KARAKTER VE
DEĞERLER EĞİTİMİ
FİLOLOJİ GRUBU 4. HAFTA II. DERS
KİŞİLİK KAVRAMI VE İLİŞKİLİ DİĞER KAVRAMLAR
• Kişilik kavramı Latince “persona-maske” sözcüğünden
türemiştir ve kişinin bireysel özelliklerinin toplamının oluşturduğu görüntü anlamına gelmektedir.
• Kişiliği, bireyin kendisi ve başkaları açışından değerlendirerek tanımak mümkündür.
• Kişilik, bireyin kendisi açısından, fizyolojik, zihinsel ve ruhsal özellikleri hakkındaki bilgisidir.
• İnsanın başkaları açısından kişiliği ise, onun toplum içinde belirli özeliklere ve rollere (göreve) sahip olmasıdır.
KIŞILIK İLE İLGILI BAZI TANIMLAR
• Kişilik özelliği:
• Kişiler arasındaki değişiklikleri oluşturan anlık ve süreklilik gösteren tutum ve davranışlar.
• Kişilik tipi:
• Kişinin nitelik ve davranış eğilimlerine göre sokulduğu kalıp.
KIŞILIK İLE İLGILI BAZI TANIMLAR
• Alman Düşünürü Max Scherler’e göre kişilikli insan:
• Güçlüdür
• Tutarlıdır
• Sorumludur
• Bağımsızdır
• Kişilik
• Kişilik, karakter (mizaç ve öğrenilen alışkanlıklar) ve davranışın toplamıdır.
• Yani, her iki kavramı da aynı anda içermektedir.
• Aralarındaki bu bağlantı, kişilik, mizaç ve karakter kavramları arasındaki farklılığı açıklamayı kolaylaştırır.
• Bu yüzden, kişiliğe sadece genetik mirasın bir ürünü olarak bakamayız.
KARAKTER KAVRAMI VE İLİŞKİLİ
DİĞER KAVRAMLAR
• Kişilik
• Kişilik, aynı zamanda bir kişinin etrafında dönen çevresel etkilerin de bir sonucudur.
• Kişilik, bireyleri birbirinden ayıran bir şeydir, yani her bireyin kendine has özelliğidir.
• Ve pek çok araştırmaya göre, zaman içinde ve farklı durumlarda pek fazla değişikliğe uğramaz.
KARAKTER KAVRAMI VE İLİŞKİLİ
DİĞER KAVRAMLAR
• Kişilik
• Kişiliğin psikolojide yaygın olarak kabul edilen 2 tanımlaması vardır:
• “Kişilik, bir organizmanın genetik ve çevre tarafından
belirlenen davranış kalıplarının (mevcut ya da potansiyel) toplamıdır.” Hans Eysenck (1947).
• “Kişilik, bir kişinin yaşam olaylarına adaptasyonunu karakterize eden tipik davranış kalıplarıdır (duygu ve düşünceler dahil)” Walter Mischel (1976).
KARAKTER KAVRAMI VE İLİŞKİLİ
DİĞER KAVRAMLAR
• Kişilik
• Kişilik, yapısal etkenler, gelişimsel etkenler ve toplumsal deneyimlerden kaynağını alan, bireyin kendine özgü yaşam tarzı ve uyum modellerini
belirleyen, içe sindirilmiş düşünüş, duyuş ve davranış
kalıpları olarak tanımlanmıştır.
• Kişilik özelliği, kalıcı, alışılmıs, yineleyen
davranışların toplamıdır ve zaman içinde tutarlıdır.
KARAKTER KAVRAMI VE İLİŞKİLİ
DİĞER KAVRAMLAR
• Kişilik
• Kişiliğin ne olduğuna dair net ve açık bir tanımlama yoktur.
• Bunun nedeni, tanımlamaya dair karmaşık bir sistem olması ve ne kadar teorisyen ve eğilim varsa bir o kadar da tanım bulunmasıdır.
KARAKTER KAVRAMI VE İLİŞKİLİ
DİĞER KAVRAMLAR
KIŞILIK NEDIR?
• Kişilik, insanın bütün ilgilerinin, yeteneklerinin, konuşma biçiminin, tavırlarının, görünüşünün ve çevresine uyum biçiminin özelliklerini kapsar.
• Bu bakımdan bir insanı diğer insanlardan ayıran, onu farklı yapan, insanı kendisi kılan bütün özellikleri içerir.
• O halde kişilik (şahsiyet) bir insanın kendine özgü özelliklerinin ortaya koyduğu hâl, hareket, tavır olarak tanımlanabilir.
KIŞILIK NEDIR?
• Kişilik kelime anlamı olarak bireyin toplumsal yaşam içinde edindiği alışkanlıkların ve davranış biçimlerinin tümü olarak tanımlanır.
• Yani kişilik; kişinin özünü oluşturan, kişiyi kişi yapan özelliklerdir.
• Kişilik yapısı bireyi diğerlerinden ayırıcı bir özelliğe sahiptir.
• Kişinin kendisine özgü davranış ve tutumların, duygu ve düşüncelerin bütünüdür.
• Senemoğlu (2004), kişiliği ‘Bireyi başkalarından ayıran; bireyin doğuştan getirdiği ve sonradan kazandığı özelliklerin tümü‘ olarak tanımlar.
KIŞILIK NEDIR?
• Kişilik dinamik bir yapıdır, sürekli gelişim içindedir.
• Öğrenilmiş -aile, sosyal çevre- ve öğrenilmemiş -kalıtım ile gelen yapılardan oluşur.
• Kişilik, bir insanın mizacının/huyunun ve karakterinin toplamıdır.
• İkisi de kişiliğin farklı yönlerini tanımlar.
• İnsanın kişiliğinin parçası olan bazı etkinlikleri, tutum, davranış, görünüş vb başkalarınca gözlenip değerlendirilebilir.
KIŞILIK NEDIR?
• Kişiliğin dışa yansıyan bu yanı, objektif (nesnel) yanını oluşturur.
• Kişiliğin duyuş, düşünüş gibi İçsel etkinlikleri de vardır.
• Bunlar kişinin kendini tanıdığı, değerlerdirdiği, benlik bilincinin oluştuğu sübjektif (özel) yanını oluşturur.
• Kişiliğin objektif ve sübjektif görünüşleri birbirinden ayrı düşünülemez.
• Duyuş, düşünüş, ilgi, yetenek ve tutumlar davranış, görünüş, mimik, jest ve çevreye uyum biçimiyle dışa yansır.
• Yani kişilik sübjektif ve objektif görünüşlerinin bütünlüğüdür.
KIŞILIK
• Kişilik; kişinin mizaç yapısının, cinsiyet, genetik yapı, yaş, biyolojik özellikler gibi içsel etkenlerin yanı sıra; aile,
kültür, eğitim, inanç gibi üzerinde kısmen etkide
bulunabildiği dışsal etkenlerle etkileşimiyle oluşan, “hem kararlı bir süregenlik, hem de dinamik bir değişkenliğe sahip olan” içgüdüsel, duygusal, düşünsel ve eylemsel işleyiş ve görünümün tamamıdır.
KIŞILIK
• Mizacı ağaç tohumuna benzettiğimizde, karakteri ağacın gövdesi ve dirençli olan kalın ve sert dallarına, kişiliği ise tohumunun tipine göre meyve veren ağacın bütününe benzetebiliriz.
• Aynı zamanda ağaç ismini, tohumundan alır. Elma tohumundan elma ağacı, portakal tohumundan portakal ağacı meydana gelir.
• Tüm bu benzetmelerin sonunda; çocuklarda sağlıklı bir karakter ve kişilik gelişimi için öncelikle çocukların mizaç tipleri iyi bilinmelidir.
• Dolayısıyla, çocuklara verilecek karakter ve kişilik gelişimine dair önerilerde onların mizaç tiplerine uygun olmalıdır.
KIŞILIK
• Ayrıca, çocuğun karakter ve kişilik yapısının sağlıklı olabilmesi, mizaç yapısının ihtiyaçlarına uygun ebeveynlik tutumlarıyla
mümkün olur.
• Ebeveynin kendi mizaç yapısı ise onların ebeveynlik tutumlarını belirleyen en önemli faktörlerden biridir.
• Dolayısıyla ebeveyn, kendi mizaç yapısını, motivasyonlarını, beklentilerini ve bunların sonucu olan tutumlarını göz önünde bulundurmalı, kendi mizaç yapısına ait tutumların çocuğu ne şekilde etkilediğini öncelikle dikkate almalıdır.
KİŞİLİK
• Ebeveyn, çocuğunun mizacını göz önünde bulundurmadan sadece
kendi mizacının motivasyonları (iletişim tarzı, tutum, beklentiler, bakış açısı) ile çocuğa yaklaşacak olursa, tavırları etkisiz, hatta zararlı bile olabilir.
• Bu açıdan bakıldığında anne ve babalar , çocuklarının mizaç
farklılıklarını, yeteneklerini, algı ve değerlendirme tarzlarını dikkate alarak onlara zarar verici tavırlardan kaçınmalı, onların
potansiyellerinin sağlıklı bir şekilde gelişip ortaya çıkması için hem kendi hem de çocuklarının mizaç yapısını çok iyi tanımalı ve
anlamalıdır.
KIŞILIK NEDIR?
• Kişilik; bir insanın ilgi duyduğu alanlarını,
becerilerini, sesi ve konuşma tarzını, davranışlarını, dış görünüşünü ve çevresine karşı uyum biçimini kapsar.
• Kişiyi başka insanlardan ayıran, onu özel yapan tüm bu özellikleri içerir.
KİŞİLİK GELİŞİMİ
• Bir bebek doğduğunda fiziksel ve psikolojik olarak süreç yaşamaya başlar.
• Fiziksel doğum zaman içerisinde daha kısa bir sürede
yayılırken, psikolojik doğum ise yaşam boyu devam eder.
• Çocuğun kişilik gelişimi doğumla birlikte başlar ve 6 yaşlarına geldiğinde büyük oranda tamamlanır.
• Bir bebekte kişilik gelişmesi; cinsiyeti kız ya da erkek olsun, 0-3 yaş arası anneden psikolojik doğumunu sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmesi ile olur.
KİŞİLİK GELİŞİMİ
• Çocuklarda sağlıklı bir kişilik gelişimi için belli yaşlarda edinilmesi gereken birtakım özellikler vardır.
• Çocuğun bu özellikleri edinmesinde aile ile olan ilişkisi büyük önem taşır.
• Çocuğun karakteri, ailesinden öğrendiği kişilik özellikleriyle oluşur.
• Kişiliğin gelişmesi ayrıca kültüre göre de farklılık gösterir.
KİŞİLİK GELİŞİMİ
• Bebekler 0-18 ay, benmerkezci şekilde yaşarlar.
• Bu durum tümüyle kendi ihtiyaçlarının giderilmesine yöneliktir.
• Bu dönemde annenin bebeğin fiziksel ihtiyaçlarını gidermesi gerekir.
• Fiziksel ihtiyaçlar karşılanırken de, bebeğe gösterilen sevgi, ilgi ve şefkat çok önemlidir.
• Çünkü bebek bunlara fazlasıyla ihtiyaç duyar.
• Bebeğin bu dönemde annesini duygusal olarak kaybetmesi, ileriki safhalarda kişilik gelişiminde sorun yaratabilir.
KİŞİLİK GELİŞİMİ
• Kişilik gelişiminde anne öncelik taşır çünkü bebek, ilk ilişkisini annesi ile kurar.
• Eğer anne çocuğa karşı davranışlarında tutarlı davranır ve olumlu yaklaşırsa, çocuk bu ilişkisinde kendisini tatmin eden, koruyan, rahat ettiren kişiyi ödül kaynağı olarak öğrenerek, anneye değer verir.
• Bu durumda, çocuğun yaşamında doyumu bulacağına ilişkin bir güven duygusu oluşmasına olanak sağlar.
• Tutarsız, kaygılı ve olumsuz bir anne ise, çocuğun özgüvenini oluşturmasını zorlaştırarak, kişilik gelişimini olumsuz yönde etkiler.
• Bebek ve anne arasındaki ilişkinin tutarlı, dengeli ve aynı olması bu dengeyi korur.
KİŞİLİĞİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER
• Kişilik, ne yalnız başına bedensel özelliğe bağlıdır, ne de çevredeki ortak kalıp ve sosyal olaylara
bağlıdır.
• Kişilik, tüm olguların doğurduğu bireysel ayrılıklardır.
• Kişilik doğumla başlar ölümle sona erer.
1.KALITIM FAKTÖRLERI VE BEDENSEL YAPI
• Kalıtım yoluyla insanlar hem kendi türlerini, hem de soyuna ve ailesine ait birçok özelliği taşırlar ve aktarırlar.
• Bireyin bedensel yapısı ve bu yapının fiziksel görünümü, cinsiyeti gibi özellikleri genetikseldir.
• İnsanların yürüme, konuşma, gülme ve diğer davranış
biçimlerinin farklı olması genetik faktörler tarafından belirlenir.
• Bütün bu özellikler nedeniyle insanlar farklı kişilik özelliklerine sahiptirler.
2. SOSYO-KÜLTÜREL FAKTÖRLER
• Birey gözlerini dünyaya açtığı ailesinden, ait olduğu toplumsal kesim, ulus ve uygarlığa dek uzanan toplumsal çevrenin etkisi altındadır.
• Çocuğun içinde yaşadığı toplumun üyesi durumuna gelmesine
“toplumsallaşma” süreci denir.
• İnsan toplumsallaşma sürecinde, bir yandan uyum içinde yaşama amacıyla toplumsal kuralları benimseyerek öteki bireylerle benzeşirken, öte yandan doğuştan getirdiği gizli güçler kendi üzerinde onu diğer bireylerden ayıran kişilik niteliklerini kazanır ve geliştirir.
2. SOSYO - KÜLTÜREL FAKTÖRLER
• Bireyin idealleri ve ilgileri bu kültürel ortamda şekillenir;
şöyle ki bireyler içinde bulundukları sosyo-kültürel yapı tarafından uygun görülen davranış kalıplarını, bakış
açılarını bilerek veya bilmeyerek benimseyecek ve bunların ışığında da kişilik özelliklerini ortaya
çıkaracaklardır.
• Çünkü, birey, bulunduğu kültürel yapı içinde öğrendikleri ile bazı yeni özellikler elde ederek kişiliğini şekillendirir.
2. SOSYO - KÜLTÜREL FAKTÖRLER
• Her bireyin benzer uyarımları farklı algılanmasının başlıca sebepleri şunlardır:
• Uyarım faktörlerinin fiziksel özellikleri,
• Bedensel organların kapasitelerinin farklı olması,
• Zihinsel yeteneklerin farklılığı,
• Bireyin hafızasında yeralan daha önceki bilgi ve deneyimler,
• Bireyin tutumu, beklentileri ve o andaki duygusal durumu
3.AILE FAKTÖRLERI
• Aile bireyin özel davranışlarını kazandığı topluma ilk hazırlandığı bir sosyal ortamdır.
• Aile içi ilişki biçimleri de kişiliğin oluşmasına katkı yapar.
• Örneğin, otoriter bir ailede yaşayan yetişen çocuklarda daha sonra ki ilişkilerin de sert
davranışlar gösterdikleri yapılan araştırmalarda tespit edilmiştir.
3.AILE FAKTÖRLERI
• Bireyin yetiştiği aile ortamı, aile fertleri ile olan ilişkileri kişiliğin oluşmasında çok önemli bir role sahiptir.
• Anne-babanın çocuğa karşı tutumları çocuğun kişiliğinin oluşmasında oldukça büyük rol
oynamaktadır.
4. SOSYAL YAPI VE SOSYAL SINIF FAKTÖRLERI
• Bireyin ait olduğu sosyal sınıf, onun eğitim imkanlarını, yaşama biçimini, düşünce ve eğilimlerini, tüketim kalıplarını ve çeşitli kişisel özelliklerini etkiyebilir.
• Örneğin; üst sınıf içinde doğan büyük bir olasılıkla geliri,
yaşama tarzı, sosyal statüsü oldukça yüksek bir meslek sahibi olacak ve bu konuma uygun davranışlar içerisinde bulunacak;
buna karşılık bir alt sınıfa mensup kişi ise kendi sınıfına uygun bir konum içerisinde hayatını devam ettirecektir.
5.COĞRAFI VE FIZIKI FAKTÖRLER
• Coğrafi faktörler arasındaki yörelerinin iklim, tabiat ve hatta fiziki şartları bu yöre halkı üzerinde kişilik oluşumu
açısından önemli faktör olarak nitelemek yerinde olacaktır.
• Soğuk iklim şartlarında yaşayan insanların daha sert ve donuk mizaçlı, buna karşılık sıcak iklim ve kıyı kesimi
insanlarının daha çabuk değişebilen duygusal tutumları ve daha yumuşak ve gevşek mizaçları olduğu şeklinde bir
görüş ifade etmek mümkündür.
6.DIĞER FAKTÖRLER
• Bunların dışında iletişim araçları, annenin gebelik
aşamasında ve izleyin doğum süresince yaşadıkları, içinde bulunduğu ortam, hatta gebelik süresince yaptırdığı
ultrasound sayısı bile kişilik gelişiminde rol oynamaktadır.
• Kitle iletişim araçlarının kullanımı ve satın alma gücündeki dengesiz dağılım da kişiliği etkileyebilir.
• Bu nedenle de hırs, haksız rekabet, çekememe, fesatlık vb.
huy edinimleri ortaya çıkabilir.
KIŞILIĞIN ÜÇ YÖNÜ:
KARAKTER-MIZAÇ-YETENEK
• Karakter, kişiliğin sosyal ve ahlaki özelliklerini ifade ederken,
• Mizaç; bireye ait bazı temel ve ayırt edici özellikleri ifade bir kavramdır.
• Yetenek ise, yine bireyin sahip olduğu, zihinsel ve bedensel özelliklerin tümü ifade etmektedir.
BEŞ BÜYÜK FAKTÖR KURAMI
• Bir çok bilim adamı, bireyin kişiliğinin temel yapısının beş boyuttan oluştuğuna inanmaktadır.
• Bu boyutlar;
• Dışa Dönüklük
• Duygusal İstikrar
• Uyumluluk
• Sorumluluk
• Açıklık
KIŞILIĞIN TEMEL ÖZELLIKLERI
• Yapılan işin niteliklerine bağlı olarak kişilikle ilgili bu beş
boyuttan biri veya birkaçı bireylerin başarısı için önemlidir.
• Örneğin; yönetici görevindeki bireyler için “dışa dönük olma”, reklam sektöründe görev yapan bireyler için ise
“açıklık” boyutu diğer boyutların bir adım önüne geçmektedir.
DIŞA DÖNÜKLÜK:
• Bu boyutla ilgili bazı temel özellikler, iddialı ve girişken olma, sosyal olma, enerjik olma ve konuşkan olma
şeklinde sıralanır.
• Dışa dönük bireyler, grup içindeki diğer bireylerle kolay iletişim kurarlar, kaynakların bulunması ve
kullanılmasında öncülük ederler.
• Kısaca dışa dönük bireyler dış dünyaya açık bireylerdir.
DUYGUSAL İSTIKRAR:
• Kişinin sinirli olup olamaması kendine güven derecesi, iyimser ve kötümser olması, sıkılgan
olması ve endişeli olması gibi özellikler bu boyutun
kapsamındadır.
UYUMLULUK:
• Uyumlu bireyler arkadaşça davranırlar, birlikte severler, kibardırlar, hoşgörü sınırları geniştir, güven vericidirler ve yumuşak kalplidirler.
• Bu özelliklere sahip bireyler, yönetici olarak astlarını iyi
motive eder, onların ihtiyaçlarını gidermeye yönelik çalışır ve iyi iletişim kurarlar.
SORUMLULUK:
• Azimli olma, güvenilir olma, başarı kazanma güdüsü
kuvvetli, dikkatli, temkinli, sorumluluğun bilincinde, planlı ve programlı olma gibi özellikler bu boyutun içinde yer alır.
• Bu boyuttaki özelliklere sahip bireylerin hem otonom hem de hiyerarşik yapı içerisinde her türlü görevde başarı kazanma olasılıkları kuvvetlidir.
AÇIKLIK:
• Bu boyut, kültürlü olma, meraklı olma, orijinal fikirlere sahip olma, sanatsal düşünme, geniş düşünceli, zeki olma, hayal gücü
kuvvetli olma gibi genellikle entelektüel özellikleri bünyesinde toplamaktadır.
• Bu özelliklere sahip bireyler sosyaldirler ve insanlarla çabuk kaynaşırlar.
• Bu tip kişiler çabuk uyum sağlarlar ve sorun çıkartma yerine sorunları çözmeye odaklamışlardır.
• Yaptıkları işlerde hep şeffaf olmaya özen gösterirler ve paylaşımcılardır.
KİŞİLİK TİPLERİ
• Kişilik konusuyla ilgilenen araştırmacıların çoğunun amacı;
bireylerin belirli özelliklerini tespit etmek ve bu özelliklere uygun düşecek şekilde de kişileri özel kalıplar içinde
gruplamaktır.
• Ancak bu gruplama sadece teoriktir.
• Yani bireylerin davranışlarını anlama ve açıklamada bilim adamlarına analiz yapma kolaylığı sağlaması bakımından kişilik kalıpları oluşturulmaya çalışılmıştır.
KİŞİLİK TİPLERİ
• Bedensel yapıyı dikkate alan kişilik tipleri 4 gruba ayrılmıştır.
• Kanlı,canlı,neşeli insanlar hafif kanlı mizacı temsil ederlerken,
• kural ve ilkelere sıkı sıkıya bağlı ve yavaş hareket edenler ağırkanlı mizacı,
• duygusal ve derin kaygılı insanlar kara sevdalı ve
• çabuk kızan, saldırgan, ateşli ve sert insanlar ise sinirli mizacı temsil etmektedir.
KİŞİLİK TİPLERİ
• Kretschmer’in 20. yüzyılın başlarında yapmış olduğu kişilik tipi sınıflandırmasına göre ise, üç tipten bahsetmek mümkündür.
KİŞİLİK TİPLERİ
• Uzun boylu, kasları gelişmiş lider olma eğilimi kuvvetli olanlar atletik tipi temsil ederken,
• Uzun ve ince yapılı, soğukkanlı, inatçı, alıngan ve kindar olanlar astenik tipi ve
• Orta boylu, şişman, kasları yumuşak, dış dünyaya açık, açık kalpli ve iyimser olanlar ise piknik tipi temsil
etmektedirler.
• ETKİLEYİCİ KİŞİLİK
• DİPLOMATİK KİŞİLİK
• SİSTEMATİK KİŞİLİK
• İNSAN ODAKLI KİŞİLİK
• MÜKEMMELİYETÇİ KİŞİLİK
• REFORMCU KİŞİLİK
• BAŞARICI KİŞİLİK
• SORUN ÇÖZÜCÜ KİŞİLİK
KİŞİLİK TİPLERİ
ETKİLEYİCİ KİŞİLİK
• Etkileyici kişilik; değişimi seven, iyi iletişim ve ikna kabiliyeti olan, sorun çözmede duygusal yaklaşım sergileyen, zamana karşı yarışılan işlerden ve
hiyerarşik iş ortamından kaçınan, tekdüze işleri yapmaktan hoşlanmayan, kendisini ve çalışma arkadaşlarını motive edebilen kişiliktir.
DİPLOMATİK KİŞİLİK
• Çalışma yaşamında karşılaşılan bir diğer kişilik tipi ise, diplomatik kişiliktir.
• Diplomatik kişilik uzmanı olunan konularla ilgili bilgi alma ve bilgi sunmakta oldukça başarılı olan, analitik düşünce tarzına sahip somut verileri göz önünde tutabilen, yüz yüze
çatışmalardan kaçınabilen, hata yaptığında hemen savunmaya geçebilen, detaylara gereğinden fazla önem verdiğinden
yapılan işin sonuçlarını tekrar tekrar irdelemek zorunda kalan kişiliktir.
SİSTEMATİK KİŞİLİK
• Sistematik kişiliğe sahip tiplerde görülebilecek en yaygın özellikler ;
• Harekete geçmeden önce konuya özgü ayrıntılı talimatlar alırlar.
• Takım çalışmasına ve yardımlaşmaya yatkındırlar.
• Karşıdakine güven duyarsalar daha açık sözlü ve sevecen davranırlar.
İNSAN ODAKLI KİŞİLİK
• Takdir edilmekten hoşlanan kişilerdir.
• Kendine güvenen, rekabeti seven bir yapıya sahiptirler.
• Olayları kontrol etmek, gidişatını belirlemek ve
yönlendirmek için güçlü bir istekleri olduğundan yetki kullanabilecekleri bir pozisyonda çalışma hevesleri vardır.
MÜKEMMELİYETÇİ KİŞİLİK
• Bu kişiliğe sahip olan tiplerde; şu özellikler daha yaygın olarak görülebilmektedir.
• Net olarak tanımlanmış iş akışlarını, görev
tanımlarını, yönetmelik, politika ve prosedürlerin olduğu ortamları tercih ederler.
• Önemli işleri, doğru yapıldığından emin olmak için kendileri yaparlar.
