Düşün, düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni
(Sayı 5/17, 3 Şubat 2017)
Geçen hafta neler oldu?
*** Kabul edilen anayasa değişikliği düzenlemesi Cumhurbaşkanına hayli gecikme ile gönderildi. “Hayır” kampanyası kapsamındaki bazı eylemler gözaltılarla sonuçlanırken bazılarına ise fiziksel saldırılar düzenlendi. Isparta’da referandumda “hayır” çağrısı yapan bir bildiri Cumhurbaşkanına hakaret iddiasıyla toplatıldı.
*** Geçtiğimiz hafta referandumdan ‘evet’ çıkması halinde terör saldırılarının son bulacağını açıklayan Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, bu hafta da ‘başkanlık sistemi’nin kabul edilmesinin, “milletin terörle mücadeleye destek vermesi” anlamına geleceğini savundu.
*** HDP’li vekillere yönelik gözaltı operasyonları referandum süreciyle birlikte hız kazandı. Gözaltına alınan vekillere her gün yenileri eklenirken, Meral Danış Beştaş ve Ayhan Bilgen tutuklandı. Ayrıca bu hafta bir DBP’li belediyeye daha kayyum atandı, iki belediye eş başkanı daha tutuklandı. Adli Tıp Kurumu, 75 yaşında olan ve sağlık sorunları bulunan tutuklu Mardin Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Ahmet Türk’ün
“hapishanede kalmasının hayati tehlike oluşturmadığına” karar verdi.
*** ABD Başkanı Trump Suriye'den mülteci kabulünü durdurdu, Mülteci Kabul Programını dört aylığına askıya aldı. Tepkilere neden olan kararla ilgili Ankara’nın sessizliği, özellikle de Erdoğan’ın konuyu gündemine bile almaması dikkat çekti.
Hükümetten gelen tek tepki Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak’ın “Vize yasağı ABD'nin kendi tarihini inkarı olur" şeklindeki açıklaması oldu.
*** Son günlerde Türkiye ve Yunanistan arasında sığınma talep eden 8 darbeci askerin iade edilmemesiyle başlayan gerginlik Kardak kayalıklarıyla ilgili ‘yıllardır unutulmuş’
bir diplomatik krizi yeniden tırmandırdı.
*** Başbakan Binali Yıldırım, “Bazı STK'lar birtakım marjinal ideolojik grupların sözcülüğünü yapıyor” dedi. Gezi Parkı eylemlerini hatırlatan Başbakan “sayıları çok değil ama gürültüleri haddinden fazla oluyor” ifadesini kullandı.
*** 15 Temmuz darbe girişiminin ardından başlatılan ‘FETÖ’ soruşturmaları kapsamında 1094 dava açıldığı; 94 bin 867 kamu çalışanının ihraç edildiği açıklandı.
*** Freedom House'un açıkladığı “Freedom in the World-2017” raporuna göre Türkiye 2016 yılında özgürlüklerin en çok gerilediği ülke oldu. (Detaylar bültende...)
*** Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, cezaevindeki gazetecilerin sayısının otuz olarak açıkladı.
Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu’nun verilerine göre 150, Uluslararası PEN’e göre 151 gazeteci mahpus.
*** AİHM, 2016 yılında Türkiye’den 5 bin 300’ü darbe girişiminin ardından olmak üzere 8 binin üzerinde başvuru yapıldığını açıkladı. Başvuru sayısı bir önceki yılın dört katına ulaştı.
*** Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'nin kredi notunu bir
---
Freedom House: Türkiye 2016’da özgürlüklerin en çok gerilediği ülke
Freedom House, Dünyada Özgürlükler-2017 (Freedom in the World - 2017) raporunu açıkladı.
“Popülistler ve Otokratlar: Küresel Demokrasiye Çifte Tehdit” başlıklı raporda geçtiğimiz yıl gibi bu yıl da ‘kısmen özgür’ ülkeler kategorisinde yer alan Türkiye, 15 puanlık düşüşle 2016’da özgürlüklerin en çok gerilediği ülke oldu. Türkiye son 10 yıllık trend içindeyse, özgürlüklerin en çok gerilediği ikinci ülke konumunda.
Raporun tam metnine erişim için tıklayınız.
4 Kasım 2016'dan beri tutuklu olan HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken ise Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandığı davanın ilk duruşmasında adli kontrol şartıyla tahliye oldu. Mahkeme, tahliye kararına, karartılacak delil olmaması, milletvekili olması ve Anayasa Mahkemesi'nin daha önce tutuklu vekillere ilişkin kararını gerekçe gösterdi.
3 Şubat itibariyle 12 HDP’li vekil halen cezaevinde bulunuyor.
‘Erdoğan’a hakaret’ dosyaları
Isparta Sulh Ceza Mahkemesi, Türkiye Komünist Partisi’nin anayasa referandumuyla ilgili hazırladığı bildiriler hakkında ‘cumhurbaşkanına hakaret’ iddiasıyla toplatma kararı verdi.
HDP Hakkari Milletvekili Selma Irmak hakkında, Kasım 2015’de MED NUÇE televizyonunda yaptığı bir konuşmada ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ ettiği iddiasıyla dava açıldı. Diyarbakır 9. Asliye Ceza Mahkemesi’nce kabul edilen iddianamede Irmak, sokağa çıkma yasakları sırasında meydana gelen ölümlerden “devletin manevi şahsiyetini temsil eden” Cumhurbaşkanını sorumlu tutmakla suçlandı, 4 yıla kadar hapsi istendi.
Bursa 19. Asliye Ceza Mahkemesi, sosyal medya hesabından Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret etmekle suçlanan Bursaspor amigolarından Fikret Yorgun’u 1 yıl 11 ay hapse mahkum etti. Ceza ertelendi. Yorgun, dava kapsamında Eylül ayında tutuklanmış, 2 ay sonra tahliye edilmişti.
Antalya’da bir kişi, sosyal medyada Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklandı.
Türküye 15 yıl, habere 3 yıl hapis talebi
İstanbul Esenyurt’taki bir parkta Kürtçe türkü söyledikleri için darp edilerek gözaltına alınan ve tutuklanan 12 kişi hakkında ‘örgüt propagandası’ suçlamasıyla dava açıldı.
15 yıla kadar hapis cezası istemiyle hazırlanan iddianameyi kabul eden İstanbul 24. Ağır Ceza Mahkemesi, 6 aydır Silivri Cezaevi’nde bulunan sanıkların tutukluluk hallerinin devamına karar verdi. Öte yandan gençleri darp ederek gözaltına alan polislerden Ç.Y.’nin şikâyeti üzerine Cumhuriyet gazetesinde “Türkü söylediler, tutuklandılar”
başlığıyla 21 Ağustos 2016’da yayımlanan haberle ilgili de 3 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.
Gazetecinin röportajına ‘hakaret’ten ceza
Gazeteci Onur Erem, Britanyalı ünlü düşünür ve siyasi aktivist Tarık Ali ile yaptığı ve BirGün'de yayımlanan söyleşisi nedeniyle açılan davada 10 bin 620 TL adli para cezasına mahkum oldu. Mahkeme cezayı erteledi.
Gözaltına alınan CHP’li hukukçu adli kontrol şartıyla serbest kaldı
Attığı tweet’ler nedeniyle ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik’ten gözaltına alınan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Parti Meclisi (PM) Üyesi Sera Kadıgil tutuklama talebiyle sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
2010 ve 2011 yıllarına ait Twitter paylaşımları nedeniyle gözaltına alınan Kadıgil, ifadesinde “Referandumda hayır diyeceğimi açıkladım. Birçok televizyon programına katılarak neden hayır denmesi gerektiğini açıkladım. Ayrıca bir video çektim. Bu video yaklaşık 4 milyon kişi tarafından izlendi. Bu nedenlerle geçmişte yapmış olduğum paylaşımlar gündeme getirildi” dedi.
RTÜK’ten yayın yasaklarıyla ilgili medya kuruluşlarına gözdağı
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun geçtiğimiz günlerde televizyonların haber müdürleriyle yaptığı toplantıda 'Yayın Yasaklarının Kapsamına İlişkin Bilgi Notu' başlıklı bir yazı dağıtıldı.
680 No’lu KHK ile yayın yasaklarının ihlaline lisans iptali yaptırımı uygulanacağı hatırlatılan bilgi notuna göre olay anı ve sonrası görüntülerinin yanı sıra, olay yerindeki itfaiye ve polis araçları, tanık anlatımları, soruşturmaya ilişkin haber, eleştiri ve
yayına geçilmesi, “son dakika”, “sıcak haber” gibi alt yazı bantları da yayın yasağı kapsamında değerlendirilecek.
Belediye başkanlarından film sansürü
Mersin'in Anamur İlçe Belediye Başkanı Mehmet Türe, Kayseri’nin Develi İlçe Belediye Başkanı Mehmet Cabbar ve Afyon’un Sandıklı İlçe Belediye Başkanı Mustafa Çöl; Mahsun Kırmızıgül'ün senaryosunu yazıp yönettiği ve başrolde oynadığı 'Vezir Parmağı' filminin ilçelerindeki sinemalarda oynatılmasına izin vermeyeceklerini açıkladı.
Türe, "PKK terör örgütüne sempati ile bakan, PKK terör örgütüne 'terör örgütü' diyemeyen ve operasyonlara karşı gelen, Türkiye Cumhuriyeti'ni suçlayan sanatçılara bizim de bir tavrımız olacaktır” dedi. Cabbar ve Çöl de filmin, ’milli manevi değerlere aykırı’ olduğunu iddia etti. Filmin üç ilçedeki belediyelere ait salonlarda gösterimi iptal edildi.
“Barış Bildirisi” imzacısı iki akademisyen istifa etti
atılmayı beklemek yerine okuma ve yazmanın o hiç de nankörlük etmeyen dünyasına dönmek istiyorum artık” dedi.
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Levent Ünsaldı da KHK’larla ihraçlara tepki olarak geçtiğimiz haftalarda istifa ettiğini duyurmuştu.
Pınar Selek hakkındaki beraat kararının bozulması istendi
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Mısır Çarşısı patlamasından yargılanan sosyolog Pınar Selek hakkında verilen beraat kararının bir kez daha bozulmasını istedi.
İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi 19 Aralık 2014’te Pınar Selek hakkında dördüncü kez beraat vermiş, savcılığın itirazı üzerine dosya bir kez daha incelenmek üzere Yargıtay’a yollanmıştı. 19 yıldır süren davanın takipçisi olan ‘Hala Tanığız Platformu’, yaptığı yazılı açıklamada “Dava dosyasına tek bir yeni belge eklenmiş değil. Ancak savcılığın, dosyadaki belgeleri yorumlarken defalarca çürütülmüş iddiaları tahrif etmekten ve görev suçu tanımına girecek oranda çarpıtma ve asılsız açıklamalarda bulunmaktan çekinmediği görülüyor” dedi.
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ’NDE BU HAFTA
Gündemden uzak kalmayın
Düzenli olarak güncellenen müzemizden gündemi en eğlenceli biçimde takip edin.
OHAL’de Meclis
DBP, DTK, HDK, HDP, Özgür Kadın Hareketi referanduma gidecek anayasa değişikliği teklifiyle ilgili ortak deklarasyon yayınladı. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Seçim İşleri Başkanı Bülent Tezcan ise anayasa değişikliği sonrası yaşanacak olası gelişmeleri 20 maddelik bir bildiride sıraladı.
Diğer yandan referandumun gerçekleştirileceği siyasi iklim bunalımlı. HDP Şırnak milletvekilleri Aycan İrmez ve Leyla Birlik, Şırnak’ta evleri yıkılanlara referandum sonucuna göre ev verileceği iddialarını Meclis’e taşıdı. Antep Valiliği şubat ayında açık alanlarda yapılacak imza kampanyası, pankart asma, basın açıklaması gibi etkinlikleri yasakladığını duyurdu. HDP'li Meral Danış Beştaş ve partinin sözcüsü Ayhan Bilgen tutuklandı. Attığı tweet’ler nedeniyle “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamasıyla mahkemeye sevk edilen Sera Kadıgil adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Suriye
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Suriye'deki ateşkesi denetlemek amacıyla Rusya, Türkiye ve İran’ın oluşturduğu ortak mekanizmanın çalışmaya başladığını söyledi.
Dünyadan
Amerikan PEN'i Trump'ın göçmen politikalarına karşı bir bildiri yayımladı. Bildiride, göçmenlerin ülkeye girişlerinin düşüncelerine ve ideolojik tutumlarına göre belirlenmesinden kaygı duyulduğu belirtildi, "İnsanların yalnızca düşündükleri nedeniyle ABD'den dışlanması anayasaya aykırıdır ve tarihimizde karanlık bir dönem açar" denildi.
Mizah
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI
• Eşcinsel olduğu için babası tarafından öldürülen Ahmet Yıldız'ın İstanbul Anadolu 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davası 30 Mayıs tarihine ertelendi. Katil babanın kırmızı bültenle arandığı dönemde boşandığı ortaya çıktı.
GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI
• Tutuklu gazeteci Mehmet Baransu ve Taraf gazetesi eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Murat Şevki Çoban hakkında, gazetenin 28 Kasım 2013 tarihinde yayınlanan baskısında 'Gülen'i bitirme kararı 2004'te MGK'da alındı' başlıklı haberde 'Devletin güvenliğine ilişkin belgeleri temin etme', 'Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri basın ve yayın yoluyla ifşa etme' ve 'MİT'in görev ve faaliyetlerine ilişkin belge ve bilgiyi basın yoluyla ifşa etme' suçlarından açılan davanın bir sonraki duruşması 8 Şubat 10:30'da İstanbul Anadolu 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
• Tükenmez Dergisi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Osman Zorba ve dergi yazarlarından Mehmet Ali Genç, Mustafa Sütlaş ve İsmail Ağan hakkında 'terör örgütü propagandası' yaptıkları iddiasıyla açılan davanın bir sonraki duruşması 9 Şubat 9:25'te İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
