Düşün, düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni
(Sayı 21/17, 26 Mayıs 2017)
Geçen hafta neler oldu?
*** Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeniden AKP Genel Başkanı oldu. Yapılan olağanüstü kongreyle, Erdoğan partiye tam anlamıyla el koydu. Erdoğan’ın “Rabia” olarak belirttiği
‘tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet’ ifadeleri parti tüzüğüne girdi. Kongrede konuşan Erdoğan OHAL’in uzatılacağı mesajını vererek, “OHAL’i ülkemizin huzuru için uzatıyoruz. Neyiniz eksik?” dedi.
*** Anayasa referandumu çalışması kapsamında Mart ayında Rotterdam'a giden ancak burada "istenmeyen kişi" ilan edilen ve iki ülke arasında krize neden olan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Kaya'nın sınır dışı edilmediği, kendi isteğiyle ülkeden ayrıldığı ortaya çıktı.
*** Halkların Demokratik Partisi (HDP) 3. Olağanüstü Kongresi’nde, milletvekilliği ve parti üyeliği düşürülen Figen Yüksekdağ’ın yerine yeni eş genel başkan olarak Serpil Kemalbay seçildi.
*** TBMM Başkanlık Divanı, HDP'li Faysal Sarıyıldız ve Tuğba Hezer’in milletvekilliklerinin düşürülmesi için Anayasa ve Adalet Karma Komisyonuna sevk edilmesine karar verdi.
*** Nuriye Gülmen ve Semih Özakça, KHK ile kaybettikleri işlerine geri dönebilmek için başlattıkları açlık grevi eylemlerinin 76. gününde ‘örgüt üyeliği’ iddiasıyla tutuklandı.
(Devamı bültende...)
*** Uluslararası Af Örgütü, OHAL döneminde kamu görevinden ihraç edilenlerle ilgili bir rapor hazırladı; “muhalefete yönelik geniş kapsamlı baskılar, ihraçların çok büyük bir kısmının keyfi, adaletsiz ve siyasi saiklerle yapıldığına dair endişeleri artırıyor” dedi.
(Devamı bültende...)
*** Sözcü gazetesine, “Fethullah Gülen Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) soruşturması” kapsamında operasyon düzenlendi. (Devamı bültende...)
*** Bir önce hafta 7 üyesi AKP-MHP ittifakıyla Meclis tarafından seçilen Hakim ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) 4 üyesi de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından atandı.
Erdoğan’ın atadığı isimler arasında Cumhuriyet gazetesi iddianamesini hazırlayan savcı da yer aldı.
Nuriye Gülmen, Semih Özakça tutuklandı, İH Anıtı gözaltında
KHK ile kaybettikleri işlerine geri dönebilmek için açlık grevine başlayan Nuriye Gülmen ve Semih Özakça ‘örgüt üyeliği’ iddiasıyla tutuklandı. Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği, tarihte görülmemiş bir karara imza atarak tutuklama gerekçesinde iki eğitimcinin
"tutuklanmamaları halinde adaletin işleyişine zarar vereceklerini” iddia etti.
26 Mayıs tarihi itibariyle 79. gününde olan açlık grevi eylemlerini tutuklanmalarının ardından cezaevinde sürdüren iki eğitimci hakkında 20 yıla kadar hapis cezası talebiyle iddianame hazırlandı. “Eylemin masum hak arama talebinden çıktığı” ileri sürülen iddianamede Gülmen ve Özakça ‘silahlı terör örgütüne üye olmak’, ‘Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet’ ve ‘terör örgütü propagandası yapmak’ ile suçlandı.
Savcılık ayrıca açlık grevinin “Gezi Parkı benzeri kalkışma eylemlerine dönüştürülmesinin planlandığını” iddia etti.
İki eğitimcinin direnişlerine başladıkları günden beri önünde oturdukları Ankara’daki İnsan Hakları Anıtı da “gözaltına alındı”, eylem yapılmasını engellemeye çalışan polis anıtı çelik bariyerlerle abluka altına aldı. İki eğitimciye destek amacıyla İstanbul ve Ankara’da yapılan protestolara da polis saldırdı. Çok sayıda kişi gözaltına alındı.
Yurt içi ve yurtdışından gelen tepkilere cevap veren İçişleri Bakanı Süleyman Soylu iki eğitimciyi “terör örgütü üyesi” olmakla itham etti, açlık grevi eylemini de “tiyatro” diye niteledi; “Yiyorlar, içiyorlar, ertesi sabah 9'da oradaki yerlerine gidiyorlar” dedi. İnsanlık vicdanını ve masumiyet karinesini ayaklar altına alan Soylu’nun sözleri 1996 Ölüm Oruçları döneminde dönemin Adalet Bakanı Şevket Kazan’ı hatırlattı. Kazan, açlık grevinde olan tutuklular için “Gizli gizli yiyorlar, numara yapıyorlar” demişti. Ölüm oruçları sonrası 12 tutuklu yaşamını yitirmiş, onlarcasında da kalıcı sağlık sorunları oluşmuştu.
Af Örgütü’nden ‘OHAL Raporu’: “Gelecek Karanlık”
Uluslararası Af Örgütü, OHAL döneminde kamu görevinden ihraç edilenlerle ilgili bir rapor hazırladı. “Gelecek Karanlık / Türkiye'de İhraç Edilen Kamu Çalışanlarına Yönelik Sonu Gelmeyen Baskılar” başlıklı raporda 100 binden fazla kamu çalışanının tasfiye edildiği ve ihraçların insan haklarını ihlal ettiği belirtildi, OHAL KHK’lerinin Meclis’in ve mahkemelerin denetimi dışında olduğu vurgulandı.
Af Örgütü, ihraçların ana hedefinin darbe girişiminden sorumlu olduğu iddia edilen Gülen Cemaati olduğu savunulsa da çok daha geniş bir grubu hedef aldığını tespit etti;
“muhalefete yönelik geniş kapsamlı baskılar, ihraçların çok büyük bir kısmının keyfi, adaletsiz ve siyasi saiklerle yapıldığına dair endişeleri artırıyor” dedi.
Rapora erişim için :
https://www.amnesty.org.tr/public/uploads/files/GelecekKaranlikTRAmnesty%281%
29.pdf
TGC’den ‘Basın Özgürlüğü’ raporu: 159 gazeteci cezaevinde
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin (TGC), Press for Freedom (Özgürlük için Basın) projesi kapsamında hazırladığı ‘İfade ve Basın Özgürlüğü’ raporu yayımlandı. Rapora göre Nisan ayı sonu itibariyle Türkiye’de 159 gazeteci cezaevinde bulunuyor, 2017 yılı ilk dört ayında gazetecilere yönelik 46 yeni soruşturma ve 20 yeni dava açıldı. Raporda sansür ve otosansürün arttığına da dikkat çekilerek, günde ortalama 30 erişim yasağı getirildiği kaydedildi.
Rapora erişim için:
http://www.gazetecilercemiyeti.org.tr/wp-
content/uploads/2017/05/O%CC%88iB_Ocak_nisan_raporu.pdf
TYB’den Yayınlama Özgürlüğü Raporu ve Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülleri
Türkiye Yayıncılar Birliği (TYB) tarafından her yıl verilen “Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülleri", Park Bosphorus Hotel'de düzenlenen törenle sahiplerini buldu. Bu yıl Yayınevi Ödülüne; Evrensel Basım Yayın, Yazar Ödülüne; Aslı Erdoğan, Emek Ödülüne; Elazığ'daki Batı Kitabevi'nin kurucusu Hanifi Batı, Özel Ödüle ise Cumhuriyet Kitap Eki'nin Genel Yayın Yönetmeni tutuklu yayıncı ve gazeteci Turhan Günay layık görüldü.
Ödül töreniyle birlikte Haziran 2016 ile Haziran 2017 dönemindeki yayınlama özgürlüğüne ilişkin ihlalleri kapsayan “2017 Yayınlama Özgürlüğü Raporu” da kamuoyuyla paylaşıldı. Yayınlanma özgürlüğü açısından sorunlu tüm uygulamaların sayısı ve şiddetinin OHAL’le birlikte arttığı vurgulanan rapora göre bu dönemde 30 yayınevi kapatıldı, 20 Nisan 2017 tarihi itibariyle 34 yazar ve yayıncı hapiste bulunuyor.
Rapora erişim için:
http://turkyaybir.org.tr/wp-content/files_mf/1495522936dusunceifaderapor_web.pdf
Özgür Gündem davaları
Kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katıldıkları için yargılanan Kumru Başer ve Çilem Küçükkeleş’e verilen cezalar istinaf mahkemesi tarafından onandı.
Başer, İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ‘örgüt propagandası’ suçundan 1 yıl 3 ay hapse; Küçükkeleş, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ‘örgüt propagandası’ndan 1 yıl 3 ay hapis ve ‘örgüt açıklamalarını basma ve yayınlamak’tan 6 bin TL para cezasına mahkum edilmişti.
Nokta Dergisi yöneticilerine 22,5 yıl hapis cezası
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, OHAL KHK’sıyla kapatılan Nokta dergisi yöneticileri
Derin Tarih Dergisi'ne 'Atatürk'e hakaret' suçlamasıyla toplatma kararı
Bakırköy 4. Sulh Ceza Hakimliği, "Derin Tarih" dergisinin Mayıs sayısı için ‘Atatürk'ün hatırasına alenen hakaret’ suçlamasıyla el koyma ve toplatma kararı verdi.
6 Mayıs 2017 tarihinde TVNET kanalında yayınlanan “Derin Tarih” adlı program nedeniyle soruşturma başlatılmış, programa konuk olarak katılan Süleyman Yeşilyurt
‘Atatürk’e hakaret’ suçlamasıyla 12 Mayıs günü tutuklanmıştı. Soruşturma kapsamında programın diğer bir konuğu Derin Tarih dergisinin yayın yönetmeni Mustafa Armağan hakkında takipsizlik kararı verilmişti.
Başbakan ve Bakanı eleştiren sanatçı Orhan Aydın hakaretten mahkum oldu
Tiyatro sanatçısı Orhan Aydın, eski başbakan Ahmet Davutoğlu ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Sema Ramazanoğlu'na hakaret ettiği iddiasıyla toplamda 23 ay 10 gün hapis cezasına mahkum oldu. Ceza ertelendi. Aydın, Bursa 15. Asliye Ceza Mahkemesinde o dönem başbakanlık görevini yürüten Davutoğlu'nun "9 yaşında kız çocuğunun evlenebileceğini" söyleyen bir cemaat liderini ziyaret etmesini ve Ensar Vakfı'nda yaşanan tecavüz olaylarını Meclis kürsüsünde savunan Ramazanoğlu'nu karikatürist Carlos Latuff'in çizimini paylaşarak eleştirmesi nedeniyle yargılanıyordu.
İnsan hakları savunucularına açılan davalar
İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici hakkında 'örgüt üyeliği' ve 'yasa dışı eylemlere katılmak' suçlamasıyla dava açıldı.
Bilici, Diyarbakır’da 15 Mart’ta sivil toplum örgütleri ve sendika yöneticilerine yönelik düzenlenen operasyonda gözaltına alınmış ve bir hafta sonra adli kontrol şartıyla serbest kalmıştı. 15 yıla kadar hapsi istenen Bilici'nin yargılanmasına Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinde Kasım ayında başlanacak.
İnsan Hakları Gündemi Derneği eski başkanı ve halen yönetim kurulu üyesi Yrd. Doç. Dr.
Günal Kurşun hakkında da OHAL KHK’sıyla kapatılan Today’s Zaman Gazetesi’nde yazdığı insan haklarıyla ilgili yazılar nedeniyle ‘örgüt propagandası yapmak’ ve ‘örgüt üyeliği’ suçlamalarıyla dava açıldı. Adana 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanacak Kurşun OHAL KHK’sıyla Çukurova Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki görevinden ihraç edilmişti.
Türkiye, cezaevinde kitap taslağına el koymaktan AİHM'de mahkum
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ’NDE BU HAFTA
Gündemden uzak kalmayın
Düzenli olarak güncellenen müzemizden gündemi en eğlenceli biçimde takip edin.
OHAL’de Siyaset
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Avrupalı liderlere, “AB-Türkiye ilişkilerinin Erdoğan’ın gazetecileri ve seçilmiş siyasetçileri serbest bırakmasına, OHAL’e son verilmesine ve idam cezasını geri getirmekten vazgeçmeye bağlı olduğu konusunda ısrar edin” çağrısında bulundu.
MİT tarafından Darbe Girişimi Meclis Araştırma Komisyonu’na sunulan raporda, darbe girişimine ilişkin istihbarata önceden ulaşılamadığı ifade edildi.
İfade Özgürlüğü
Batman’da gözaltına alınan Fransalı fotomuhabiri Mathias Depardon, 21 Mayıs’tan beri açlık grevinde. KHK ile işinden çıkarılan ve 75 gündür açlık grevinde olan eğitimciler Nuriye Gülmen ve Semih Özakça tutuklandı, Af Örgütü eğitimciler acil eylem çağrısı yaptı. Gülmen ve Özakça için sürdürülen protestolarda eylemciler sık sık gözaltına alınıyor.
Türkiye Yayıncılar Birliği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülleri bu yılki sahipleri Aslı Erdoğan, Evrensel Basım Yayın, Turhan Günay ve Hanifi Batı oldu.
Behiç Ak’tan Fikir Özgürlüğümüze Dair…
