Yaşam doyumu ve değişkenler arasındaki ilişki

Katılımcıların yaşam doyum düzeyini ölçmek için Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) tarafından geliştirilen yaşam doyum ölçeğinin (YDO) Dağlı ve Baysal tarafından Türkçeye uyarlanan versiyonu kullanılmıştır. Katılımcıların yaşam doyumu seviyesini belirlemek amacıyla hazırlanan likert tipi 5 maddeye verilen yanıtlar doğrultusunda analizi uygulanmış; Yapılan analizi sonucunda yaşam doyum düzeyi güvenilirlik katsayısı (Cronbach’s α = .841)genel olarak yüksek bulunmuştur. Katılımcıların ölçekte yer alan ifadelerin aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri aşağıda detaylı olarak gösterilmektedir. Yaşam doyum düzeyi maddelerinin tek tek güvenilirlik katsayısı sonuçlarına bakıldığında; tekrar dünyaya gelsem hayatımdaki hemen hemen hiçbir şeyi değiştirmezdim maddesinin güvenilirliği (Cronbach’s α =,855) ile oldukça yüksek bulunmuştur. Dağlı ve Baysal Ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlık kat sayısını 0,88 ve test- tekrar test güvenirliğini ise 0,97 olarak saptamışlar (2016:1250).

Tablo-26’daki Betimleyici analiz sonuçları incelendiğinde;yaşam doyum düzeyi maddeleri arasında etkili ilk ve en önemli madde yaşamımdan memnunum ( 3,43), ile birinci sırada yer alırken, tekrar dünyaya gelsem hayatımdaki hemen hemen hiçbir şeyi değiştirmezdim maddesi( 2,81)’lik bir ortalama ileson sırada yer almıştır.

Tablo 26: Yaşam Doyum Düzeyi

Yaşam Doyum Düzeyi

N En

Düşük En Yüksek 

Yaşamımdan memnunum 600 1,00 5,00 3,43

Şimdiye kadar yasamdan istediğim önemli

şeylere sahip oldum 600 1,00 5,00 3,25 İdeallerime yakın bir yaşantım vardır 600 1,00 5,00 3,03

Yasam koşullarım mükemmeldir 600 1,00 5,00 2,98

Tekrar dünyaya gelsem hayatımdaki hemen

hemen hiçbir şeyi değiştirmezdim 600 1,00 5,00 2,81 Tablo 27’de de görüldüğü gibi, araştırmaya katılanların yaşam doyum düzeyi sonuçlarına bakıldığında; Kadınların ( 15,2) ‘lik bir ortalamada olduğu görülürken, erkekler de ( 15,6) ‘lük bir ortalamayla kadınlara oldukça yakın bir değerde olduğunu

ifade edebiliriz. İnsanın yaşamla ilgili inanç ve değerlendirmelerinin toplamı veya insanın hayatıyla ilgili genel tutumu olarak tanımlanan yaşam doyumu genel olarak bireyin hayatının kalitesini kendisinin belirlemiş olduğu kriterlere göre değerlendirmesidir (Dağlı ve Baysal,2016:1251). Kişinin mevcut yaşam şartları ve kişisel standartlarına göre değişebilecek dinamik bir yapısı olan yaşam doyumunun cinsiyete göre farklılaşmaması önemli bir sonuç olduğu düşünülebilir (bkz. Ek 11).

Tablo 27: Yaşam Doyum Düzeyi ve Cinsiyete Göre Farklılık

Cinsiyetiniz N  t‐value Sig.

Erkek 229 15,2

Yaşam doyumu Düzeyi

Bayan 371 15,6 -1,107 ,269

Katılımcıların eğitim düzeyine göre yaşam doyum düzeyi anlamlı olarak farklılaşmaktadır(F= 4.16; sd.= 4;p< .001). Tukey testi sonuçlarına göz atıldığında; yüzde 5 anlam düzeyinde ortaya çıkan farklılığın kaynağının; ilköğretim ile ( = 14.75), lisansüstü ( =17,89), lisans ile ( =15,55) ilköğretim ( = 14.75) ve lise eğitimi ( = 14.94) arasında olduğunu göstermektedir. Diğer bir ifadeyle; araştırma sorularını cevaplayan katılımcıların eğitim düzeyi arttıkça, Yaşam doyumu düzeyinde olumlu yönde bir artış yaşanmaktadır. Kişinin gelir düzeyi, mesleği ve sosyal statüsü, sahip olduğu imkânlar ve sosyal hareketliliği, refah koşulları, mevcut devlet politikası ve çevre, aile ve sosyal ilişkiler gibi birleşenleri olan Yaşam doyumu birçok şeyden etkilenebilir (Dağlı ve Baysal,2016: 1251).Çalışmamızın neticesinde eğitimin Yaşam doyumu düzeyini pozitif olarak etkilediğini ifade edebiliriz (bkz. Ek 12).

Tablo 28: Eğitim Durumu ve Yaşam Doyum Düzeyi Puanları Arasında Anlamlı Bir Farkın Olup Olmadığını Belirlemeye Yönelik Tek Yönlü Varyans Analiz Sonuçları

Eğitim Durumu N  f Sig.

İlköğretim 92 14,75 Lise 172 14,94 Ön Lisans 106 16,40 Lisans 202 15,55 Yaşam doyumu Düzeyi Lisansüstü 28 17,89 4,160 ,002

Tablo-29’da görüldüğü gibi; katılımcıların mesleki durumu ile Yaşam doyumu düzeyi arasında anlamlı farklılık göstermektedirler. (F= 3,04; sd.= 4;p< .001). Tukey testi sonuçlarına göz atıldığında; yüzde 5 anlam düzeyinde ortaya çıkan farklılığın kaynağının; Serbest meslek mensubu ( = 14.26) ile sağlık personeli ( = 16,44), arasında anlamlı farlılık vardır. Diğer bir farklılık ise; sağlık yöneticisi ( = 18,50) ile serbest meslek mensubu ( = 14.26)arasında olduğu görülmektedir. Sağlık yöneticileri ve sağlık personeli mesleğini serbest icra edenlerden Yaşam doyumu düzeyleri daha yüksektir. Özetlemek gerekirse; sağlık personeli ve yöneticilerinin, serbest meslek mensuplarına göre yaşamdan beklentilerinin daha çok karşılanmış olduğu düşünülmektedir. Meslek ve statü yaşam doyum düzeyini etkileyen önemli birleşenleri olarak belirtebiliriz (bkz. Ek 13).

Tablo 29: Meslek Durumuna Göre Yaşam Doyum Düzeyi Puanları Arasında Anlamlı Bir Farkın Olup Olmadığını Belirlemeye Yönelik Tek Yönlü Varyans Analiz Sonuçları

Melek N  f Sig. İşçi 156 15,38 Memur 96 15,57 Serbest meslek 69 14,26 Öğrenci 79 14,44 Akademisyen, Doktor 15 18,13 Sağlık Yöneticisi 8 18,50 Sağlık personeli 120 16,44 Ev Hanımı 46 15,36 Yaşam Doyum Düzeyi Emekli 11 17,27 3,049 ,002

Bir başka noktada yaşam doyumu seviyesi ile yaş ve aylık harcama arasındaki ilişkinin düzeyini tanımlamak açısından korelasyon analiz sonuçları incelendiğinde; yaş ve aylık harcama arasında orta düzeyde pozitif anlamlı ilişkinin olduğu görülmektedir (r= .359, p< .01).En düşük düzeyde anlamlı pozitif ilişkinin ise; Yaşam doyumu düzeyi ve aylık harcama miktarı arasında olduğu görülmektedir (r=109, p< .01).

Tablo 30: Yaşam doyumu Düzeyi, Yaş ve Aylık Harcama Arasındaki Korelasyon Analizi Bulguları (Pearson r) Yaşam Doyum Düzeyi Yaş Aylık ortalama harcama

Yaşam Doyum Düzeyi 1 ,029 ,109**

Yaş ,029 1 ,359**

Aylık ortalama harcama ,109** ,359** 1

Not: **p< .01

Yaşam doyumu ve mutluluk arasındaki ilişkinin düzeyini tanımlamak açısından korelasyon analizi sonuçları incelendiğinde; yaşam doyum düzeyi ve mutluluk düzeyi arasında güçlü anlamlı pozitif ilişkinin olduğu görülmektedir (r= .359, p< .01).Yaşamdan beklentileri karşılanan bireylerin mutlu olduklarını ifade edebiliriz.

Tablo 31: Yaşam doyumu Düzeyi ve Mutluluk Düzeyi Arasındaki Korelasyon Analizi Bulguları (Pearson r)

Yasam Doyum

Düzeyi Mutluluk Düzeyi

Yasam Doyum Düzeyi 1 ,439**

Mutluluk Düzeyi ,439** 1

Not: **p< .01