Verilerin Analizi

Araştırmada veri toplama aracıyla toplanan verilerin analizine geçmeden önce öğretmen adaylarına dağıtılarak toplanan anketlere 1’den 217’ye kadar sayı verilerek bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Verilerin çözümlenmesi aşamasında öğretmen adaylarının fen okuryazarlığı, teknoloji okuryazarlığı, fen ve teknoloji bilgilerini günlük yaşama aktarma düzeyleri ile ilgili sorulara verdikleri cevapların ortalama puanları hesaplanmış, betimsel analiz yöntemlerinden frekans ve yüzdelikleri alınmıştır.

Araştırmanın bağımsız değişkenlerinden olan cinsiyet değişkenine göre öğretmen adaylarının fen okuryazarlığı, teknoloji okuryazarlığı, fen ve teknoloji bilgilerini günlük yaşama aktarma düzeyleri arasında fark olup olmadığını belirlemek amacıyla bağımsız grup t testi; diğer bağımsız değişkenler olan öğrenim gördükleri üniversite, üniversiteye gelmeden önce yaşadıkları coğrafik bölge, aile gelir düzeyi ve öğrenim gördükleri eğitim diline göre öğretmen adaylarının fen okuryazarlığı, teknoloji okuryazarlığı, fen ve teknoloji bilgilerini günlük yaşama aktarma düzeyleri arasında fark olup olmadığını belirlemek amacıyla tek yönlü varyans analizi (One Way Anova) kullanılmıştır.

Green ve başkaları (2000) bağımsız grup t testinin 2 bağımsız grup halinde bir veya daha fazla bağımlı değişken için ölçümleri alınan bağımlı değişken değerlerinin aritmetik ortalamasının alınarak bu iki aritmetik ortalamanın karşılaştırılmasında kullanıldığını belirtmektedirler. Gren ve başkaları (2000) ve Huck (2004) tek yönlü varyans analizinin iki veya daha fazla grubun aritmetik ortalamalarının karşılaştırılmasında kullanıldığını belirtmektedirler.

Fen bilgisi öğretmen adaylarının günlük yaşantılarında kullandıkları bilimsel bilgileri edinme kaynakları, öğretmen adaylarının günlük yaşantılarında karşılaştıkları sorunlara çözüm üretirken kullandıkları kaynakların ve öğretmen adaylarının günlük yaşantılarında sıkça karşılaştıkları bazı olaylar karşısında veya

sergiledikleri davranışlarda bilimsel bilgileri kullanma düzeylerinin ne olduğunu belirlemek üzere betimsel analiz yöntemlerinden frekans, yüzdelik ve mod değerleri hesaplanmıştır.

Büyüköztürk (2002) frekans ve yüzde dağılımının bir ya da daha çok değişkene ait değerlerin ya da puanların dağılımına ait özelliklerini belirlemek amacıyla verileri sayı ve yüzde olarak verdiğini belirtmektedir. Köklü ve başkaları (2006) modun bir değişken ile ilgili olarak bir dizi ölçümden en çok tekrarlanan ölçüm değeri olduğunu belirtmektedir.

Anketin son bölümünde bulunan öğretmen adaylarının günlük yaşantılarında sıkça karşılaştığı bazı olaylar veya sergilediği davranışların bilimsel sebeplerinin açıklamasının istenildiği; ilköğretim 6., 7., 8. sınıf fizik, kimya ve biyoloji konularını içeren 20 açık uçlu sorunun değerlendirilmesi kısmında ise; her soru için anket maddesi doğru(1), yanlış(2) ve boş(0) olarak kodlanmıştır. Her doğru cevap 5 puan olup öğretmen adaylarının fizik, kimya, biyoloji alanlarından elde ettikleri puanlar ve toplam puanları ayrı ayrı hesaplanmıştır. Fizik, kimya, biyoloji alanlarından öğretmen adaylarına yöneltilen her bir soru için doğru(1), yanlış(2) ve boş(0 cevaplanma durumu yüzdelik ve frekans çözümlemesi ile irdelenmiştir. Fizik, kimya, biyoloji alanlarından elde ettikleri puanlar ve toplam puanların değerlendirilmesinde frekans ve yüzde çözümlemesi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının elde ettikleri toplam puanın; araştırmanın bağımsız değişkenlerinden olan cinsiyet değişkenine göre değişip değişmediğini belirlemek amacıyla bağımsız grup t testi; diğer bağımsız değişkenler olan öğrenim gördükleri üniversite, üniversiteye gelmeden önce yaşadıkları coğrafik bölge, aile gelir düzeyi ve öğrenim gördükleri eğitim diline göre değişip değişmediğini belirlemek amacıyla tek yönlü varyans analizi (One Way Anova) kullanılmıştır.

Görüşme sorularından elde edilen verilerin analizinde ise betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Öğretmen adayları ile gerçekleştirilen görüşmelerden sonra görüşme verileri araştırmacı tarafından bilgisayar ortamına aktarılmıştır ve veriler

indirgenmiştir. Miles and Huberman (1994) veri indirgeme sürecinde alan notları veya veri çözümlemelerinden elde edilen verilerin basitleştirildiğini, somutlaştırıldığını ve odak noktasına uzak olan verilerin elendiğini belirtmektedirler.

Bu araştırmada betimsel analiz süreci şu şekilde gerçekleşmiştir (Miles and Huberman, 1994; Yıldırım ve Şimşek, 2000):

1. Verilerin yazıya dökülmesi: Görüşülen kişi ile ilgili olarak kayıtlar, araştırmacı tarafından hazırlanan görüşme formlarına ayrı ayrı hiçbir değişiklik yapılmadan aynen aktarılmıştır. Daha sonra tüm bu kayıtlar tek tek okunarak değerlendirilmiş, değerlendirme işleminde iki alan uzmanından yardım alınmıştır. Araştırma verileri orijinal şekilleriyle uzmana verilmiş ve uzman kayıtların dökümler ile aynı ve tutarlı olup olmadığını incelemiştir. 2. Görüşme kodlama anahtarının oluşturulması: Verilerin hangi temalar altında

toplanacağı, düzenleneceği ve sunulacağını belirlemek üzere araştırmacı tüm veriyi incelemiş ve temaları oluşturmuştur. Bu temalardan yararlanılarak bir “Görüşme Kodlama Anahtarı” kayıt formu oluşturulmuştur.

3. Görüşme verilerinin kodlama anahtarına kodlanması: Araştırmacı ve alandan iki uzman, birbirlerinden bağımsız olarak araştırma kapsamındaki verilerin yazılı olduğu formların tümünü okuyarak görüşme kodlama anahtarında her sorunun yanıtını içeren uygun temayı kodlamışlardır.

4. Kodlamaların karşılaştırılması ve güvenirlik: Görüşülen her birey için görüşme kodlama anahtarları doldurulduktan sonra, araştırmacı ve iki uzman görüşme kodlama anahtarının tutarlığını karşılaştırmışlardır. Araştırmanın güvenirliği için

Güvenirlik = Görüş Birliği /(Görüş Birliği + Görüş Ayrılığı)

formülünden yararlanılmıştır (Miles and Huberman, 1994).

Araştırmanın soruları ile ilgili elde edilen temalara yönelik hazırlanan kodlama anahtarındaki işaretlemelerin güvenirliği ayrı ayrı ve genel olarak

.70’den büyük olduğu için, görüşme kodlama anahtarındaki işaretlemelerin güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır.

5. Bulguların tanımlanması: Görüşme kodlama anahtarına göre işlenen ve güvenirlik çalışması yapılan veriler tanımlanarak, araştırma soruları, gerekli yerlerden doğrudan alıntılar yapılarak desteklenmiştir.

6. Bulguların yorumlanması: Tanımlanan bulgular açıklanarak, araştırma soruları ile ilişkilendirilmiş ve yorumlanmıştır.

III. BÖLÜM

BULGULAR ve YORUMLAR

Bu bölümde araştırma sorularının çözümü için toplanan verilerin çözümlenmesi sonucu elde edilen bulgulara ve yorumlara yer verilmiştir.