerindeki Türkiye ziyaretlerinin ardından hazırladığı ifade ve medya özgürlüğüne ilişkin raporunu yayınladı.
Muižnieks, Türkiye’de basın ve ifade özgürlüğü için acil adımlar atılması gerektiğini söyledi; gazeteciler, akademisyenler, milletvekillerine yönelik giderek artan yargı tacizi ile hükümetin çoğulculuğu yok sayan ve sansüre neden olan müdahaleleriyle Türkiye’de demokratik alanların endişe verici bir şekilde azaldığını ifade etti; “Atılması gereken ilk adım mevcut OHAL’i kaldırmak ve kabul edilemez sayısız ifade özgürlüğü ihlalini tersine çevirmek” dedi.
151 gazetecinin hapiste olduğu belirtilen raporda, "Gazetecilerin gazetecilik faaliyetinden ötürü tutuklu olmadığı savunması inandırıcılığını kaybetti" denildi. Cumhurbaşkanına hakaret davalarının Erdoğan’a ve onun desteklediği politikalara yönelik eleştirilerin bastırılması için bir araç haline geldiği vurgulandı. Raporda ayrıca internet sansürünün
“olağanüstü bir şekilde orantısız olmaya devam ettiği” belirtildi.
Raporun tam metnine erişim için: https://goo.gl/m4FeoK
Gırgır dergisi kapatıldı
Son sayısında yayınladığı 'Musa Peygamber' karikatürü tepkilere neden olan mizah dergisi Gırgır kapatıldı. Yayıncı şirketin avukatı, "Karikatür nedeniyle çizer ve çalışanlar
Karikatürde Hazreti Musa'ya ve İslam'a hakaret edildiğini öne süren birçok sosyal medya kullanıcısı, Twitter'da "#GırgırDergisiKapatılsın" etiketi ile paylaşımlarda bulundu. Paylaşımlarda, Charlie Hebdo katliamını örnek gösteren tehdit mesajları da yer alırken, gelen tepkiler üzerine Gırgır dergisi bir özür metni de yayınladı.
Bir ayda ‘Hayır’ kampanyası yürüten 80’in üzerinde kişi gözaltına alındı
Referandum sürecinde yaşanacak hak ihlallerini, hukuka ve demokratik teamüllere aykırılıkları aylık raporlar halinde kamuoyuyla paylaşacağını duyuran Uluslararası Şeffaflık Derneği, son bir ayda “Hayır” kampanyası yürüten 80’in üzerinde kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
‘Anayasa Değişikliği Referandumu Kampanya İzleme Çalışması’nın 25 Aralık 2016 ile 31 Ocak 2017 tarihleri arasındaki verilerine göre gözaltı gerekçelerinin başında ise anayasa değişikliğine karşı bildiri dağıtmak yer aldı.
Doğan Medya 'Hayır' diyenleri işten çıkardı
Referandumda "hayır" oyu kullanacağını açıklayan Kanal D sabah haberleri sunucusu İrfan Değirmenci işten çıkarıldı. Posta yazarı ve gazetenin eski yazı işleri müdürü Hakan Çelenk’in de işine son verildi.
Doğan Medya Grubu, Twitter hesabından referandumda neden ‘Hayır’ oyu kullanacağını maddelerle açıklayan Değirmenci’nin, ‘tarafsızlık’ ilkesini ihlal ettiğini iddia etti.
Çelenk’in de 22 Ocak 2017’de CNN Türk'te katıldığı “Gündem Özel” programında başkanlık sistemine ilişkin sözleri nedeniyle görevine son verildiği duyuruldu.
Orhan Pamuk söyleşisine sansür
Hürriyet gazetesi, Washington Temsilcisi Cansu Çamlıbel'in Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk'la yaptığı söyleşiyi yayımlamadı.
T24'ün haberine göre, Pamuk, pazartesi günü yayımlanması planlanan, söyleşide, anayasa değişikliğine karşı düşüncelerini anlatarak, referandum için "hayır" görüşünü dile getirdi. Gazete içinde yapılan değerlendirmede söyleşinin yayımlanmamasına karar verildi. Her hafta 'Yüz Yüze Pazartesi' başlığıyla yayımlanan söyleşi sayfası bu hafta yayına girmedi.
CHP PM Üyesi Sera Kadıgil'e 7 yıla kadar hapis istemi
Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlar nedeniyle gözaltına alınan ve adli kontrol şartıyla serbest bırakılan CHP PM Üyesi Sera Kadıgil hakkındaki soruşturma tamamlandı. 2010 ve 2011 yıllarına ait 4 tweet’in delil olarak yer aldığı iddianamede Kadıgil'in “Halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme” ve “Halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama” suçlarından 7 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılması talep edildi.
Kadıgil, katıldığı televizyon programlarında referandumda neden 'hayır' denmesi gerektiğine ilişkin açıklamalar yaptığı için, hedef seçildiğini ve bu nedenle geçmişte
yapmış olduğum paylaşımların gündeme getirildiğini açıklamıştı. Kadıgil hakkında Cumhurbaşkanına hakaret iddiasıyla ayrı bir soruşturma daha yürütülüyor.
HDP Sözcüsü Ayhan Bilgen’e dava
HDP Merkez Yürütme Kurulu’nun (MYK) 2014 yılı Ekim ayında IŞİD saldırısı altındaki Kobani için yaptığı çağrı nedeniyle açılan soruşturma kapsamında 31 Ocak’ta Diyarbakır’da tutuklanarak Silivri Cezaevi’ne konulan HDP Kars Milletvekili ve Parti Sözcüsü Ayhan Bilgen hakkında 25 yıl 6 aya kadar hapis istemiyle dava açıldı.
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edilen iddianamede Bilgen, “örgüt üyesi olmak”, “Suç işlemeye alenen tahrik etmek” ve “halkı kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşüne kışkırtmak” ile suçlanıyor.
Basın davaları
İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi, T24 yazarı ve P24 Bağımsız Gazetecilik Platformu Kurucu Başkanı Hasan Cemal’i, 11 Temmuz 2016 tarihinde yayımlanan "Fehman Hüseyin" başlıklı yazısı nedeniyle 1 yıl 3 ay hapse mahkum etti. 'Terör örgütü propagandası'ndan verilen ceza ertelendi.
Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin Sorumlu Yazıişleri Müdürü İnan Kızılkaya ve gazetenin eski Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Aykol ile gazetede dayanışma amacıyla Nöbetçi Yayın Yönetmenliği yapan 22 gazeteci ve yazarın yargılanmasına İstanbul 13.
Ağır Ceza ve İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemelerinde devam edildi.
Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenlerinden Cengiz Baysoy ve Çilem Küçükkeleş 1’er yıl 3’er ay hapis cezası ve 6’şar bin TL adli para cezasına mahkum oldu. Baysoy'un yayın yönetmenliği yaptığı gün çıkan yazısı dolayısıyla yargılanan İmam Canpolat ise 1 yıl 3 ay hapse çarptırıldı.
Nöbetçi yayın yönetmenliği kampanyasıyla ilgili açılan diğer davalarda mütalaalarını sunan savcılar, “örgüt propagandası yapmak” ve "örgüt açıklamalarını basma ve yayınlama" suçlamalarından 7 yıl 6 ay ila 10 yıl 6 aya kadar değişen hapis cezaları talep etti. Duruşmalar ertelendi.
Gazeteciler Ahmet Şık, Nedim Şener ve Soner Yalçın’nın da arasında bulunduğu 13 sanıklı “Oda TV” davasına İstanbul 18. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Davaya
“örgüt propagandası" iddiasıyla bir başka soruşturmanın tutuklusu olarak getirilen gazeteci Ahmet Şık, "O zaman da bir takım suçlar gizli kalsın diye tutuklama terörüne maruz kalmıştım. Şimdi de öyle" dedi. Dava, 12 Nisan tarihine ertelendi.
Tükenmez dergisinde yayımlanan yazıları nedeniyle "terör örgütü propagandası"
suçlamasıyla yargılanan yazarlar Mustafa Sütlaş, İsmail Ağan, Mehmet Ali Çelebi ve derginin sorumlu yazıişleri müdürü Osman Zorba hakkındaki dava zamanaşımından düştü. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, “basılmış eserler yoluyla işlenen suçlarla ilgili ceza davalarının 6 ay içerisinde açılmasının zorunlu olduğu”nu belirtti.
Erdoğan’a hakaret dosyaları
Sosyal medya üzerinden Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret ettiği iddia edilen 3 kişi daha tutuklandı.
HDP’li vekiller Tuğba Hezer Öztürk ve Lezgin Botan hakkında, farklı tarihlerde yaptıkları konuşmalarda Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret ettikleri iddiasıyla dava açıldı. 5’er yıla kadar hapsleri istenen milletvekilleri Van 3. Asliye Ceza Mahkemesinde yargılanacak.
İstanbul Büyükçekmece 2. Asliye Ceza Mahkemesi, 20 Ağustos 2015 tarihinde Meydan gazetesinde yayımlanan “AKP’de sonun başlangıcı” başlıklı yazısı nedeniyle ‘Erdoğan’a hakaret’ etmekle suçlanan şair Yılmaz Odabaşı hakkında beraat kararı verdi.
İstanbul 52. Asliye Ceza Mahkemesi, ‘sendika.org’ haber sitesinde yayımlanan bir video nedeniyle ‘Erdoğan’a hakaret’ suçlamasıyla yargılanan site editörü Ali Ergin Demirhan hakkında beraat kararı verdi.
‘Erdoğan’a hakaret’ iddiasıyla bir öğretmene verilen idari ceza Antalya 4. İdare Mahkemesi tarafından ‘ifade özgürlüğü’ gerekçesiyle iptal edildi. Mahkeme, gerekçesinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) “Herkes görüşlerini açıklama ve anlatım özgürlüğüne sahiptir’’ denen 10. maddesine atıf yaptı.
Başörtülü gence saldırı
İstanbul Maltepe'de bir lise öğrencisi bindiği minibüste bir kadın yolcunun saldırısına uğradı. Saldırıya maruz kalan gencin başörtüsünü çıkaran ve darp eden saldırganın "Siz teröristsiniz, sizin yüzünüzden herkes ölüyor. Sen başın kapalı okuyamazsın" diye bağırdığı iddia edildi. Gözaltına alınan saldırgan çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.
Kırmızı Kedi Yayınevi'ne saldırı
Kırmızı Kedi Yayınevi'nin Beyoğlu'nda bulunan binası kar maskeli iki kişinin saldırısına uğradı. Kitapevinin camlarını çekiçlerle kıran saldırganlar "Sabahattin Önkibar akıllı olsun" diye bağırarak kaçtı. Kısa bir süre önce yayınevi tarafından basılan ve Önkibar'ın kaleme aldığı "Devlet Bahçeli ve Ülkücüler Hakkında Her Şey" adlı kitap yayınlanamadan toplatılmıştı.
Filme sansür
!f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali programında yer alan ve Haluk Bilginer’in Türkiye Cumhuriyeti’nin 47’nci “Başkanı”nı canlandırdığı “Son Şnitzel” isimli filme “Kayıt Tescil Belgesi” verilmedi.
16 Şubat’ta gösterime girmesi planlanan 22 dakikalık kurmaca filmin yönetmenleri İsmet Kurtuluş ve Kaan Arıcı, İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğü’nün senaryodaki bazı sahnelerin çıkarılmasını istediğini, bu değişiklikleri yapmayı reddettiklerini açıkladı. Benzer şekilde, 2011'de de "Dersim 38" ve "Berivan" filmlerine, 2015'te "Bakur" filmine de gösterim izni verilmemiş, Kayıt Tescil Belgesi bir tür sansür aracı olarak kullanılmıştı.
İdare Mahkemesi: ‘Barış bildirisi’ tek başına ihraç gerekçesi olamaz
Ankara Bölge İdare Mahkemesi, Barış İçin Akademisyenler bildirisine imza attığı için sözleşmesi yenilenmeyerek ilişiği kesilen Anadolu Üniversitesi öğretim üyesi Abdullah Deveci’nin açtığı davada bildiriye imza atmanın başlı başına ihraca bir gerekçe olamayacağına karar verdi. Mahkeme, “doğrudan kamu düzenini bozucu bir faaliyeti saptanmadan” yapılan ilişik kesme işleminin hukuka aykırı olduğunu vurgulandı. Deveci, davayı kazanmasına rağmen son KHK ile ihraç edildiği için görevine dönemeyecek.
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ’NDE BU HAFTA
Gündemden uzak kalmayın
Düzenli olarak güncellenen müzemizden gündemi en eğlenceli biçimde takip edin.
OHAL’de Meclis
Referandum için yasaklar açıklandı. E-Posta ve telefon mesajlarıyla propaganda yasak olacak, başbakan ve bakanlar ile milletvekilleri 9 Nisan'dan oy verme gününü takip eden güne kadar makam otomobillerini propaganda gezileri için kullanamayacak.
İfade Özgürlüğü
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Nils Muižnieks, Türkiye'de ifade özgürlüğüyle ilgili ciddi bir geri gidiş olduğunu söyledi. "Gazetecilerin gazetecilik faaliyetinden ötürü tutuklu olmadığı savunması inandırıcılığını kaybetti" dedi.
Suriye
CIA Başkanı’nın ardından şimdi de ABD Genelkurmay Başkanı Ankara’ya geliyor. ABD Genelkurmay Başkanı bugün Rusya’da temaslarını sürdürürken, ABD ve Türkiye Savunma Bakanları Brüksel’de bir araya geldi.
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI
• Geçtiğimiz hafta görülen Nöbetçi GYY davalarından Jülide Kural, Öztürk Türkdoğan, Murat Uyurkulak, Hasan Cemal, Nadire Mater, Yıldırım Türker davaları 7 Mart 2017 tarihine, Faruk Balıkçı, Kumru Başer, Derya Okatan, Dicle Anter, Ayşe Batumlu Kaya, Necmiye Alpay davaları 9 Mart 207 tarihine, Tuğrul Eryılmaz davası 20 Nisan tarihine, Ayşe Düzkan davası ise 9 Mayıs 2017 tarihine ertelendi. Ayrıca geçtiğimiz haftaki Nöbetçi GYY davalarından yargılanan Cengiz Baysoy 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı; cezası ertelendi, ayrıca 6 bin TL adli para cezasına çarptırıldı.
İmam Canpolat 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı; cezası ertelendi. Çilem Küçükkeleş ise 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı; cezası ertelendi, ayrıca 6 bin TL adli para cezasına çarptırıldı.
• Geçtiğimiz hafta yargılamasına devam edilen OdaTv davası ise 12 Nisan 2017 tarihine ertelendi.
GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI
• Özgür Gündem Gazetesi ile dayanışma amacı ile genel yayın yönetmenliği yapanların duruşmaları devam ediyor. 21 Şubat’ta 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde Faruk Eren, Ertuğrul Mavioğlu, Celal Başlangıç, Ömer Ağın, İhsan Çaralan, Celalettin Can, Fehim Işık ve Öncü Akgül’ün davaları görülecek.
