LKÖ RET M HAYAT B LG S 3 Ö RETMEN KILAVUZ K TABI. Aliyar KARACA Seyfinaz KAPULU Salim ÜLKER Sevgi SERDAR

‹ L K Ö ⁄ R E T ‹ M

HAYAT B‹LG‹S‹ 3 HAYAT B‹LG‹S‹ 3

Ö⁄RETMEN KILAVUZ K‹TABI

Aliyar KARACA Seyfinaz KAPULU

Salim ÜLKER Sevgi SERDAR

K OZA

Y

ay›n1 9 8 7D a ¤›t›m

KOZA Yay›n Da¤›t›m Sanayi ve Ticaret Afi

www.kozayayin.com.tr

Bu kitap, Millî E¤itim Bakanl›¤› Talim ve Terbiye Kurulu Baflkanl›¤›n›n 04.05.2009 tarih ve 57 say›l› karar›yla 2010 - 2011 ö¤retim y›l›ndan itibaren 5 (befl) y›l süreyle ders kitab› olarak kabul edilmifltir.

‹lkö¤retim Hayat Bilgisi 3. S›n›f Ö¤retmen K›lavuz Kitab›

©

© KOZA Yay›n Da¤›t›m Sanayi ve Ticaret Afi Bu eserin bütün haklar› sakl›d›r, yay›nevine attir.

Eserdeki metin, soru, görsel unsurlar yay›nevinin yaz›l› izni olmadan tümüyle ya da k›smen ço¤alt›lamaz, yay›mlanamaz ve ticari amaçla kullan›lamaz.

K OZA

Y

ay›n1 9 8 7D a ¤›t›m

KOZA Yay›n Da¤›t›m Sanayi ve Ticaret Afi

www.kozayayin.com.tr Editör :

Dil Uzman› : Görsel Uzman› : Program Gelifltirme Uzman› :

Rehberlik Uzman› : Ölçme De¤erlendirme Uzman› :

Yay›nc› Sertifika Nu. : ISBN:

Hediye Atefl Ahmet Kapulu Ziya Harun Ergenç Özlem Do¤an Türkan Çelik Dr. Nuri Do¤an 12 385

978 - 975 - 393 - 821 - 1

Bask›: KOZA Yay›n Da¤›t›m Afi, Ankara, 2014

Korkma, sönmez bu flafaklarda yüzen al sancak ; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.

O benim milletimin y›ld›z›d›r, parlayacak ; O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olay›m, çehreni ey nazl› hilâl ! Kahraman ›rk›ma bir gül ! Ne bu fliddet, bu celâl ? Sana olmaz dökülen kanlar›m›z sonra helâl...

Hakk›d›r, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl ! Ben ezelden beridir hür yaflad›m, hür yaflar›m.

Hangi ç›lg›n bana zincir vuracakm›fl ? fiaflar›m ! Kükremifl sel gibiyim, bendimi çi¤ner, aflar›m.

Y›rtar›m da¤lar›, enginlere s›¤mam, taflar›m.

Garb›n âfâk›n› sarm›flsa çelik z›rhl› duvar, Benim iman dolu gö¤süm gibi serhaddim var.

Ulusun, korkma ! Nas›l böyle bir iman› bo¤ar,

“Medeniyet !” dedi¤in tek difli kalm›fl canavar ? Arkadafl ! Yurduma alçaklar› u¤ratma, sak›n.

Siper et gövdeni, dursun bu hayâs›zca ak›n.

Do¤acakt›r sana va’detti¤i günler Hakk’›n...

Kim bilir, belki yar›n, belki yar›ndan da yak›n.

Bast›¤›n yerleri “toprak !” diyerek geçme, tan› : Düflün alt›ndaki binlerce kefensiz yatan›.

Sen flehit o¤lusun, incitme, yaz›kt›r, atan› : Verme, dünyalar› alsan da, bu cennet vatan›.

Kim bu cennet vatan›n u¤runa olmaz ki fedâ ? fiühedâ f›flk›racak topra¤› s›ksan, flühedâ ! Cân›, cânân›, bütün var›m› als›n da Huda, Etmesin tek vatan›mdan beni dünyada cüdâ.

Ruhumun senden, ‹lâhi, fludur ancak emeli : De¤mesin mabedimin gö¤süne nâmahrem eli.

Bu ezanlar-ki flahadetleri dinin temeli- Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder - varsa - tafl›m, Her cerîhamdan, ‹lâhi, boflan›p kanl› yafl›m, F›flk›r›r ruh-› mücerred gibi yerden na’fl›m ; O zaman yükselerek arfla de¤er belki bafl›m.

Dalgalan sen de flafaklar gibi ey flanl› hilâl ! Olsun art›k dökülen kanlar›m›n hepsi helâl.

Ebediyen sana yok, ›rk›ma yok izmihlâl : Hakk›d›r, hür yaflam›fl, bayra¤›m›n hürriyet ; Hakk›d›r, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl !

Mehmet Âkif ERSOY

‹ST‹KLÂL MARfiI

ATATÜRK’ÜN GENÇL‹⁄E H‹TABES‹

Ey Türk gençli¤i ! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk cumhuri- yetini, ilelebet, muhafaza ve müdafaa etmektir.

Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin, en k›ymetli hazinendir. ‹stikbalde dahi, seni, bu hazineden, mahrum etmek isteyecek, dahilî ve haricî, bedhahlar›n olacakt›r.

Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düflersen, vazifeye at›lmak için, içinde bulunaca¤›n vaziyetin imkân ve flera- itini düflünmeyeceksin ! Bu imkân ve flerait, çok nâmüsait bir mahi- yette tezahür edebilir. ‹stiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düfl- manlar, bütün dünyada emsali görülmemifl bir galibiyetin mümes- sili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatan›n, bütün kaleleri zapt edilmifl, bütün tersanelerine girilmifl, bütün ordular› da¤›t›lm›fl ve memleketin her köflesi bilfiil iflgal edilmifl olabilir. Bütün bu flerait- ten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ h›yanet içinde bulu- nabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri flahsî menfaatlerini, müstevlile- rin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde harap ve bîtap düflmüfl olabilir.

Ey Türk istikbalinin evlâd› ! ‹flte, bu ahval ve flerait içinde dahi, vazifen ; Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmakt›r ! Muhtaç oldu-

¤un kudret, damarlar›ndaki asîl kanda, mevcuttur !

Mustafa Kemal ATATÜRK

‹Ç‹NDEK‹LER

‹Ç‹NDEK‹LER

G‹R‹fi. . . . 7

Ö⁄RETMEN KILAVUZ K‹TABININ KURGUSU. . . . 11

ZAMAN ANAL‹Z TABLOSU . . . . 13

OKUL HEYECANIM . . . . 17

Okula Her Zaman Haz›r›m. . . .18

Birbirimize Benzemeyiz. . . .19

Arkadafl Seçimi. . . .20

Okulda ‹letiflim. . . .21

Düflüncelerimiz ve Duygular›m›z. . . .22

Duyarl› m›y›z?. . . .23

Demokratik Uygulama. . . .24

Arkadafllar›ma Eflit Davran›yorum. . . . .25

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (12 - 19). . . .26

Sorunlar› Çözelim. . . .28

Bir de Kanatlar›m Olsa. . . .29

Geçmifl Zaman Olur ki. . . .30

Eflyalar›n Dili Olsa. . . .31

Oyunun Kural›. . . .32

Kurals›zl›k Sorun Üretir. . . .33

fiimdi Okullu Olduk. . . .34

Acil Durum. . . .35

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (20 - 27). . . .36

Kutlu Olsun. . . .38

Bayram Geldi. . . .39

Atatürk’ün Ö¤rencili¤i. . . .40

Bilinçli Tüketici miyim?. . . .41

Nas›l Daha ‹yi Ö¤reniriz?. . . .42

Teknolojik Araçlar. . . .43

Trafik Kurallar›. . . .44

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (28 - 34). . . .45

Okul Yolunda. . . .47

Ö¤renci Kulüplerimiz. . . .48

Bence... . . . .49

Güvenilir Olmak . . . .50

Yok Birbirimizden Fark›m›z. . . .51

Temada Geçen Kavramlar. . . . 52

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (35 - 42). . . .53

Okul Heyecan›m Temas› Ölçme ve De¤erlendirme Cevap Anahtar›. . . . 55

BEN‹M EfiS‹Z YUVAM. . . . 56

Yuvam›z. . . .57

Benim Güzel Evim. . . .58

Ev Adresimiz. . . .59

Evimizin Yeri. . . .60

Yönümü Bulabilirim. . . .62

Onlar da Çocukmufl. . . .63

Farkl›l›klar›n Zenginli¤i. . . .64

Fiziksel Özelliklerimiz. . . .65

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (44 - 51). . . .66

Öncü ‹nsanlar. . . .68

Hayat›m›z› Kolaylaflt›ranlar. . . .69

Hayalimdeki Meslek. . . .70

Vücut Dili. . . .71

Ailem ile ‹liflkilerim. . . .72

Benim Ailem. . . .73

Farkl› Düflünebiliriz. . . .74

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (52 - 58). . . .76

Anlaflmazl›klar Çözülür. . . .78

Nas›l Anlafl›yoruz?. . . .79

Kararlar› Birlikte Al›r›z. . . .80

Adil mi?. . . .81

Plan Yapal›m. . . .82

Baflarmak ‹stiyorum. . . .83

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (59 - 66). . . .84

Neler Alabilirim?. . . .86

Haklara Sayg›. . . .87

Atatürk ve ‹nsan Haklar›. . . .88

‹yilik Yapal›m. . . .89

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (67 - 70). . . .90

Benim Amac›m. . . .91

Amac›ma Ulaflmak ‹çin Ne Yapabilirim?. . . .92

Korkma, Dene. . . .93

Ailemle. . . .94

Lider Olmak. . . .95

Niçin Özenli Kullanmal›y›z?. . . .96

Evdeki Güvenli¤imiz. . . .98

Deprem. . . .100

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (71 - 78). . . .101

Ülkemiz de Yuvam›zd›r. . . .103

Vatandafll›k Görevlerimiz. . . .105

Ayn› Gezegeni Paylafl›yoruz. . . .106

Temada Geçen Kavramlar. . . . 107

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (79 - 82). . . .108

Benim Eflsiz Yuvam Temas› Ölçme ve De¤erlendirme Cevap Anahtar›. . . . 109

DÜN, BUGÜN, YARIN. . . .111

Hayat›mda De¤ifliklikler Oluyor. . . .112

Duygular›m›z›n Yans›mas›. . . .113

Hayat›m›z De¤ifliyor. . . .114

Hangi Mesle¤i Seçsem?. . . .115

Benim Hava Raporum. . . .116

Atatürk ve Sanat. . . .118

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (84 - 90). . . .119

Liderlik Özellikleri. . . .121

Ulusal Lider. . . .122

Bayra¤›m›z. . . .123

Geçmiflten Günümüze. . . .124

Benim Fikrim. . . .125

Hava ve Trafik. . . .126

Tekerlekten Otomobile. . . .127

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (91 - 97). . . .128

Hangi Amaçla Kullan›yoruz?. . . .130

‹letiflim Teknolojileri. . . .131

Eskiden. . . .132

Oyunlar›m›z. . . .133

Geçmiflin ‹zleri. . . .134

Karfl›l›kl› Ba¤›ml›l›k. . . .135

Do¤al Afetlerden Nas›l Korunuruz?. .136

Temada Geçen Kavramlar. . . . 137

Ö¤renci Çal›flma Kitab› Sayfalar› (98 - 105). . . .138

Dün, Bugün, Yar›n Temas› Ölçme ve De¤erlendirme Cevap Anahtar›. . . . 140

BEL‹RL‹ GÜN VE HAFTALAR. . . .141

EKLER BÖLÜMÜ . . . . 155

Ölçme Formlar›n› De¤erlendirme Anahtar›. . . .155

Okul Heyecan›m Temas› Ölçme ve De¤erlendirme Formlar›. . . .156

Benim Eflsiz Yuvam Temas› Ölçme ve De¤erlendirme Formlar›. . . .161

Dün, Bugün, Yar›n Temas› Ölçme ve De¤erlendirme Formlar›. . . .165

SÖZLÜK. . . . 185

KAYNAKÇA. . . . 187

‹LET‹fi‹M KAYNAKLARI. . . . 188

G‹R‹fi

Bilgi ça¤›nda e¤itimin temel amac›; düflünen, anlayan, yorum- layan, bilgi üreten, sorun çözen ve bilimsel düflünen bireyler yetifl- tirmektir. Bu durum, ö¤rencilerimizi bilgi ça¤› insan› olarak yetifltir- meyi zorunlu k›lmaktad›r. Kald› ki “Türk Millî E¤itiminin Genel Amaçlar›”nda, Türk milletini ça¤dafl uygarl›¤›n yap›c›, yarat›c›, seçkin bir orta¤› yapmak düflüncesi hedef olarak belirlenmifltir.

‹nsan›n biyolojik, psikolojik, sosyal ve kültürel yönleriyle bir bü- tün oldu¤u gerçektir. Bu nedenle insan›n içinde yaflad›¤› do¤a ve toplumla uyum içinde yaflam›n› sürdürmesi, de¤iflime ayak uydura- bilmesi önemlidir. Bunun için hayat›n kendisi demek olan hayat bil- gisi dersine büyük sorumluluk düflmektedir. Program›n ruhuna uy- gun olarak yap›lacak e¤itim ve ö¤retim çal›flmalar›yla süreçte bu so- rumlulu¤un yerine getirilmesi mümkün olacakt›r.

Ö⁄RENME - Ö⁄RETME

Ö¤renme - ö¤retme üzerinde yap›lan araflt›rma ve çal›flmalar günümüzde daha da h›z kazanm›flt›r. Ö¤renme ve ö¤retme kav- ramlar› önemli bir de¤iflime u¤ram›flt›r. Bütün bu çal›flmalardan, ö¤renmenin bireysel bir süreç oldu¤u sonucu ç›kar›labilir. Her bi- rey, bilgiyi kendince alg›lamakta, zihninde kurgulamakta, bireysel deneyimleriyle geçmiflteki bilgileri aras›nda ba¤ kurarak kendi dü- flünce dünyas›n› oluflturmaktad›r.

Ö¤retme ise ö¤renenin etkin kat›l›m›n›n öne ç›kar›lmas›na, ö¤- renme ortamlar›n›n düzenlenmesine, ö¤renmenin gerçekleflmesi- ne yard›mc› olma ifllevi olarak tan›mlanabilir.

Hayat bilgisi program› “Yap›land›r›c› Ö¤renme Yaklafl›m›” do¤- rultusunda düzenlenmifltir. Bu yaklafl›m, bilginin ö¤retmenden ö¤- renciye do¤rudan aktar›lamayaca¤›n›, ö¤rencinin kendisi taraf›n- dan aktif bir flekilde yap›land›rmas› gerekti¤ini öngörür. K›saca bu yaklafl›ma göre birey çeflitli uyaranlarla etkileflime girer, bunlar›

anlamland›r›r ve bilgiyi kendisi yap›land›r›r. Yap›land›r›c› yakla- fl›m, “ö¤renme” kavram› için en son ulafl›lan noktayla birebir örtüfl- mektedir. Bu yaklafl›m, “ö¤retme” konusunda da ö¤retmen mer- kezli de¤il ö¤renci merkezli stratejileri (ifl birli¤ine ba¤l› ö¤renme, rol yapma, problem temelli ö¤renme, beyin temelli ö¤renme, dra- ma, proje, gezi, oyun oynama vb.) öngörmektedir. Ö¤retim süre- cinde ö¤retmenin rolü ö¤rencilere rehberlik yaparak, yönlendire- rek ö¤renmeyi kolaylaflt›rmakt›r.

Hayat bilgisi dersinden beklenenler, ö¤rencilerin kendi giriflimle- riyle gerçeklefltirecekleri ve ö¤retmenlerin ö¤rencilere do¤rudan bil- gi aktarmak yerine sadece yol gösterece¤i etkinlikler arac›l›¤›yla;

• Ö¤renmekten keyif alan,

• Kendisiyle, toplumsal çevresiyle ve do¤a ile bar›fl›k,

• Kendini, milletini, vatan›n› tan›yan, koruyan ve gelifltiren,

• Gündelik yaflamda ihtiyaç duyulan temel bilgilere, yaflam becerilerine ve ça¤›n gerektirdi¤i donan›ma sahip,

• De¤iflikliklere dinamik bir biçimde uyum sa¤layabilecek ka- dar esnek, mutlu bireyler yetifltirebilmekle gerçekleflmifl olacakt›r.

Setin bütünlü¤ü içinde, hayat bilgisi dersinden beklenilenler ve program›n vizyonu dikkate al›nm›flt›r.

Kazan›mlar›n ö¤rencilerin do¤rudan gözlenebilir davran›fllar›- n›n yan› s›ra bilgi, beceri, tutum ve de¤erlerini de içeren ifadeler oldu¤u düflüncesine uygun olarak ö¤renme - ö¤retme etkinlikle- ri düzenlenmifltir.

Sette ö¤rencilerin; elefltirel düflünme, yarat›c› düflünme, iletiflim, araflt›rma ve sorgulama, problem çözme, karar verme, bilgi tekno-

lojilerini kullanma, giriflimcilik, Türkçeyi do¤ru, etkili ve güzel kullan- ma, kaynaklar› etkili kullanma (zaman, para, materyal kullanma, bi- linçli tüketici olma, çevre bilinci ve çevredeki kaynaklar› etkili kullan- ma, planlama ve üretim), güvenlik ve korumay› sa¤layabilme (do¤al afetlerden korunma, trafik kurallar›na uyma, hay›r diyebilme, sa¤l›-

¤›n› koruyabilme), öz yönetim (etik davranma, e¤lenme, e¤lenmeyi ö¤renme, amaç belirleme, kendini tan›ma ve kiflisel geliflimini izle- me, duygu yönetimi, kariyer planlama, sorumluluk, mekân ve zama- n› alg›lama), kat›l›m, paylafl›m, ifl birli¤i ve tak›m çal›flmas› (liderlik, farkl›l›klara sayg›, paylafl›m), bilimin temel kavramlar›n› tan›ma (de-

¤iflim, etkileflim, neden sonuç, de¤iflkenlik, benzerlik, karfl›l›kl› ba-

¤›ml›l›k, süreklilik, korunum), temalarla ilgili temel kavramlar› tan›- ma becerilerini kazanmalar› amaçlanm›flt›r.

Kiflisel nitelikleri ve de¤erleri gelifltirmeleri çerçevesinde; öz say- g›, öz güven, toplumsall›k, sab›r, hoflgörü, sevgi, bar›fl, yard›mse- verlik, do¤ruluk, dürüstlük, adalet, yenili¤e aç›kl›k, vatanseverlik, kültürel de¤erleri koruma ve gelifltirme kavramlar›n› özümsemeleri ve davran›fl hâline getirmeleri hedeflenmifltir. Ö¤renme - ö¤retme sürecinin her aflamas›nda ö¤rencilerin aktif kat›l›mlar› düflünülmüfl, bireysel farkl›l›klar dikkate al›nm›fl, farkl› ö¤renme stilleri ve zekâ alanlar›na sahip olacaklar› düflüncesiyle çok say›da de¤iflik etkinlik- lere, drama çal›flmalar›na yer verilmifltir. Olaylar, olgular yaflam›n bütünlü¤ü içinde ele al›nm›fl ve ifllenmifltir.

Ö¤retmen K›lavuz Kitab›’nda, yukar›da aç›klananlar›n ö¤ret- men taraf›ndan kolay alg›lan›p uygulanabilmesi amac›yla her ça- l›flma farkl› bir renk zemininde verilmifltir.

Tan›t›m flemas›ndan da anlafl›laca¤› gibi sar› zeminde tema kazan›mlar›, ara disiplin kazan›mlar› ve beceriler yer almakta; kifli- sel nitelikler koyu turuncu kutuda, tema kavramlar› “kavram kutu- su”nda, uyar›larsa mor kutu içinde yer almaktad›r.

Mavi zeminin ilk bölümünde genellikle ö¤rencilerin dikkatini derse çekecek, kazan›mla ilgili ön bilgilerin ortaya ç›kar›lmas›na yard›mc› olabilecek bir al›flt›rma; ikinci bölümünde ise ders kitab›- n›n haz›rl›k resmi ve sorular›n›n ifllenifline yönelik bir k›sma yer ve- rilmifltir.

Yeflil zeminde kazan›mlar›n edinilmesinde yararlan›lacak Ders Kitab›’ndaki kan›t resimlerin nas›l sorgulat›laca¤›, ö¤rencilerin na- s›l yönlendirilmesi gerekti¤i, ifllenifl bölümleri yer almaktad›r.

Kazan›mlar› gerçeklefltirmek amac›yla belli teknik ve yöntemle- re göre düzenlenen etkinlik ve dramalara turuncu zemin içinde yer verilmifltir.

Ayr›ca kazan›mlarla ilgili Ö¤renci Çal›flma Kitab› sayfa numa- ralar›n›n yer ald›¤› küçük turuncu kutu, ek etkinlikler ve dramalar›n yer ald›¤› leylak rengi küçük kutu, e¤itim - ö¤retim sürecini ve so- nucunu izleyerek aksakl›klar› zaman›nda tespit edip düzenleme amaçlar›na yönelik olarak ifllenifl s›ras›nda gerçeklefltirilecek ölç- me ve de¤erlendirme formlar›n›n yerlerinin belirtildi¤i mavi kutu Ö¤retmen K›lavuz Kitab›’nda yer almaktad›r.

Yarat›c› drama çal›flmalar› ve ölçme de¤erlendirme ile ilgili aç›k- lamalara “Ö¤retmene Öneriler” bafll›¤›ndan sonra yer verilmifltir.

Ö¤retmene Öneriler

Hayat bilgisi dersinin ifllenifli ö¤retmen ya da konu merkezli de-

¤il, ö¤renci merkezli düflünülüp planlanmal›d›r. Ö¤renme - ö¤ret- me sürecinin her aflamas›nda ö¤rencilerin aktif kat›l›mlar› sa¤lan- mal›d›r.

• Programda yer almayan; h›zla de¤iflen, eskiyen, çocu¤un yaflam›nda herhangi bir karfl›l›¤› olmayan bilgileri yükleme yerine, zihinsel yeteneklerini ve kiflili¤ini her yönüyle gelifltirmeye çal›fl›l- mal›d›r.

•Hayat bilgisi derslerinin yetiflkinlere özgü bir ciddiyetle geç- mesi zorunlulu¤u olmad›¤›, aksine çocuklar›n e¤lenme ihtiyaçla- r›n› da karfl›layaca¤› göz ard› edilmemeli, bu ders onlar için olduk- ça e¤lenceli, zevkle kat›ld›klar› bir ders olmal›d›r.

• E¤itimde çocu¤a uygun yaflant›lar kazand›r›l›rsa becerilerin daha çabuk kazan›laca¤› unutulmamal›, ö¤rencilerin bu becerileri kazanmalar› için gerekli koflullar ve isteklendirme sa¤lanmal›d›r.

•Çocuklar›n dünyas› bir bütün olarak görülmeli, onlar›n dün- yalar›nda da sorular ve sorunlar olabilece¤i unutulmamal›d›r.

• Ö¤renme - ö¤retme ortamlar› düzenlenirken ö¤rencilerin farkl› ö¤renme durumlar›na ve zekâ alanlar›na sahip olduklar›

ak›lda tutulmal›d›r.

•Ö¤renme - ö¤retme ortamlar› düzenlenirken çocuklar›n ö¤- renmeyi güdüleyen merak duygular› k›s›tlanmamal›d›r.

• Etkili ö¤renme anlay›fl›nda, ö¤rencilerin derse etkin olarak kat›ld›klar›, gerekti¤inde birer araflt›rmac› gibi hareket edebildikle- rinin esas oldu¤u unutulmamal›d›r.

• Çevrenin çocuklar için afl›lmas› gereken engeller ve ö¤ren- me f›rsatlar›yla dolu oldu¤u bilinmeli ve çevreden olabildi¤ince yararlan›lmal›d›r.

• Ö¤rencilerin her zaman yol gösteren, ö¤renme-ö¤retme or- tamlar›n› düzenleyen, rehber olan, güven veren, destek sa¤layan bir ö¤retmene ihtiyaçlar› oldu¤u tart›fl›lmaz bir gerçektir.

Hayat bilgisi dersi seti, ö¤retmen, ö¤renci, veli bütünlü¤ü için- de ders iflleyebilmenize uygun haz›rlanm›fl bir k›lavuzdur. ‹fllenifl- ler s›ras›nda verilen sorular, etkinlikler, dramalar vb. çal›flmalar olas› durumlara uygun düflmeyebilir. Burada as›l olan sizsiniz.

Ö¤renme - ö¤retme ortam›n› tan›yan kifli olarak verilenleri birebir kullanabilece¤iniz gibi flartlara uygun, kendinize özgü haz›rlaya- ca¤›n›z soru, etkinlik, drama vb. ile “Ek”te yer alan çal›flmalar› da kullanabilirsiniz.

DRAMA

Ça¤dafl e¤itim, bireylerin biliflsel, duyuflsal ve deviniflsel yap›- lar›yla dengeli birer bütün olarak en uygun ve ileri düzeyde yetifl- tirilmelerini amaçlar. Genel e¤itim içerisinde çocuk ve ergenin ge- liflimi için gerekli olan tüm alanlar aras›nda bir etkileflim gereklidir ve bu etkileflimin niteli¤inin nas›l olaca¤› da oldukça önemlidir.

Çocuklar›n ve ergenlerin toplumsal, zihinsel, kültürel, dilsel vb.

geliflimlerini kazand›r›p h›zland›ran yarat›c› drama ayn› zamanda alanlar aras›nda etkileflim sa¤lanmas›nda da etkili olur.

E¤itimde yarat›c› drama, derste yer alan herhangi bir konu- nun çal›flmalara kat›lan tüm bireyler taraf›ndan, kendi yaflant›la- r›ndan yola ç›karak, rol oynama tekniklerinden de yararlanarak do¤açlama canland›r›lmas›d›r.

Yarat›c› drama etkinlikleri, mutlaka bir grup ile gerçeklefltiril- mek durumundad›r. Drama etkinliklerini kullan›rken ö¤rencinin tam olarak merkezde olaca¤›, onun seçimleriyle etkinli¤in yürütül- mesi gerekti¤i, ö¤retmenin sürece do¤rudan müdahale etmeme- si ve herhangi bir görüfl ya da canland›rma biçimini öne sürme- mesi gerekti¤i hiç unutulmamal›d›r.

Yarat›c› drama etkinliklerinin baflar›ya ulaflmas› için dikkat edilmesi gereken baz› kurallar söz konusudur ve bu kurallar›n tek amac› drama etkinliklerini olumlu olarak sonuçland›rmakt›r.

Sözgelimi ö¤retmen hiçbir biçimde bir ö¤renciyi kald›r›p rolü ken- disi vermemeli, belirlememeli, do¤açlamalarda ö¤rencinin neler söylemesi gerekti¤ine kar›flmamal›, gönüllü¤e dayal› seçimler yapmal›, hangi rolü oynayaca¤›n› ö¤rencinin kendi seçimine b›- rakmal›, oyunlar›n sonucunda ortaya ç›kan ürüne iliflkin net yarg›- larda bulunmamal›d›r. Ancak, canland›rmalar›n t›kanmas›, ö¤ren- cilerin rolleri oluflturamamas› ve drama etkinli¤ini yürütememesi gibi durumlarda, onlar› motive ederek ve rehber olma konumun- dan uzaklaflmadan yönlendirmeler söz konusu olabilir.

Drama etkinliklerinde, çeflitli yaklafl›mlarla da olsa ö¤rencilerin tümünün kat›l›m›na özen gösterilmeli ve tam kat›l›m sa¤lanmal›- d›r. Özellikle küçük grup çal›flmalar›na yer verilerek canland›rma öncesi; süreçte yaflanacaklara ö¤retmen daha fazla odaklanma- l›, sonuçtan çok ö¤rencilerin haz›rlanma süreçlerinin yarat›c› dra- mada daha etkili oldu¤u unutulmamal›d›r. Ö¤rencilere, ne ortaya konulursa konulsun, ürünlerinin kendilerine ait oldu¤u, istedikleri gibi kendi oyunlar›n› ancak, kendilerinin de¤ifltirebilecekleri sü- rekli olarak hat›rlat›lmal›d›r.

Yarat›c› dramada de¤erlendirme, çal›flma öncesi, çal›flma an›

ve çal›flma sonras›nda yap›labilir. De¤erlendirmenin niteli¤ini, ya- rat›c› draman›n amaçlar› ve onun do¤rultusunda ifllenen süreçler belirler. Bu tür çal›flmalarda yarat›c› draman›n sonuçlar›, çal›flma- lar bittikten bir süre sonra belirginleflmekte, ortaya ç›kmaktad›r.

ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME

Ölçme ve de¤erlendirme, e¤itim sisteminin en önemli ögele- rindendir. Ölçme ve de¤erlendirmenin genel anlamda en önemli yarar›, e¤itim sistemine dönüt vermesi ve e¤itim sisteminin kendi- ni yenilemesini sa¤lamas›d›r.

Ölçme ve de¤erlendirmenin ifllevleri, e¤itim sistemi girdilerinin yeterli olup olmad›¤›n›, sürecin kazan›mlara ulaflmay› sa¤lay›p sa¤lamad›¤›n› ve ulafl›lan sonuçlar›n istenilen nitelikte ve nicelik- te olup olmad›¤›n› belirlemektir. Bu nedenle ölçme ve de¤erlen- dirme sürecinin e¤itim ve ö¤retimin tüm aflamalar›nda kullan›lma- s› gerekti¤i kural›na uyuldu¤u takdirde aksakl›klar› zaman›nda belirleme ve düzeltme flans› olabilir.

Do¤ru iflleyen veya amaçlara hizmet eden bir ölçme ve de¤er- lendirme sisteminin sa¤layaca¤› yararlar k›saca flöyle özetlenebilir:

•Ö¤rencilerin ne bildi¤ini, ne anlad›¤›n›, ne yapabildi¤ini ve ne yapabilece¤ini belirlememize yard›mc› olur.

•Ö¤rencilerin bireysel veya geliflim düzeylerindeki farkl›l›kla- r›n› gösterir.

•Gelecekteki ö¤renme yaflant›lar›n› planlamaya yard›mc› olur.

•Belli bir sürede ö¤rencilerin ulaflmas› beklenen standartlar- dan ne kadar›na ulaflt›klar›n› belirlemeye imkân tan›r.

•Ö¤rencilerin daha iyi ö¤renebilmelerinin ve ö¤rendiklerini ya- flamlar›nda daha verimli veya anlaml› kullanabilmelerinin nas›l sa¤lanaca¤›n› belirlememizi kolaylaflt›r›r.

•De¤erlendirme sonuçlar› paylafl›ld›¤› taktirde ö¤retmenlere, yöneticilere, di¤er okul çal›flanlar›na, ö¤rencilere ve velilere ö¤- rencinin ö¤renme süreci hakk›nda bilgi sa¤lar.

• Ö¤rencilerin ö¤renmede zorland›¤› noktalar›, ö¤rencilerin zay›f yönlerini, ö¤renme eksiklerini veya yanl›fllar›n› tespit etmeyi sa¤layabilir.

• Ö¤renme güçlü¤ü çeken ve baz› becerilerden yoksun olan veya ö¤renme kapasitesi ve becerileri yüksek olan ö¤rencileri tespit etmede önemli bir rol oynar.

•Ö¤retmenlerin yeterlilik ölçülerinden ne kadar›n› sa¤layabil- diklerini, ö¤renme ö¤retme sürecinde kulland›klar› ö¤renme yak- lafl›mlar› veya yöntem ve teknikleri konusunda ne derecede bilgi- ye sahip olduklar›n› görmelerini sa¤lar.

E¤itim sisteminin geliflimi ve sürekli kendini yenilemesi ancak, uygun ölçme ve de¤erlendirme yöntemlerinin kullan›lmas› ile mümkündür. Bu çerçevede ölçme ve de¤erlendirme ö¤rencinin, ö¤retmenin, velinin, okul idarecilerinin ve e¤itim sistemindeki tüm ifl görenlerin baflar›s›n› de¤erlendirir, sorunlar›n› izler ve aksakl›k- larla ilgili gerekli önlemlerin al›nmas›na katk› sa¤lar. Bu sürecin iyi ifllemesi için uygun olan ölçme ve de¤erlendirme teknik ve araç- lar› kitab›m›zda verilmeye çal›fl›lm›flt›r.

Yeni e¤itim yaklafl›mlar› ö¤renme sürecinde ö¤rencinin aktif olmas› ve yaflayarak ö¤renmesi gerekti¤ine vurgu yaparken de-

¤erlendirme sürecinde de aktif olmas› gerekti¤ini belirtmektedir.

Etkinlikler konusunda ö¤rencilere sa¤lanan kat›l›m flans›, ölçme ve de¤erlendirme ifllemlerine kat›lmas› için de verilmelidir. Ölçme ve de¤erlendirme sürecinde kullan›lacak ölçütlerin ö¤rencilerle belirlenmesi, ö¤rencilerin kendi geliflimlerini görme, kendilerini gelifltirme ve kendilerini de¤erlendirme konusunda beceri kazan- malar›na olanak verir. Bu yaklafl›mla hem ö¤retmen hem de ö¤- rencinin ölçme ve de¤erlendirme sürecini bir ö¤renme arac› ola- rak kullanabilmesi mümkün olacakt›r.

Kitab›m›z, dayand›¤› yap›land›rmac› e¤itim yaklafl›m›n› çoklu yetenek kuram›yla destekleyen anlay›fla ba¤l› olarak ürün ve sü- reç de¤erlendirme yaklafl›mlar› birlikte kullan›lacak bir yap›da oluflturulmufltur. Etkinliklerin süreç, ö¤renci ürünlerinin ise hem süreç hem de ürün de¤erlendirme araç ve teknikleri ile de¤erlen- dirilmesi önerilmifltir.

Ürün de¤erlendirme, ö¤retim sürecini fazla dikkate almadan ö¤rencinin ö¤renme ürünlerinin de¤erlendirilmesi anlam›n› tafl›- maktad›r. Süreç de¤erlendirme ise ö¤rencinin bir çal›flmay› nas›l gerçeklefltirdi¤inin, bulundu¤u baflar› düzeyine nas›l ulaflt›¤›n›n, ö¤renme sürecinde uymas› gereken kurallara ne derece uydu¤u- nun, üstlendi¤i görevlerden ne kadar›n› yerine getirdi¤inin, bu sü- reçte kullan›lan yöntemlerden hangilerinin ifle yarad›¤› veya yara- mad›¤›n›n ö¤retmen, ö¤renci ve veliler taraf›ndan belirlenmesini sa¤lar. Süreç de¤erlendirme yaklafl›m›n› uygulamak ö¤rencilerin, ö¤renme ve ö¤rendiklerini de¤erlendirmeleri konusunda sorumlu- luk alma becerilerini gelifltirir. Böylece neleri ö¤renmesi gerekti¤i- ne ve ö¤rendiklerini nas›l de¤erlendirece¤ine karar veren bir bi- rey, kendi davran›fllar›ndan sorumlu olmay› ö¤renebilir.

Kitab›m›zda kullan›lan ölçekler kazan›mlara ve kazan›mlarla ilgili etkinliklere dayal› olarak gelifltirilmifltir. Kitab›m›zdaki ölçekle- rin öneri niteli¤i tafl›d›¤› söylenebilir. Do¤al olarak çeflitli etkinlik- ler düzenleyen ö¤retmenlerimizin ölçekleri yap›sal olarak de¤ifltir- meye veya uygun olmayan ölçütleri ç›kar›p, gerekli gördükleri öl-

çütleri eklemeye haklar›, hatta zorunluluklar› vard›r. Bu nedenle kitaplar›m›zda ve özellikle ö¤retmen kitab› ekinde verilen ölçek- lerde gerekli görülen de¤ifliklikleri yapman›z ölçme ve de¤erlen- dirmenin do¤ru yap›lmas› bak›m›ndan yararl› olabilir. Ayr›ca ki- taptaki ölçeklerin oldu¤u gibi kullan›lmas› durumunda, ölçeklerin yönergesine uygun hareket edilmesi ölçme ve de¤erlendirme sü- recini kolaylaflt›rabilir.

Ölçme ve de¤erlendirme amac›yla kullan›labilecek araçlar›n özellikleri k›saca afla¤›da özetlenmeye çal›fl›lm›flt›r:

Yaz›l› s›navlar: Özellikle ö¤rencilerin özgün ve yarat›c› dü- flünce gücünü, yaz›l› anlat›m becerisini, bilgiyi örgütleme yetene-

¤ini, düflüncelerin iç ve d›fl tutarl›¤›n› de¤erlendirme becerilerini, ilgi ve tutumlar›n› ölçmede kullan›fll› araçlard›r.

Do¤ru yanl›fl testleri: Do¤ru yanl›fl testlerini puanlama, hem kolayd›r hem objektiftir. Madde yap›s› basit olmas›na ra¤men bu testlerin çeflitli düzeylerde kazan›mlar› ölçebildi¤i söylenir. Bu test- ler, ö¤renme eksiklerini belirlemeye ve tan› koymaya elveriflli de-

¤ildir. Örne¤in, yanl›fl olarak verilmifl bir ifadeyi yanl›fl diye iflaretle- yen bir ö¤rencinin, ifadenin do¤rusunu bilip bilmedi¤inin kan›t› yok- tur. Bu nedenle ö¤rencilere geri bildirim mutlaka verilmelidir.

Ödev ve projeler: Ö¤rencilerin konular› ders d›fl›nda araflt›r- mas›, inceleme sonucunu rapor hâlinde yazabilmesi; araflt›rma, ba¤›ms›z çal›flma, yarat›c› düflünme, farkl› kaynaklar kullanabil- me, yard›m alma becerileri gibi çeflitli becerilerin gelifltirilmesi ve ölçülmesi amac›yla kullan›lan araçlard›r. Bu tür uygulamalar, iyi bir kendi kendine ö¤renme yöntemidir. Puan verilmedi¤i zaman yeter- li etkiyi gösterememe riski oldu¤u için puan verilmeli ama nota ka- t›lacak a¤›rl›¤› düflük olmal›d›r. Özellikle grup ödevleri; bilgiyi pay- laflma, görev alma, yard›mlaflma, dayan›flma, sorumluluk alma, elefltiri ve öz elefltiri yapma, empatik düflünme, hesap verme vb.

davran›fllar›n gelifltirilmesi ve ölçülmesi için uygundur. Ödev ve proje çal›flmalar›nda her ö¤renciye ya da gruba farkl› konu veya sorular verme, konular› ö¤rencilerin ilgilerine göre da¤›tma veya kendilerinin seçmelerine izin verme, ö¤rencilerin üstesinden gele- bilecekleri güçlükte konular seçme, yararlan›labilecek muhtemel kaynaklar, bunlar›n bulunabilece¤i yerleri ve kapsamlar›n› aç›kça belirtme, çal›flman›n ö¤rencinin kendisi taraf›ndan yap›l›p yap›l- mad›¤›n› kontrol etme gibi ilkelere özen gösterilmelidir.

K›sa cevapl› testler: Bir kelime, bir rakam, bir cümle veya k›- sa bir liste ile cevapland›r›labilecek sorulardan oluflan testlerdir.

Puanlama kolay ve objektiftir. Her e¤itim düzeyine uygun düflen s›nav tipidir. Her yafltaki ö¤renciye uygulanabilir.

Sözlü s›navlar: Özellikle konuflma becerileri, sözlü anlat›m gücü gibi özellikleri ölçmede kullan›lmas› gereken araçlard›r. S›- nav yapanla cevaplay›c› aras›nda di¤er s›navlara göre daha faz- la etkileflim vard›r.

Çoktan seçmeli testler: Cevaplay›c›n›n cevab›n› birtak›m se- çenekler aras›ndan seçerek vermesini gerektiren testlerdir. Çok- tan seçmeli bir soruda; do¤ru seçene¤e do¤ru cevap, yanl›fl se- çeneklere ise çeldirici ad› verilir. Çeldiriciler, do¤ru cevab› bilme- yenlerin akl›n› çelmek, onlar› yan›ltmak amac›yla yaz›lm›fl, do¤ru olmayan seçeneklerdir. Yap›land›r›lm›fl oldu¤undan yarat›c›l›k gi- bi davran›fllar› ölçemez. Puanlama objektif ve kolayd›r.

belli bir aç›klamaya göre efllefltirilmesini gerektiren sorulard›r.

“Kim, ne, nerede” gibi sorular›n cevab›n› oluflturan olgusal bilgile- rin ölçülmesinde daha kullan›fll›d›r.

Ö¤renci ürün dosyas› (portfolyo): Ö¤rencilerin ö¤renme alan› (ünite), ö¤retim dönemi veya ö¤retim y›l› boyunca yapt›kla- r› çal›flmalar›n belirlenmifl ölçütlere göre organize edilmifl bir ko- leksiyonu olan ö¤renci ürün (seçki) dosyalar›, ö¤rencinin ö¤ren- me alanlar›nda yapt›¤› çal›flmalar›n sistematik, amaçl› ve anlam- l› bir bütünü olarak görülebilir. Ö¤renci ürün dosyalar›n›n kullan›m amac›na göre içeri¤i de de¤iflir. Ö¤renci ürün dosyalar›; sergile- me, de¤erlendirme ve yönlendirme amaçl› kullan›labilir. Ö¤renci ürün dosyas› ö¤rencilerin çal›flmalar›n›, harcad›klar› çabay› ve geliflmelerini gösterebilir. Ö¤rencinin çal›flmalar›n›, çabalar›n› ve geliflimini, velisinin, ö¤retmenlerinin ve di¤er ilgililerin izlemesini kolaylaflt›r›r.

Ö¤renci ürün dosyalar›, ö¤rencinin öz disiplin ve sorumluluk bilincini gelifltirmek, ö¤rencilere kendini de¤erlendirme becerisi kazand›rmak, ürün de¤erlendirme araçlar›n›n yan›nda süreç de-

¤erlendirme araçlar›n›n da kullan›lmas›na olanak tan›mak, ö¤ren- cinin geliflimini izleyebilmek, ö¤rencinin gelecekteki ö¤renmeleri- ne yol göstermek, ö¤rencilerin yeteneklerini göstermelerine ve il- gi alanlar›n› gelifltirmelerine f›rsat vermek, ö¤rencilerin birbirlerine yard›mc› olmalar›n› kolaylaflt›rmak, ö¤retmene ö¤renciyi tüm yön- leriyle tan›ma olana¤› vermek, aile ve ö¤renci aras›nda iletiflimi güçlendirmek, ö¤rencinin bir bütün olarak de¤erlendirilmesini ko- laylaflt›rmak amaçlar›na hizmet eder.

Bunun için ö¤renci ürün dosyalar›na; ö¤rencilerin dosyay› ha- z›rlarken neleri, nas›l yapacaklar›n› ve yapt›klar›n›n hangi ölçütle- re göre de¤erlendirilece¤ini belirten bir yönerge, araflt›rma rapor- lar›, çal›flmalarla ilgili foto¤raflar, resimler, video ve ses kay›tlar›, grup çal›flmas› de¤erlendirme sonuçlar›, ö¤rencilerin mektuplar›

veya günlükleri, ö¤rencilerin kendilerini de¤erlendirme sonuçlar›, ö¤rencilerin seçti¤i çal›flmalar, ö¤rencileri de¤erlendirmede, tan›- mada ve yönlendirmede kullan›lan di¤er araçlardan elde edilen sonuçlar eklenebilir.

Ö¤renci ürün dosyas› oluflturulurken çeflitlili¤i sa¤lamak için farkl› çal›flmalardan örnekler seçilir. Bunun için ö¤rencinin yapt›-

¤› en iyi çal›flmalar›, ö¤rencinin yeni ö¤renmeleri ile ilgili çal›flma- lar›, ö¤rencinin sevmedi¤i çal›flmalar›, ö¤rencinin sevdi¤i ve övündü¤ü çal›flmalar›, ö¤retmenin, akranlar›n ve velinin seçti¤i çal›flmalar› de¤erlendirilebilir. Ürün dosyas› oluflturma sürecinde ö¤retmen ö¤rencilere rehberlik etmeli, ürün dosyas›n›n kapsam›- n›n ne olaca¤› konusunda onlara yol göstermeli, ürün dosyas›na çal›flma seçerken ö¤rencinin sorumluluk almas›na ve karar ver- mesine yard›mc› olmal›, ürün dosyas› içindeki çal›flmalar›n hangi ölçütlere göre de¤erlendirilece¤ini ö¤rencilerle belirlemeli, ürün dosyas› içindeki çal›flmalar› de¤erlendirme ölçütlerini aç›k ve an- lafl›l›r bir biçimde paydafllara bildirmeli ve ürün dosyas›n›n ö¤ren- cileri karfl›laflt›rmak yerine onlar› tan›mak için kullan›lmas›n› sa¤- lamal›d›r.

mans› tan›mlayan herhangi bir çal›flman›n puanlanmas› için ge- lifltirilmifl ölçütleri içerir. Dereceleme ölçekleri, etkinli¤in tamam›- n›n ya da bölümlerinin nas›l puanlanaca¤›n›n ana hatlar›yla gös- terilmesidir.

Aç›k uçlu sorular: Ö¤renciyi düflünmeye yöneltmesi nedeniy- le özellikle süreç de¤erlendirmede çok kullan›lan ölçme araçlar›n- dand›r. Aç›k uçlu sorular, ö¤rencileri tan›mak, düflündürmek, ön bilgilerini hat›rlamalar›n›, tahmin etmelerini, bildiklerini organize et- melerini sa¤lamak gibi çok say›da amaca hizmet edebilir.

Görüflme (mülakat): Belli bir amaçla yüz yüze gelen iki veya daha fazla kiflinin, sözel ve sözel olmayan iletiflim araç ve teknik- leri kullanmak suretiyle oluflturduklar› etkileflimdir. Daha çok, ken- dini ifade edebilme becerisi ve biliflsel süreçler üzerinde durulur.

Bu teknik, ö¤rencilerin konular› nas›l ya da hangi düzeyde anla- d›klar›n›n de¤erlendirilmesinde kullan›labilir. Bu amaçlarla yap›- lan ö¤renci görüflmelerinde, “Bu olay› farkl› bir yolla aç›klayabilir misin? Bu çal›flmay› tekrar etseydin neleri de¤ifltirmek isterdin?

Konuyla ilgili kendi yaflam›ndan örnek verebilir misin? Arkadaflla- r›na konuyu daha iyi ö¤renmeleri için neler önerirsin?” gibi soru- lar sorulabilir.

Gözlem: Bir kimsenin di¤er bireyler, olaylar, bireylerin ortaya ç›kard›¤› ürünler veya bu ürünleri ortaya ç›karma süreci hakk›n- da, duyu organlar› yolu ile bilgi edinme tekni¤idir. Gözlem verile- rinin geçerlik ve güvenirli¤i oldukça zay›ft›r. Gözlemcinin tutumla- r› de¤er yarg›lar›, inançlar›, bilincinde oldu¤u veya olmad›¤› ihti- yaçlar›, beklentileri gözlem sonuçlar›n› etkiler. Özellikle ö¤rencile- rin, çeflitli s›n›f içi tart›flmalara, grup çal›flmalar›na ve tart›flmala- r›na kat›l›mlar›n›, ö¤renme görevleri ile ilgili harcad›klar› çabay›, ö¤retmenin sundu¤u ö¤retim materyallerine gösterdi¤i tepkiyi, düflüncesini savunmada kan›t kullanma becerisini vb. gözlemek mümkündür.

Öz de¤erlendirme (kendini de¤erlendirme): Belli bir konuda bireyin kendini de¤erlendirmesine öz de¤erlendirme denir. Öz de-

¤erlendirme, ö¤rencilerin okulda yapt›klar› çal›flmalar›, nas›l düflün- düklerini ve nas›l yapt›klar›n› de¤erlendirmeleridir. Bu da ö¤rencile- re güçlü ve zay›f yönlerini görme f›rsat› verir. Ö¤rencilerin de¤iflik durumlarda davran›fllar›n› kontrol alt›na almalar›n› sa¤lar.

Öz de¤erlendirmenin olumsuz yönlerine de dikkat etmek gere- kir. ‹nsanlar›n genellikle kendi performanslar›n› de¤erlendirirken yanl› davranma olas›l›klar› göz ard› edilmemelidir. Bu çerçevede ö¤rencilere puanlama ile ilgili bilgi vermek yerine niteliksel kav- ramlar›n verilmesi uygun olabilir. Örne¤in, 3, 2 ve 1 puan verile- ce¤i bildirilmeden “Yeterliyim”, “K›smen yeterliyim” ve “Yetersi- zim” derecelerinden faydalan›labilir.

Akran de¤erlendirme: S›n›f içinde ö¤renciler taraf›ndan yap›- lan çal›flmayla ilgili olarak ö¤rencilerin birbirini de¤erlendirmesi anlam›na gelmektedir. Ö¤rencilerin de¤erlendirme sürecine kat›- l›m› ve onlar›n kendi yapt›klar› ifller için yarg›lar›n› gelifltirme ama- c› gütmektedir. Bu amaçla de¤erlendirme ölçütleri ö¤rencilerle tart›fl›larak kararlaflt›r›labilir.

Ö⁄RETMEN KILAVUZ K‹TABININ KURGUSU

111

DÜN,

BUGÜN,

YARIN OKUL

HEYECANIM

17

BENİM EŞSİZ YUVAM

56

16

Baflkalar›yla iliflkilerimizde duygular›m›z› neden kontrol alt›nda tut- mam›z gerekti¤ini tart›fl›n›z.

Günlük yaflam›n›zda sizi nelerin mutlu etti¤ine örnekler veriniz.

Böyle durumlarda çevrenizdekilere nas›l davrand›¤›n›z› aç›klay›n›z.

Resimdeki ö¤renciler ne yap›yorlar? Ö¤retmen- lerine karfl› duygular›n› nas›l ifade ediyorlar?

Bir olay ya da konu hakk›nda düflüncelerimiz vard›r. Bu düflüncelerimiz bilgilerimize dayan›r. K›fl mevsimi hakk›nda düflüncelerinizi söyleyiniz.

Resimdeki çocuklar›n o anda neler hissettiklerini tart›fl›n›z.

Duygular›m›z› mutluluk, sevinç, heyecan, korku gibi kelimelerle ifa- de ederiz. Resimdeki çocuklar›n duygular› bu kelimelerden hangileriyle aç›klanabilir?

Resimdeki ö¤renciler, bayram haz›rl›klar› s›ras›n- da Atatürk büstünü süsle- meyi üstlenmifller. Biri, di-

¤er arkadafl›n› bu ifle kar›fl- t›rmak istemiyor.

Sizce arkadafl› bu dav- ran›fla k›z›yor mu? Bu duy- gusunu kontrol alt›na ala- bilmifl mi? Tart›fl›n›z.

Korktu¤unuzda, k›zd›¤›n›zda, öfkelendi¤inizde nas›l davran›rs›n›z?

Bu tür duygular›n›z› kontrol etmek için neler yap›yorsunuz?

Düşüncelerimiz ve Duygularımız

Sayfa 16 Bu davran›fl›n hiç

do¤ru de¤il. Birlikte daha iyi yapabiliriz.

Tek bafl›ma dü- zenleyebilirim.

Çok güzel oldu. K›zak kay- may›p benimle kardan adam yapt›¤›n için çok mutluyum.

Teflekkürler.

O K U L H E Y E C A N I M

Etkinlik

Duygu ve Düşüncelere Saygılı Olma Ö¤rencilerinizi 4 - 5 kiflilik gruplara ay›r›n›z. “Ar- kadafllar›n›zla iliflkilerinizde duygu ve düflünceleri- nizi onlara nas›l iletirsiniz? Duygu ve düflüncelerini- ze önem verilmedi¤inde ne hisseder, nas›l davra- n›rs›n›z?” sorular›n› her gruba konu olarak veriniz.

Grup üyeleri, sorular› aralar›nda tart›fl›p ortak düflüncelerini yazs›nlar. Örnekleme yaps›nlar. 20 dk. sonra grup sözcüleri yazd›klar›n› okusunlar.

Daha sonra gruplar düflüncelerinin benzer ve farkl› yanlar›n› konuflarak kiflilerin duygular›n›; sev- gi, bar›fl ve hoflgörü içinde karfl›s›ndakine uygun biçimde ifade etmenin yollar›n› belirlesinler. Etkinli-

¤in sonucunda ö¤rencilerinizin arkadafllar›yla ve baflkalar›yla iliflkilerinde duygular›n› uygun flekilde ifade etmelerinin önemini kavramalar› beklenir.

[!]

Kavramlar : sevgi, bar›fl

Kiflisel nitelikler : Sevgi, bar›fl ve hoflgörü üzerinde durulacakt›r.

Æ

Girifl

S›n›fa girerken yüzünüze çok üzgün bir ifade tak›n›n›z. Ö¤rencileri- niz, neden üzgün oldu¤unuzu sormazlarsa “Çocuklar üzgün oldu¤umu siz sorma- d›n›z, bari ben anlatay›m.” diyerek söze bafllayabilirsiniz.

Yak›n bir arkadafl›n›z›n size yanl›fl davrand›¤›n›, bu nedenle tart›flt›¤›n›z›, yapt›-

¤›n›n yanl›fl oldu¤unu ve bunun tekrar olmas› hâlinde arkadafll›¤›n›z› bitirece¤inizi söyleyerek onu uyard›¤›n›z› ö¤rencilere aç›klay›n›z. Sonra onlar›n böyle durumlar- da arkadafllar›na nas›l davrand›klar›n› sorunuz.

R1’i inceletiniz. ‹lgili soruyu yönelterek sevgi, sayg› üzerinde konuflmalar›n›, duygular›n› ifade etmelerini sa¤lay›n›z.

Düşüncelerimiz ve Duygularımız

R2’yi inceletiniz. Ö¤rencilere, resimdeki çocuklar›n ne tür duygular ya- flad›klar›n› ve bu duygular›n nedenlerini sorunuz. Düflüncelerini aç›klamalar›n› is- teyiniz. K›fl mevsiminin nas›l heyecan, korku ve üzüntü kayna¤› olabilece¤ini so- runuz. Bu konuda an›s› ya da bilgisi olanlar› konuflturunuz.

“Bir olay, bir konu hakk›nda hissettiklerimizin duygular›m›z oldu¤unu; bunu se- vinç, heyecan, korku, k›zg›nl›k, üzüntü gibi sözcüklerle ifade etti¤imizi belirterek

“Seni gördü¤üme çok sevindim.”, “Silgimi kaybedince çok üzüldüm.” gibi cümlele- rin bu duruma örnek oldu¤unu söyleyiniz.

R3’ü inceletiniz. Hangi ö¤rencinin k›zg›n olabilece¤ini ve bu ö¤rencinin duygu- sunu kontrol alt›na al›p alamad›¤›n› belirlemelerini isteyiniz.

Afla¤›daki sorular› yönelterek “duygu yönetimi ve iletiflim becerilerini” (k›zg›n- l›k öfke vb. duygular› yaflad›klar›nda davran›fllar›n› kontrol alt›na alabilme) kazan- ma ve gelifltirmelerine yard›mc› olunuz:

• Arkadafllar›n›z›n ve di¤er insanlar›n duygu ve düflüncelerine de¤er verir mi- siniz? Bunu, onlara nas›l belli edersiniz?

• Sevgi, bar›fl, dostluk sözcükleri sizin için ne anlam tafl›yor?

• Zaman zaman duygular›n›z› kontrol etme gere¤i duyar m›s›n›z? Bunun için neler yapars›n›z?

Ö¤rencilerden arkadafllar›yla veya aile bireyleriyle yaflad›klar› ve öfkelendikle- ri bir olay› anlatmalar›n› isteyiniz. Olay karfl›s›nda ne yapt›klar›n› duygular›n› na-

s›l ifade ettiklerini aç›klas›nlar. Olay flimdi olsay- d› öfkelerini kontrol alt›na almak için neler yapa- bileceklerini belirtsinler. Bu sunumlar›n› sözlü su- num ölçe¤i ile de¤erlendiriniz.

1

2

3

22

Sayfa 27 ÖÇK Sayfas›

Mavi kutudaki de¤erlendirme çal›flmalar›- n› yapt›r›n›z.

Önerilen süre: 2 ders saati

ÖÇK, s. 16’daki etkinlikleri yapt›r›n›z.

Mutluluk, korku, k›zg›nl›k ve üzüntü duygular› üzerinde durulacakt›r.

Tema Kazan›m›

A.3.5. Arkadafllar›yla ve baflkalar›yla iliflkilerinde duygular›n› uygun biçimde ifade eder.

Di¤er Derslerle ‹liflkilendirme



A.3.5 numaral› kazan›m için Türkçe dersi Konuflma ö¤renme alan›: Kendini

Sözlü Olarak ‹fade Etme 14. Duygu, düflünce ve hayallerini sözlü olarak ifade eder.

Ara Disiplin Kazan›mlar›

Özel E¤itim 9. K›zg›nl›k, öfke vb. davran›fllar› kontrol edebilme becerisi

gelifltirir.

Becerilerle ‹liflkilendirme

Öz Yönetim (Duygu Yönetimi) becerisini gelifltirmeye yöneliktir.

‹letiflim becerisini gelifltirmeye yöneliktir.

Yöntem ve Teknikler: görsel okuma, soru - cevap, tart›flma, beyin f›rt›nas›, gözlem, hat›rlama

Ölçme ve De¤erlendirme Sözlü Sunum ÖKK, s. 171 ÖÇK, s. 16

TEMALAR

Okul Heyecan›m Benim Eflsiz Yuvam Dün, Bugün, Yar›n

Ö¤renme süreci içerisinde planlanm›fl ve düzenlenmifl yaflant›lar sayesinde ö¤renci- de görülmesi beklenen bilgi, beceri, tutum ve de¤erleri ifade eden tema kazan›m›

Ders Kitab› sayfa- s›n›n görüntüsü

Ana disiplinlerle aç›k ve kapsay›c›

biçimde örtüflen ara disiplinler ve kazan›mlar›

Ö¤rencilerin ön bilgilerini ortaya ç›kar- mak, dikkatlerini çekmek ve onlar› konuya yönlendirmek amac›yla yap›lan girifl

‹flleniflte dikkat edilmesi, üzerinde durulmas› gereken noktalar

Ö¤renme sürecinde ö¤rencilerce kazan›lmas›

ve gelifltirilmesi gereken nitelikler

Kazan›mlar›n gerçeklefltirilebilmesi için gerekli yönlendirme ve aç›klamalar›n bulundu¤u, Ders Kitab›’ndaki ders iflleme sürecinin yer ald›¤› bölüm

107 107 Bilgisayar günlük hayat›m›zda hangi amaçlarla kullan›lmaktad›r?

Örnekler veriniz. Bu bilgileri hangi kaynaklardan sa¤lad›n›z?

Çocu¤un bilgisayar› hangi amaçla kulland›¤›n› belirtiniz.

Çevrenizde kimler, hangi ifllerde bilgisayar kul- lan›yor?

Resimdeki çocuk, ‹nternet’e girmifl olabilir mi?

Bilgisayarla arkadafllar›n›za mektup gönderebilir misiniz?

Çevrenizdeki kifliler günlük yaflamlar›nda bilgi edinmek için ne tür bilgi ve iletiflim teknolojilerden yararlan›yorlar? Tart›fl›n›z.

Kitap, dergi, gazete, radyo, televizyon ve bilgisayar gibi bilgi ve ile- tiflim teknolojilerinin günlük hayat›m›zdaki önemini araflt›r›n›z. Bunun için farkl› mesleklerden insanlarla görüflebilir ya da mesleki dergileri inceleyebilirsiniz. Araflt›rma sonuçlar›n›z› s›n›fta arkadafllar›n›za bil- gisayardan sunabilirsiniz. Toplad›¤›n›z bilgileri resim, flekil, tablo, gra- fik ve sembol kullanarak görsellefltirebilirsiniz. Konuyla ilgili duygu ve düflüncelerinizi drama, müzik, oyun gibi yollarla aktarabilirsiniz.

Hangi Amaçla Kullanıyoruz?

Sayfa 98

Çeflitli amaçlar için kullan›lan bilgisayar, günlük yaflant›m›z›n bir parças› hâline gel- mifltir. Resimlerde bilgisayar›n günlük kul- lan›m amaçlar›ndan baz›lar› gösterilmifltir.

‹nceleyiniz.

Girifl Ö Önerilen süre: 2 ders saati

Kavram : bilgisayar

1

2

3

4

Araç ve gereç : Bilgisayarlar›n kullan›m alanlar›yla ilgili gazete ve dergi ha- berleri

C.3.20. Bilgi ve iletiflim teknolojilerinin günlük yaflam›m›zda hangi amaçlarla kullan›ld›¤› hakk›nda bilgi toplar ve s›n›fta sunar.

Becerilerle ‹liflkilendirme

Bilgi Teknolojilerini Kullanma becerisini gelifltirmeye yöneliktir.

Türkçeyi Do¤ru, Etkili ve Güzel Kullanma becerisini gelifltirmeye yöne-

liktir.

Di¤er Derslerle ‹liflkilendirme



C.3.20 numaral› kazan›m için Türkçe dersi Görsel Okuma ve Görsel Su-

nu ö¤renme alan›: Görsel Sunu 9. Bilgi, duygu ve düflüncelerini sunmak ama- c›yla biliflim teknolojilerinden yararlan›r.

Yöntem ve Teknikler: görsel okuma, soru - cevap, tart›flma, gözlem, arafl- t›rma

137 Ö¤rencilerinizden, C temas›n›n bafllad›¤› yerden kitab›n sayfalar›n› tek tek in

celemelerini ve hangi kavram›n nerede geçti¤ini belirlemelerini isteyiniz.

Kavramlar› tek tek ele al›n›z. Anlamlar›n› sorarak temayla ilgili temel kavram- lar› tan›ma becerisi gelifltirmelerine yard›mc› olunuz. Sözlük anlam›n› da okuta- rak söylenilenlerle karfl›laflt›rmalar yapt›r›n›z.

Her kavramla ilgili cümle kurdurup tahtaya ve defterlerine yazd›r›n›z.

Listelenen cümlelerden yararlanarak her ö¤rencinin bir öykü yazmas›n› iste- yiniz. Yaz›lanlar› tek tek okutunuz. S›n›f›n belirledi¤i en güzel üç öyküyü s›n›f pa- nosuna as›n›z.

Bu öykülerle ilgili olarak resim yapmalar›n› isteyiniz. Seçilen resimleri de öy- külerin yan›na as›n›z.

Etkinlik

Kavramları Tanımlayalım

Ö¤rencilerinize, Ders Kitab›’ndaki tema kavramlar›n›n listesini veriniz. Her bir kavram›n onlara ne ifade etti¤ini istedikleri yöntemle aç›klamalar›n› söyleyiniz. ‹s- tedikleri kavram› istedikleri bir yöntemle aç›klayabileceklerini belirtiniz. Kavramla- r›n do¤ru alg›lan›p alg›lanmad›¤›n› kontrol ediniz.

Sayfa 139 ÖÇK Sayfas›

Mavi kutuda yer alan de¤erlendirme çal›flmalar›n› yapt›r›n›z.

ÖÇK, s. 105’teki etkinlikleri yapt›r›n›z.

Notlar

Ölçme ve De¤erlendirme Ürün Dosyas› (Tümel De¤erlendirme) ÖKK, s. 181 - 183

26

O K U L H E Y E C A N I M

12

Okul çantan›zda neler bulunduruyorsunuz? ...

...

...

Okula haz›rl›kl› geldi¤inizde kendinizi nas›l his- sediyorsunuz? ...

...

...

Ders s›ras›nda gerekli olan arac›, çantan›zda bu- lamazsan›z ne hissedersiniz? ...

...

...

Ödevinizi evde unutursan›z ders s›ras›nda ne- ler yaflars›n›z? ...

...

...

Afla¤›daki sorular› cevapland›r›n›z.

Okula Her Zaman Hazırım

ÖLÇÜTLER Çantam› akflamdan ders program›na uygun olarak haz›rlar›m.

Ö¤retmenimin verdi¤i ödevleri zaman›nda yapar›m.

Evden ç›kmadan ders araç ve gereçlerimi, çantam›

kontrol ederim.

Okula temiz, düzenli ve haz›rl›kl› gelirim.

Evet (2)

Hay›r (1) Öz De¤erlendirme Ölçe¤i

Not: Öz de¤erlendirme ölçekleri, ö¤retmeniniz taraf›ndan de¤erlendirilecektir.

Okula haz›rl›kl› m›s›n›z? Uygun gördü¤ünüz sütunu iflaretleyiniz.

O K U L H E Y E C A N I M

13 En iyi yapabildi¤im fley:

En sevdi¤im spor:

En sevdi¤im yemek:

Ten rengim:

Saç rengim:

Boyum:

Arkadafllar›n›zla benzer ve farkl› yönlerinizi karfl›laflt›r›n›z. Belir- ledi¤iniz farkl›l›klar, arkadafl olman›z› niçin engellemez?

Ben

ÖLÇÜTLER Arkadafllar›m›n fiziksel özelliklerini sayabilirim.

Arkadafllar›m›n benden farkl› yeteneklerini söyleyebilirim.

Arkadafllar›m›n hoflland›¤› fleyleri söyleyebilirim.

Arkadafllar›m›n güçlü ve zay›f yanlar›n› söyleyebilirim.

Arkadafllar›m›n farkl› konulara ilgi duyduklar›n› biliyorum.

Arkadafllar›m›n fiziksel ve kiflisel özelliklerine sayg› duymam gerekti¤ini biliyorum.

Evet (2) Hay›r

(1) Yak›n arkadafllar›n›z› ne kadar tan›yorsunuz? Uygun sütunu iflaret- leyiniz.

...

...

Öz De¤erlendirme Ölçe¤i Ad›m:

Soyad›m:

Göz rengim:

En iyi yapabildi¤i fley:

En sevdi¤i spor:

En sevdi¤i yemek:

Ten rengi:

Saç rengi:

Boyu:

Arkadafl›m

Ad›:

Soyad›:

Göz rengi:

Birbirimize Benzemeyiz

O K U L H E Y E C A N I M

14 Arkadafllar›m›n eflyalar›n› kullanmadan önce onlardan izin al›r›m.

Arkadafllar›m›n kabul edilebilir önerilerine

“evet” derim Arkadafllar›ma karfl› do¤ru ve dürüst olurum.

Arkadafllar›ma kibar davran›r, güzel ifade- ler kullan›r›m.

Arkadafllar›ma sevgi ve sayg› gösteririm.

Arkadafllar›mla iyi geçinirim.

Arkadafllar›m›n hatalar›n› kendilerine söy- lerim.

Her zaman (3) Bazen

(2) Hiçbir zaman (1) ÖLÇÜTLER

Öz De¤erlendirme Ölçe¤i Arkadafllar›n›zla iliflkilerinizde nelere dikkat ediyorsunuz? Uygun gör- dü¤ünüz sütunu iflaretleyiniz.

...

...

...

...

...

...

...

...

...

Arkadafl edinirken, oyun arkadafl› seçerken onlar›n ne gibi özellikle- re sahip olmas›n› istersiniz? Yaz›n›z.

Arkadaş Seçimi

O K U L H E Y E C A N I M

15 Ö¤retmenlerinizle iyi iletiflim kurabilmek için nas›l davranmal›s›n›z?

Ö¤retmenlerinizle ve arkadafllar›n›zla iletiflim kurarken nelere dik- kat ediyorsunuz? Uygun sütunu iflaretleyiniz.

ÖLÇÜTLER Öz De¤erlendirme Ölçe¤i Arkadafllar›n›zla iletiflim kurarken yap›lmamas› gereken davran›fllar nelerdir? Yaz›n›z.

Ö¤retmenimiz konuflurken Ö¤retmenimizden söz isterken Ö¤retmenimiz ders anlat›rken Ö¤retmenimizi yolda gördü¤ümüzde

Yapman›z gereken davran›fl

Onlar›n sözünü kesmiyorum.

‹zin alarak konufluyorum.

Ö¤retmenimi dikkatle dinliyorum.

Arkadafllar›mla nazik konufluyorum.

Arkadafllar›m konuflurken onlar› dinliyorum.

Grup çal›flmalar›nda ve oyunlarda arkadafllar›m›n önerilerini dinliyorum.

Konuflmalar›mda “lütfen, teflekkür ederim, günay- d›n, iyi günler, baflar›lar, iyi dersler, iyi akflamlar, geçmifl olsun” gibi ifadeler kullan›yorum.

.. . . . . . . . . .

Okulda İletişim

Her zaman (3) Bazen

(2) Hiçbir zaman (1)

Ö ¤ r e n c i Ç a l › fl m a K i t a b › S a y f a l a r › Ö ¤ r e n c i Ç a l › fl m a K i t a b › S a y f a l a r › (12 - 19)(12 - 19)

Ö¤renme ö¤retim sürecini ve sonucunu izlemeye yönelik olarak iflleniflte gerçeklefl- tirilecek ölçme ve de¤erlendirme bilgileri

Kazan›m›n edinilmesinde üzerinde durulacak kavramlar

Etkinliklerde yararlan›lacak araç ve gereçler

Kazan›m›n edinilmesinde yararlan›lacak yöntemler

Kazan›mla edinilecek be- ceriler

Ö¤renci çal›flma kitab›na yönlendirme

‹lgili ÖÇK sayfa görüntüsünün oldu¤u ÖKK sayfas›

Uyar›: Kazan›mlar›n iflleniflinde hafta- l›k program dikkate al›narak ÖKK incelen- meli. Ö¤rencilerin önceden haz›rl›k yapma- s› gereken etkinlik ve araflt›rma çal›flmala- r›yla ilgili aç›klamalar, ö¤rencilerin haz›rla- nabilecekleri süre dikkate al›narak kazan›- m›n ifllenece¤i günden önceki derslerde yap›lmal›.

Uyar›: Koflullar›n›za göre (fiziki, sos- yal ve özellikle zamanla ilgili) etkinlikler ve ek etkinlikler aras›nda seçim yapabilirsiniz.

Özellikle 1 ders saati süre ayr›lan ka- zan›mlar›n iflleniflinde süre yetmedi¤inde ek etkinlikler yap›lmayabilir, tart›flmalar k›- sa tutulabilir, her etkinlikte her ö¤renciye söz hakk› verilmeyebilir.

‹flleniflle ilgili gerekli not- lar› alabilece¤iniz alanlar Ders kitab›nda, etkinliklerden son-

ra gelen de¤erlendirme çal›flmas›

Kazan›mlar› gerçeklefltirmek amac›yla belli teknik ve yöntemlere göre düzenlenen etkinlikler

Yaklafl›k sekiz kazan›m ifllen- dikten sonra bu kazan›mlarla ilgili Çal›flma Kitab› etkinliklerinin ÖÇK sayfa görüntüleri ÖKK’de karfl›l›kl›

iki sayfada toplu olarak verilmifltir.

ZAMAN ANAL‹Z TABLOSU

1 1 1 1 1 1 2 1 2 1 2 1 1 1 1 1 2 2 2 1 1 1 1

2

1 1 1 1 1 OKUL HEYECANIM TEMASI KAZANIMLARI

A.3.1. Okula niçin haz›rl›kl› gelmesi gerekti¤ini aç›klar.

A.3.2. Ö¤renciler aras›ndaki benzerliklerin ve farkl›l›klar›n do¤al oldu¤unu kabul eder.

A.3.3. Arkadafl seçerken ve kiflisel tercihlerde bulunurken olumlu de¤erleri gözetir.

A.3.4. Ö¤retmeni ve arkadafllar› ile etkileflimde bulunurken ve iletiflim kurarken uygun davran›fllar gösterir.

A.3.5. Arkadafllar›yla ve baflkalar›yla iliflkilerinde duygular›n› uygun biçimde ifade eder.

A.3.6. Baflkalar›n›n duyarl›l›klar›na sayg› göstererek kendi ihtiyaçlar›n›, isteklerini ve görüfllerini ifade eder.

A.3.7. Demokratik uygulamalar›n üstünlüklerini okul yaflant›s›ndaki örneklerden hareketle tart›fl›r.

A.3.8. Arkadafllar›n›n yanl› davran›fllar›n› farkeder ve yanl›l›k içermeyen davran›fllar sergiler.

A.3.9. Ö¤retmeni, okul çal›flanlar› ve arkadafllar› ile iliflkilerinde gerekti¤inde sorun çözme becerisini kullan›r.

A.3.10. Okulunun ve s›n›f›n›n krokisini çizer.

A.3.11. Okulunun tarihi hakk›nda araflt›rma yapar ve sunar.

A.3.12. Okul ve s›n›f eflyalar›n› özenli kullanmad›¤›nda ortaya ç›kabilecek sorunlar› çözmek için alternatifler üretir.

A.3.13. Oyun sonucunda kazanman›n ve kaybetmenin do¤al oldu¤unu kabul eder.

A.3.14. Okulda kurallara uyulmad›¤›nda ortaya ç›kabilecek sorunlarla ilgili çözüm yollar› üretir ve en uygun çözüm yo- lunu uygular.

A.3.15. Okul yaflam›yla ilgili iyimser bir bak›fl aç›s› gelifltirir.

A.3.19. Okulda, bir kaza ya da acil durum meydana geldi¤inde neler yap›lmas› gerekti¤ini ifade eder.

A.3.20. Özel günlerin toplumsal paylafl›mlar için uygun zamanlar oldu¤unu kabul eder ve kutlamalar için alternatifler üretir.

A.3.21. Millî bayramlar› kutlama nedenlerini aç›klar ve bayramlar› daha etkili kutlamak amac›yla üretti¤i fikirleri uygular.

A.3.22. Atatürk’ün ö¤renim hayat› hakk›nda araflt›rma yaparak edindi¤i bilgileri yaz›l›, sözlü veya görsel yollarla ifade eder.

A.3.23. Tüketici olarak sahip oldu¤u haklar› bilir ve bilinçli tüketici davran›fllar› sergiler.

A.3.24. Nas›l daha iyi ö¤rendi¤ini aç›klayarak kendisine uygun ö¤renme tekniklerini seçer ve kullan›r.

A.3.25. Yönergeleri takip ederek okuldaki bilgi ve iletiflim teknolojilerinden yararlan›r.

A.3.26. Okula gelifl ve gidifllerinde kendisinin ve baflkalar›n›n güvenli¤i için trafik iflaret ve levhalar›na, trafik kurallar›na uyar.

A.3.27. Okula gelifl ve gidifllerinde baflkalar›n›n kabul edilemez önerileriyle karfl›laflt›¤›nda etkili reddetme davran›fl›

sergiler.

A.3.28. Okula gelifl ve gidifllerinde karfl›laflt›¤› kiflilerle aralar›nda ç›kabilecek sorunlar için hangi çözüm yollar›na bafl- vurabilece¤ini aç›klar.

A.3.29. Kulüp ve di¤er grup çal›flmalar›nda grubun henüz fark edilmeyen ortak ihtiyaçlar›na duyarl› olur.

A.3.30. Kulüp veya grup çal›flmalar›nda al›nacak kararlar ve yap›lacak çal›flmalarda arkadafllar›n› bir fikir etraf›nda bir araya getirir.

A.3.31. Dürüst davran›fllarda bulunarak arkadafllar›n›n güvenini kazan›r.

A.3.32. Bir grup üyesi olarak dürüstlü¤ü, yeterlili¤i ile grup arkadafllar›n›n ve liderinin güvenini kazan›r.

A.3.34. “Okul Heyecan›m” temas›nda geçen kavramlar› yerinde ve do¤ru bir biçimde kullan›r.

36 Süre (Ders saati)

B.3.1. Bar›nman›n insan›n temel ihtiyaçlar›ndan biri oldu¤unu kavrar ve bu ihtiyac›n karfl›lanmas›n›n önemini belirtir.

B.3.3. Hayalindeki evi planlar ve sanat yoluyla ifade eder.

B.3.4. Adres bilgilerine sahip olman›n önemini belirtir.

B.3.5. Evini yön ile ilgili temel kavramlar› kullanarak bildi¤i yere göre tarif eder.

B.3.6. Yön bulmada kullan›lan çeflitli yöntemleri ve araçlar› merak eder ve araflt›r›r.

B.3.7. Aile ve akraba büyüklerinden hayatta olanlar›n çocuklu¤unu araflt›r›r.

B.3.8. Farkl›l›klar›n do¤al oldu¤unu kabul eder ve farkl› özelliklere sahip kiflilere hoflgörüyle yaklafl›r.

B.3.9. Fiziksel özelliklerini tan›yarak olumlu bir beden imgesi gelifltirir.

B.3.10. ‹nsanl›¤a hizmet etmifl kiflilerin çocukluklar›n› ve yapt›klar›n› araflt›r›r ve sunar.

B.3.11. Hayat›m›z› kolaylaflt›rmak için çal›flanlar› tan›r ve yapt›klar› iflleri aç›klar.

B.3.12. Hayalindeki meslekle ilgili duygu, düflünce ve beklentilerini sanat yoluyla ifade eder.

B.3.13. Ailesi ve yak›n çevresiyle iletiflim kurarken, sözel olmayan iletiflim ögelerinin de kullan›ld›¤›n› fark eder.

B.3.14. Aile üyeleri aras›ndaki iliflki ve iletiflim biçimi ile di¤er kiflilerle olan iliflki ve iletiflim biçimi aras›ndaki fark› ay›rt ede- rek ailenin özel bir çevre oldu¤unu kavrar.

B.3.15. Kendi ailesi ile di¤er aileleri karfl›laflt›rarak, aile yap›lar›n›n farkl› olabilece¤ini keflfeder.

B.3.16. Farkl› sosyal ve ekonomik gruplara mensup kiflilerin bak›fl aç›lar›n›n farkl› olabilece¤ini kabul ederek bu kiflilere ön yarg›s›z davran›r.

B.3.17. Aile içinde ortaya ç›kabilecek anlaflmazl›klar› çözmek için, sorun çözme becerisini kullan›r.

B.3.18. Çevresini gözlemleyerek hangi iletiflim türlerinin kullan›ld›¤›n› araflt›r›r.

B.3.19. Ailede kararlar al›n›rken görüfl bildirir ve kendisinin üstlenebilece¤i görevlerle ilgili yeni fikirler üreterek bunlar› uygu- lar.

B.3.20. Aile içinde görev da¤›l›m›n›n adil olup olmad›¤›n› sorgular.

B.3.21. Yapaca¤› iflleri öncelik ve önem s›ras›na koyarak günlük ve haftal›k çal›flma planlar› yapar, yapt›¤› planlara uyar.

B.3.22. Yemek, uyku, ders çal›flma ve oyun saatlerine uyman›n kiflisel baflar› ve baflar›s›zl›kla iliflkisini araflt›r›r.

B.3.23. Kendi paras›n› uygun biçimde, önceliklerini belirleyerek harcar.

B.3.24. Evdeki eflyalar›, yap›ld›klar› maddelere göre s›n›fland›r›r.

B.3.28. Ailesinde ve yak›n çevresinde (akrabalar›, komflular› vb.) birbirlerinin haklar›na ne ölçüde sayg› gösterildi¤ini göz- lemler.

B.3.29. Atatürk’ün insan hak ve hürriyetlerine verdi¤i önemi aç›klar.

B.3.30. Ailesi ve yak›n çevresiyle olan iliflkilerinde olumlu tepkiler yaratan ve görgü kurallar›na uyan davran›fllar gösterir.

B.3.31. Kiflisel olarak geliflimine uygun amaçlar belirleyerek bu amaçlara ulaflmak için izleyece¤i aflamalar› planlar.

B.3.32. Amaçlar›na ulaflabilmek için kiflisel olarak çaba harcamas› gerekti¤ini kabul eder ve karfl›laflabilece¤i elefltirilere aç›k olur.

BEN‹M EfiS‹Z YUVAM TEMASI KAZANIMLARI

1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1

1 1 1

2 1 2 2 1 1 1 1 1 2 1 (Ders saati)