K: Turizmle kısmen ilgili faaliyetler T: Turizmle tamamen ilgili faaliyetler
1.2. Uluslararası Turizmde Seyahat Amaçları
1.2.2. Uluslararası Turizm ve Seyahat Amaçlarında Değişim Eğilimler
Gerek geleneksel turizm hareketlerinde ve gerekse spor vb. gibi spesifik amaçlı tu- rizm hareketlerinde ilerleyen dönemlerde ne gibi değişmelerin ve gelişmelerin olaca- ğı konusunda literatürde değişik varsayımlar vardır. Her ne kadar bu varsayımlar gerçekleşen rakamlar ya da olaylarla paralellik göstermese de, bu konuda bir fikir vermektedir. Konuya ilişkin olarak yapılan çalışmalar, kısa ya da uzun süreli toplum- sal, ekonomik ya da politik gelişmelerin bir anlamda turizmin yönünü de belirleye-
ceğini göstermektedir. Yakın geçmişten örnek vermek gerekirse, Doğu Avrupa’da 1990 yılından başlayarak ortaya çıkan gelişmeler sonucunda bölgedeki turizm en- düstrisi belirli bir süre hareketsiz kaldıktan sonra yeniden yapılanma dönemine gir- miştir. Yine 1990 öncesi dönemlerde Yugoslavya önemli bir turizm bölgesi olarak görülürken şu anda Hırvatistan dışında bölge ülkelerinin adından pek fazla söz edi- lememektedir. Bununla birlikte 1998 yılından başlayarak bu bölgedeki 500.000 yatak tekrar turizme açılarak eski canlılığına ulaşmaya çalışmaktadır.
Dünya turizminde görülen son trendler klasik türdeki turizm hareketlerinin zayıf bir hızla da olsa önemini yitireceğini ve bu tür turizmde yoğun rekabetin yanı sıra, insanların farklılık arama istekleri nedeni ile de yeni turizm şekillerine yönele- ceklerini göstermektedir. Yapılan bazı araştırmalardan ortaya çıkan ve aşağıda bazı- ları sıralanan sonuçlar, bu değişimlerin nedenlerini göstermektedir ve bir anlamda yeni turizm türlerine olan gereksinimi de ortaya koymaktadır. Sıralanan bu nedenler spor ve futbol takımları gibi özel pazarlara yönelmenin önemli bir seçenek olduğunu da bir anlamda göstermektedir18;
Turizmde özellikle ziyaretçi sayısındaki sayısal büyüme devam edecek olmasına karşın, turist talepleri de giderek artan bir şekilde farklılaştırılacaktır.
Çin başta olmak üzere Uzak Doğu ve Doğu Avrupa’daki sosyo-ekonomik alanda- ki son gelişmeler ve Avrupa Birliği ile ilgili düzenlemeler uluslararası turizm ha- reketlerini etkileyecek düzeydedir.
Dünya genelinde ülkeler ve bölgeler arasında her geçen gün artan rekabet ve tek- nolojik yenilikler; hizmet kalitesi ve tüketici tatmini gibi kavramları da beraberin- de getirerek, turizm endüstrisinin yenilenmesini zorunlu kılacaktır..
Akdeniz bölgesi turizmi kapasitesini doldurmaya başladığı için gelecek dönem- lerde bu bölgeye dönük önemli talep düşmeleri beklenebilir.
Demografik değişim açısından yaşlı turist guruplarının sezon dışı dönemleri tercih etmeleri beklenmektedir. Bu gelişme alternatif turizm olasılıklarını güçlendiren bir gelişmedir.
18 Burcu S.Yılmaz, “Yirminci Yüzyılda Turizm ve Turizmin Geleceği”, içinde: Genel Turizm İlke- ler ve Uygulamalar, Editör: Orhan İçöz, Turhan Kitabevi, Ankara, 2007, ss.359-380
Bilgi teknolojisi ve iletişim ağları turizm endüstrisinde daha yoğun bir şekilde kendilerini gösterecektir. Halihazırda etkin bir şekilde kullanılan iletişim ağlarının gelecek yıllarda daha da etkinleşmesi ve yaygınlaşması beklenmektedir.
Çevreye duyarlı turizm hareketlerinde ve bu konuda alınacak önlemler konusunda önemli bir gelişme beklenmektedir. Bu konuda Golf ve benzeri spor etkinlikleri çevreye duyarlılık açısından önemli bir turizm şekli olarak kabul edilmektedir19. Dünya Turizm Örgütü WTO’nun geleceğe ilişkin projeksiyonlarında ise aşağıdaki gelişmeler öngörülmektedir20;
Eski seyahat şekillerinden yeni seyahat şekillerine doğru bir eğilim. Örneğin ba- tıdan doğuya doğru seyahatlerin yerini kuzeyden güneye doğru, uzun seyahatle- rin yerini kısa seyahatlerin alması
Tanınmış bölgelerden yeni gelişen bölgelere yönelme. Avrupa’dan uzak doğuya gibi.
Eski ürünlerden yenilerine. Yapay kayak alanları gibi. Turizmin ekonomik katkılarının daha geniş kabul görmesi. Kitlesel pazarlardan özel pazarlara yönelme.
Pasif tüketiciden, katılımcı tüketiciye yönelme. Spor turizmine aktif katılım bu- nun en iyi örneğidir.
Kitlesel pazarlamadan doğrudan tüketiciye dönük pazarlamaya. Artık tüketicileri daha rahat belirleyip onlarla doğrudan temas kurmak olanaklıdır.
Dünya turizminde 2000’li yıllarda ortaya çıkan en önemli gelişmelerden birincisi; turizmde kitleselliğin yerini bireyselliğin alması ve kalite anlayışının bireysel turist düzeyinde artık daha fazla önem kazanması, diğeri de teknolojinin turizmde daha fazla kullanılmaya başlanmasıdır21. Her iki gelişmeyi de çalışmanın konusunu oluş- turan kurumsal spor turizmi bakımından değerlendirecek olursak, bu gelişmelerin bu alanda çok daha önem taşıyacağını belirtmek gerekir. Çünkü, özellikle futbol kulüp- leri gibi kurumsal spor turizmi her ne kadar grup özelliği taşısa da kitlesel bir boyutu olmayıp, bireysel beklentilerin ön plana çıktığı bir turizm türüdür.
19 Bu konuda ülkemiz ne yazık ki iyi bir sınav vermemektedir. Özellikle Antalya bölgesinde bazı or- manlık alanların golf turizmi amaçlı alan yaratmak için tahrip edildiği basında yer almıştır. 20 Robert C.Mill and Alastair M.Morrison, a.g.e., 2002, s.13.
Turizmde 2000’li yıllarda ortaya çıkan en önemli gelişmelerden birincisi; tu- rizmde kitleselliğin yerini bireyselliğin alması ve kalite anlayışının bireysel turist düzeyinde artık daha fazla önem kazanması, diğeri de teknolojinin turizmde daha fazla kullanılmaya başlanmasıdır. Her iki gelişmeyi de çalışmanın konusunu oluştu- ran kurumsal spor turizmi bakımından değerlendirecek olursak, bu gelişmelerin bu alanda çok daha önem taşıyacağını belirtmek gerekir. Çünkü, özellikle futbol kulüp- leri gibi kurumsal spor turizmi her ne kadar grup özelliği taşısa da kitlesel bir boyutu olmayıp, bireysel beklentilerin ön plana çıktığı bir turizm türüdür. Özellikle spesifik bir grup özelliği gösteren bu ziyaretçilerin gerek yöneticiler düzeyinde ve gerekse sporcular düzeyinde ziyaret edilen ve kalınan bölgedeki beklentileri diğer geleneksel turist beklentilerinden çok daha farklıdır. Bu nedenle özel bir hedef pazar niteliği taşımaktadır. İkinci önemli gelişme olan teknoloji ise yalnızca bu grup için değil her tür turist için önem taşımaktadır. Bununla birlikte gerek seyahat öncesi ve seyahat sırasındaki iletişim teknolojisi, gerekse seyahat sırasında yararlanılan teknolojik ola- naklar bu grupların işlerini çok daha kolaylaştırmakta ve işletmelerle aracılar bakı- mından daha iyi hizmet olanaklarının sunulmasına olanak sağlamaktadır.