K: Turizmle kısmen ilgili faaliyetler T: Turizmle tamamen ilgili faaliyetler
1.2. Uluslararası Turizmde Seyahat Amaçları
1.2.3. Çağdaş Turizmde Seyahat Amaç ve Beklentiler
Günümüzde özellikle kurumsal grup ziyaretçilerinin istek ve beklentileri, geleneksel tüketicilerinden oldukça farklıdır. Bu özellikleri altı ana başlık altında incelenebilir22:
Grup tüketiciler geleneksel ziyaretçilere göre daha deneyimli ve profesyonel- dir.
Kurumsal ziyaretçilerin yaşam tarzları ve seyahat beklentileri farklıdır.. Demografik yapıdaki değişimler turistik tüketicileri de etkilemektedir. Turistik tüketiciler daha esnek hale gelmişlerdir.
Turistik tüketiciler daha bağımsız bir düşünce yapısına ulaşmışlardır.
Turizm sektöründe tüketici davranışları değişmektedir. Bu değişim eğilimleri sonu- cunda turistik tüketiciler daha iyi hizmet almayı, ürün içeriğinin ve tüm düzenlemele- rin daha özel hale gelmesini, ürün, destinasyon ve diğer hizmetler hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmeyi isterlerken, daha hareketli ve eleştirel ancak daha az sadık,
22 Auliana Poon, Tourism, Technology and Competitive Strategies, 3rd Edition, Wallingford, UK,
fiyata daha duyarlı hale gelmişler, daha kısa süreli sık seyahat etme ve rezervasyon ile tüketim arasındaki zamanı iyice daraltacak şekilde geç seyahat kararları alma eği- limi içine girmişlerdir23.
Günümüzde toplum yapısındaki değişimler tüketici davranışlarını da etkile- mektedir. Yalnız yaşayan bireylerin sayısındaki artış, ailelerin küçülmesi, eğitimli kadın işgücünün çalışma yaşamına girmesi, bireylerin alım gücünün artması gibi değişimler turistik tüketicilerin de istek ve beklentilerini farklılaştırmaktadır. Turistik tüketicilerin istek ve beklentilerindeki değişim nedeniyle turizm talebinin değişen yapısı turistik hizmet sağlayıcıları bu yeni yapıya uygun ürünler oluşturmaya zorlamaktadır24. Günümüzün değişen turistik tüketicilerin nitelikleri şu şekilde sıralanmaktadır25;
Turistik tüketiciler daha iyi hizmet talep etmektedirler.
Daha iyi eğitim almış turistik tüketiciler bilgi ve eğitim içeren turistik ürünle- rin arayışı içindedirler.
Çevresel konulara daha duyarlı hale gelen turistik tüketiciler turistik ürünlerin seçiminde çevreye duyarlılık ölçütünü aramaktadırlar.
Kadın tüketicilerin sayısı ve harcanabilir gelirleri yükselmektedir.
Turistik tüketiciler daha eleştirel ve hoşnutsuzluklarını daha kolay ifade eder hale gelmişlerdir.
Kısa süreli tatillere ilgi artmaktadır.
Turistik tüketiciler pasif tatilleri değil, aktif tatilleri tercih etmektedirler.
Turistik tüketicilerin kişiselleştirilmiş ürünleri tercih etmeleri turizm pazarının daha fazla bölümlenmesine yol açmaktadır.
Turistik tüketiciler turistik ürüne harcadıkları para ve zamanın karşılığını tam olarak almak istemektedirler.
Turistik tüketiciler birden fazla tanımlanmış pazar bölümü içinde yer alabil- mektedirler.
23 Werthner, Hannes and Stefan Klein Information Technology and Tourism: A Challenging Relationship, Springer, Wien., 1999’dan aktaran Burcu S.Yılmaz, a.g.e., 2007, ss.359-380. 24 Ana M.Gonzáles and Laurentino Bello, “The construct lifestyle in market segmentation/the beha-
viour of tourist consumers”, European Journal of Marketing, 2002, Vol.36, No.1-2, ss.51- 85’den alan Burcu S.Yılmaz, a.g.e., 2007, ss. 359-380.
25 Chris Cooper and Jan Lewis, “Transformation and trends in the tourism industry: Implications for Distribution Channels”, içinde Tourism Distribution Channels, Eds. Dimitrios Buhalis and Eric Laws, Continuum, London, 2001, ss.315-351.
Turistik tüketiciler farklı deneyim arayışları ile yeni yerler keşfetmek istemektedirler. Eko-turizm kavramının önem kazanması ile desteklenen bu eğilim kutup bölgelerini bile turistik destinasyonlar olarak öne çıkarmaktadır26. Gelişmiş ülkelerde çalışanlar yılda bir kez uzun süreli tatil yapmak yerine yılda birkaç kez kısa süreli tatiller yap- mak eğilimine girmişlerdir. Gelir düzeyi yüksek fakat zamanı kısıtlı olan turistik tüketiciler en kısa sürede en fazla eğlence, heyecan ve tatmin arayışı içindedirler27.
Kitlesel tüketimde turistik tüketiciler turistik destinasyonların kültürüne, halkı- na ve çevresel değerlerine karşı duyarsızdılar. Deneyimsiz ve kitlesel tüketime yö- nelmiş turistik tüketiciler güneş-deniz-kum ağırlıklı tatillere ilgi duymaktaydılar28. Geçmişte gruplar halinde, tüm düzenlemelerin önceden yapıldığı tatillere çıkmayı güvenli bulan turistik tüketiciler, günümüzde bireyselliği önem veren, diğerlerinden farklı olma çabası içinde anlık kararlar veren bir yapıya dönüşmektedirler29. Tüm dünyada seyahat düzenlemelerini internet aracılığı ile yapan ve turistik hizmetleri internet üzerinden satın alan turistik tüketicilerin sayısı artmaktadır.
Tüm bu gelişmelerin yanı sıra dünya genelinde turizmin hızlı artış eğilimini sürdüreceği tahmin edilmektedir. 2020 yılında tüm dünyada turist sayısının 1 milyar 600 milyon kişiye, uluslararası turizm gelirlerinin de 2 trilyon ABD dolarına ulaşa- cağı düşünülmekte; turistik tüketicilerin uzay da dahil olmak üzere her destinasyona seyahat edeceği öne sürülmektedir. Destinasyonlar arasındaki sert rekabetin daha artacağı tahminlenmekte; geleneksel destinasyonlara alternatif yeni destinasyonların ortaya çıkacağı, yeni pazarlar yaratılması için turizm ürününün çeşitlendirileceği düşünülmektedir30. Bu gelişme eğilimleri de gelecekte spor turizmi dahil yeni ve kitlesel olamayan turizm türlerinde uzmanlaşan ülkelerin rekabet güçlerinin artacağı- nı göstermektedir. Ayrıca, yakın geçmişe kadar turistik tüketiciler arasında ayrım yapılmaksızın arz kapasitesinin arttırılması önemliyken, günümüzde farklı turistik
26 John S.Swarbrooke, “Tourism, economic development and urban regeneration: a critical evaluation”, in M.Robinson et al. (eds), Reflections on international tourism: Development in
Urban and Rural tourism, Sunderland Centre for Travel and Tourism, 2000, ss. 269-285. 27 Norbert Vanhove, “Globalisation of Tourism Demand, Global Distribution Systems and Marke-
ting”, Eds. Salah Wahab and Chris Cooper, Tourism in the Age of Globalisation, Routledge, London, 2001, ss.123-155.
28 Auliana Poon, a.g.e., 1996, s.114.’den aktaran B.S.Yılmaz, a.g.e., 2007, s. 365. 29 Burcu S.Yılmaz , a.g.e., 2007,s.365.
30 WTO. Tourism 2020 Vision - Global Forecast and Profiles of Market Segments, World
tüketicilere hizmet sunularak getirinin arttırılması önem kazanmıştır31. Turizm sektö- ründe kitlesel pazarlama yerini ilişkisel pazarlama, niş pazarlama, doğrudan pazar- lama gibi yöntemlere bırakmaktadır. Çalışmanın konusunu oluşturan spor turizmi de bu özel pazarların en iyi örneklerdendir.