• Sonuç bulunamadı

1.5. Araştırma Alanının Sosyal Yapısı

1.5.2. Yıldızbağları Mahallesi

Türkiye’deki kentleşmeye paralel olarak 1950’li yıllardan itibaren Elazığ’da da şehir nüfusu hızlı bir artış seyrine girmiş; bunun neticesinde de 1950’de 9 adet olan mahalle sayısı, 1965’e gelindiğinde 14’e, 1985’te 28’e, 2007’de ise 32’ye ve 2013 yılı itibariyle 38’e yükselmiştir.38

Kentleşmenin bu seyrine bağlı olarak Rızaiye Mahallesinin bir parçası olan Yıldızbağları, 1968 yılında müstakil bir mahalle konumuna gelmiştir.39 ilin özellikle Kuzey-Doğu kesimine kurulan Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi (eski Devlet Hastanesi), Harput Devlet Hastanesi (eski Sigorta Hastanesi), Elazığ Cüzam Hastanesi, Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi gibi sağlık tesisleri ilin Kuzey alanının büyümesine ve hareketlenmesine neden olmuştur. Ancak Yıldızbağları’nın esas büyümesi bu tesislerin getirdiği gelişmeden çok, 1960’lı yıllardan itibaren başlayan ve 1990’lı yıllarda Tunceli’de meydana gelen terör olayları neticesinde önemli boyutlara ulaşan göç nedeniyle olmuştur.

36http://www.aleviforum.com/showthread.php/45327-Elaz%C4%B1%C4%9F-Alevi-K%C3%B6yleri- listesi Erişim: 22. 02. 2013

37 Subgurluoğlu, İshak: Harput Yollarında, C. 2. İstanbul, 1961, s134-136.

38 Karakaş, Erdal: “Şehir Nüfusunun Dağılımında Sosyal ve Ekonomik Faktörlerin Etkisi, Elazığ Örneği”, E-Journal of New World Sciences Academy, 2010, V. 5, N. 3, P. 240-254.

39

Karakaş, Erdal: “Elazığ Kentinin Gelişimi” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 9, Sayı. 1, 1999, Elazığ, s. 129-154 .

Şekil 4: Elazığ Yıldızbağları Mahallesinin Uydudan Görünüşü

Kaynak: Google Maps

Yıldızbağları, Harput’un hemen yakınında olması nedeniyle, Harput’un köylerinden kente yerleşen ailelerin ilk durak noktaları olmuş. Bu alanın kent merkezine uzak olması, Harput çevresinden göç eden ailelerin kırsal alanda yürüttükleri faaliyetleri devam ettirmesine olanak vermiştir. Daha sonraları mahalle, başta Keban Barajının yapımı olmak üzere, çeşitli sosyo-ekonomik ve siyasi nedenlerle Tunceli’den ayrılan ailelerin yerleştiği ve yoğunlaştığı bir mekâna dönüşmüştür. Harputlu eski sakinlerin birçoğu, ekonomik durumlarının iyileşmesi, Tuncelililerin yoğunlaşması ve de gün geçtikçe mahallenin bir Alevi mahallesine dönüşmesi nedenleriyle daha güneydeki Çarşı, Rızaiye, Yenimahalle ve İzzet Paşa mahallelerine taşınmışlardır. Günümüzde mahallede ikamet eden sadece 4 Harputlu aile kalmıştır.40

Günümüzde, mahalle nüfusunun %90’ını, başta Hozat ve Ovacık olmak üzere, Nazımiye, Pülümür ve Pertek ilçelerinden göç etmiş aileler oluşturmaktadır41

. Mahallede, söz konusu 4 Harputlu aile dışında, Palulu, Bingöllü ve Pertekli bazı Sünni aileler de ikamet etmektedir. Mahalle muhtarı ile yapılan görüşme neticesinde, mahallenin nüfusunun 10.000 civarında olduğu, mahallenin özellikle 1990’lı yılların ortasında büyük bir göç aldığını ve bu göç neticesinde mahallede sosyal ve siyasal önemli değişiklikler meydana geldiği anlaşılmaktadır42

. 1990’lı yıllarda Tunceli’de yaşanan olaylar, ilin birçok köyünün terkedilmesine neden olmuştur. Özellikle Hozat ve Ovacık’taki köylerden göç eden ailelerin büyük bir kısmı Yıldızbağları Mahallesine yerleşmiştir. Bu sosyal haraketlilik, mahalleyi birçok boyutta bir dönüşüme uğratmış, Alevilik algısının siyasileşmesini ve ideolojik temellerde idrak edilmesini hızlandırmış ve mahalleyi siyasi temayül olarak Elazığ’ın diğer mahallelerinden farklılaştırmıştır.

52 sokaktan oluşan Yıldızbağları Mahallesi çoğunluğu, bir-iki katlı bahçeli, müstakil konutlardan oluşmaktadır. Elazığ Belediyesi’nden edindiğimiz bilgilere göre, mahallede toplam 797 bina ve 2006 adet daire bulunmaktadır.43

Mahallede toplam 13 adet kamu binası bulunmaktadır, kamu yapılarının üçü okul, ikisi de hastanedir. Mahallede bir adet özel hastane, otel ve cemevi bulunmaktadır. Mahallede camii mevcut değildir. Mahallede bulunan 56 özel işyerinin birçoğu kıraathane, bakkal dükkânı ve lokantalardan oluşmaktadır. Mahallenin hepsi imarlıdır. Belediye verilerine göre mahallede 2012 yılında, sadece 17 yeni inşaat bulunurken, bu sayı Abdullahpaşa Mahallesi’nde 311, Cumhuriyet Mahallesi’nde 280, Ataşehir Mahallesi’nde ise 257’dir. Mahallede kiralar 250 ile 400 lira arasında değişmektedir. Mahalle sakinleri ve internetten edinilen bilgiye göre benzer standartlara sahip bir dairenin fiyatı Cumhuriyet Mahallesi’nde (Bahçelievler) 180 bin lira civarında iken, Yıldızbağları Mahallesi’nde 130 bin lira civarındadır.44

41 Hıdır ÇELİK, yaş 48, Yıldızbağları Muhtarı,Emekli İşçi. 42

Hıdır ÇELİK, yaş 48, Yıldızbağları Muhtarı, Emekli İşçi. 43

Elazığ Belediyesi, İmar Müdürü ile görüşme: 15.03.2012 44 www.sahibinden.com Erişim: 23. 01. 2013

Şekil 5: Yıldızbağları Mahallesi Sokakları

Kaynak: Google Maps

Sosyo-ekonomik bakımdan değerlendirildiğinde Yıldızbağları Mahallesi’nin gelir seviyesi düşük olan ailelerin ikamet ettiği bir mahalle olduğu görülür. Mahalle sakinlerinin genellikle niteliksiz işlerde çalıştığı görülür. 2007 yılında Mamurat'ül Aziz Vakfı’nın, AB tarafından da desteklenen “Elâzığ Yoksulluk Haritası” adlı projesi münasebetiyle, 6.964 aile ile ilgili yürütmüş olduğu çalışmada, 482 yoksul

hanenin bulunduğu Yıldızbağları Mahallesi’nin Elazığ’ın en yoksul mahallelerinden biri olduğu tespit edilmiştir.45

Mahallenin güven ve suç algısı, oturulan mahalleye göre ciddi anlamda farklılıklar göstermektedir. Mahalle sakinleri mahalleyi güvenli olarak nitelemekte ve mahallede özellikle, hırsızlık, tecavüz gibi yüz kızartıcı suçların neredeyse hiç işlenmediğini belirtmektedirler. Mahalleyi dışarıdan değerlendiren Elazığlılar ise, mahalleye tek başlarına gündüz bile giremediklerini belirtmekte ve mahallenin özellikle devlete karşı işlenen siyasi suçlar dolaysıyla tümüyle suç potansiyeline sahip olduğunu ifade etmektedirler. Elazığ’ın suç dağılımını ve özelliklerini ortaya çıkarmaya çalışan bir bilimsel çalışmada; 2001 yılı karakol suç verilerine göre Elazığ’daki toplam 348 hırsızlık vakasının yalnızca 7’sinin Yıldızbağları Mahallesi’nde gerçekleştiği belirtilmiştir. Bu sayı ilin toplam vaka sayısının %2’sine karşılık gelmektedir.46

Yıldızbağları Mahallesi ile ilgili internetten yapılan araştırmada; mahalle ile ilgili facebook’ta toplam 18 grup sayfası açılmıştır ve bu sayfaların toplam 103 tane takipçisi bulunmaktadır. Yine arama motorunda mahalle ile ilgili yapılan aramalarda, mahallede bulunan cemevinde Muharrem ayında verilen Aşure etkinliği, belediye başkanının mahalleyi ziyaret etmesi, mahallenin doğal gaz sorunu, 22 Ekim 2011 yılında şehit cenazeleri sonucu, bazı kişilerin Hozat Garajı yakınındaki Barış ve Demokrasi Parti (BDP) binasını taşlamaları, 1 adet konut satışı ile ilgili reklam yer almaktadır47

.

45 Yaşar, M. Ruhat: “Elazığ Yoksulluk Haritası Projesi.” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

Fırat University Journal of Social Science Cilt: 19, Sayı: 2, Sayfa: 249-264, ELAZIĞ-2009, S. 25-

256.

46 Karakaş, Erdal: “Elazığ Şehrinde Hırsızlık Suç Dağılışı ve Özellikleri.” Fırat Üniversitesi Sosyal

Bilimler Dergisi Fırat University Journal of Social Science Cilt: 14, Sayı: 1, Sayfa: 19-37, Elazığ, 2004, s. 20-26.

47

https://www.google.com.tr/#q=y%C4%B1ld%C4%B1zba%C4%9Flar%C4%B1+mahallesi, Erişim: 11. 06. 2013.