YÜKSEKLİSANSTEZİ H.ll~S(M.1784) H.1212(M.1797) K.K.T.C.YAKINDOGUÜNİVERSİTESİEGİTİMBİLİMLERİENSTİTÜSÜOSMANLIPALEOGIµFYASIveARŞİVCİLİKEGİ,TİMİANADİLİMDALI

EGİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

OSMANLI PALEOGIµFYASI

ve ARŞİVCİLİK EGİ,TİMİ

ANADİLİM DALI

21 NUMARALI ŞERİ MAHKEME SİCİL DEFTER FİHRİSTİ

H. ll~S(M.1784) - H.1212 (M.1797)

\,

YÜKSEK LİSANS TEZİ

HAZIRLAYAN SinanÖÖÜNÇ

TEZ DANIŞMANI

Prof. Dr. Habib DERZİNEVESİ

Önsöz ...•.•.••.•...•....•••..•...••.•...•..•. I

Kısaltmalar ...•...,...•.•...•...•...II Giriş ...•...•...•..•..••...•1 I. ŞERİYE SİCİLLERİ'NİN TANIMI, MUHTEVASI ve ÖNEMİ. •••.•••••••...2-4

I.A Sicillerin Tanımı ve Muhtevası ...•...~. 2-3 (,

I.B. · Slclllerln Oneml •...~····•··· 3-4 II. MAHKEME. SİCİL. FİHRİSTİ'NİN KAPSAMI, KONU BAŞLIKLARI, ve

.. ..

.

.

HOKUM ÇEŞiT.LERI ..•...•..•...•...•...4-23

II.A Mahkeme Sicil Fihrlstl'ntn Kapsamı 4-12

11.B Konu Başlıkları ...••.•.••...•..•.•...•...•12 11.B.1Defter Çeşitleri ...•...•...12-14 ıı~B.2 Ferman Çeşitleri .•...•..•...•....•...• 14... 1:7 11.B.3Diğer Mahkeme Kayıtları ....•.•••••.••••..•...•...•. 17-20 II.B.4. Genel Olarak Hüküm Çeşitleri ...•...•...20-23 -.III. SİCİL ÖZET DEFTERİ'NİN METNİ ...•...23-165 IV. Değerlendirme ve Sonuç ...•....•.••••...•..•••••••.•...•.~ 166

V. Sözlükçe ...•.••.•••••••...,...••.••.••••••.•..••...•••••..•_•.•••..•••••.••.•••••••. 16-7-179 VI. Kaynakça ...•...•...•...•...•...•.180 VII. Dizin •.•.•••.•.•.••.•.•....•...•.••••.••••••••••••..•...•.•.••.•.•.••.•••••••••••••.••••••....••...•.•.•.••••••••.•••••• 181-186

EGİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜGÜ'NE

Sinan ÖGÜNÇ , tarafından hazırlanan H. 1198 (M. 1784) ile H. 1212

(M. 1797) tarihli . 21 NUMARALI ŞERİ MAHKEME SİCİL

DEFTER FİHRİSTİ adlı çalışma, jürimiz tarafından Osmanlı

Paleografyası ve Arşivcilik Eğitimi Ana Bilim Dalında YÜKSEK

LİSANS TEZİ olarak kabul edilmiştir.

Başkan: Prof. Dr. Habib DERZİNEVEcSİ

Üye :Prof. Dr. Orhan ÇİFTÇİ

il····

Üye : Doç. Dr. Ali Efdal ÖZKUL

ONAY

Yukarıdaki imzaların · adı geçen öğretim üyelerine ait olduğunu onaylarım.

.'G.ıa112011

ÖNSÖZ

Şeriye sicilleri, Osmanlı Devleti'nin ictimai, iktisadi, siyasi ve askeri

',,

hayatını ilgilendiren belgeleri ihtiva ettikleri için Türk tarihinin önemli ana kaynaklarından birisidir. Bu nedenle Osmanlı tarihini, kültürünü, sosyal ve hukuki hayatını anlayabilmek için tarih kaynakları içinde sayılmaları önemli birçok tarihci ve araştırmacı tarafından kabul görmektedir. Be sebeple Şeriye sicilleri, içerdiklerinden dolayı incelenmesi zaruret haline gelmiştir.1

Şeriye sicilleri, Kadı defteri, kadı sicili, zabt-ı vekayi, Şeriye . sicil defterleri, Osmanlı mahkeme sicilleri gibi farklı isimlerle de ifade edilmektedir.2 Şeriye sicillerinin önemine binaen İslam hukuk tarihinin

dönemlerinde de mahkemelerde yapılan kayıtlara rastlanmaktadır. Bu kayıtlar özellikle İslam hukukunda nikah, talak, satış ve vakıf kurma gibi hukuki işlemleri isbat etmede başlıca önemli bir konuma sahip olmuştur. Bu sebeple

"

ilk mahkeme sicillerinin Emeviler zamanında Mısır' da kayıt altına alındığı bilinmektedir'. Bu tarihi süreç, Osmanlı devletine kadar süregelmiştir.

. Yukarıdaki anlatım ışığında incelemiş olduğum Şer'i Mahkeme Sicil Fihristi, çalıştığım dönemin , geçmişini" bütün yönleriyle gün yüzüne çıkarmaktadır. İnceleme yaptığım master tezimin kaynağı Kıbrıs Vakıflar İdaresi Arşivinde bulunmaktadır.

Çalışmaların esnasında maddi ve manevi desteğini esirgemeyen aileme sonsuz teşekkürü bir borç bilirim. Ayrıca akademik alanda gerek kaynak hususlarında yol gösteren, değerli vakitlerini bana ayıran hocam Prof. Dr. Habib DERZİNEVESİ'ne ve konu tespiti ile ön hazırlık çalışmalarımda yardımlarını esirgemeyen Mustaf Kemal KASAPOGLU'na en derin minnettarlık hislerimle teşekkürlerimi sunarım.

SinanÖGÜNÇ 1

ARIK KAYGISIZ Ayşe, I Numaralı Develi Şer'iyye Sicili (H. 1311/ M 1893 -H. 1313/ M

1895) Transkripsiyon Ve Değerlendirme, Kayseri 2006, s. 5, Basılmamış Yüksek Lisans

Tezi.

2

GEDİKLİ Fethi, Osmanlı Hukuk Tarihi Olarak Şeriye Sicilleri, Türkiye Araştırmaları

Literatür Dergisi, c.111, S. V, İstanbul 2005, s. 187.

3

AYDIN M. Akif, "Osmanlıda Hukuk" Osmanlı Devleti Tarihi, c.2, Ed. Ekmeleddin İHSANOÖLU, Zaman yay., İstanbul 1999, s. 418.

4

Dönemin sosyo-politik, sosyo- kültürel ve sosyo-ekonomik yönleri anlatılmaktadır.

a.g.e. : Adıgeçen eser a.g.m, : Adıgeçen makale bkz. : Bakınız Ed. :Editör C. : Cilt

H.

: Hicri L~ · M. : Miladi S. : Sayı s. ·: Sayfa

yay. : Yayınevi/Y ayınları

GİRİŞ

Kıbrıs Vakıflar İdaresi Arşivi'nde bulunan Şicillat-ı Atika Fihristi 6 ciltten oluşmaktadır. İncelemeye almış olduğum defter fihristi ise, 4. Ciltte yer alan 21

-numaralı şer'i mahkeme sicil fihristi'dir. 4. Cilt ise 21.bölümden başlayıp 29.bölüme kadar toplam on bölümden oluşmaktadır. Bu defterler. içeriği bakımından ilgili dönemlerde kayıt altına alınan davaların, mukavelelerin vs. kayıtların özeti mahiyetindedir. Dolayısıyla sicil defter fihristi, Osmanlı Devleti'nin hüküm sürdüğü Kıbrıs'taki yıllara- ait. önemli detaylar vermektedir.. Sicil defter özeti, bu alanda araştırma ve inceleme yapmak·-isteyen araştırmacılara ve/veya· yüksek lisans öğrencilerine ve/veya doktora ve/veya diğer araştırmacılara da kolaylık sağlayacağı·

C\

muhakkaktır.

Söz konusu sicil defter fihristi 48 sayfadan ve 746 hüküm özetinden müteşekkildir. Tarihi seyir olarak da H. 1198 (M.· \ 784) ile H. 1212 (M. 1797}yılları arasını kapsamaktadır. Her ne kadar defter bu tarihleri kapsamış olsa da, tarihlerin bir sıralama düzeninde kaydedilmediği gözlemlenmektedir. Buna binaen ilk , hüküm özetine baktığımızda H. 5 Cemaziye'l-Evvel 1212 (M. 25/10/1797) son hüküm ise, H. 30 Cemaziye'l-Ahir 1212 (M. 19/12/1797) olarak görülmesi iddiamızı güçlendirmektedir.

Tezimde biçimsel metot da inceleme yaparken aşağıdaki· hususla üzerinden değerlendirme yapılmıştır. .

Fihrist defterinde bulunan Arapça veya Farsça kelimeler, Ferit DEVELİOGLU'nun hazırlamış · olduğu "Osmanlıca Lügat" adlı. · eseri esas alınarak -okıınmuş; • ancak kelimelerin yazımında günümüz Türkçesi'ne sadık kalınarak yazılmaya dikkat edilmiştir.

Bu defterde bulunan hüküm özetlerinin kapsam bakımından. çeşitleri ve benzerlikleri istatistiksel ayrıma' tabi tutulmuştur.

Fihrist defterinde kayıt altına alınan . dava tarihlerinin daha kolay anlaşılabilmesi için Hicri tarihlerin altında Miladi tarihler de verilmeye gayret gösterilmiştir.

1

Burada istatiksel ayrımda "II Bölüm Mahkeme Sicil Fihristi'nin Kapsamı, Konu Başlıkları Ve

I. ŞERİYE SİCİLLERİ'NİN TANIMI, MUHTEVASI VE. ÖNEMİ

I.A Sicillerin Tanımı ve Muhtevası

Kadı'ların verdikleri ilam, hüccet ve cezalarla görevleri gereği -tuttukları çeşitli kayıtları içeren defterlere şeriye sicilleri, kadı defterleri, mahkeme defterleri veya zapt-ı vekayi sicilleri adı verilmektedir2. Kimi yerlerde bu defterlere Osmanlı mahkeme kayıtları ya da Osmanlı mahkeme sicilleri de denilmektedir'.

Mahkemeye intikal eden her türlü resmi yazı, belirli bir disiplin içinde sicillere kaydedilirdi. Evlenme-boşanma, alacak-verecek, alım-satım, nafaka, vakıf, hibe, cürm-cinayet gibi mahalli konulara ilişkin kadı veya naiblerin verdikleri kararlar, sicillerin bir tarafına, merkezden gelen ferman, . berat, buyuruldu, izinname gibi her türlü resmi belgeler ise, diğer tarafına yazılırdı. Mahalli konulara ilişkin belgelerin yazıldığı bölüme "Sicil-i Mahfuz", merkezden gelen emirlerin yazıldığı bölüme ise, "Sicil-i Mahfuz Defterlü" denilirdi. Bahsi geçen sicillerde şu tür belgeler bulünınaktadır:

1. Merkezden gönderilen her türlü ferman, berat ve mektuplar.

2. Ümera · denilen mahalli yöneticilerin (Beylerbeyi, Vali, Sancakbeyi, Mutasarrıf, Mütesellim vb. gibi) çeşitli konularda sancak veya şehir sorunlarını çözmek için yayınladıkları buyuruldular ile bunların icraatlarını gösterir kayıtlar.

3. Kadıların (naiblerin) çeşitli konularda merkeze gönderdikleri ilamlar ile şehir yönetiminde kişi ya da kurumlar arasında doğan anlaşmazlıkları çözümlemek için verdikleri hüccetler.

4. Şehrin mahalle listeleri, dini ve sosyal yapıların inşası, bakım ve. onarımlarının yapılması, şehirle yürütülen imar faaliyetleri, imar işlerinde kullanılan inşaat malzemelerinin çeşit ve fiyatları ile ilgili vesikalar.

5. Şehir nüfusunun ırki ve dini yönden ayrımını, bir nüfusun zaman zaman maruz kaldığı salgın hastalık ile doğal afetleri anlatan belgeler.

2

Abdülaziz BAYINDIR, İslam Muhakeme·Hukuk~: İstanbul.1986,.s, 1, (Basılmamış YüksekLisans Tezi).

3

Fethi GEDİKLİ ; "Osmanlı hukuk tarihi kaynağı olarak şer'iyye sicilleri", Türkiye Araştırmaları

Literatür Dergisi, C. III, S.5, İstanbul 2005,s.187.

4

GEDİKLİ, a.g.m., s,189.

6. Evlenme, boşanma, kız kaçırma, rnehir bağlama, alım-satım, mukavele ve kefalet senetleri, hırsızlık, kalpazanlık, yaralama ve öldürme ile ilgili kayıtlar. 7. Şehirlerdeki esnaf grupları, bunların meslekleri ile ürettikleri malların çeşitleri, çarşı ve pazarlarda satılan malların narh listeler-i, usta ve ırgat yevmiyeleri.

8. Sancak ve şehir halkından toplanan vergi miktarları, bu vergilerin

toplanmasında kullanılan avarızhane ile ilgili listeler.

9. Altın ve para meseleleri ile. ilgili çeşitli eşya fiyatlarını gösteren kayıtlar. 1 O. Ölen kişilerin mesleği ile mal varlığını gösteren tereke kayıtları, bu tereke

kayıtlarında yer alan etnografik eşya listeleri.

1 1. Bunların dışında mahkeme tarafından önemli görülüp de sicillere kaydedilen çok çeşitli konuları kapsayan kayıtlardan ibarettirler'.

(ı

I.BSicillerin Önemi

Şeriye sicilleri, Osmanlı tarihi kaynakları arasında mühim bir yer işgal eden birinci elden kaynaklardan birisidir. Kadı'nın tayin edildiği bölgede hukuki.jdari ve sosyal alanlarda birçok gfüevi üstlenmesi ve yerine getirdiği hizmetlerle ilgili konuları sicillere kaydetmesi, bu belgelerin önemini daha da arttırmıştır. Sicillerin incelenmesiyle Osmanlı Devleti'nin siyasi, hukuki, idari ve sosyo­ ekonomik yapısı temellendirilecektir. Ayrıca şeriye sicilleri, Osmanlı sosyal tarihi açısından son derece değerlidirler.

Yine sicillerde, meskun olan insanların aile yapıları, evlilik gelenekleri, çocuk sayıları, sosyal güvenlik konuları, zengin-fakir, Müslüman ve zımni ailelerin hayat tarzları, ünvanları, kullandıkları ev eşyaları,.Kadı'nm sosyal hayattaki rolü gibi pek çok sosyal ve kültürel içerikli veriler de yer almaktadır",

Yine siciller, Osmanlı adli teşkilatı hakkında da önemli bilgileri araştırmacılara sunmaktadır. İslam hukukunun uygulamada nasıl göründüğü,

5 . .

GEDiKLi, a.g.m., s. 187.

6

Rıfat ÖZDEMİR, "Şer'iyye sicillerinin"" sosyç-ekonômik tarihi ve halk kültürü açısından önemi",

Battalgazi ve Malatya Çevresi Halk Kültürü' Sempozyumu 'na Sunulan Bildiriler, Malatya 1986,

s.180. Ayrıca bkz. Ed. Kemal ÇİÇEK, "Osmanlılar Zamanında Kıbrıs'ta Türk Adaleti ve Rumlar''

Kıbrıs 'tan Kafkasya 'ya Osmanlı Dünyasında Siyaset, Adalet ve Riayet, Derya Kitabevi, Trabzon

sicillere bakılarak tespit edilebilmektedir.

II. MAHKEME SİCİL FİHRİSTİ'NİN.KAPSAMI, KONU BAŞLIKLARI VE HÜKÜM ÇEŞİTLERİ.

II.A Mahkeme Sicil Fihristi'nin Kapsamı Kapsamı

Kıbrıs Vakıflar İradesi arşivinde bulunan Sicillat-ı Atika fihristleri 6 ciltten oluşmaktadır. Master tezime konu olan Sicillat-ı Atika fihristleri içerisinde 4. cilde ait olan 21 numaralı şer'I mahkeme sicil fihristi kayıt altına alınan hükümlerin özetini vermektedir. Söz konusu 21 numaralı sicil fihristi 48 sayfadan oluşmakta ve 746 hüküm özeti içermektedir.. Sicillat-ı Atika defterlerinin 4. cildine ait olan H. 1198 (M. 1784) ile H. 1212 (M. 1797) tarihli 21 numaralı sicil fihristi o dönemki Osmanlı İdaresinin başında bulunan I. Abdülhamit (1725-1789) döneminin sonları ile III. Selim (1761-1'808)7 döneminin sonlarına rastladığı görülmektedir.

İncelemiş olduğum 21 numaralı sicil defter fihristinin fiziki durumu 21x34 . cm. ebatlarında olup, karton kapaklıdır. Buna binaen sicil defter fihristinin sayfa yapısı üç sütundan oluşmaktadır. Sağdan sola doğru baktığımızda, birinci sütün ilgili hükmün hicri tarihini, ikinci sütun hükümlerin özetini ve son sütun ise, · defter içerisinde bulunandavaların orijinal sicil numarasını vermektedir.

Ortalama olarak ise bir sayfaya 15-17 hüküm düştüğü görülmektedir. Buna göre hüküm özetlerinin sayfalara göre dağılımı şöyledir: 14 hükmü bulunduran sayfalar; 4, 12, 29, 31.'dır. 15 hükmü bulunduran sayfalar ise; 10, 11, 13, 17; 19, 21, 23, 26, 30, 32,35, 37, 38, 39, 42'dir. 16 hükmü bulunduran sayfalar ise; 3,

6,

8, 9, 14, 16, 18, 20, 24, 27, 33, 36, 40, 41, 43, 47'dir. 17 hükmü bulunduran sayfalar; 5, 7, 15, 22, 25, 28, 34, 44, 45, 46'dır. Son olarak 18 hükmü bulunduran sayfalar ise, 1. ve 2. sayfalardır. İçeriği bakımından sadece son sayfa 3 hükümden oluşmaktadır.

Kul13::111lan daefter sayfalarının çizgili olması ve üzerinde İngiliz Kraliyetine ait soğuk mührün bulunması da, söz konusu defterin İngiliz döneminde kaleme

7

Yavuz BAHADIROGLU, Osmanlı Padişahları Ansiklopedisi, C. 2-3, (Kronoloji), Yeni Nesil Yay. İstanbul 1986, s. 542-587.

alındığını. göstermektedir. Yine söz konusu defterde bazı hükümlerin kırmızı kalemle işaretlenmiş olması. da ayrıca dikkat çekmektedir. Bu ise, bize bu defterlerin daha önceden bir incelenmeye tabi tutulduğunu göstermektedir.

Bahsi geçen hükümler ise şunlardır: (3,2)[Lefkoşa Kadılığı'na Mehıned Sadullah tayin buyrulub Lefkoşa'ya vüruduna değin Sadık Mehıned Efendi'yi tevkil eylediği.], (3,3)[Memalik-i mahrusadanAnadolu'nun sağ kolu cihetinde bulunan kıızat ve zabıtana hitaben ahaliye zulüm ve teaddi edilmeyüb ve vakt-i hale göre asakir ve zehair tertib edilmesiçin ferman-ı umumi.], [Ayanlık nasbı Vali ve Kadılar'ın evrakıyla olmayub ahalininistid'asında erai idecekleri kimseyi tedkik ve muhassın etvarı salim olurise Sadarete inha ve Sadaretten .i 'ta olınacağı ve başka güne olamayacağının Anadolu sağ kolu cihetine ferman-ı umumi.], (4,1) [Cezire'de bulunan on bir kazanın umıır-ı şer'iyyelerini ru'yet edilmesi için Lefkoşa Kadısı'na emirname.], [Cezire'nin dört nefer Piskoposu hilaf-ı inha azl olunarak yerlerine Yovanigi ve rufekası nasb · olunduğını irad ve bi'l-cümle eşyalarını alız eylediklerinin ve kürsilerini dahi harab eylediklerinden muhasebelerinin hitamına değin·nasb olunan dört Piskoposu Mağusa'ya nefy olunmalarının fermanı.], (4,2) [Der-saadet'den Genç Ali'nin Mağusa'ya nefy fermanı.], [Cezire ·Muhassılı 'Haer Abdulbaki'nin- reayaya .etdiği mezalim-i mütenevviyesinin def'i ve ref'! için ahali vekilleri tercüman Hacı Yorgagiyi Dersaadet'e i'zam ve Dersaadet'de bulunan Piskoposları dahi ma-antevkil ile bu hususda · üç yüz,kise · mablağ istifrazına mezuniyyet-verildiğinin vekaltnamesi.], [İstanbul Mütemekkinleri'nderı-Hacı Kostanti Dimitri'ye biraderi müteveffa Nikola' dan ırsen intikal iden

on

bin kuruşu Tercüman Hacı Yorgagi Yanni alız ve kabz eylediğinden Dersaadet'de muhakemelerinin icrası için tevkifen i'zam kılınmasının fermanı.], [Tercüman Hacı Yorgagi'nin Dersaadet'e i'zamı hakkında mektub-u ali niyabete hitaben.], [Mezkur Yorgagi'nin i'zamıhakkında muhassılla hitaben maktub-u ali.], (4,3), [Cezire'nin Başpiskoposluğu yine Hrisantos uhdesine ihale ile irad .ve eşyasının. ve evkafının alız kabzine Zandi nam kimseyi tevkil ile Cezireye irsal eylediğinin fermanı.], [Der-saadet'den Cezire'ye avdet iden Kıbrıs Başpiskoposu ve üç nefer diğer Piskoposlar esna-yr rahda himayet ve· müzaheret edilmesinin buyuruldusu.J, (5,l), [Dersaadet Medreseleri'nde sakin Mehıned ve Ali Efendilerin Lefkoşa'ya nefy fermanı.],

ve saireye buyuruldu.], (5,3), [Cezire'nin dört .nefer Kocabaşılarr Muhassıl Abdulbaki'ye alet olarak ahaliye -zulm-ü külli eylediklerinden idama mahkum olub mezkur· Kocabaşılar . hükümet ve ahali işlerine bir -daha müdahale itmeyeceklerine dair saned ve hücceti'ta.ile sebeblerini tahliye eylediklerinin ilamı.], {6,1), [Lefkoşa'da menfi bulunan Şahikanın Kapucılar Kethudası Mehmed Bey'in afvı fermanı.], [Lefkoşa Naibi vürud etmediğinden Niyabeti idare için Muhassıl tarafından Başkatib: Mehmed Efendi'ye gönderilen buyuruldu.], (6,2), [Kıbrıs ahali-i İslamiyyesinin tekalifınin tevzi-i kazalara.], (7,l), [Ablağan Kazası a'yanlığını ber-takrib alız eden Deli Ömer'in su-i halinden dolayı Kıbrıs'a nefyine dair ferman.], [Doğanhisar Kazası'ndan Güldelioğlu Hüseyin'in Kıbrıs'a nefyine dair ferman.], [Rusya Hükümeti Kıbrıs'a İvan Acali nam kimseyi Konsolos tayin eylediğinden . ber-rmıcib 'i muahede verilen berat.], (7,2), [Kıbrıs ceziresi enfıyeciliği ihale olumnağla cezirede enfiye imal olunan karhaneleri sedd edilmesi fermanı.], [Muhassıl-ı sabık Hacı Abdulbaki'nin sadr-ı sabık zamanında aleyhine iftira olarak maduriyeti zahir oldığından 'ism-i balasına verilen kaydın terkini hakkında ferman.], (7,3), [Kara Mustafa Paşa Türbedarlığı'na Nakşibendi fukarasından Mehmed tevcih olınarak verilen berat.], (8,l); [Lefke Kasabası ahalisinden Salih ihtilali mucib hareketde bulundığından Mağusa'ya nefyine dair·ferman.], [Kıbrıs Muhasılhğı hizmetinde iken vefat eden Hasan·Ağa ibn Abdullah'm terekesi.], (8,2); [Cezire · reayası mürd oldıklarında defn için izinname parası mutalebe edilmemesinin fermanı.], [ EhM İslam taifesi üzerine edası lazım gelen mükellefatın kazalara tevzi' kılındığı defteri.], [Sultan'ın oğluSultan Mahmud tevellüt etmekle on üç gece şenlik edilmesinin fermanı.], (9,1), [Muhasıl..ı sabık Abdulbaki'nin 95-96 senelerinde cezirenin dört piskoposundan tahsil etdiği mebalağ-ı mezkur piskoposlar meclis..i şer'de takrir ve hesablarinı erae eyledikleri.], [Sicilya tebaasından ticaretle meşgul olan Leonardo'da (lonardo) Hacı İbrahim'in alacağı var diye cebren ve/ darben merkumdan alız olunmağla şer'an muhakemelerinin ru'yeti ve müste'sen taifesinin himayet ve siyanet edilmesinin fermanı.]; (9,2), [Kıbrıs'ın Kalyoncu neferatından üç nefer Kalyondan ve Kıbrıs'da Sicilya Konsolosu Tercümanı'na zulm etdiklerinden o

gibi zulmün men'i hakkında ferman.], [Mağusa Kalesi'nde kalebend olan Sarban Ali'nin cezasını tertib ile ser-mektu'nun caza irsali zımnında ferman.], (10,1), [Baf Gümrükçüsü iken vefat eden Kıbrıs esbak muhassılı Hacı Abdulbaki'nin servet-i samanı kesir olmağla canib-i miriden zabt. olunub · kaffe-i emval ve çiftlikat ye eşya ve hayvanatının zabt ile. defterinin irsali zımnında ferman],

[Kıbrıs Piskoposları'ndan tahsil alınacak on altı bin beş yüz kuruş üzerine müteveffa.Abdulbaki'nin muhallefatının kabzına memur olan kimseden .dahi on üç bin beş yüz kuruş .ahzıyla elli binin iblağ ve irsalinin fermanı.], [Müteveffa .esbıkKıbrıs Muhassılı HacıAbdulbaki'nin tereke ve emvalinin defteri.], (11,2), [Kıbrıs Mııhassılı AliAğa.zulm ü teaddiiderek ahaliden gayri meşru birçok.para

aldığından merkumun Mağusa'ya kalebendliğiyle emlakının canib-i miriden zabt idilmesinin .fermanı.], (11,3), [Sabık Muhassıl Ali Ağa'nın doksan dokuz ve iki yüz senelerinde Kıbrıs ahali-i.İslamiyye veHristiyaniyesi'nden bi· gayri hak alız eylediği ceraimin defteri.], (12,2), [Batlı Yanni kelime-i tevhid ve kelime-i şehadet getirmekle ba-feteva-yı şerif-i İslamiyyete hükm olınamadığının tescili.], (13,l), [Ehl-i, zimmetden biri. eceliyle vefat eder ise defiı için izin akçesi alınmamasının fermanı.], [Cezire Piskoposları .Cikko Gamnosuna müdahale ile şu keşişi azl şunu nasb ile dernekle hakkı olmadığının fermanı.], [Bila emr zabıtadan ve saire manastırları teftiş etmeğe salahiyyetdar olmadıklarından · bu gibilerin meni fermanı.], [Manastır ve Kiliselerin bir miktar emval vasiyet iderek vefat eden reayanın o vasiyet etdiği, emvali alub manastıra ve kiliseye..i'ta ile

"

piskoposa ve varislerinin müdahaleden men' edilmesi hakkında ferman.], [Cikko Keşişleri'ndenbiri vefat ederse eşyası Gamnos tarafından alız olunub Piskoposa zabıtanın müdahalesinin men'i hakında ferman.], (13,2), [Cikko keşişlerinden biriyle Piskopos vesairelerinin da'vası olındığında kazalara celb ile .rencide edilmeyüb der-saadete irsali hakkında fernam.], [Cikko Manastırıreayalarından cizyelerini tamamen alız ile ziyade bir şey taleb edilmemesinin fermanı.], [Cikko Keşişleri. .memalik-i mahruse reayasından tasdik etmelerine mümanehet edilmeyüb recide edilmemesinin fermanı.], [Lefke Kazası'nda Cikko Keşişleri'nden vergilerini tamamen tahsil ve fazla bir şey mutalebe edilmemesinin · fermanı.], (13,3), [Cezire Muhassılı Hacı Abdulbaki'nin Muhassıllığı zamanında tercüman Hacı Yorgagi ile cezirenin tekalif-i miriye

vesairesi muamclatından miyanelerinde muhasabe ceryan edub tercüman zimmetinde hiçbir hesab-ı miri kalmadığının ilamı üzerine ferman.], (14,2), [Kıbrıs da Aya Sofya karyesinden Şaban nam mahallede çuka ve kumaş vesair zirai ile furuht olunan eşya başka yerde satılmayub dahil-i bedesten satılmasının fermanı.], (15,3), [Rusya üzerine muharebe idilmesi tegarrür.itmekle tüccar ve adamlarının alız ve i 'talannı kat' ve kendilerine aslen taarruz idilmeyub himayet idilmesi . ve 'melahilerinin • dahi · humulesinin defterini irsal olmasının fermanı.], (16,l), [Rusya Hükümeti -Kaynarca ve Aynalı Kavak muahedelerinin hilafına olarak tecavüz eylediğinden ba feteva-yı şerif ilan-ı harbin fermanı.], (16,2),

,·.

[İngiliz Konsolosu hayvanatının vekili Abdul baki' de olan alacağını kamil en alız eylediğinin arz u i'lamı.], (16,3), [Merkum Mihaili'ye beratın ihsanı için Miralayın inhası üzerine muhassıl tarafından. dahi inha olındığı.], (17,1), [Rus Muharebesi'nden dolayı umum-u ehl-i İslamın harbe davetolunduğu· ilanıyla

cezireye vürud edecek Rus Donanma Sefaini'ne mukavemet edilmesinin

fermanı.], (17,2), [Lefke Kazası'nda bulunan. Meryem AnacikO'nun

Keşişleri'nden usta ağbarıyla cizyelerini tamamen alız ve zaid bir şey taleb edilmemesinin fermanı.], (18;2),[ Nemse Muharebesi'nde Arşuva ve Lazaruta ve sair kale ile mühimmat zabt ve teshir olındığından muzafferiyet ilanıyla nam-ı hasret Padişahıyı Gazi unvanıyla tevcif .idilmesi fermanı.], {Keza Nemse'nin fethine dair diğer bir ferman.], (19,l); [Rusya ve Nemse Bandıralı Sefine ve korsan sefinelerini alız ve zabt · idilerek teknesinden· ma-ada eşya vesairesi· alız idilerek olacağı • gibi sefinelerin edeceği hasar dahi ada ahalisinden tazmin edileceğinin fermanı.], [Sultan .Abdülhamid'in vefatıyla hilafete cülus .eden padişahın namına hutbe kıraat ve sikke darb ve şenlik idilmesinin fermanı.], (19,2), [Kıbrıs'da menfi bulunan Hamamzade Ahmet Kapudan'ın afvı fermanı.],

[Ahmet Kapudan'm afvıyla sebeb-i tahliye ve serian Donanmay-ı Hümayun

zımnında buyrıldı.], (20,2), [Rodos Mütesellimi vekili Mustafa Ağa'nın

hiyanetinden dolayı Kıbrıs'a nefyine dair ferman.], (21,2), [Hatem ve kılıçsapı ve kuşak için ve kadınların zinetine müteallik zir u sim isti'mali caiz olub ma_, ada mahalde isti 'mali şer'an haram olmağla yer kim yedinde bulunursa fıyat-ı mukanninesiyle darbhaneye teslim edilmesinin fermam.], [Sabık n:ıuhassıl

Efendi'ye buyunlarak. defteri.], (21,3), [Cezire Tercümanı Hacı Yorgagi eşkıyadan.havf ederek firar edip avdet ve ricatı için Cezire Müftüsü ve Alaybeyi vesaire teminat vererek kefil olunduğunun i'lamı.], [CezireTereümaru'nın avdet ve ricatı hususunda ve hilaf-ı şer' hareketde bulunmayıp kimse. tarafından dahlü't-taarnız edilmemesinin fermanı.], (22,2), [İki yüz dört senesi Muharremi'ndcn.itibaren Cezire Muhassılı Osman Paşa'ya verilen Muhassıllık beratı.], [Kıbrıs Muhassılı Hacı Osman'ın su-i idaresinden zulm-ü teaddisinden dolayı azl ile . Silahdür İsınail Ağa'nin vasisi ve Hacı Osman'm bulunduğu müddet .Jıesablarınuı ru'yeti zımnında. ferman.], [Kıbrıs Muhassılı Hacı Osman'ın.azlini mueib-i sebeb yok iken azl ile yerineİsmail Ağa tayin olıınub merkum Hacı Osman'a .özr olunduğundan İsmail Ağa'dan Muhassıllık .. ref' olunarak Osman Ağa'ya ihale kılıadığının .fermanı.], (22, 3), [Cezire'den beş yüz nefer kalyoncu ve yüz nefer Rum ibsali için sefine gönderildiğinin fermam.], (23, 1), [Cezireden matlub buyurılan altı ..yüz neferin üç yüz neferini vermeğe

teahhüd ve üç yüz .neferini dahi nefy-i sabık ve Alaybeyi ve Zağın vermekden imtina' eylediklerinden altı yüz neferin bi-hime-i hal tertib ve irsali ve miiftüy-:ü sabık .refikasıyla bu gibi. meseleyi mühimmeye müdahale. ta'tiline sebebiyet verdiklerinden merkumunun der-saadete ihzarı zımnında ferman.], [Cezire'den on bin kantar .peksemadın irsals.kılınması zımnında ferman.], [Bozcaadası Paşası'nın.ahaliye etdiği cevr-üteaddiden rütbesinin ref'iyle Mağusa'ya nefyinin fermanı.], (23,2), [Keza zahire irsalinin fermanı.], (23, 3),. [On bin kantar peksemad tedarik olunması ve.lazım gelen mesarifat ve çuval behası iki yüz beş senesi Muhassıllığından i'ta olunmasının ferman-ı ali.mucibince buyurıldı.], (24, 2), [Bahr-i Sefid boğazı muhafızlığı havalisinin ser askerliği ve Akdeniz sevahili ve adalarının muhafızlığına Hac; İzzetMehmed Paşa nasb olundığının fermanı.], (24, 3), [Cikko'nun deniz .kenarında bulunan Manastırının İkserobodamo Merası'nda Elye ve Nidaya ve Presterona Karyesi ahalisi dahi hayvanatını rai etdiklerinden manastırın merası Elye Mera Ahalisi'nin hayvanatının men'i hakkında ferman.], (25, 1), [İki yüz dört senesi Cezire'den taleb edilen peksemadın İslam hissesine isabet eden mesanfatının defteri.], [Tavişan evladlarından .Gerdan Kıran nam maruf zımminin hilaf-ı rıza hareketinden Kıbrıs'a .nefy fermanı.], [Hassa Hasekileri'nden Kara Veli'nin Kıbrıs'a nefy

muzafferiyeti için· leyali-i mübarekede dua edilmesinin fermanı.], (26, 1), "'' [Cezire'nin mirisi için İslam hissesini Muhassıl Hristiyan hissesini tercüman marifetiyle tahsil kılınmasının fermanı.], [İki yüz beş senesi "için Cezire'den

('

tahsililazım gelen cizye-i şer'iyye'nin kazalara tevzi' defteri.], (26, 2), [Cikko Manastın'nda bend olunan Melenyus'un afvı fermanı.], (27, 1), [Fransa Devleti'nin tüccar sefaininde· bulunan bayraklarının renklerini değiştirdiklerinden renklerinin ne yolda idüğüne dair ferman.], (28, I ), [Der­ saadete para irsal kılındığının kaydı.], (28; 2), [Humr ve arakın isti'mali İslama katiyyen haram olunmağla Bahr-ı Sefid'debulunan adalarda ~;~kedelerin sed-ü bend etdirilmesi ve adalardan o gibi müskiratın Der-saadete hakk-ı celi irsalinin men' erdirilmesinin fermanı.], (28, 3), [Cülus-u Hümayun üzerine kaffe-iashab beravat-ı tecdid berat etmeleri için ferman.], (30, 1 ), [Devlet-i Aliye ile Nemse Devleti'nin miyanında akd olunan muahede ve gable'f-muharebe verilen senedat düsturu'l-emeltutulmasının fermanı.], [Sene-i hal içinde Cezire'den altı yüz adet Kalyoncu Neferatını tertib ve irsal kılınmasının fermanı.], (30, 2), [Kalyoncu Neferatı Kıbns'a avdetlerinde ahaliye zulm ve özr eylediklerinden bu gibi halatın men'i ve defi hakkında ferman.], {30, 3), [Devlet-i Aliye ile Rusya Hükümeti'nin Cemaziye'l-Evvelinin on beşinde .akd-ı ınusaliha ile temessükatın murahhaslar tarafından mübadele edildiğinin ilanı için ferman.], (31, 1),

[Kalyoncu Neferatı · sefıneye tahmil ve sevk edildiklerinden fırtına sebebiyle avdet ve Cezire'de dahi kisretle veba illeti olub yevmiyye üç yüz kimsenin vefat etdiğinden Der-saadete arz-u i'Iamı.], (32, 2), [Müskiratın adem-i furuhtu hakkında meyhanelerin sedd-ü bend edilmesinden bağlara ehemmiyet verilemeyerek ziyan olacağından hasula gelecek hamnn kıyyesinden iki ve arakın kıyyesinden dört para resm alınarak .yedlerine tezkere verilmesinin fermanı.], [Cezire Muhassılı Osman Ağa der-saadete para irsal eylediğinden yedine verilen i'lam.], (34, 1), [Cikko Manastın'nın kaffe-i emval ve arazi ve ayinlerine müdahale edilmemesinin fermanı.], (34, 3), [Fransa, İngiltere; Nemse, Prosya ve Gilman'ın Devletleri yekdiğeriyle muharib bulunub Devlet-i Aliye bi-_,.,, taraflığını ilan etdiğinden sahil-i bahrden üç mil mesafe dahilinde harb etdirilmemesinin fermanı.], [Hazineye para irsal kılındığının kaydı.], (35, I),

I

TorinoNaibi Mehmed Arif Efendi bi gayr-i hak ahaliden fazla akçe almağla Ii ecli't-te'dib .Lefkoşa'ya nefy fermanı.], [Der-saadete para irsal kılındığı.], (35, 2)), [Kıbrıs Muhassılı Mehmed vefat etmekle miriye külli borcu olduğundan kaffe-i emvalinin zabt u sebt defter edilmesi için ferman.], (35, 3),. [Kıbrıs Muhassılı Penbeli Mehmed Bey'in hesabatını ru'yet ve Muhassıl-ılahika devr-ü teslim edilmesinin fermanı.], (36, 1), [Tatar ile hazineye para irsal kılındığı.], (37, 1), [Der-saadete para irsal kılındığı kaydı.], (37, 2), [Kıbrıs'da İngiltere Konsolosu vefat etmekle ahalide olan. alacağının şer'le ihkak ve tahsil edilmesinin fermanı.], [Kıbrıs'da İngiltere Konsolosu vekili ve tüccarı ve, tercümanların himayet ve sıyanet edilmesinin emirnamesi.], [Tatar ile Der':' saadete para irsal kılındığı.], [İki muharib devletin Devlet-i Aliye Limanı'nda bulunan sefaininden ihtida hafifü'l-halolan sefine hareket ve yirmi dört saat sonra diğerinin hareket edeceği kaidesi mer'iyyü'l-icra olunduğunun fermanı.], (38, l), [İki yüz sekiz senesireayadan tahsili lazım gelen cizye vesairenin kazalara taksim ve tevzi'i defteri.], [Kıbrıs'da bulunan Sicilya Rehabi'nini rencide edilmeyüb sıyanet edilmesinin fermanı.], (38, 3), [Cezire Kala'ının muhafazasında bulunan yeniçeri neferatını yoklanub bir kıt'a defteri Der-saadete tisyar kılndığı ve ba' de ma terk-i hizmet edenlerin yerlerine diğerlerinin tahririyle isimve şöhretlerinin· bildirilmesi .hususunda ferman.], [Pamukların çekirdekli ve kozalı ve mehruclarına ber inucub nizam-ı cedid resm vaz' olunmağla bayağıları tarafından ahire nakil olunacağının resminin tahsil kılınması için ferman.], (3~,1),[Amabud.Hüseyin Kapudan'ın sefinesiyle Tayfur Kapudan'ın sefinesinde eşkıya bulunarak Rusya ve Venedik tüccar sefinelerini garat ederek firar etdiklerinden Kıbrıs'a uğrarlar ise derdest ve haps ve teknelerini dahi tevkif. etdirilmesinin buyuruldusı.], [İngiltere. Hükümeti'yle Fransa Hüküm.eti ve diğer bazı hüküm.et yekdiğerleriyle muharib bulunduklarından Devlet..i Aliye Limanı'nda bulunan sefineleri her mucib-i_j muahede üç mil haricinde bulunarak icray-ı husumet etmelerinin fermanı.], (39,3), [Ağnam ve keçinin be-her re'sinden birer para resm alınmasının fermanı.], (40,1), [Pamuk resminin tahsiliyle vakt-i zamanında hazineye irsalinin fermanı.], (40,2), [Cezire'den yüz . bin kile hınta mübayiasıyla tisyarının fermanı.], (41,1), [İki yüz sekiz ve dokuz senelerinin zahriye tahsili ve

musaliha Dersaadet'e gideceğinden yerine verilen i'lam.], (42,1), [Yeniçeri Zabıtı Zaim Hacı Mehmed Ağa kendi halinde iken Alaybeyi ve Ali Efendi ve

Hacı Ali· ve Tercüman Hacı Yorga~arsa ve adavetlerinden dolayı merkumu

habs ve kati ve hank (hanik) gibi özr gelibde bulunduklarından şer'an ihkak-ı hak edilmesi olmadığı takdirde Dersaadet'e i'zam itdirilmesinin fermanı.], (45,1), [Divan-ı Hümayun Tercümanı Kostanti zade Yorgagi hayatında zuhur etmekle Kıbrıs'a nefyine dair ferman.], (45,2), [Cezire'nin Mimar Başılığı'nı Mihail veled-i Yorgi'ye ihale ile verilen beratı.], (45,3), [Şam Müftüsü kendi halinde olmayub icrayı maksadında bulunduğundan Kıbrıs'a nefyine dair ferman.], (46,1), [Kütahya Mütesellimi olan Mehıned Emin'in hilaf-ı şer'i hareketden dolayı rutbesinin refıyle Kıbrıs'a nefy fermanı.], (46,2), [Zeamet ve tüccarların teveccühatı .iktiza eylediğinde Miralay Muhassıla ve Muhassıl dahi der-aliye'ye inha edilmesi için ferman.], (47,1), [Devlet-i Aliye reayası kiliselerine ifrenc taifesinin duhul ve reayaları Katolik mezhebine teşvik edilmesinin men'i hakkında Kıbrıs Başpiskoposu'nun müracaatı üzerine men' edilmesinin fermanı.], [İfrenç Taifesi senevi iki defa olarak cebren reaya kiliselerine girdiklerini itiraf etmelerinin i'lamı üzerine ba'de-ma İfrenç Taifesi Hristiyan reaya kiliselerine ve reaya İfrenç Kilisesi'ne duhul etmelerinin fermanı.].

11.B Konu Başlıkları

21 numaralı Şeriye Sicil Fihristi'nde bahsi geçen hüküm çeşitleri üç (3) ana başlık adı altında ele alınmıştır. Söz konusu üç ana başlığın birinci etabını Defter

Çeşitleri, ikinci etabını Ferman Çeşitleri ve son etabını ise, Diğer Mahkeme Kayıtları olarak ele alınmıştır. Bu hususta ayrım yapılırken. ilk önce. ana

başlıklarda istatistiksel bir.inceleme yapılmış, akabinde ise her bir başlığın kendi içerisinde ayrıntılı istatistiksel bir inceleme ile listesi çıkarılarak değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır.

(!

11.B.1. Defter Çeşitleri

. 21 no'lu Şeriye Sicil Özet Defteri'nin içerisinde yedi (7) çeşit defter ve toplamı itibariyle de 25 .hüküm barındırmaktadır. Söz konusu d~fter

kayıtlarının ayrıntılı bir şekilde istatistiksel verileri'' ve şematik görüntüsünü gösteren Tablolar aşağıda verilmiştir.

S.No Defter Çeşidi H.Sayısı Hükümİçeriği

1 Ceraim Defteri 2 Suç Defteri.

-.·

-2 Esami Defteri 2 6 kazanın bayrağı, imal esami defteri.

. Muhassıl Mehmed Bey' in emval ve

3 Eşya/Gedikat Defteri · . 8 eşya defteri, Poli Çiftliği, Ebu Bekir

Paşa Çiftliği, Kukla ile Vasilya ve tevabi'! çiftlikleri, Aya Listre Çiftliği.

Şerabizade Mehnied'in, Peksemad

4 Meblağ Defteri

parasının ahaliye tevzi' .

.. ·. ·.•

5 Mesarifat Cedvel Defteri 7 .. İsmail Ağa'nın ve Hacı Osma'nın irsal

olunacak peksemadın defter sureti.

Poli Çiftliği'nin teslimi hakkında

6 Teslim Defteri 1

defter.

7 Tevzi'Defteri 3 Mükellafat, cizye-i şeriyyenin kazalara

tevzi', cizye taksimi.

Tablo 1: 21 No'lu Şeriye Sicil Özet Defteri'nde bulunan defter çeşitlerin'nin istatistiksel listesi

***

8

Tablo 3'de verilmiş olan 21 numaralı Şeri Mahkeme Sicil Defter Fihristi'nin Şematik

Görüntüsü'nün ayrıntılı ·. açıklaması şöyledir.. Buna göre; söz konusu defter fihristi içerisinde

bulunan 746 hüküm içerisinde% 3 oranına tekabül eden "Defter Kayıtları" 7 defter olup, söz

konusu defterlerden birincisi. ''Ceraim Kaydı" (Suç Defteri)'dir. Söz konusu defter, Sicil Defter Fihristi içerisinde 2 yerde · geçmektedir. Buna binaen. Ceraim Kaydı'nm isatistiksel .verisi % 8 oranına denk gelmektedir. Yine aynı Defter Kayıtları içerisinde bulunan ve İkinci sırada yeralan

"Esami· (İsimler). Defteri" 2·.yerde geçmekte olup, istatistiksel olarak % 8 oranına tekabül etmektedir. Yine Üçüncü olarak sırayı alan "Eşya/Gedikat Defteri" bahse konu olan 21 numaralı sicil defter fihristinde 8 . yerde geçmektedir. Eşya/Gedikat · Defter .. Kaydı'nm istatistiksel • oalrak verisi % 32 oranında olup kendi grubu içerisinde en çok hükmü ve yüzdeliği barındırmaktadır. Yine aynı grup içerisinde yer alan Dördüncü Kayıt ise ''Meblağ Defteri"dir. Söz konusu kayıt sicil defter fihristi içerisinde 2 yerde geçmekte olup yüzdelik verisi ise % 8 . oranını·karşılamaktadır. Beşinci kayıt oarak listeye alınan ve kendi grubu içerisinde hem hüküm sayısı hemde yüzdelik oraıiı olarak İkinci sırayı alan "Mesarifat Cedvel Kaydı''n: görmekteyiz; Bahsekonu olan kayıt scil defter özeti içinde 7 yerde kayıt altına alınmış olup % 28 oranına teakbül etmektedir. Yine Defter Kayıtları içerisinde yeralan "Teslim Defteri" 1 yerde geçmekte olup % 4 oranını kapsamaktadır. Defter Kayıtları içerisinde adı geçen ve son sırada yer alan kayıt ise "Tevzi'

Defteri"dir. Söz konusu grubun kendi içerisinde hüküm sayısı ve istatistiksel verisi olarak üçüncü

sırada yer alan "Tevzi' Defteri" 3 yerde geçmekte olup% 12 oranını kapsamaktadır.

.r: :\ 4%

-,..

o

·- ~

e

·

n·

.

·

er

.

·

.

I

Tevzi~Defteri

12

%

T

e

slim

'

Def

t

eri

sam

i

D

e

fte

ri

8

%

M

esarifat

C

e

dv

e

l D

e

f

ter

i

28

%

_,

_Eşya/~

_ik

_at

Def

te

r

i

- .

'

h%

Meblat>._ _ __

?"

!

'

D

efteri

8% ,:ı,

Tablo2: 21 No'lu ŞeriyeSicil Özet Defteri'ndebulunan defter kayıtları'nın

-;\ ·r \

şematikgörünümü

11.B.2.Ferman Çeşitleri

Master tezime konu olan söz konusu Şeriye Sicil Özet.Defteri'aia içerisinde 15 çeşit Ferman bulunmaktadır. Bu fe,manı çeşitleriain t-0pl.am1 .ise, '390 hükümden ibarettir. Bahsi geçen ferman· kayıtlarının ayrmtılı Iistesi" ve

o : >. t '~

şematikgörüntüsüne ait Tablolaraşağıdaki

gi

~

ıdk

'/(J.ı .~.. •

.ı; "{_ •..i~,

.-s

};

9

Tablo4'de verilmiş olan21 numaralıŞeri Mahkeme SiciLDe"'flerFihristi',nde113:ı:rl.unımFerman Çeşitleri Şematik Görünümü'nün ayrıntılı açıklaması.~qyledir. Bun.a,ı~r.¥; söz konusu defter fihristinin içerisinde 746 hükme,yüzdelik olarak da, %

52

oranına teİcabületmeİctectfr.Bµ bağlamda Ferman Kayıtlan içerisinde ve ilk sıradayep.alan "Afirııe Asi Fennafk"sö±,k0nusµ sicil defter fihristi içerisinde 25 yerde geçmekte olup. istatis~~l Qlar.1ı,k, %_ 9- oranmı

' •. ,• , ' . . ı.. - ._ ı.. ' L ,

kapsamaktadır.Bunun akabindeikinci sırayı takip edenkayıtise "Arz u ilamFermanı"olup 34 yerde geçmektedir.Arzu ilam Fermanı'nın istatistikseloram0-ise· %-9 er:anmı karşılamaktadır.

Yinebu grup içinde yeralan "Berat Kaydı" kayıt çokluğupeqeıµy~-~m Jıtıl.ctkQ ~$.ın!.P;-dan hemde yüzdelik olarakF_ermanKayıtları;içerisindeüçüncü sırayı_almaktadır. Bahsekohu olan Berat Kaydısicildefter fihristiiçerisinde 43 yerdebahsedilmektedir.Bunamukabilistatistiksel karşılığı ise% 11 oranına tekabületmektedir.Yinebu grupiçerisinde yeralan7"46 hükmün'I 6 tanesini kapsayan"Buyuruldu Icyycilt"ı:Fetm·arı.KayttJari-':tiçerisinde% 4 eramnı-kaıışilam.aktaclır:

Ont,irkazanın Ru'yeti,Tayin,T:almil,,hmı.ayet-~e·sıyanetgibikonulan.ffı:tiva edm,"Emirname Kaydı" sicil defter filıı:i~ i9indeıı9 yerde geşmekıe·olup; istatistiksel·v.e-ııideğeri ise- % 2 oranındadır. Y:h:i.e bu grup-dahilinde zllff-etıruşotduğum~ kayıtlardan-en\>0k:hııkm'iUmll!lnduran ve istatistiksel olarakdaen'çok payasahip olan Ferman'Kayıttan-soz_,konnsu·şeri mımketne sicil defterfihristi:içinde77 yerdegeçmekte ôlUp-:birind-Blfayı.,ainıaktadır.Bulııağlamda,bahsekonu olankayıtlarınistatistikseldeğeri% 2o~din Ayrıma-tabi,tuttuğumuzF.erinat'iç~itlm iıçeı:isittıil.e bulunan"ihaleFermanı" IO,ayrı hükümdenibaretolup-istatistikselyıızdesiise%3~dfüı,Femıan Kayıtları içerisinde-yer alan "İhzar-VeResmFermanı"2'şerh-tllrumbulUndunnaktaol~'İhzarve ResmFermanı'nınistatistiksel-değeri% 0,1 olduğuaııgörmekteyiz.Yibo1bugırup·içtnde yeralan

S.No Ferman Çeşidi H. Sayısı / Hüküm İçeriği

1 Afo/Azl Fermanı

2 Arzu ilam Fermanı

25 I Affetme, Bırakılma

Tahliye, irsal, · alacak, alacak reddi,

hesabı kalmadığına dair ilam ve

34 ferman, hibe, cezireden zahire ihracı,

kefillik, su kuyuları hakkında, zam

hakkında ilam, vakf ilamı

3 Berat 43 Tercümanlık, Tayin, Tamir için, cami

hatibi, İhale, dönüş, hizmetkarlık

4 Buyuru/du 16

Himayet ve . müzaheret edilme, Narh verme, Tayin, Ferman, irsal, Eşkiyanın tevkif edilmesi, afv fermanı, Niyabet.

5 Emirname 9

on

bir kazanın Ru'yeti, Tahsil, Eşya,

Ferman, Tayin, mesarifat defterinin

senevi iki defa olması, himayet ve sıyanet

. Ferman-ıUmumi

6

77

Zehair ve Asakir, İftira etmeme,

Padişahın oğlu doğduğu için, himayet

ve. siyanet, Verese taksimi, diyet

alınmama, fazla vergi alınmamasının fermanı, ba feteva-yı şerif ilan-ı harbin fermanı, Rus donanmasına mukavemet edilmesinin fermanı, Nemsenin fethine dair ferman, sefınelerin vermiş olduğu hasarın - fermanı, padişahın cülusuna

dair şenlik fermanı, imal fermanı,

Savvaş muzaffıriyeti için dua edilmesi fermanı, sefainin bayrak değişmesi, mübadele ilanı için ferman, Savvaş ettirmeme fermanı, sefınelerin üç mil

gelmektedir. Ferman kayıtları içerisinde yeralan "İrsal/İhrac Fermanı" hem hüküm bakımından hemde istatistiksel değer olarak, fazla hüküm barındırdığından ikinci sırada yer almaktadır. Söz konusu kayıt sicil defter fihristi içinde 66 yerdegeçmekte olup, % 17 oranını kapsamaktadır. Resmi kurumların yazışmalarını ihtiva eden "Mürasele Kaydı" ferman kayıtları içinde olup, 20 ayrı yerde geçmektedir. Mürsele Kaydını' istatistiksel değerlendirmeye tabi tuttuğumuzda % 5 oranını kapsadığını görmekteyiz. Adaya yapılan her türlü sürgünleri konu edinen "Nefy Fermanı" bahse konu olan sicil defter fihristinde 37 ayrı yerde geçmektedir. Nefy fermanlarının istatistik! değeri ise% 9 luk bir oranı kapsadığını görmekteyiz. 35 ayrı yerde geçen "Tahsil Fermanı" ise ayrıma tabi tutulduğunda yine % 9 luk istatistiksel bir orana sahiptir. Tereke ve hisse teslimi gibi konuları içeren "Teslim Fermanı" 6 ayrı hükümde geçmekte olup, yüzdelik değeri ise % 2 oranındadır.

cephanenin yoklanılması hakkında ferman, firar cezaları hakkında ferman, Padişaha gazi ünvanı verilmesi, tezkere

fermanı,

-... ,' ...

7 İhale Fermanı 10 ·. Sorumluluk

' ,,

8 İhzar Fermanı 2 Ifuzura çağırma

9 İltizam Fermanı Gümrük, Poli Çiftliği, Vakfı haleldar

etmemek,_..

' _{İhale · ile · irad .· ve eşyası, Menfi şahıs,}

Zahire, kaffe-i emval . ve · çiftlikat ve eşya ve · hayvanat, muhallefat parası,

İrsal!İhrac Fermanı

·,

10 66 Piskopos davalarının Dersaadet' e

gönderilmesi, çiftlik' vakfı ve defteri, cep~ane, peksemad, öküzlerin irsali, defter, gemi tamir parası, para, hınta.

' '

11 Mürasele Kaydı 20 Tahvil, Tayin, İbka, İhale

12 Nefy Fermanı 37 Sürgün

13 Resm Fermanı 2 Vergi

14 Tahsil Fermanı 35 Alacak

,,

' _{Tereke, zimemat defterini tesliın, hisse}

15 Teslim Fermanı 6

teslimi, hibe reddi

' . .

tablo 3: 21 No'lu Şeriye Sicil Özet Defteri'nde bulunan ferman çeşitleri'nin istatistiksel listesi

***

Fe

r

~~

' • .•.

~.vı

l}'l '

tla

rı

Teslim fet"ırumt . ResmJ.orman.ı 1% ' ~ . ..,,,,, ·...,;.~..;:..L :,:: Nefy Fierman, -""' 9% Berat 11% Fermanı 17% ll!iz~m , -Fermanı 2% ~"'" . :;: ' fe'rm'an-,,{· .. - ";-·fJ~I ,;,,, ··" 20%

Tablo 4: 21 N~'l~'şeriye Sicil Özet Defterrnd.e,cbıilı:ınanferroan ~itlerinitı :

ı, ..

şematik görünümü. ·

11.B.3 DtğerMahkemeKayıtları

Yine 21 no'lu Şeriye SicilÖzet Defteri'nin içerisindebulunanhükümJözetlerj

: • ·• ı. . . p· .,

·23 konu başlığı altuıta toplanmış .elup; tamanit 331 hüküm oluşmakfadır.

Bahsi geçen Diğer MahkemeKayıtları'~. ~Yf!s~ı'ı/istatistiks~l

lis

t~~

f

o

\

,~

' .

görünümTabtolarıaşağıdaki gibidir.

.:~ ":!

.ı,··v ~ ~n":' nJe ~

.q·-ıo Tablo.ri'de verilı:tıiş,:.olan.·21.numarali,.,Ş.erKMahkenı.e Si<W D..ı;ftet>Fihristi1nde Bulunan·Djğer

Mahkeme .KayıtlarJılnıı;r:Şematik·Gör<tillJm}ürnün.-aymitıh açıklaması,şöyledw.: Bıma .göre;..söz konusufihristte buluiıanl74'6 hiilrumVd.efteitfiilaristtiajn%145ılJ1e;®dkı~.dir.,Buhağla:nı..da

Sicil Defter-Fihristi'ıtin istatistiksel'verisini:-~lcl'.e ~tmek19in kullariınış,elduğtmıuııı.şematik.table içerisinde "Diğer Ktıy,ıtlar"amahsus-olmekaüzere veriler'.,d&ğerlendirilirken, sieil:.defted:iliııisti

içerisinde hükmün çokluğu nedeniyle Mı O.olarak değerl:en:dirümiştir. Buna,binaen:siailf.defteır

fihristi içinde yenalan ve yüzdelik oranı·%:-(}·olan htiküı:nlerıi:, 9'oO,Ia.bırak'değedendirme.ye tabi

tutmayı uygun.buldum. Mahkemeka,yıtlarıarasında geçen ·¥fl.bizimtabituttuğııml:tZ.ay:rmıa göre

diğer kayıtlar içerisinde·öle11dcimsclerin gerideLbı.rakmış oldukları, nı iıu maJlamn uınu edinen

"Terekekayıtları"söz ,konıısu sicil defter~1m.Fisti içerisinde en.çokiıOk,mttLb~an veıı-ve istatistiksel .olarak en çok paya sahip, ofaıahtı:ıteke'_~kaydu62 ayrı •büktmı..d.e geçmektediı':_. Bu

bağlamda ilk sırayı alanıtereke kaydının'istatistiksel. değeri ise % 19'~kapsamaktadır. Ilgili dönemin ·gayrimüslimler. içerisinde'.·İslanriyceti benimseyen .şahısların lroyrtlamu,.ihtiva. egen

"İhitda Kaydı":50 hüloomde geçmekte olup, istatistiksel değer .elaı:ak~%15 :onamı:t,Htekabül etmektedir. Yinediğer kayıtlar adı.altında~p:timşolduğumuz.ayrım içerisinde, gerçmeştirilen::bir suçun men'i ve haksız yerealınan para:gibi konuları.kapsayan "Men·K(JJZ(iı" ve aynı,orana-sahip olan "Satış,Kayıtları':söz konusu sicihieft.erfimis.tiıiçerisinde'·30. ,aı,ıa.ym,yerde,geçmektedit.!:Bµ

kayıtların istatistiki değeri ise·% 9.eranındadır,Resmi yazışmalarda. atama kayıtlarım'barındıran

"Tayin/NashKaydı."bahse konu olan sicilözet defterinde 2& yerde .bahsedilmeknı

•

p

,,

%

'.8.

oranını karşılamaktadır. .İlgili· dönemde ıalacas-verecek, .miras: hissesi· ..gibi mevzolann

18

S.No KayıtÇeşidi H. Sayısı Hüküm~riği

1 Ahz/Ahz u Kabz ·ıg .A,lacak,Alacak reddi, Hisse-i irsiye,

Hisse-i miras,cizyeve eshamdefteri. 2 Hesap Kaydı 2

Y~i

;

Er

a

e

HibeKaydı icar Kaydı 'İhiidrı Kaydı İnha'k.aydı 1 I'ıaKaydı İı;ilflJ(ayd_~, Men Kaydı Muhalaa Kaydı

Nafaka Takdir Kaydı

NarhKaydı •.ı...•...,.t J Hisse~bağışı 3 J Ara~ ic_ap 5 MüslUmanôıma ·ı . ::: . ·.. ; .

5

0

6 .M'.ırhlay111,'Öim~~esiııh.ıdizdarı j:<" .l!...,,.C. 6

9 Ala_cak.hıntave şa,ıry~rilmesi,icare-i

mahlulatvetahsil, . " .

7

4: şali satımıylailgili'rubsatin'verilmesi.. , .

~~ l ..

8

3ö ..

tfa.va/Zulmünmeni, İzinname parası, _,_~~d~~l~en men,... mal-ı mınnın

döİdilm~m~si için

f

J

~

~

.

Mu~ızadan

4

·9

men,Borç

'

10 3 Boşanma

2 Takdir edilennafakanııiverilmesi 11

18

Erzak, Kasab, Sebze, Hınta, Ekmek, Eıg~aı:a,Et'e, B~ e;y1ına,mum

~ :·t~ •...·ı~ ·_,;-: ;_·\. ·: ,_;•t v_e mum·yağlarına, Yoğurt, Kadayıf,

;:-·rn.· /!·,\·· -~---~~11.1··. 1,:-.;,, ;'.,·

sikke fiyatı,

:.ıtı;. •.I • " ~, .. 'i

12

t_;I

fihrist defterinde 21 ayrı yerde geçmekte.olup istatistiksel,o1arako/U tffl\tillt-ıtdenk'ğelmektedir.

Yine aynıgrup içerisinde yer alan "SuZh Kaydı" 19yer,de,~~kte, ~? ~;~

]*

.

Wr

,

~yğere

sahiptir.. Şahıslar arasında Hisse-i irsiye, Hisse-i miras ve icra davalannd.a alacak hakkını belirleyen hükümleriiçeren "Ahz/Ahz-uıKabz" kaydı iiij-aym hüküm sayısına ve istatiatiksel değere sahip olan "Narh Kaydı" 18'ayrı yerde geç~Ige v~%Ş-d:eğ~ ~i#J.~ Jariq_t~,Ç,Ok

önemli bir yere sahip olan..vakıfların eşyalarını ve vakıflara bağışlanan mallan konu alan

"Vakıfname/VakıfKaydı" değerlendirmemizegöre 11 yel:1de:karşırtııza çıkmaktadır.Sözkonusu kaydın istatistiksel değeri % J oranını kapsamaktadır;Yineaynıgrup içerisinde yer alan--"lta

kaydı" ~yerdegeçmekte olup%3 oranınasahiptir.aynıgrup içerisindyer alan diğerbir hüküm

ise "İnhaKaydı"dır, Söz.konıısu kayıt 6 yerde geçmektea1up_% 2oranına denk düşmektedir Mahkemesicilkayıtlarıiçerisindeyeralanve söz kenase siciHilıristindeS-yerdegeçen "Zimmet­ iİbra Kaydı','istatistiksel,ol~~ 2payas~~ptir.

ıı

l!ımı!ifıili-~t~~µıe~!ql1'1Jfter fihristi içerisinde yer alankayıtlardan birtaneside "SenedKaydı" olupsicil defterfihristinde 4 yerde geçmektedir. Buna binaen kaydın istatistikseldeğeri-% 1 oranınıkarşılamaktadır,Yine aynı değeresahip olan "Tahrirat/MektupKaydı" ve "İzinKaydı" sözkonusu sicilfihristinde4'er defa

geçmekle beraber% 1'lik oranı karşılamaktadır,Bahse konuolansicil defter fihristi içerisinde yer alanveboşanmakonularınıihtiva eden"Muhalaa Kaydı" 3yerde geçmekte olup% 1 orana tekabületmektedir.aynıdeğerlere sahip olan "Vefatkaydı", "Nafaka TakdirKaydı "ve "Hesap Kaydı" 2'şer defageçmekteolup,istatistikselolarak % Ioranını kapsamaktadır.Yineaynıgrup içinde yer alan "Vekaletname Kaydı", "Hibe Kaydı" ve "İcar Kaydı" birer defa geçmekle

beraber yukarıdazikredilen istatistiksel değerolarak % O oranınarağmen bunları% 0,1 olarak değerlendirilmiştir.

13 Sqtış Kaydı

_ _ . Hane, Eşcar, Arsa, Hisse, Dükkan,

· k:

<Jot{"~

t

~~

·

e

t

l

e

,

enita.t sa,Uşı,hınta\leşair satışı,

miıhallefatveemval.deftert

ı~ icaresi, zulm ' _{14 I SenedKaydı} ı.-15 Sulh Kaydı 16 Tahrirat/MektupKa;:,'tJ-ı 17 Tayin/NasbKaydı 18 Tereke Kaydı , f; ~. J ~

I

19 ~.ej';Alacak, miras ··,· . "' 1QZ. ediline tescili, a-St-hakkındatesc'il, mgalakzade Hesan'm vakıf eylediği ·~ ~~- ~~ . ;•',,: ;~ ı·,:, ·.•

para,MüftwadeAhmedEfendtıruıvakf

..ı_-~ıl~dW

p

~a

,

~~lune~ Şa_kiJiJ;~f1inin hane ve dükkan vakfeylemesi, Emine

ı- , •• ,.

bint-i Zurnacı Hacı Mustafa

20 ·. . . *t ~

!:ı ~(ı,,-., ., ı ' "' ,.

"Vakıfodm'elVaki/Kayaı '

vakıfnamesi, Mohmed Raşid Efendi mecra tamiri için vakf eylediği para,

''·Eniliıe'· bhitt-i Abdlillalf' tıala( ·b&: r­

kadının. kiıa0 ·vokfe.tmesi., ~~;ınıUab

bint-i Ömer Ağa o~ sak zeytun vakf

eylediği; Gölgelioğlu vakfı, vakfa

verilen.meblağ, Vakıfmalının.residiye.,. 11 i,, (ı ,.--~:·:./r•. 'lı!"i 'I' ı .ıf) ~~ ·.I~.~· t>~r~·:·:r· ı, t~t ; }-

.

,-ıııü~;;_, defteri. t1

..

''ı!"C_"\'.;

21 . ,_ vifatKaydı· 2 Owı.an~~:1~oii'da vefatr~~si,

s

~

,

batibiomv~fau ' ,~· •• : > ...,

22 .Vekaletname .Mez_{_,} uniyet 23 Zimmet~iibra 5 _~tbey~

Tablo5: 21 Nö'lu Şeriye Sicil ÖzetDefteri'mridiğer mahkeme kayitlan•tm1'

' '

istatistiksel listesi" ··

*

*

'

*

i ı.:'"\

.

'

·.

••..•. ..L-·

Vakıfname/Vakıf Kaydı

3%

Kaydı

0,1%

Tescll/lsbat Kaydı 2

-6% ._.;! , TtrekeKaydı.•.,t._ı·, 19%" .,

..

.inha',2~KaY_-'.?.•. -.1'.ta:Kayı:iı 3% ·fz~ri'l<aydı 1%-. jayln/NasbKaydı -8%' fahtlnıt/Mektup Kaydı 1% Sı.ılhKaydı -6% \~~!ftpKaydı . 196 Naftı1'a'TakdirKa\h:Iİ. 1% C ' ' )' f ;.t.".# .;• ' ~ . • ~ • •

Tablo6: 21 No'lu Şeriye Sicil ÖzetDefteri'nçl_{.. \}eJı_..J_qlunan~ğ~rpıabJwmejs.~ıtlaJ(mn.

Ô: ' 1it .• :; ~t "ı.1'-} .••

'. ı:ı

şematikgörüQ,\ipı\iı ; , ,

:f; -·

11.B.4 Gen-el OlarakHüküm Çeşitleri ,·, :; · 1,_ - , ,

Master tezime konu olan sö~ konusu

21

}i

~

'

'

İ

~

_

j~~

,

Y

ı

e

;;

:

Şici

~

:

.'

ö

,

~~

t

'~

J

)#~gf~

.içerisinde bulunan bütün ~ük'P31lerin çeşi~lerine:-ait-,liste ve şematik g?mnümü

~.; :~}I . <. ı

aşağıdaki gibidir. Buna göre; ,

" 't··-. r- .... {.-.,· _'.J1 ·: }-;.·~ ~ 't ' !>.. '! • ,J •.' .. -Sıra Numarası Hüküm Savısı Hükmün e_şidi 1 Ahz/Ahz u Kabz 18 ) •,t4,A 2

_..

2.1 CeraimDefteri 2 2.2 EsamiDefteri 2 j~j EşyqDefteri

.

.

.

2

...•_ '-2.4 GedikatDefteri 6 A~illeftp.tj. _

§

:

k

~¥

@

:

:

~

~

n

•

i

m

,

a

j

,ış

w

,defteri.

M

uh

a

s

s

.

ı

f

Me

ıima

rlfey

ın

e

m

val

ve

·eşy~,&Mttwii.

PoLi;Çij'tliği, Ebuj3~kir P~a Qj~l{ği;

Kukla . ve Vasilya ve Tevabi'i ÇiftlikJeri.,. Ceplı81J+emu,

.

,

ı

.

,

~

-,

Listre Çiftliği.

2.5 MeblağDefteri Şerabizade Mebmed'in,. Peksemad _, _parasının ahaliyetevzi'. _

2.6 7 İsmail Ağa'nın, Hacı Osman'ın, irsal olunacak peksemadın · defter sureti; Zahiriye. Mesarifat Cedvel Defteri 2.7 -~.8 3 3.1 3.2

· Teslim Defteri 1 Poli Çiftliği'nin teslimi hakkında

defter.

Tevzi ' Defteri 3 Mükellafat, cizye-i şeriyyenin

kazalaratevzi'i, cizye taksimi. Ferman Kayıtları

25 Affetme, Bırakılma.

Afal'Azl: Fermanı

34 Tahliye, irsal, alacak, alacak reddi, hesabı kalmadığına dair ilam ve ferman, . hibe, cezireden zahire ihracı, kefillik, su kuyuları hakkında, zam hakkında ilam, vakf ilamı.

Arz.it ilam Fermanı

3.3 Berat 43 Tercümanlık, Tayin, Tamir için,

cami

hatibi,_ İliale.dönüş, hizmctkarhk. · ·

3.4 Buyuru/du 16 Himayet ve müzaheretedilme, :Narh

verme, Tayin, Ferman, irsal,

Eş_kiyanın tevkif edilmesi, afv

fermanı, Niyabet tevcihi.

3.5 Emirname 9 On bir kazanın Ru'yeti, Tahsil, Eşya,

Ferman, Tayin, mesarifat defterinin senevi iki defa olınası, himayet ve sıyanet.

3.b Ferman-ı Umumi 77 Zehair ve Asakir, İftira etmeme;

Padişahın oğlu doğduğu için, himayet v~ siyanet, Verese taksimi, diyet alınmama, fazla vergi. alınmamasının fermanı, ba feteva-yı şerif ilan-ı harbin fermanı, Rus

donanmasına mukavemet edilmesinin

fermanı, Nemse'nin fethine -dairferman, sefirıelerin' · vermiş olduğu hasarın ferıiıa.m, 'padişalnn cülusuna dair şenlik

fermanı, imal fermanı, Savvaş

muzaffiriyeti için dua edilmesi fermanı, sefainin .bayrak değişmesi, mübadele ilanı için ferman, Savvaş ettirmeme fermanı, sefinelerin üç mil açıkta kalma.sına _dair muahede, cephanenin yoklanılması hakkında ferman, firar cezaları hakkında ferman, Padişaha gazi ünvanı verilmesi, tezkere fermanı .

Sorumluluk.

3.7 . İhale Fermanı 10

3.8 İhzar Fermanı 2

- I 3.9 İltizam Fermanı 8

3.10 İrsal /İhrac Fermanı 66

Huzura çağırma.

Gümrük, Poli Çiftliği, Vakfı haleldar etmemek.

İhale ile irad ve eşyası, Menfi şahıs, Zahire, kaffe-i emval ve çiftlikat ve eşya ve hayvanat, muhallefat parası, piskopos davalarının dersaadete _gönderilmesi,

peksemad, Öküzlerin irsali, defter, gemi tamir parası, para, hınta gönderimi. .',

-

3.11 Mürasele Kaydı 20 Tahvil,-Tayin, İbka, İhale.

-

3.12 NefyFermanı 37 Sürgün.

-

3.13 Resm Fermanı 2 Vergi.

--

3.14 Tahsil Fermanı 35 Alacak.

-

3.15 Teslim Fermanı 6 Tereke, zimemat defterini tesliın;

hisse. teslimi, hibe reddi.

4 ,· ,. Hesap Kaydı 2 Yağ, Erae. :

5

-

Hibe Kaydı 1 Hisse bağışı.

6

_-

İcarKay<Jı 1 Arazi icarı.

7

-

İhtida Kaydı 50 Müslüman olma.

8 ..

-

İnha Kaydı 6 Miralayın, Girne kalesinin dizdarı.

9

-

İ'ta Kaydı 9 Alacak, hınta ve şair-verilmesi, icare-i

mahlulat ve tahsil.

10 İzin Kaydı 4 Şair satımıyla ilgili ruhsatın verilmesi.

11

-

Men Kaydı 30 Dava/ Zulmün meni, İzinname parası,

müdaheleden men, mal-ı mirinin

dökülmemesi için ferman, Muarızadan men,Borç.

12

-

Muhalaa Kaydı ··. 3 ·· Boşanma.

13

-

Nafaka Takdir 2 Takdir edilen nafakanın verilmesi.

Kaydı

14

-

Narh Kaydı 18 · .. Erzak.. Kasab, Sebze, Hınta, Ekmek,

.

Enginara, Et' e, Bakkal eşyasına, mum

. ve mum' yağlarına, Yoğurt, Kadayıf,

,· sikke fiyatı.

15

-

Satış Kaydı

. 3Q

Hane( Eşcar, Arsa, Hisse, Dükkan,

Emlal<:/eınval satışı ve fermanı, hınta · ye şair • satış fermanı, muhallefat ve

.

emval defteri .

16

-

Sened Kaydı

4

.. Poli çiftliğinin icaresi, zulm

yapmamaya dair sened, Kukla,

Vasilya Tevvabi çitliklerinin icrası.

17

-

Sulh Kaydı 19 Barışma, Alacak.

18

-

Tahrirat/Mektup 4 Cezireden zahire iştirasına dair.

Kaydı

19

-

Tayin/Nash Kaydı 28 Atama, Mürasele, Kaimakam, Vekil,

Müftü.

20

-

Tereke Kaydı 62 Miras malı. ı

21

-

Tescil/İsbat Kaydı 21 Gurre, -isbat-ı veraset, Alacak, miras

hissesi, alacağın kabz · edilme tescili, verginin tam alınması hakkında tescil, hür olma.

22

-

VakıfnameN akıf 11 Zangalakzade Hasan'ın vakıf eylediği

Kaydı para, Müftizade Ahmed Efendinin vakf

:t

rn

..

:• 1 ' ' ,· <) .,'>.ı' ";f ! "ı., _{eylediği para, Mehmed Şakir Efendinin}

•.• _· .ı j

~ . : i _{hane ve dük.kan vakfeylemesi, Emine}

bınt-i Zurnacı HacıMustafa vakıfnamesi,

~ . .Mehmed Raşid Efendi mecra tamiri için

,,

'ı

_{ttvıild'eylediği para, Emine bint-iAlrdtil!'ahi}

~ i.

-\yakfı, bir kad~ın kitab vakfeJ:!9~~i~,

.Emetullahbint-i ÖmerAğaon sakzeytıin

~ _{vakf eylediği, Gölgelioğlu vakfı, vakfa}

.:ff·'

';,·.. ·"" :. >' ~.. v¢Jen,:meb1,a;~ ,.Valın:dri~biun residiye

• _:ıi,

.

' .

'lrt,/',

-·defteri.

23

-

Vefat Kaydı 2 Osman'ın Afyon'da vefat ıetmesi,

cami hatibininvefatı.

'

24

'

·

·

' .~ _{Vekaletname · . . . . · l , ~ ·1 . 'M;··t ; ·~ t . '} l ;," i.;•ı' :•'.

,_

-

, .,ez\ıi:ıı e ı .

25 ; . ~ Zimmet-I ibra 5 Mal beyanı.

.J _{Tablo 7: 21 No'lu Şeriye Sicil ÖzetFihristDefteri'nde bulunanhükümçeşitleri'nin}

listesi ~...· t,';

*

*

''

*

"

r."'" ··'

Hüküm

c;e

·

ş

i

t

ıe,

' ', Kayıtlan 3% ~I.,r._ ·otter ı<ay,~arTl""', 45%

-

~

t=e

~

Kayıtları 52%

Tablo'8: 21 No'lu Şeriye Sicil Özet FihristDefteri'nde bulunan htıküınçeşitleri'nin

' .• ~ .t :.. _-- ,•.• : ' . : ı - , .~ .'· .r· ·.. •

·· şematik·gerü:iıümtı'

::,

·

' (1,1)11 Tarih Hüküm Özeti Hüküm Sayfası

ft};~,

_~ ~ I . ' . , • I [ılt'f ~I

;;,,,,ıt,ıı;,

11//İ,Jı;

' ıt . '

H._5 Cemaziye'l-

I

Aya Luka Mahallesi'nden Nikoli Hristofı ihtida eylediği. Ahir 1212 M. 24.11.1797 1

if,:,:~,

H.. 5 Cemaziye'l­ Ahir 1212 M. 24.11.1797 ,

,

, '

''

'

- /.h't(

ııı))l)I l~ıtft/JII

~/1.$

Aişe Mustafa müteveffa Hacı Osman evlatlarıyla sulh olduğu. 2 ~~"Cl /'

Ir.'

;../)ı ~)

1,

1)

-·

H.9 Rebi'ü'l-Evvel

I

Vizeli.Dimitri ihtida eylediği. 1204 M. 30.09.1797 2

_.._o¢r,

~01:'~~" H.23 Rebi'ü'l-tlıir 1199 \ M. 05.03.1785

-.~,~.~~~

_..

Kaymaklı lı Francesku ihtida eylediği. 2

~ı:-~~"

.'\ - ~, :_.v,

;,~vıı;~·t!ı,ı£1;,,

;~:;(h

H.23 Rebi'ü'l-Ahir

I

Merkum Francesku'nun üç zükur üç anas evlatlarının J 2

1199

ı

dahi ihtida eyledikleri. M. 05.03.1785

11

Parantez içerisinde bulunan soldan ilk rakam, sicil özet defterindeki orijinal sayfa numarasını, ikinci rakam ise, Türkçe çevirisinde ulaşılan sayfayı göstermektedir.

(1,2)

~~'"

t,;P,

I

.

;..J)'J~.-9.:..:,

,· . . .p., (.,.

lf ~

I

.

z..-H. 19 Safer 1204

ı

Labtalı Margeru bint-i Gavril ihtida eylediği. M. 07.11.1789

2

~~'"

-

/ . '

-f'~

_.

.

I

J..,

J er\.,, ,.,;...,,

.

.,ı/

(//I

H. 19 Safer 1204

I

Ermeni Mahallesi'nden Minas ihtida eylediği. M, 07.11.1789 2

~J.:..

.."

~-""'· ;..i),/_,

.

,' ı,t- ~,,,,,,.

.

. ı . .,.,_.,p-' ,.P~ı,,. . .

.

.,, H. 7 Şevval U 99 M. 12.08.1785 2 Aya Sofya Mahallesi'nden.Zorzi Yanni ihtida eylediği.

. '

~ ,,...ı,,e,'J

~-<

~,.J.ıı' .)'tv..,_,,,,f ' I I

.y,nr ~ .... /

,.J ~ ' j.

.v.,,,,.

J.

H. 13 Zi'l-Ka'de I Labtalı Hasan zevce-i muhalaasıyla ibra ve iskat

I

2

1199 j oldukları.

M. 17.09.1785

4••

->=--

t~ı

/

.

.ua.

,·.

?,J\.:- N;.;...1'.)U ~i-

...

.

.

"

.

.

H. 13 Zi'l-Ka'de

ı

Aya Nana Karyesi'nden Beyadru ihtida eylediği. 1200

2

M. 06.09.1786 ı

4••

->=--

,._

ı?ı.-~ı

_.

(j~~;ı~;,;

_.

_.

H. 13 Zi'l-Ka'de

ı

Trahon Karyesi'nden Katrina ihtida eylediği. 1200 M. 06.09.1786 2

-

\

4••

->=--

~.,~~pl

,JV(';.;~

I lı ••

H. 13 Zi'l-Ka'de I Şaban'ın gurresi müşahide edildiğinin kaydı ve tescili. \ · 2

,,-)

1200 M. 06.09.1786

4•• '~

,

• /t .·I.

I

·' . - /I - -

.

·, ı .. ''· I )Jı),ııl '""'V /17,tıflı.ı

.

.

.

'

2 H. 13 Zi'l-Ka'de

ı

Ramazan'ın gurresi müşahide edildiğinin isbatı.

1200 M. 06.09.1786 ,:.•_YI/ 4

t ~. .,.-,

·./

,·.

'_--

.

:.., .•

.~

'

...

_ .

.

.

. ( #

. .

ı

:.J>.

J.,.,.

y,,,, _

.

f' ~ ,.ı:.-,.,,.,)

ıı,ı;ı:,J,

.

.

2 ""'"

H. 2 Şevval 1200 Trahon Karyesi'nden Cirgagu bint-i Hristoğlu ihtida M. 28.07.1786 eylediği.

ı:.•y.ı

-~ ~

.,-,

(~' ;,,J)ı ;.,, ;,_./ I• . . • ı.(,,;..,.,.,• • . ,.,;,_,,,.,1/,?,,.r,• • ('

• • ,, ' + t

2 H. 2 Şevval 1200 İksodomeş Karyesi'nden Morinyanni bint-i Pavlo ihtida

M. 28.07.1786 eylediği.

,.~/

..

-~

"~'"""'

/

,

•, ..••. , ': ·t

ı·

. ...._. . .. t.,J,.J ...,, q-';.,t/-,J~....,_..

·'J.,1-ııı

'.,II"· .,.,, .

..

• 9 ' - •• 2 H. 28 Şevval 1200

I

Dilinceli Çoban Luizi Baraşuka'nın zimmetini ibra

M. 23.08.1786 eylediği. r..•.;/.. I " ;" ~ J·';>-"·~~ f .,.,u/" I ;.J},· I. I.(/"/• £,?.ı"• ., t- •1 ~

v

2

.

.

H. .28 Şevval 1200 M. 23.08.1786

Mağusalı Andoni Dimitri'nin ihtida eylediği.

2

.

~le,J

~

... :".'.'. ...•..•.•.•...•...··- .•- .. :-:-_ ....••••••...~,iiAI

ı--';J)ı---

. .

,.ı..

.

-;,,1...

,

J,;:,1..~-,

,,

_..

..

'

.

H. 5 Ramadan Aya Luka lı Savva Yanni ihtida eylediği.

1201 M. 21;06.1787

(2,1)

•..

,~,­

r:.Jr,.ıı f;,1- I/

.

f.,J,• I ·J/~,' ,.-,, , ...,U.,_.I.>I' /

' .

H. 15 Şevval 1201

ı

Değirınenlik'den Linu Luizi ihtida eylediği. M. 30.07.1787

3

'_•

.,./.

,

..

· #/,,Pf :..,.,

,·

f tr.ı' ·/ ',,ıl'- · / ._./

,

.

ı;.J

.

JJ:

.

~.

.

.. ~

.

.

H. 10 Şevval.l Zül

ı

Çatal Karyesi'nden SavvaYorgi ihtida eylediği. M.25.07.1787 3 ,; ,,./' 4

. e;e),, ~,

/

.

,.

,,-ı-,

/

.

ı

..ı.:- ~,;

..

ı~

.

' .

.

.•. ,. '-:--.

",..

H. 2 Şevval 1201

ı

Poli Karyesi'nden Yanni Yorgiihtida eylediği. M..17.07.1787 3 4•,

f

I ,v'--

l:.

,l:. /

,...

.

..•

£""'1'

_.

_.

:.J)ı~;; ı,i,.;;,

_.

_.

,,;.,,.,(,e,,Jy,,,

..

.

H. 20 Muharrem Omorfo Kazası'ndan Elye Karyeli Yanni. Vasili ihtida J 3

1202 eylediği. M. 01.11.1787 /

~-.~

/

..

.

~~ I· .1,..p, I l:. ~)"'., t., ///,/ ',,.,.-' ,. "

.

.

.

.

ı...

H. 29 Safer 1202

ı

Pedre Karyesi'nden Mariyo Yanni ihtida eylediği. M. 09.12.1787

3

.

f

_,,ftı

'c~ '

4.

?,

.

!..,Jı

)!ı ~"

,.,:..--1';.;,,ı~~

..

.

.

H. 29 Rebi'ü'I-

I

İpsmolof (Solomof) Karyesi'nden Yanni Kostanti ihtida

I

3 Ahir 1202 M. 07.02.1788 eylediği. ~

~.,,

_...

/ I , •, • f

.

.# I .Jı ıf>' ; ~ ,.-~ Ç/C,.A.., !,

.

.

. .

.. . ..

H. 11 Receb 1202 / Vasilya Karyesi'nden Yarini Lefteri ihtida eylediği. M. 18.04.1788