Futbol Hazırlık Kampı Turizmi Arzı ve Nitelikler

Turizm amaçlı futbol kulüpleri adına yapılan gerek turnuva gerekse hazırlık kampla- rı amaçlı tesis arzları büyük takımları bölgeye çekebilmek adına önemli etkenlerdir. Büyük futbol kulüplerine ev sahipliği yapabilmek için bir bölgenin, bu takımları çekebileceği faktörlere ve olanaklara sahip olması gereklidir. Yeterli altyapı, iklim koşulları, takımların ihtiyaçlarını karşılayabilecek kapasitede teknik yeterlilik ve hizmetler bunlardan bazılarıdır. Ulaştırma da bu konuda son derece önemlidir. Çün- kü, bölgeye yeterli uçak seferinin olmaması durumu da bölgeye olası talebi etkileyen önemli bir faktördür.

Antalya bölgesindeki futbol sahası olan konaklama tesislerinin büyük çoğun- luğu 5 yıldızlı konaklama tesislerinden oluşmaktadır. Bu nedenle futbol kulüplerinin tesislerde aradıkları özelliklerin pek çoğunun sağlandığı söz konusudur. Futbol ku- lüpleri konaklama tesislerinde bulunması gereken özellikleri aşağıdaki şekilde sıralamaktadır7;

- Bölgeye ulaşım kolaylığı (Havalimanı, uçak seferleri, uygun yollar vb.) - Bölgenin güvenli olması

- Kurallara ve ölçülere uygun futbol sahası - Orman içi çalışma alanının bulunması - Antrenman sahası

- Yağmur suyunu tutmayan drenaj sistemi - Bermuda ve Lolium karışımı çim

- Sahanın etrafının tellerle çevrili olması

- Otomobil ve otobüsler için ayrı otopark - Basın merkezi - VIP Salonu - Soyunma odaları - Kafeterya ve büfe - Sağlık ekibi - Masaj odaları - Koşu parkuru

- Kapalı yüzme havuzu

- Özel yiyecek menüsü, yüksek yemek kalitesi, - Daha önceden futbol takımı ağırlama deneyimi - Takımlar için Video+ TV salonunun olması - Malzeme odası

- Antrenman sonrası menülerinin hazırlanabilmesi

- Diğer takımlar ve konuklardan ayrılmış bir restoran da yemek olanakları - Akşam saatlerinde konakladıkları katta çay, kahve, kek vb. standı - Gelişmiş kondisyon cihazlarının bulunduğu bir fıtness center - Formaların yıkanması ve geri dönme çabukluğu

- Sauna-hamam

- Antrenmanlara su verilmesi

- Antrenman sahalarının konaklama tesisine yakın olması - Antrenman sahası-konaklama tesisi transferlerinin sağlanması - Sakin bir ortam.

Antalya’da futbol turizmi alt yapı unsuru olarak 80’i aşkın futbol sahasının bulun- maktadır, bu sahaların 70’e yakını büyük otellere aittir8. Antalya'da antrenman yapı- labilecek çim saha sayısı da toplam 350’dir.

Antalya Bölgesinde bulunan "Turizm Yatırım Belgeli" ve "Turizm İşletmesi

Belgeli" 5 ve 4 yıldızlı otel ve tatil köyleri sınıfında toplam 332 konaklama tesisi

bulunmaktadır. Bu tesislerin 200'ü "Turizm İşletmesi Belgeli" tesislerdir. Büyük öl- çekli konaklama tesisleri futbol kulüpleri açısından önem taşırken diğer konaklama

tesisleri ise bölgeye gelen futbol seyircileri ve takım taraftarları açısından önemlidir. Turizm işletmesi belgeli olan 5 ve 4 yıldızlı konaklama tesislerinin 4l'inde en az bi- rer (çoğunluğunda ışıklandırılan) futbol ve antrenman sahaları bulunmaktadır9. 3.1.3. Hazırlık Kampları ve Futbol Turnuvaları

Günümüzde spor, siyasal ve ekonomik örgütlenmede oldukça karmaşık bir yapıya ulaşmıştır. Ulaşım, pazarlama, reklam gibi sektörlerin yanında turizm büyük paylar almaya başlamıştır. Futbol kampları ve bu kamplar bünyesinde yapılan özel turnuva- lar sayesinde turizm sezonu uzatılmıştır. Spor birçok şehirde ekonomik kalkınmanın temelini oluşturmuştur. Antalya da özellikle sezon öncesi ve sezon ortasında düzen- lenen futbol turnuvalarının sıkça yapıldığı bir bölgedir. Bunun temel nedeni kuşku- suz yukarda sıralanmış olan futbol takımlarının zaten kamp için bölgede bulunması- dır. Bu turnuvalar bazen kulüplerin kamp masraflarını bile karşılayabilmektedir. Dolayısıyla bu turizm türünün takımlar açısından kendini finanse etme gibi bir özel- liği de vardır.

Nitekim futbol kulüpleri kamp yapacakları destinasyonu seçerken etken fak- törler arasında bölgede düzenlenen futbol turnuvaları da yer almaktadır. Sezon önce- sinde ya da arasında hazırlık maçları yapabilecek takımlar bulmak kulüpler için önemli bir tercihtir. Eğer bir organizatör tarafından bir program öneriliyorsa, terci- hen tüm kampın kulübe hiçbir maliyeti bulunmamalı, hatla kulübe para da kazandı- rabilmelidir. Hazırlık turnuvasındaki maçları sonucunda kulüplere para ödülleri de verilmektedir. Futbol turnuvaları sayesinde büyük stadyumlara sahip ve yapısıyla kamp yapmaya uygun olan şehirlerde ya da bölgelerde dünyaca ünlü futbol takımları ağırlanabilir ve büyük futbol turnuvaları düzenlenebilir10.

Tablo 3.2. UEFA'ya bağlı ülkelerin Birinci Lig takım sayıları ve liglerin devre arası

Ülke Devre arası T.S. Ülke Devre arası T.S.

Almanya 16.12.2002/24.01.2003 18 İsviçre 09.12.2002/01.03.2003 8

Andora 16.12.2002/18.01.2003 8 İtalya 22.12.2002/10.01.2003 18

Arnavutluk 22.12.2002/01.03.2003 14 İzlanda Lig Mayıs ayında _{başlamaktadır} 10

9 _{M.Demir ve Ş.Demir, a.g.e., 2004, ss.94-116}

10 _{Şefik O. Mercan ve Erol Duran,” Spor Turizmi Kapsamında Futbol kamplarının Ülke ve Bölge} Turizmine Etkileri”, III. Balıkesir Turizm Kongresi, 17-19 Nisan 2008, Balıkesir Üniversitesi BTİOYO.

Avusturya 02.12.2002/21.02.2003 10 Kazakistan Lig Nisan ayında _{başlamaktadır} 17 Azerbaycan 27.12.2002/15.02.2003 11 Kıbrıs Rum _Kesimi 16.12.2002/03.01.2003 14

Belçika 23.12.2002/16.01.2003 18 Kuzey _İrlanda Ara yok 12

Beyaz Rusya Lig Nisan ayında _{başlamaktadır} 16 Letonya Lig Nisan ayında _{başlamaktadır} 8 Bosna

Hersek 25.11.2002/21.02.2003 20 Liechtenstein Ligi yok

Bulgaristan 25.11.2002/21.02.2003 14 Litvanya Lig Nisan ayında _{başlamaktadır} 8

Çek Cumh. 29.11.2002/14.02.2003 16 Lüksemburg 19.12.2002/08.03.2003 12

Danimarka 02.12.2002/15.03.2003 12 Macaristan 07.12.2002/06.03.2003 12

Ermenistan Lig Haziran, ayında _{başlamaktadır} 8 Makedonya 01.12.2002/01.03.2003 12

Estonya Lig Mart ayında _{başlamaktadır} 8 Malta Devre arası yok 10

Faroe

Adaları Lig Mayıs ayında başlamaktadır 10 Moldova 25.11.2002/08.03.2003 7

Finlandiya Lig Mayıs ayında _{başlamaktadır} 14 Norveç Lig Nisan ayında _{başlamaktadır} 14

Fransa 21.12.2002/09.09.2003 20 Polonya 25.11.2002/13.03.2003 16

Galler Ara yok 18 Portekiz Ara yok 18

Gürcistan 12.12.2002/13.03.2003 12 Romanya 09.12.2002/07.03.2003 16

Hırvatistan 01.12.2002/21.02.2003 12 Rusya Lig Mart ayında _{başlamaktadır} 16

Hollanda 23.12.2002/01.02.2003 18 San Marino 01.12.2002/10.02.2003 15

İngiltere Devre arası yok 20 Slovakya 25.11.2002/01.03.2003 10

İrlanda

Cum. Lig Nisan ayında başlamaktadır 10 Slovenya 02.12.2002/01.03.2003 12

Iskoçya 03.01.2003/27.03.2003 12 Türkiye 23.12.2002/07.02.2003 18

ispanya 23.12.2002/01.01.2003 20 Ukrayna 11.11.2002/08.03.2003 16

İsrail 24.12.2002/10.01.2003 12 Yugoslavya 06.12.2002/25.02.2003 18

İsveç Lig Nisan aynıda

başlamaktadır 14 Yunanistan 23.12.2002/04.01.2003 16

Toplam Takım Sayısı: 698

Kaynak: UEFA: Union of Eııropean Football Associations, 2003’ten aktaran M.Demir ve

Ş.Demir, a.g.e., 2004, ss.94-116

Turnuva organizasyonları kapsamında, futbol kulüplerinin genel beklentilerini aşa- ğıdaki gibidir11;

• Kamp yapılan bölgede teknik heyetin talebi doğrultusunda hazırlık maçı yapılacak takımlar bulunabilmelidir.

• Organizasyonun ekonomik şartları uygun olmalıdır. Eğer bir organizatör tarafından paket program öneriyorsa, tercihen tüm kampın kulübe hiçbir maliyeti bulunmamalı ve hatta üzerine para da kazanılmalıdır.

• Hazırlık maçlarına lisanslı hakem sağlanması gereklidir. • Gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması sağlanmalıdır.

• Medya için gerekli alt yapının hazırlanmış olması gereklidir.

Futbol turnuva organizasyonları kuşkusuz yalnızca bir bağımsız spor turizmi kapsa- mında değerlendirilemez. Bu olay çoğunlukla futbol ekiplerinin hazırlık kampları sırasında gerçekleştirildiği için futbol kampı turizmi kapsamında değerlendirilmesi gerekir.

Futbol hazırlık kampları ve turnuvaları kapsayan turizmi için potansiyel ta- lebin incelenmesi bakımından UEFA'ya üye ülkelerde 2002-2003 futbol sezonunda birinci lig düzeyindeki liglerdeki takım sayısı ve liglerin devre arasına ilişkin bilgiler elde edilmiştir. Bu bilgiler Tablo 3.2'de yer almaktadır.

Avrupa'da UEFA'ya bağlı 52 Ülkenin 51’inde 1. futbol ligi bulunmaktadır ve bu ülkelerde 1. lig düzeyinde yaklaşık olarak 700 takım yer almaktadır. İkinci lig statüsü ülkelere göre farklı olmakla beraber bu düzeyde yaklaşık 1500 futbol kulübü mücadele etmektedir. İngiltere, Kuzey İrlanda ve Malta'da liglere ara verilmemekte- dir. Ülkelerin büyük çoğunluğunda liglerin devre arası Aralık-Mart aylarını kapsa- yan kış döneminde gerçekleşmektedir.

Çalışmamız yukarıda belirtilen talep ve arz özellikleri nedeni ile özellikle Futbol kampı turizminin talep özellikleri ve beklentilerini ölçmek amacı ile çoğun- luğu Türkiye’yi ve Antalya’yı tercih eden yerli ve yabancı futbol takımlarının bek- lentilerini ölçmek için yapılmıştır.

3.2. Futbol Takımların Kamp Yeri tercihlerini Belirleyen Faktörler Üzerine