Düşün, düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni
(Sayı 50/17, 22 Aralık 2017)
Geçen hafta neler oldu?
*** BM Güvenlik Konseyi'ne sunulan ve ABD Başkanı Trump'a Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanımaktan vazgeçme çağrısı yapan karar tasarısı Washington tarafından veto edildi. Vetoya Türkiye'den tepki geldi, tasarı BM Genel Kurulu'na taşındı. Trump tasarıya destek verecek ülkeleri, mali yardımları kesmekle tehdit ederken tasarı Genel Kurul’da kabul edildi.
*** Cumhurbaşkanı Erdoğan, Filistin'in başkenti olarak tanıdıkları Kudüs'te de elçilik açmayı planladıklarını söyledi. Ayrıca “teröristlerden temizleyeceğiz” dediği Afrin ve Menbiç'e askeri harekat düzenlenebileceğini bir kez daha belirtti. Erdoğan, Türkiye'nin güvenlik stratejisinin "tek millet, tek devlet, tek bayrak, tek vatan" olduğunu söyledi.
*** AYM; 4 Kasım 2016’da tutuklanan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın başvurusunu 14 ay sonra karara bağlayarak reddetti.
(Devamı bültende...)
*** Osman Kavala için Silivri Cezaevine giden aydınlar bir açıklama yaparak “Osman'dan 'suçlu' yaratamazsınız” dedi. (Devamı bültende...)
*** Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün yıllık raporuna göre 2017 yılında dünya genelinde 326 gazeteci tutuklandı, Türkiye en çok gazetecinin hapsedildiği ülkelerden.
(Devamı bültende...)
*** OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu, KHK ile meslekten ihraç edilenlere ilişkin ilk kararlarını verdiğini açıkladı. Komisyon, göreve başladıktan yedi ay sonra ilk kez başvurularla ilgili bir karar verirken bu kararlar sadece ilgililere bildirilecek.
*** Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, haber sitelerine ve Wikipedia’ya getirilen erişim engellerinin “milli güvenlik ve kamu düzeni” ile ilgili olduğunu savundu. (Devamı bültende...)
*** 4 Kasım 2016 tarihinden bu yana tutuklu bulunan HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında, HDP Olağan Kongresinde ‘terör örgütü propagandası’ yapıldığı ve gözaltına alındığı gece verdiği ifadesinde, 'yargı organlarını aşağıladığı' gerekçesiyle iki ayrı fezleke daha hazırlandı. Böylelikle Demirtaş hakkındaki fezlekelerin sayısı 113’e ulaştı.
*** Antalya’da durdurulan bir yolcu otobüsünden gözaltına alınan 19 yaşındaki Murat Araç’ın Emniyet Müdürlüğü binasından atlayarak intihar ettiği iddia edildi. İçişleri Bakanı, olaya ilişkin açıklamasında, PKK'nin yakalanan örgüt üyelerine "intihar edin"
talimatı verdiğini öne sürerken; 14 Baro “Devlet, şüphelinin, işlediği suç ne olursa olsun OHAL koşullarında bile olsa yaşamını ve vücut bütünlüğünü korumakla yükümlüdür” dedi, olayın aydınlatılmasını istedi.
*** HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan, AKP iktidarı döneminde Avrupa ülkelerine yerleşmek zorunda kalan akademisyen, gazeteci, yazar ve yurt dışındaki Alevi ile Ermeni kanaat önderlerine yönelik Türkiye içinden yönlendirilen suikast hazırlığı olduğuna dair
istihbarat aldığını açıkladı. Almanya Emniyet Teşkilatı, "Tehlike durumundan haberdarız"
açıklamasını yaptı.
---
AYM, HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş’ın başvurusunu reddetti
Anayasa Mahkemesi (AYM); 4 Kasım 2016’da tutuklanan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın ‘kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı’, ‘ifade özgürlüğü’ ile ‘seçilme ve siyasi faaliyette bulunma haklarının’ ihlaliyle ilgili başvurusunu 14 ay sonra karara bağlayarak reddetti.
Yüksek Mahkeme hak ihlali iddialarını “açıkça dayanaktan yoksun” olduğuna hükmetti, daha önce vermiş olduğu “milletvekili tutuklu yargılanamaz” içtihadının aksine yeni bir içtihat oluşturarak “milletvekili tutuklu yargılanabilir” dedi. Kamu menfaati gerekçesiyle soruşturma aşamasında bazı delillere erişim yönünden kısıtlama getirilebileceğini söyledi. Ayrıca ret gerekçesinde tutuklamanın “gerekli” ve “orantılı” olduğunu savunan Adalet Bakanlığı’nın görüşü de yer aldı. AYM Demirtaş hakkında suç işlemiş olabileceğinden şüphelenilmesi için inandırıcı delillerin bulunduğuna ve tutuklama nedenlerinin mevcut ve tutuklamanın ölçülü olduğuna karar verdi.
Partisi (HDP) ile Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) milletvekilleriyle birlikte tutuklu işinsanı Osman Kavala için Silivri'deki Ceza İnfaz Kurumları Kampüsü'ne gitti.
Milletvekilleri, Adalet Bakanlığı'nın izniyle Kavala'yla cezaevinde görüşürken, ardından
“Osman'dan 'suçlu' yaratamazsınız” başlıklı bir açıklama yapıldı. Kavala’nın halkların, kültürlerin, inançların yakınlaşması, sivil toplumun güçlenmesi ve barış için harcadığı çabalar nedeniyle hedef olduğunu ve tutuklandığını belirten aydınlar; "Vakit geçirmeksizin tahliyesini ve uğratıldığı haksız muamele için kendisinden ve toplumdan özür dilenmesini talep ediyoruz" dedi.
RSF: “Türkiye tutuklu gazeteciler sıralamasında ilk beş ülke arasında”
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, 2017 yılı raporunu açıkladı. Rapora göre dünya genelinde en az 65 gazeteci mesleğini yaptığı için öldürüldü, 326 gazeteci de bu nedenle cezaevinde. RSF’ye göre dünya çapındaki tutuklu gazetecilerin yarısının Türkiye, Çin, Suriye, İran ve Vietnam’da bulunuyor.
Raporda Türkiye’de 100’ün üzerinde gazetecinin cezaevinde olduğu ve bu kişilerden “en az 43’ünün tutukluluğu ile gazetecilik mesleği arasında açık bir bağlantı bulunduğu”
aktarıldı. RSF’ye göre "Hükümeti eleştirmek, 'şüpheli' sayılan bir medya kuruluşu için çalışmak, hassas bazı kaynaklarla iletişim kurmak ya da şifreli bir mesajlaşma uygulamasını kullanmak bile terör suçlamasıyla gazetecilerin hapse atılmasına neden oluyor". Ayrıca Türkiye’de gazetecilerin sistematik olarak uzun bir süre boyunca tutuklu kaldığına ve böylelikle mahkeme kararı olmaksızın cezalandırıldığına dikkat çekildi.
Raporun tam metnine erişim için: https://goo.gl/ih6yHZ
Erdoğan'dan karikatürlere sansür talebi
Brezilyalı karikatürist Carlos Latuff, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlar için Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Twitter'a erişim engeli talebinde bulunduğunu açıkladı. 11 karikatürün içinde yer aldığı 80 içeriğin internetten kaldırılmasının istendiğini belirten Latuff; “Erdoğan Türklerin karikatürlerime erişmesini neden istemiyor? Erdoğan'ın korkusu nedir?” dedi. Ardından “Bunlar Erdoğan'ın Türklerin görmesini istemediği karikatürlerden birkaçı” başlığıyla Erdoğan ve AKP’yi eleştiren karikatürlerini paylaştı.
Fatih Portakal'a ölüm tehdidi
FOX TV Ana Haber Sunucusu Fatih Portakal ölümle tehdit edildi. Tehdit mesajını Twitter'dan paylaşan Portakal, “Ülkede politikacıların oluşturduğu berbat siyasi iklimin sonucudur bu: Siyasiler eseriniz karşınızda duruyor, yüzleşiniz. Hukuki yollara başvurduk
Bakur filmine “propaganda” davası
Çözüm sürecinde Batman’da gösterimi yapılan Bakur adlı belgeselin iki yönetmeni Ertuğrul Mavioğlu ve Çayan Demirel ile filmin gösterildiği Batman Belediyesi Yılmaz Güney Sineması’nın idari sorumlusu Dicle Anter’e ‘örgüt propagandası’ suçlamasıyla dava açıldı. Savcı Ömer İlhan’ın hazırladığı iddianame Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nce kabul edildi, ilk duruşma 18 Ocak 2018'de görülecek. Konuyla ilgili bir açıklama yapan Mavioğlu “Bizim yaptığımız belgesel sinemadan mutlaka bir propaganda öğesi çıkarmak istiyorlarsa, çok net olarak söyleyeyim, terör değil, barış propagandası çıkar” dedi.
Gazeteci Nedim Türfent’e 8 yıl 9 ay hapis cezası
Sokağa çıkma yasakları döneminde yaptığı haberler ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle 19 ay önce tutuklanan Dicle Haber Ajansı muhabiri Nedim Türfent ‘terör örgütü üyeliği’ suçlamasıyla 7 yıl hapse mahkum oldu. Hakkari 2. Ağır Ceza Mahkemesi
“suç fiilinin devamlılığı" gerekçesiyle cezayı 8 yıl 9 aya çıkararak tutukluluğunun devamına karar verdi. Davada dinlenen 20 tanığın 19’u, emniyet ifadelerinin işkence ve baskı altında alındığını beyan etti. Tanıkların her birinin Türfent’i tanımadığını, tanısalar da gazeteci olarak bildiklerini söylemiş olmasına rağmen, heyet başkanı kararını açıklarken bazı tanıkların fezlekede yer alan ifadelerini delil olarak saydıklarını belirtti.
DİHA Yönetim Kurulu Başkanı ve Yazı İşleri Müdürü’ne dava
KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı’nın (DİHA) Yönetim Kurulu Başkanı Zekeriya Güzüpek ile Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Dicle Müftüoğlu hakkında ‘örgüt üyeliği’
suçlamasıyla dava açıldı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nce kabul edilen iddianamede iki isim hakkında ajansın sitesinde yayınlanan 20 haber nedeniyle 15 yıla kadar hapis istendi, suçlamaya konu olan haberlerin dili delil olarak gösterildi. Davanın ilk duruşması 22 Mart 2018’de görülecek.
Haberleşme Bakanı internet sansürünü savundu
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, ‘sendika.org’a 61 defa erişim engeli getirilmesiyle ilgili soru önergesi veren muhalefet vekillerine Meclis kürsüsünden yanıt verdi. Bakan muhalif haber sitesini “çocuklara cinsel taciz, müstehcenlik, fuhuş, kumar” nedeniyle ve “Atatürk aleyhine suçlar işlendiği için” yasakladıklarını söyledi;
Savcılığa göre iktidar yanlısı yayın yapan TRT Müdürü ‘FETÖ’
üyesi olamaz
TRT eski Genel Müdürü İbrahim Şahin hakkında ‘darbe girişimi ile bağlantılı kişileri işe aldığı’ iddiasıyla açılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi. Samsun Cumhuriyet Başsavcısı Ahmet Yavuz, kararında Şahin’i “çok yönlü, başarılı bir bürokrat” diye övdü, seçim dönemlerinde yapılan AKP lehine yayınları hatırlatarak İbrahim Şahin’in ‘FETÖ’cü olamayacağını savundu. Böylelikle TRT’de eşitlik ilkesi hiçe sayılarak yapılan seçim yayınları ile propaganda konuşmalarında iktidar partisi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a daha fazla süre verilip muhalefete süre verilmemesi darbeyle ilişkili bir soruşturmada takipsizlik kararı gerekçesi oldu.
Maraş Katliamının yıldönümünde ‘anma yasağı’
Maraş Valiliği, kentte bir aylığına, toplantı, yürüyüş, miting, anma etkinliği, çadır kurma, stant açma, basın açıklaması gibi her türlü etkinliğin yasaklandığını açıkladı. Maraş Katliamı’nın 39. yıldönümüne dört gün kala OHAL kapsamında ilan edilen ve 12 Ocak 2018’e kadar sürecek yasağa gerekçe olarak “huzur ve güven ortamı ile milli güvenlik ve kamu düzeninin bozulmasının önlenmesi” gösterildi. Maraş katliamı anmaları daha önceki yıllarda da Valilikçe yasaklanmış, kente giriş-çıkışlar kontrol altına alınmıştı.
AİHM: “Basın açıklamasına verilen ceza hak ihlalidir”
İnsan Hakları Derneği (İHD) Adana Şubesinden Adnan Öğrü ve Veysel Kurtuluş Alabaş ile Beyhan Günyeli’nin başvurusuyla ilgili karar veren Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), hak savunucularına basın açıklamasına katıldıkları için ceza verilmesinin hak ihlali olduğuna hükmetti; “Barışçıl gösteri hakkı, demokratik toplumun temel taşıdır”
dedi.
Aralık 2009 ve Nisan 2010 tarihleri arasında Adana’da çeşitli basın açıklamalarına katılan üç isme Adana Valiliği -Kasım 2009’da getirdiği eylem ve etkinlik yasağını gerekçe göstererek- katıldıkları her basın açıklaması için ayrı ayrı 143’er lira idari para cezası kesmişti. Bu cezalar nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 11.
maddesinde düzenlenen toplanma ve gösteri hakkını ihlalden mahkum olan Türkiye, başvurucuların mahkeme masrafını ödeyecek.
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ’NDE BU HAFTA
OHAL
Maraş Valiliği, Maraş Katliamı'nın yıldönümüne dört gün kala bir aylığına, toplantı, yürüyüş, miting, anma etkinliği, çadır kurma, stant açma, basın açıklaması gibi her türlü etkinliğin yasaklandığını açıkladı.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, sendika.org’a 61 defa erişim engeli getirilmesiyle ilgili soru önergesine karşılık sansürü savundu, "yasaklamaya da devam edeceğiz" dedi.
Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi’nin ölümüne ilişkin kamu görevlilerinin ihmalini araştıran İçişleri Bakanlığı müfettişlerinin hazırladığı rapor, 2 yıldır savcılıkta bekletiliyor. Kamu görevlileri hakkında henüz soruşturma başlatılmadı.
İfade Özgürlüğü
RSF'in dünyada en fazla tutuklu gazetecinin bulunduğu ilk beş ülkeden biri olduğunu açıkladığı Türkiye'de basın davaları bitmek bilmiyor.
Geçtiğimiz hafta ETHA çevirmeni Meşale Tolu sekiz aylık bir tutukluluğun ardından tahliye edilirken, aleyhindeki ifadelerin işkence altında verildiği ortaya çıkan gazeteci Nedim Türfent 8 yıl 9 ay hapse mahkum oldu. "MİT Tırları" davasında ise Enis Berberoğlu, Can Dündar ve Erdem Gül için savcı 15 yıl hapis cezası talep etti. Mezopotamya Haber Ajansı editörleri Bilal Güldem ve Zuhal Atlam'a ise söyleşide Abdullah Öcalan ile ilgili sorular yönelttikleri için soruşturma açıldı.
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI
• Muhabirlik ve çevirmenlik yapan 6 Mayıs’ta "terör örgütü üyeliği" suçlamasıyla tutuklanan Meşale Tolu’nun yargılandığı dava İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 18 Aralık günü görüldü. Tutuklu yargılanan sanıkların tamamı tahliye edildi. Yurtdışına çıkış yasağı olan Tolu, tahliyesinin ardından Terörle Mücadele polisleri tarafından bir karakola götürülerek sınırdışı edilmek istendi.
Avukat ve polisler arasında süren görüşmelerin ardından Tolu serbest bırakıldı.
• ‘Bu Suça Ortak Olmayacağız’ adlı barış bildirisine imza attıkları için “Terör propagandası yapmak” iddiasıyla yargılanan akademisyenlerin davası devam etti.
Duruşmalar 19, 21 ve 22 Aralık tarihlerinde 13. ,32., 33., 34. ve 36. Ağır Ceza Mahkemeleri’nde görüldü. 36. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davaların gelecek duruşmaları 19 Nisan tarihine, 32. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen dava 23 Şubat tarihine, 21 Aralık günü 33. ve 36. Ağır Ceza Mahkemeleri’nde
görülen davalar ise 24 ve 26 Nisan tarihine ertelendi. 22 Aralık'ta görülen duruşmalar ise 6 Nisan tarihine ertelendi.
• MİT TIR’larına ilişkin görüntülerin yayınlanmasıyla ilgili CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu, gazeteci Erdem Gül ve Can Dündar’ın yargılandığı davanın ikinci duruşmasına 20 Aralık günü İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
Mahkeme üç isim hakkında ‘terör örgütüne üye olmaksızın örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek’ suçlamasıyla 15 yıla kadar hapis cezası talep etti.
Duruşmaya 24 Ocak 2018’de devam edilecek.
• Türkiye Düşünce Ağı’nın çağrısıyla, tutuklanan Özgür Gündem Gazetesi “nöbetçi yayın yönetmeni” gazeteci Erol Önderoğlu’nun “suç”una iştirak eden 3 sivil itaatsiz hakkında “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla açılan dava 21 Aralık günü İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşma 3 Nisan saat 11.10’a ertelendi.
Gelecek Haftanın Duruşmaları
• Şebnem Korur Fincancı, Erol Önderoğlu ve Ahmet Nesin’in Özgür Gündem Gazatesi’nde Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği yaptıkları için yargılandıkları dava 26 Aralık günü İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek.
• ‘Bu Suça Ortak Olmayacağız’ başlıklı barış bildirisine imza atmaları sebebiyle
“Terör propagandası yapmak” iddiasıyla yargılanan akademisyenlerin davası devam ediyor. 26 Aralık günü Boğaziçi Üniversitesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Yeni Yüzyıl Üniversitesi ve Nişantaşı Üniversitesi'nden birer akademisyenin davası İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde, İstanbul Üniversitesi'nden 3 akademisyenin davası ise İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
• Cumhuriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Akın Akalay, Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu, muhabiri Ahmet Şık ve muhasebe çalışanı Emre İper’in tutuklu yargılandığı Cumhuriyet Gazetesi davasının gelecek duruşmaları 25-26 Aralık’ta İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek.
• Kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak için Nöbetçi Genel Yayın yönetmenliği yapan gazeteci Can Dündar ile yönetmen Veysi Altay'ın yargılandığı dava 26 Aralık günü İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
