Fuayeden Meclis Başkanı kürsüsünün görünügü.
YENİ A V A M KAMARASI
Mimarı: Sir Giles Gilbert Scott O.M.R.A.
Müşavir Mühendis: Dr. Oscar Fabes O.B.E.
Gotik stilde yapılmış olan yeni Kamara çelik iske-letti bir bina olup beş ayak kalınlığında bulunan ve yerin büyük bir kısmını işgal eden orijinal, düz, kireç - çimento tabanın üzerine inşa edilmiştir. Eski binada, ağırlıklar, ağırlık taşıyan bir çok duvarlar arasında da-ğıtılmıştı. Halbuki yeni Kamaranın çelik iskeletti kons-trüksiyonunda ağırlıklar ayaklar üzerine temerküz
et-Official Architect' and planning Review 1950 den tirilmiştir. Bu ağırlıklar takriben altı yüz ton kadardır. Eski çimento - kireç taban bu kadar ağırlığı kaldıra-mazdı.
ye-ni beton ayaklar kurmak için tabana münasip büyük-lükte delikler açılabilir. Fakat bu çok pahalıya mal ola-caktı. Bilhassa beher ayak kare toprağa ancak iki ton ağırlığında tazyik yapılabileceğine göre bu dediklerim hayli büyük olması da lâzım geliyordu.
Nihayet yeni tabanın, kısmen eski tabana dayan-mak ve kenarları 45° lik bir zaviye teşkil eylemek su-retiyle bu ağırlıkları yeni beton ayaklarla taşımasına karar verildi. Yeni beton ayaklarla eski taban arasın-daki tazyik beher ayak kareye altı ton isabet edecek
şekilde hesaplandı ve bu suretle her ayağm sahası, a-yaklarm eski tabandan geçerek sağlam bir temele da-yandırılmış olması nazarı dikkate alınarak üçte bir nis-betinde azaltılmış oldu. Beton ayaklardan gelen ağır-lıklar taban vasıtasile toprağa dağıtıldı ve beher ayak kareye matlup olan 2 ton ağırlık isabet etti.
Asfalt döşeme (tanking) yeni beton ayakların altı-na kadar götürüldü ve o da beher ayak kareye 6 ton tazyike maruz bırakıldı. Bu tazyiki «yayılmadan» taşı-yabilecek en münasip asfaltı bulmak için birçok tecrü-beler yapıldı.
Meclis koridoru üzerinde bulunan 50 ayak uzun-luğundaki kirişler müstesna olmak üzere, bütün inşa-atta yumuşak çelik kullanılmıştır. Koridorun mimari zaruretleri bu kirişlerin genişlik ve derinliğini tahdit
Meclis Başkanın koltuğu. Australyanın hediyesidir.
etmiş bulunuyordu. Bunları yüksek tazyike mukavim çelikten yapmak zarurî idi.
Döşemeler umumiyetle beton veya ince tuğla parkelerden yapılmıştır. Eski döşemelerin kaldırıl-masına imkân bulunarruyan yerlere hazır dökülmüş üniteler konulmuştur. Kamaranın döşemesi Avustral-yadan hediye olarak gönderilmiş olan Quingsland ce-vizindendir.
Hemen hemen bütün iç ve dış duvarlar Clipsham taşı ile örülmüştür .Bu taşları İngilterenin muhtelif kısımlarında muhtelif firmalar işlemiş ve yerlerine konulmak üzere inşaat mahalline getirmişlerdir. Yeni binaya bitişik olan ve bombalar yüzünden bir hayli zarar görmüş bulunan eski dehlizlerin restore edilme-sinde Portland ve Caen taşları kullanılmış, yollar ve helâlar Hadene taşından yapılmıştır.
Hem içerisini hem dışarısını gösteren H-section'-lu parlak çubuklarla hususî surette imal edilmiş bronz çerçeveler binanın her tarafında kullanılmıştır. Kapı kilitleri bir Master ve Submaster anahtarları sistemi-ne göre yapılmıştır. Bazı kapılarda gizli oturum anah-tarları vardır. Bu anahtarlara ayni kilitler uyduğu halde Master de dahil olmak üzere ,diğer anahtarların yaptığı işleri de yapar.
Kamaraya Kamara koridorundan Çörçil kapısı vasıtasile girilir, bu kapı eski Kamaranm harab ol-muş taşlarından yapılmıştır. Kapı bu hadisenin hatı-rası olmak üzere büyük bir ihtimamla yeniden inşa edilmiştir.
Yeni kamaranm döşemesinin eb'adı eskisinin ta-mamiyle aynidir. Yani 45 ft. X 68 ft. dir. Fakat üst ga-lerinin eb'adı arttırılmış, 46 f t . X 8 4 ft. den 103 ft. X 48 ft. ye çıkarılmıştır. Böylece gazeteciler ve ziyaret-çiler için daha fazla yer ayrılmıştır. (Halen 93 yerine 161 yer vardır). Kamarada mevcut bulunan 915 yer-den 437 si Millet vekillerine ayrılmıştır. Buralardan Kamara serbestçe görülebilir. Taş paravanlar arkasın-da arkasın-da 24 yer arkasın-daha vardır.
Kamara 46 ayak yüksekliktedir ve tavanı çukur-dur. Bu şekildeki tavan düş tavandan daha tesirli ol-makta ve akustiğe de yardım etmektedir. Gündüz ışı-ğı altında ağaçtan yapılmış gibi görünen bu tavanda bir çok cam pencereler vardır. Bu pencereler Kama-ranın her tarafını aydınlatır. Meşe ağacı renginde o-lan camlar umumî tesiri bozmamaktadır.
Kamaranm umumî şekil ve tertibi her ne kadar eskisinin ayni isede yeni meşe deseninin umumî ka-rakteristiği tezyinatı düz sahalar yerine ufkî banklar-la süslemekten ibarettir .Eski kilise pencerelerinin
ye-rine yeni bir pencere tipi kabul edilmiştir.
Yeni Kamarada kenar galerilerin altındaki direk-lerin kaldırılması deseni basitleştirmiş ve müzakere-ler sırasında gerek başkan ve gerek milletvekilmüzakere-leri için
pratik faydalar sağlanmıştır.
Oturulacak yerler, an'anevî renk olan yeşil renk-te plise deriyle kaplanmıştır. Yeni binada kabul edil-miş olan renk tertibi şöyledir: Nazırların oturduğu yerler yeşil, milletvekillerinin kullandığı kısımlar ise (milletvekili odaları, koridorlar ve saire) kahve ren-gidir. Kamarada yere serili bulunan ve hususî olarak dokunmuş olan Wilton halısının rengi de yeşildir. Milletvekillerinin oturduğu yüksek yerler kahve ren-gi halılarla kaplıdır. Yeşil halıda, ön sıraların her iki ucu arasında uzanan an'anevî kırmızı «Kılıç hattı» vardır.
Başkanın masası Kamaranın kuzey ucundadır, burada memurlar ve ziyaretçiler için giriş yeri yapıl-mıştır. Başkan, sandalyasmm önündeki parlamento masasında parlamento memuru ve iki yardımcısı için yer ayrılmıştır. Meclis muhafız kumandanının
sandal-yesi koridor kapışma yakın kuzey nihayettedir. Yabancılar galerisi: Başkanın tam karşısına ge-len ilk üç sıra hususî yabancılar için mahfuz tutul-muştur. Orta galerileri millet vekilleri kullanmakta-dırlar. Reisin tam üstüne gelen galeri gazetecilere mahsustur.
Kamarayı ziyaret edecek olan Kral ailesine men-sup prensesler yabancıların galerisinin arkasında. Re-isin solunda bulunan muhafız kumandanı sandalyesi-nin bulunduğu yerden girerek galeride oturacaklar-dır.
Basın galerisi: Gazeteciler için yetmiş telefon konulmuştur. Bunlar havalandırma tertibatını haiz ses geçirmeyen hücrelerdir. İki galerinin arasındaki ko-ridordadırlar. Bu telefon hatlarından bazıları doğru-dan doğruya gazetelere bağlıdır. Basm galerisi ile Parlamento post dairesi arasında pneumatak boru pos-ta tertibatı vardır, telgrafları bu suretle göndermek mümkündür. Memleketin üç büyük şehrine bağlı üç teleprinter mevcuttur. Gazeteciler için yazı odası, bir
kütüphane ve bir okuma odası da sağlanmıştır. Basın galerisinin arkasmda, ikinci katta, gazete-cilerin toplantı yeri bulunmaktadır. Burada büfe, ye-mek odası, mutfak vesaire, havalandırma tertibatı da dahil olmak üzere mevcuttur.
Mobilyalar: Deri, yanhz Kamara, Kamara kori-dorları ve Başbakanın konferans odasmda bulunan mo-bilyalarda kullanılmıştır. Yeni binada bulunan bütün diğer mobilyalar Portcllis dokumasından halıya
ben-ziyen hususî bir kumaşla örtülmüştür. (Yeşil veya kah-ve rengi) kamara sıraları kah-ve sandalyeler Lateks ile kaplanmıştır.
Bütün mobilyalar gotik hatları üzerinde mütehas-sıs olan mimarlar tarafından, gotik mimarinin hususi-yetlerine sadık kalınarak yapılmıştır, sandalyeleri, 1834 yangınından sonra yeniden yapılmış o.lan parla-mentonun sandalyalarını yapan firma (MEssrs. Waring and Gillow) yapmıştır.
Perdeler bütün binada ayni renk ve ayni model-dedir. Tabiî renkli keten üzerine Westminister Sara-yının an'anevî tacı, Portcullis ve Thudor gülü elle ba-sılmıştır.
Tezyinat olarak kullanılan gümüşler (tek ve üç-lü hokkalar ve sigara tablaları) cıva ile parlatılmış som gümüşten mamuldür.
Kamara koridorları: Kamaranın iki tarafını boydan boya kaplamıştır. Her tarafı meşe ağacı ile ör-tülüdür. Her koridorda maden kömürü yakmak için
a-çık şömineler vardır. Milletvekilleri teamüle göre bu şöminelerin etrafında toplanırlar.
havalandırma dehlizinin altında aşağı yukarı 8000 a-yak kare bir yer işgal eden bir taban vardır. Bunun al-tında da 16 nazır odası ve nazırların konferans salonla-rı bulunmaktadır. Bunun altında ise aşağı yukasalonla-rı ayni saha dahilinde, milletvekilleri -için sekreter odaları, konferans salonları ve konuşma odaları mevcuttur. Kamaranın üstünde, aşağı yukarı 7000 ayak kare kap-layan bir saha dahilinde parlamento ofisleri mevcut-tur.
Isıtma ve havalandırma tesisatı: Bina dahilin-de 8 havalandırma tesisatı vardır: İkisi kamara için, biri alt iki kat için, biri üst kat için, diğeri de ofisler için ve üç tanesi de basın içindir. Bütün bu tesisatta soğuk havayı zamanında ısıtan, havayı serinleten, fil-tre eden ve rutubeti arttıran tertibat ve bir de van-tilâtör vardır. Rüzgâr medhal borular vasıtasile oda-lara kadar gider.
Kamara dolu bulunduğu zaman hararet derecesi Kamarada mevcut olmak lâzım gelen hararet dere-cesinden 10 Fahrenhayt aşağıdadır. Bu farkı insanla-rın vücudundan çıkan hararet kapatır, fakat kamara-da mevcut bulunanlar az olursa havalandırma terti-batı bu boşluğu kendiliğinden kapanır. Oturumlar a-rasında o sırada kalabalık olan koridorlardaki normal
havayı takviye edebilmek için kamaranın havası boşal-tılır.
Kamarada bulunanların sayısı çok süratle deği-şir. Bundan dolayı mesul mühendis tesisatı münasip şekilde işletmek ve hazır bulunanların azalmasından doğacak tesirleri önlemek üzere daima kontrol eder, bu suretle işletmede azamî bir elastikiyet muhafaza e-dilir. Mühendis 65 ayak uzunluğunda bir periskoptan bu hususta istifade eder. Bu periskop vasıtasile kama-rayı görür ve bir hoparlör vasıtasiyle de konuşmaları dinler.
Telefon hücreleri için de hususî bir tesisat yapıl-mıştır, hepsinin kendine mahsus havalandırma terti-batı vardır. Hava boruları ses geçirmez ve bu suretle bir hücrede konuşulanlar diğerinde işitilmez.
Binada havalandırma tertibatından gayri, binanın kaybettiği harareti telâfi etmek üzere doğrudan doğru-ya ısıtma tertibatı da vardır, ısıtma vasıtası sıcak su-dur. Isıtma satıhları muhtelif eb'atta ve şekildedir, rad-yatör, kovektör, ayak ısıtma levhaları ve gizli döşeme levhaları gibi. Kamara döşemesinin altında ayak ısıt-mak için çelik levhalar konulmuştur. Bunlar halının altındadır ve milletvekillerinin ayaklarına tatlı bir hararet verecek şekilde yapılmışlardır.
Işık ve ses tesisatı: Kamaranın elektrik ışıkla-rı 150 cam paravanadan ibarettir. Hepsinde birer flo-resan tüp vardır. Bu tüpler cam paravan üzerine ko-nulan kutunun içine girebilecek şekilde helezonî ola-rak yapılmıştır. Tüplerin arkasında birer reflektör vardır. Ayni kutuların üzerlerine transfarmatörle
lâmbanın yanması için lâzım olan tertibat konulmuş-tur. Işıklar, kontrol odasındaki mühendis tarafından yavaş yavaş açılarak azamî haddine çıkarılır. Lâmba-ların ışığı milletvekillerinin arzuLâmba-larına göre istenilen seviyede tutulur, ışığın hepsi veya bir kısmı kullanıla-bilir.
Ana ışıklandırma şebekesinden başka bir de pen-cere kenarlarında, tavanlarm güzelliğini meydana çı-karmak için gizli ışıklar konulmuştur, ayni zamanda galerilerin altında da bir ikinci ışık hattı vardır.
Bütün binada 14 muhtelif elektrik şebekesi mev-cuttur. Hepsi de ayrı ayrı konduit şebekeleri halinde-dir. Bunlardan en enteresanı işaret şebekesihalinde-dir. Mer-kez işletme odasmdan verilecek bir mesaj binanın et-rafındaki alıcı âletlere bu elektrik şebekesi vasıtasiy-le gönderilir. Mesajlar âvasıtasiy-letin üzerinde bulunan bir pencerede görülür ve yerine bir başka mesaj gönderi-linceye kadar orada kalır, bu suretle parlamentonun herhangi bir kısmına giren milletvekili ve memurlar Kamarada cereyan edenlerden haberdar olurlar.
Diğer enteresan bir tesisat ses amplifikasyon te-sisatıdır. Kamarada mikrofonların aldığı sesler oturu-lan yerlerdeki küçük hoparlörler tarafından yeniden verilir, bu suretle tabiî ses takviye edilmiş olur. Bu küçük hoparlörlerin sesleri o kadar hafiftir ki, hiç bir zaman doğrudan doğruya işitilen sesle tearüz etmez ve bu hoparlörlerin civarında herhangi bir mikrofon işlemeğe başlayınca kendiliğinden susarlar. Bu şebe-keyi Kamaranın güney köşesindeki bir hücrede otu-ran operatör idare eder. Münasip olan mikrofonu o se-çer ve sesin hacmini kontrol eder.
Diğer elektrik şebekeleri arasında, ara çanlarını işleten ve halkın oturacağı ne kadar yer bulunduğunu memurlara gösteren tesisat da vardır. Ayni zamanda saatları kontrol eden merkezî bir saat tesisatı da mev-cuttur.
Asansörler: Milletvekilleri ve memurların bina-nın içinde süratle gidip gelmelerini temin maksadiy-le 8 asansör daha ilâve edilmiştir, bunlar her katta du-rurlar. Bir tanesi de memurların bulunduğu katla ana kat arasında doğrudan doğruya işler ve memurları süratle kamaraya yetişmelerini sağlar. Asansörleri u-mumiyetle asansörcüler işletir fakat istenilirse binen-ler de işletebilir.
Binanın bulunduğu saha 10 Mayıs 1945 tarihinde temizlenmeğe başlanmıştır. Eski binanın ve temelle-rin yıkılması ve yeni binanın çelik iskeletinin kurul-ması 1946 Ağustosunun ortasına kadar devam etmiş-tir. 1947 nisanında çelik iskeletin örtülmesi ve bina-daki sair tesisatın örtülmesi için lâzım olan mukave-leler imzalanmıştır.
