İLK VE ACİL YARDIM PROGRAMI
SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK YÜKSEK OKULU
AYP 217- İlk Yardım
Öğr.Gör.Dr. Tuğba ÇINARLI
İNME, PSİKOLOJİK İLKYARDIM, HIV/AIDS, KENE ISIRMASI KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ VE
Hafta- 15
AYP 217 – İlk Yardım
İNME BELİRTİLERİ
Kasılmalar (çoğu zaman uzuvlarda)
Yüzde, kolda veya bacakta ani uyuşukluk ve güçsüzlük hissi (genellikle vücudun aynı bölümünde)
Kafa karışıklığı
Konuşma zorluğu
Görmede sıkıntı, yürümede zorluk, baş dönmesi veya denge kaybı
Ani baş ağrısı
İNMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Hasta ya da yaralıdan gülmesini ya da dişlerini göstermesini iste
Hasta ya da yaralının ağzının eğrilip eğrilmediğine veya ağzının köşesinin şişip şişmediğini değerlendir
Hasta ya da yaralıdan gözlerini kapatmasını, aynı anda ve aynı yöne kollarını kaldırmasını, el bileğini yukarı aşağı hareket ettirmesini iste.
Hasta ya da yaralının kolunun kendiliğinden bırakıp bırakmadığını görmeye çalışın
İNMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Hasta ya da yaralıdan basit bir cümle kurmasını iste.
Hasta ya da yaralının net olarak konuşup
konuşmadığını ağzından çıkan kelimelerin anlaşılır olup olmadığını kontrol et.
!!! KASILMA
Eğer hasta bu eylemlerden bir ya da bir kaçını gerçekleştiremiyorsa kasılma geçirmiştir.
Yaşam bulgularını değerlendir.
Tıbbi yardım iste (112).
İstirahata al ve yalnız bırakma.
Rahat edeceği pozisyonu ver.
Düzenli olarak bilinç ve solunum kontrolü yap.
İNMEDE İLK YARDIM
Psikolojik İlk Yardım
Empati!!!
Kendinizi tanıt ve ilkyardım uygulamaları için izin al.
Hasta ya da yaralı ile göz teması kur ve sıcak bir konuşma yap.
Ne oldu, Ne olacak? Dikkatli bir şekilde açıkla.
İşbirliği desteği iste.
Dinle ve sempatik ol.
Sağlık görevlileri olay yerine gelinceye kadar ağızdan yiyecek ya da içecek verme.
İLK YARDIM VE HIV/AIDS
AIDS;Hastalığın adı
Acquired=Kazanılmış
lmmune=Bağışıklık
Deficiency=Yetmezliği
Syndrome=Sendromu
HIV;Hastalığa etken olan virüsün adı
Human=İnsan
lmmunodeficiency=Bağışık yetmezliği
Virus=Virüsü
HIV VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?
Cinsel Yolla; (%55-60) Korunmasız olarak yapılan
(kondom, prezervatif) her türlü vaginal, oral ve anal cinsel temas ile,
Kan yoluyla; (%5-10) Kan, organ ve doku nakli, kan temas etmiş delici, kesici aletler, ortak şırınga kullanımı ile,
Anneden bebeğe; (% 20-30) Gebelikte, doğumda ve doğum sonrası anne sütü emzirme ile HIV bulaşır.
HIV VİRÜSÜ NASIL BULAŞMAZ?
Sarılmakla, dokunmakla, öpmekle, okşamayla, el sıkışmakla,
Aynı çatal, bıçak, kaşık, bardak, tabak, havlu kullanmakla,
Öksürme, aksırma, nefes, gözyaşı, tükürük ve ter ile,
Sinek, sivrisinek, böcek sokmaları ve hayvan ısırıkları ile,
Aynı yüzme havuzu, duş, hamam, sauna, tuvalet kullanmakla,
Aynı ev, okul, işyeri, tiyatro, sinema, otobüste ve odada bulunmakla,
Aynı telefonu kullanma ve sigara paylaşmakla,
Evcil hayvanlarla aynı ortamda bulunmakla HIV BULAŞMAZ.
GÜVENLİ BİR İLK YARDIM UYGULAMASI İÇİN;
Uygulama öncesi mümkünse eldiven, yoksa poşet giy.
Ellerini uygulama sonrası bol su ve sabunla yıka.
Elinde açık yara varsa vücut sıvıları ile temas etme.
Yaralı kişinin yakınındaki cam kırıkları v.b maddelere dokunurken çok dikkatli ol.
Derideki kesici ve delici yaraları mutlaka temiz bir bezle kapat.
GÜVENLİ BİR İLK YARDIM UYGULAMASI İÇİN;
Kanamalı ve açık yarası olan kişilerle direkt temasta bulunma.
Suni solunum sırasında kullanılabilecek maske vb. malzemeyi bulundur ve kullanmayı öğren.
Kendini koru.
HIV/AlDS’ten nasıl korunacağını arkadaşlarına, ailene ve tüm yakınlarına anlat.
KENE ISIRMASI
VE KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ
Kaynak
Yabani kemirici hayvanlar,
kuşlar
keneler
KENE ISIRMASI
VE KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ
Belirtileri
Ateş, baş ağrısı,
Kırıklık, halsizlik,
Aşırı duyarlılık,
Kollarda, bacaklarda ve sırtta şiddetli ağrı
Belirgin iştahsızlık
Bazen kusma, karın ağrısı veya ishal olabilir.
İlk günlerde yüz ve göğüste kızarıklık.
KENE ISIRMASI
VE KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ
İlk yardım ve korunma yolları
Mümkün olduğu kadar kenelerin bulunduğu alanlardan kaçınmalı.
Hasta hayvan veya insanlara ait kan ve vücut sıvılarına eldiven, maske olmadan temas edilmemeli.
İnsan vücuduna yapışan kene varsa; cımbızla kene vücuda yapıştığı yerden tutularak, koparmadan, patlatmadan bir civi çıkarır gibi çıkarmak gerekir (Sağlık kuruluşunda çıkarılmalı).
Kene üzerine herhangi bir kimyasal madde (Alkol, gaz yağı, kolonya, deterjan vs.) kesinlikle dökülmemeli.
KENE ISIRMASI
VE KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ
İlk yardım ve korunma yolları
Hastalığı taşıyan kişilerin kan ve vücut sıvıları ile temastan kaçınılmalı
Hayvan kanı, dokusu veya hayvana ait diğer vücut sıvıları ile temas sırasında da gerekli korunma önlemleri alınmalı.
Piknik alanlarına gidildiğinde pantolon paçaları çorap içine alınmalı veya mümkünse çizme giyilmeli.