Bireysel Spor Turizmi Taleb

Bireysel talep hacim olarak ele alındığı zaman kuşkusuz pasif ya da izleyici şeklin- deki spor katılımcılarının oldukça ağırlıklı olduğu bir talep türüdür. Bu talebin hacmi izleyici olarak katılacak olan spor organizasyonuna bağlıdır. Örneğin, olimpiyatlar ve futbol turnuvaları onbinlerce kişiyi organizasyon bölgelerine çekerken, golf vb. gibi sporlarda izleyici sayısı son derece azdır. Öte yandan, bireysel olarak aktif turizm talebinde bulunanların önemli bir bölümü sporcu ya da sporcu yönü güçlü bireyler- den oluştuğu için talep özellikleri diğer gruptan oldukça farklıdır. Bu nedenle her iki grubu ayrı irdelemek gerekir.

2.3.1.1. Pasif Spor Turizmi Talebi ve Özellikleri

Pasif spor turizmi talebi bir anlamda kitlesel bir talep olarak da kabul edilebilir ve

klasik kitle turizmi özellikleri taşır. Bu tür bir talebin genel özellikleri ve etken fak-

törleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir;

ƒ Yaş: İzlenecek spor dalına göre çok değişik yaşlarda katılımcı olması söz konusu- dur. Örneğin bir futbol karşılaşmasında çocuklar ve yaşlılar da dahil olmak üzere her yaştan izleyici bulmak mümkündür.

ƒ Cinsiyet: Bayanların ve erkeklerin izleyici olarak ortak katıldıkları çok sayıda spor vardır. Bununla birlikte, futbol gibi sporlarda erkek izleyicilerin ağırlığı daha faz- la iken, yüzme atletizm gibi olimpik sporlarda ve tenis gibi elit sporlarda bayanlar daha fazla katılımcıdır.

ƒ Eğitim Düzeyi: Elit sporlara ve olimpik sporlara katılanların eğitim düzeyi tüm dünyada futbol gibi kitlesel spor izleyicilere göre daha fazladır. Ayrıca basketbol gibi salon sporlarında da eğitim düzeyinin nispeten yüksek olduğu kabul edilir. ƒ Gelir Düzeyi: Futbol ve benzeri sert spor katılımcılarının ortalama gelir düzeyi

diğer sporlara göre oldukça düşük olduğu tespit edilmiştir. Tenis ve golf gibi spor izleyicilerinin gelir düzeyi daha yüksektir. Bunun nedenleri arasında kitlesel spor- ların diğerlerine göre daha ucuza izlenebilmesi de vardır.

ƒ Boş zaman: Futbol karşılaşmaları yıl içinde yapıldığı için ve sürekliliği olduğu için boş zaman olarak hafta sonlarını kullanır. Olimpiyatlar ve benzeri organizas- yonlarda ise yaz mevsimleri ya da kayak gibi kış sporlarında kış dönemi tatilleri kullanılır.

ƒ İkame edilebilirlik: Spor izleyicilerinin izledikleri spor dallarına karşı bağımlılık- ları hem diğer spor dallarına karşı hem de başka tüketim türlerine karşı oldukça fazladır. Fanatizm deyimi de zaten spordan türemiş bir deyimdir. Bu nedenle spor turizmi talebi nispeten inelastik bir talep özelliği taşır. Başka harcamalarından kı- sıp maça giden çok sayıda taraftar görmek mümkündür.

ƒ Harcama düzeyi: Bir spor etkinliğinin türü ve organizasyon süresi harcama mikta- rını da belirleyecektir. Bununla birlikte elit spor dalı izleyicilerinin daha fazla para harcadıkları, ancak toplam içinde bunun oranının düşük olduğunu belirtmek gere- kir. Spor organizasyonu izleyicilerinin harcama kategorisinin ağırlıklı olarak ula- şım ve etkinlik bilet ücretlerine olduğu bilinmektedir. Süre uzunsa konaklama ve diğer kategorilere olan harcama da artmaktadır.

ƒ İhtiyaç türleri: İzleyici olarak bir spor olayına katılan turistlerin ihtiyaçları genel- de temel ihtiyaçlardır. Çünkü, buradaki talep ikincil/türevsel talep özelliği taşır. Yani temel amaç ve talep hedefi turizm hizmetleri değildir

2.3.1.2. Aktif Spor Turizmi Talebi ve Özellikleri

Aktif Spor Turizmi talebi bireysel özellikler bakımından pasif ya da izleyici şeklin- deki turizm talebinden oldukça farklı özellikler gösterir. Bu spor türünün değişik boyutları çalışmanın ilgili sayfalarında yer almıştır. Bu nedenle tekrardan kaçınmak için belirgin bazı özelliklerin vurgulanması tercih edilmiştir.

ƒ Yaş: Talep edilen spor dalı aynı zamanda katılımcının yaşını da belirler. Hareketli ve risk düzeyi yüksek sporlar gençlere dönüktür. Riski ve hareketliği daha az olan golf, avcılık, balıkçılık gibi sporlar daha yaşlılara uygundur. Dolayısı ile işletmele- rin spor dalları ile birlikte katılımcıların yaşını da göz önünde bulundurarak spor için gerekli ekipmandan restoran menülerine kadar her türlü düzenlemeyi buna bağlı olarak yapması gerekir.

ƒ İhtiyaç türleri: Aktif spor katılımcılarının ihtiyaç türleri çok geniş bir dağılım gös- terir ve pasif katılımcılarda oldukça farklıdır. Örneğin, spor yapılacak tesisler, bes- lenme rejimleri, ekipmanlar, sağlık hizmetleri vb. gibi. Buradaki talep de diğeri gibi ikincil talep özelliği taşır. Yani temel amaç ve talep hedefi turizm hizmetleri değildir, ama spor da eğer turizm hizmetlerinin bir parçası ise ve hatta önemli bir parçası ise hizmet kalitesi ön plana çıkmaktadır

ƒ İkame edilebilirlik: Aktif spor turizminin ikame edilebilirliği ürün türü bakımın- dan sıfıra yakındır, ancak pasif spor turizmine göre yer(bölge) ve tesis ikame edi- lebilirliği vardır. Diğer bir deyişle kişinin yapmak istediği spor dalı alternatifsiz olabilir, ama bu sporu yapmak için çok sayıda seçenek olabilir .

ƒ Cinsiyet: Bayanların ve erkeklerin aktif olarak ortak katıldıkları çok sayıda spor dalı vardır, bununla birlikte bazı spor dallarını bayanların yapması zordur ve bu açıdan talep düzeyi sınırlıdır. Örneğin, kaya tırmanışı gibi.

ƒ Gelir ve Eğitim Düzeyi: Elit sporlara aktif katılanların eğitim düzeyi diğerlerine göre daha fazla olsa da aktif sporun tüm dallarında ortalama eğitim düzeyi yüksek- tir. Çünkü spor eğitimli insanlara özgü bir etkinliktir. Aktif spor katılımcılarının gelir düzeylerine ilişkin elimizde herhangi bir veri olmamasına karşın genç yaştaki ve belirli mesleği olan kişilerin gelir düzeylerinin de en azından uygun olduğu var- sayılabilir. Bununla birlikte genç yaştaki aktif spor turistleri genelde öğrencilik döneminde oldukları için gelir ve harcama potansiyelleri azdır.