K ü ç ü k H a l k e v l e r i T İ P p r o j e l e r i
Y. Mimar Sabri OranC. H. Partisi Müşavir Mimarı
Cumhuriyet H a l k Partisi G e n e l Sekreterliği ta-rafından, yurdun muhtelif kaza ve nahiye merkezle-rinde yapılması düşünülen, halkevleri için iki tip pro-j e hazırlattırılmıştır. H a l k Partisi, bilhassa kaza v e köylerde, halkevleri faaliyetine ç o k ehemmiyet ver-diğinden bunlara lüzumlu binaların sür'atle v e b i r program dahilinde m e y d a n a getirilmesine çalışmak-tadır. B u maksatla, G e n e l Sekreterlikte bir müşavir mimarlık ihdas edilmiş v e yüksek mimar A h m e t S a b r i Oran tayin olunmuştur.
Müşavir mimarlık; memleketimizde yapılan halkevleri projelerini tetkik etmekle b e r a b e r bazı halkevlerinin projelerini d e tanzim etmektedir. B u mey anda K o n y a vilâyeti halkevi projesini mü-şavir mimarlık yapmıştır. B u n d a n başka bu sayımız-da neşrettiği mizprojeler kaza merkezleri için, küçük ve büyük iki tip olarak hazırlanmış bulunmaktadır.
Küçük A tipi Halkevi projesini tetkik edersek; B u bina takriben 2 7 5 'metrelik bir sahaya m â -liktir. İdare kısmı altında küçük bir bodrum katı var-dır. Büyük salonun ve diğer kısımların altı doludur. Binanın mühim bir kısmını merasim salonu işgal et-mektedir. İdare kısmı bu salonun irtifaı içinde iki kat olarak tanzim edilmiştir. Z e m i n katta b i r okuma odası vardır. Binanın plânı iktisadî düşünce-lerin tahtı tesirinde ç o k küçük olarak tan-zim edilmiştir. Küçük A tipi plân bir kaza merkezi için değil belki bir nahiye merkezine kifayet edeblir. Küçük bir antre ile zemin kat holüne giriliyor,
sa-Birinci kat plânı
4 H ® F
s b m*
I I II I h
I I I I I I
Ü?
9 a
i
Arka cephe Merdivenden birinci kata çıkııyor. B u r a d a b e ş tane oda vardır. Toplantı, kâtip, başkan ve saire odaları. F a k a t bu odalar o k a d a r küçüktür ki ek-serisinin 2 . 6 0 metre genişliği var. Halkevleri gibi ka-labalığı çok binalarda bu kadar küçük idare odaları yapmak hiç de doğru değildir. Mimar her halde, iktisadî bir plân yapmak düşüncesine çok sadık kal-mış olacaktır.
Diğer tip A tipinden biraz daha geniş tutul-muştur.
irtifaı-ı ö t u r u k i s İ m
ııın içine girmiştir.
Her iki projenin haricî mimarisine gelince; çok
sade ve basittir- Hiç bil millî iddiası yoktur. B u nev'i binaların, gördüğü millî vazife ile uygun bir
mimari-W A K . ' T I T > ' M . 1 / 1 0 S ;
1:
S ı ' g ' - û
leri olması icap eder. Cumhuriyet ırejiminin, her sa-hada memlekete bahşettiği inkişafların, bir numunesi olan halkevi binalarının umumî hatlarında, ve de-taylarında millî ruh ve heyecanın ifadesi olan motif-leri gözmotif-lerimiz aramaktadır.
Halkevleri projelerini neşrederken, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliğinden T ü r k mimarları namına bir cihetin teminini rica edeceğiz.
Halk Partisinin inşasını temenni ettiği küçük halkevleri için muayyen plânlar yapmasını haklı bu-labiliriz. A n c a k vilâyet halkevleri projelerinin tanzi-mine gelince; bunların müsabakalar ile yapılmasını is-temek hakkımızdır. Halkevi mevzuu üzerinde çalış-mak istiyen yüzlerce Türk mimarı vardır. En iyi projede iyi tanzim edilen bir müsabaka ile temin
e-dilir. Burada müsabaka usulünü müdafaa edecek de-ğiliz. Müsabakanın faydası ve lüzumu bütün dünya memleketleri tarafından takdir ve kabul olunmuş münakaşa götürmez bir hakikattir.
Türkiyenin altmış üç vilâyetinin pek azında halkevi binası inşâ edilmiştir. , Daha yapılacak bir çok vilâyet halkevleri binaları mevcuttur.
Binaenaleyh, Parti bu büyük projeleri müşa-virlik bürosunda tanzim cihetine gitmiyerek mutlaka müsabakaya koymalıdır. Müşavirlik bürosunun va-zifesi müsabaka şartlarım hazırlamak, ilk etüdleri yapmak ve iyi bir eser m e y d a n a gelmek için san'at ve teknik bakımından müsabakaya girecek mimarlara lüzumlu ve faydalı notları ihzar etmek olmalıdır.
Mimar A . Sabri Oran'ı, kısa zamanda vücude getirdiği mesaiden dolayı tebrik ederiz.
