YDU Bulgularının Cinsiyet Değişkenine Göre Karşılaştırılması

Bireylerin Yetenek Değerlendirme Uygulamalarında (HYAT, PGPU 1, PGPU 2, PVPU, FTÇD, BHÇD) göstermiş oldukları performans düzeyleri cinsiyet değişkenine göre analiz edilmiştir. Cinsiyete göre, HYAT ve PGPU 1 uygulamalarında gösterilen performans puanları arasında yapılan ilişkisiz grup t-testi sonuçlarına göre, kızlar ve erkekler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmemiş, fakat ortalama değerler incelendiğinde erkek öğrencilerin her iki uygulamadan da daha yüksek puanlara ulaştığı gözlenmiştir (Çizelge 6.77). PGPU 2. bölüm uygulamasında gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre t- testi sonuçları incelendiğinde (Çizelge 6.78), erkek öğrenciler lehine .05 anlamlılık düzeyinde farklılık bulunmuştur (t (144) = 1.90, p≤.05).

Çizelge 6.77 PGPU 1 uygulamasında gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre t- testi sonuçları N _x S sd t p K 96 18.44 3.92 146 2.77 .78 E 51 18.63 4.01 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 BHÇD MT P

Çizelge 6.78 PGPU 2 uygulamasında gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre t- testi sonuçları

N _x S sd t p

K 96 52.03 17.45 144 1.90 .05

E 50 58.42 22.41

PVPU uygulamasında gösterilen performans düzeyi ilişkisiz grup t-testi ile analiz edildiğinde (Çizelge 6.79), erkek öğrencilerin kız öğrencilere oranla .05 anlamlılık düzeyinde yüksek performans gösterdiği gözlenmiştir (t (100) = 2.36, p≤.05).

Çizelge 6.79 PVPU uygulamasında gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre t-testi sonuçları

N x S sd t p

K 66 7.23 2.85 100 2.36 .02

E 36 8.80 3.80

FTÇD uygulamasında gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre t-testi sonuçları (Çizelge 6.80), erkek öğrenciler lehine .01 anlamlılık düzeyinde farklılık göstermektedir (t

(142) = 3.91, p≤.01). BHÇD uygulamasında gösterilen performans düzeyleri incelendiğinde,

kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmamış olmasına rağmen, erkek öğrencilerin daha yüksek performans gösterdiği gözlenmiştir. Özellikle, doğruluk, algıda dikkat, öge çeşitliliği, alan kapsamı gibi doğrudan çevresel algı düzeyini ölçmeye yönelik değerlendirme boyutlarında erkek öğrencilerin kız öğrencilere oranla belirgin derecede yüksek performans gösterdiği gözlenirken, çizim kalitesi, detaylandırma, kompozisyon oluşturma, orjinallik gibi boyutlar için cinsiyetler arası farklılaşmanın belirgin olmadığı görülmüştür.

Çizelge 6.80 FTÇD uygulamasında gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre t-testi sonuçları

N _x S sd t p

K 97 24.46 10.20 142 3.91 .00

Bireylerin Mimari Tasarım Derslerinde göstermiş oldukları performans ortalamaları cinsiyet değişkenine göre analiz edilmiştir (Çizelge 6.81). “Mimari Tasarım 2” (t (126) = 4.09, p≤.01),

“Mimari Tasarım 3” (t (110) = 2.29, p≤.05), “Mimari Tasarım 4” (t (93) = 1.97, p≤.05)

derslerinde, kız öğrencilerin erkek öğrencilere oranla yüksek düzeyde performans gösterdiği gözlenmiştir (Çizelge 6.83, 6.84, 6.85, 6.86). Mimari Tasarım Performans (MTP) ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre t-testi sonuçları incelendiğinde (Çizelge 6.82), kız öğrenciler lehine .05 anlamlılık düzeyinde farklılık bulunmuştur (t (134) = 2.07, p≤.05).

Çizelge 6.81 Mimari Tasarım derslerinde gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre ortalama ve standart sapmaları

cinsiyet N ortalama std. sapma

K 92 3.3326 .86050 Mimari Tasarım 1 E 44 3.1227 .94595 K 89 3.2787 .70202 Mimari Tasarım 2 E 39 2.5923 1.17460 K 81 2.8173 .84614 Mimari Tasarım 3 E 31 2.3968 .92141 K 74 3.0270 .92267 Mimari Tasarım 4 E 21 2.6190 .82013 K 95 3.1135 .60330 MTP E 41 2.8846 .56168

Çizelge 6.82 Mimari Tasarım derslerinde gösterilen performansın (MTP) cinsiyet değişkenine göre t-testi sonuçları

N _x S sd t p

K 95 3.11 .60 134 2.07 .04

Çizelge 6.83 “Mimari Tasarım 1” dersinde gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre t-testi sonuçları

N _x S sd t p

K 92 3.33 .86 134 1.28 .20

E 44 3.12 .94

Çizelge 6.84 “Mimari Tasarım 2” dersinde gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre t-testi sonuçları

N _x S sd t p

K 89 3.27 .70 126 4.09 .01

E 39 2.59 1.17

Çizelge 6.85 “Mimari Tasarım 3” dersinde gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre t-testi sonuçları

N _x S sd t p

K 81 2.81 .84 110 2.29 .02

E 31 2.39 .92

Çizelge 6.86 “Mimari Tasarım 4” dersinde gösterilen performansın cinsiyet değişkenine göre t-testi sonuçları

N _x S sd t p

K 74 3.02 .92 93 1.97 .05

E 21 2.61 .82

Erkek öğrencilerin eğitim başlangıcında gerçekleştirilen Yetenek Değerlendirme Uygulamalarında yüksek performans göstermiş olmasına rağmen, Mimari Tasarım Proje Dersleri başarı yöneliminde aynı eğriyi koruyamaması dikkat çekmektedir. Buna tezat olarak, kız öğrencilerin, yatkınlık değerlendirme amacıyla gerçekleştirilen uygulamalar arasında çoktan seçmeli HYAT ve PGPU 1 uygulamalarına oranla daha etkin olan PGPU 2, PVPU, FTÇD uygulamalarında düşük performans göstermiş olmasına rağmen, Mimari Tasarım akademik başarılarının istatistiksel olarak anlam ifade edecek düzeyde yüksek olması araştırmanın ilgi çekici bulgularından birisini oluşturmaktadır.

Bulgular, cinsiyete göre yetenek farklılaşmalarını irdeleyen bazı araştırmaları desteklemektedir. Çalışmanın yetenekler bölümünde (Bölüm 2.3.2) değinildiği üzere, çeşitli araştırmalardan elde edilen ortak bulgu, cinsiyete göre kız ve erkek öğrenciler arasında yetenek farklılaşmaları görülmesine rağmen, ilköğrenimden başlayarak mezuniyet ortalamaları irdelendiğinde kız öğrencilerin akademik başarılarının erkek öğrencilerinkinden daha üstün olduğunu göstermektedir. ÖSS adaylarının ortaöğretim başarı puanları incelendiğinde, kız öğrenciler lehine bir farklılık görülmesine rağmen, ÖSS puanları yönünden iki cins arasında istatistiksel olarak anlam ifade edecek düzeyde bir farklılık görülmediği gözlenmektedir (Özyürek, 1995).

Araştırmada, ağırlıklı olarak üç boyut algısını ölçmek amacıyla hazırlanmış olan PGPU 2 ve PVPU uygulamalarında erkek öğrencilerin daha yüksek düzeyde performans göstermiş olması, U.S. Department of Labor’ da gerçekleştirilen Genel Yetenek Test Bataryası uygulamaları sonuçlarını desteklemektedir. Bu uygulamalarda, erkek öğrenciler, uzay ilişkilerini görebilme alt testinde kız öğrencilere oranla daha başarılı bulunmuştur. Davis ve Rimm (1989) erkek çocukların oyun olarak lego ve modelleri tercih etmelerinin ileriki yıllarda görsel - mekansal yeteneklerinin gelişiminde büyük oranda etken olduğunu vurgulamakta, bu deneyimlerinin kız öğrencilere oranla görsel - mekansal yetenek yönünden daha üst düzeyde performans göstermelerine neden olduğunu belirtmektedir. Erkeklerin şekil - uzay yeteneği yönünden kadınlardan üstün olduğuna yönelik bulguların varlığı söz konusu olsa da, araştırmaların büyük bir bölümünde cinsiyet değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gözlenmemiştir. Bu çalışmalara örnek olarak teknik resim derslerinin kız ve erkek öğrencilere aynı yoğunlukta verildiği durumlarda iki cins arasında bu yetenek yönünden fark olmadığını saptayan Fennema ve Sherman’ ın (1977) araştırması gösterilebilir.

Literatürde yer alan bulgular bir bütün olarak irdelendiğinde, cinsiyete göre yetenek farklılaşmaları konusunda evrensel bir yargıya varmanın mümkün olmadığını görmek mümkündür.

FTÇD uygulamasının erkek öğrenciler lehine .01 anlamlılık düzeyinde farklılık göstermesi çevresel psikoloji alanında yapılmış olan bazı araştırmaları desteklemektedir. Kimura (1992), uzun mesafede yön bulma, coğrafik alan tanımlama ve mekansal öğrenme yeteneği bakımından kadın ile erkek arasında erkek lehine cinsiyet farklılaşması olduğunu vurgulamakta, bunun temellerini, 50.000 yıl öncesi avcı-toplayıcı toplumlarda kadın ve erkeğin toplumsal rol farklılığına dayandırmaktadır. Sosyal rollerin her geçen gün birbirine daha da yaklaşması, kadın ve erkeğin çevrelerini algılamalarındaki farklılıkları, toplumsal rol

farklılaşmasından çok fizyolojik özelliklerinin farklılığı ile açıklamaktadır. Buna göre, testesteron ve androjen gibi hormonların ve beynin bu hormonlar etkisi ile farklılaşan bölümlerinin mekansal yetenekler ve algılama hızı gibi bilişsel yetenekler üzerindeki etkisi, cinsiyete göre farklılaşmaktadır. Kadınların daha kuvvetli bir hafızaya ve algılama hızına sahip olmasına rağmen, daha kısa mesafelerde landmarklar kullanarak sınırlandırılmış alanları tanımlayabilmeleri, erkeklerin ise, kompleks mekanlar içinde imgelem ögelerini ayırt edebilme yeteneklerinin üstün olması nedeniyle, mekansal karmaşıklığın algılamaya etkisinin kadınlara oranla daha az olması fizyolojik farklılaşmalar ile açıklanmaktadır (Kimura, 1992; Brown vd., 1998). Her ne kadar, çevresel psikoloji alanında cinsiyet farklılaşmalarına yönelik olarak yapılmış araştırmalarda evrensel bir yargıya varmak mümkün görünmese de, bu araştırmanın bulguları, çevresel algı yeteneği yönünden erkeklerin fizyolojik farklılıklar nedeniyle daha avantajlı olduğu görüşünü vurgulayan çalışmaları destekler görülmektedir.