Tomarza Merkez Camii Ġnceleme Tarihi:18.09

Çizim No:60-64

Fotoğraf No:298-320

Bulunduğu Yer: Kayseri İli‟ne bağlı Tomarza İlçesi‟nde Cumhuriyet

Mahallesinde, Avşar sokakta yer almaktadır.

Tarihi ve Yapım Süreci: Yapı 1906 yılına tarihlendirilmektedir. Caminin

yapılış aşaması ve kim tarafından yapıldığı hakkında detaylı bilgiye sahip değiliz.

Yapının incelenmesi: Merkezi mekânlı camiler grubunda

değerlendirilebilecek olan cami kubbeli ana mekân ve bunun kuzey cephesine yerleştirilmiş dikdörtgen mekân ve aynı doğrultuda bitişik olarak yapılmış son cemaat yeriyle üç bölümden oluşan bir plan arz etmektedir (Çizim 60 ). Ana harim kısmı 10.90x7.90m. ölçülerinde kareye yakın dikdörtgen plana sahiptir. Kuzeydeki dikdörtgen kısmın ölçüsü ise 10.90x2.90m. dir. Bu mekânın üst kısmı kadınlar mahfili olarak düzenlenmiştir. Kuzey cepheye yerleştirilen son cemaat yeri ise 12.85x3.50m. ölçüleriyle dikdörtgen plana sahiptir.

Malzeme ve Teknik

Yapı yöreye özgü kesme taşın yığma tekniğinde örülmesi ile inşa edilmiştir. Taş araları harçla doldurularak yükseltilmiştir (Fot 298) Taşla beraber kemerleri birbirine bağlayıcı malzeme olarak demir hatıllar kullanılmıştır. Ayrıca pencere çerçevesi ve tırabzan korkuluklarında ahşap malzeme kullanım alanı bulmuştur. Mihrap malzemesi olarak mermer, son dönemde eklenen minberinde ise ahşap malzemeye yer verilmiştir.

Avlu

Yapı bir avlu içerisindedir. Sade bir düzenlemeye sahiptir. Çam ağaçlarıyla kaplıdır. Kuzeybatı köşesinde bir helâ bulunmaktadır. Yapının doğu tarafında camiyle birlikte yapılmış olan fonksiyonel anlamda tam olarak ne için yapıldığı

anlaşılmayan fakat günümüzde kuzey ve güneyine dikdörtgen planlı iki yapının yerleştirilmesiyle bir tarafının kız kuran kursu, bir tarafının da ilçe müftülüğü olarak kullanıldığı gözlenen bir yapı yer almaktadır (Fot 299). Yapının altında avluya geçişi sağlayan bir kapı bulunur. Avlunun diğer bir kapısı da batı tarafındadır. Bahsedilen yapı oldukça özellikli, gösterişli bir taçkapı denilebilecek şekilde şaşalı olarak yapılmıştır. Giriş kapısından doğuya doğru taşırılan iki ayak üzerinde, dairesel olarak yükselen yapı külah tarzında bir örtü ile kapatılmıştır(Fot 300). Girişten batıya doğru ise eyvan tarzında kemerli bir kısım görülür. Bu kısmın üzeri ise kare şeklinde uzanmaktadır. Bu özellikleriyle ilginç bir avlu girişi özelliği taşır. İkinci kat olarak düzenlenen oval yapının geçiş seviyesinde daha açık renkli taşların küçük konsollar şeklinde kademeli olarak dizildiği görülür. Konsollar fonksiyonel olmayıp sadece görselliği arttırmak için kullanılmıştır. Cephesinde beş pencere açıklığı görülür. Pencereler; üst tarafları bursa kemeri şeklinde yanları kartuşlarla kabartılmış olup üzerlerine basık kemerli plastik kabartmalarla doldurulmuş alınlıklar yerleştirilmiştir. Kemerlerin içerisi bitkisel motiflerle süslenmiş ortasına elips şeklinde bir pano yerleştirilmiş olup Arapça yazılarla doldurulmuştur. Pencerelerin aralarına fonksiyonel olmayan konsol şeklinde kartuşlar kabartılmış olup tepesine ise birer küre yerleştirilmiştir. Pencere alınlıklarının 0.10cm. üzerinde testere dişi formunda dış bükey silme cepheyi dolanmaktadır. Silme üzerinde yer alan diğer düz yüzeyli silme hafif dışarı taşırılarak yapının gövdesinden taşıntı yapan saçağa uyum sağlamıştır. Bu silmeden sonra kademeli olarak dışarı taşıntı yapan üç silme daha vardır. Aşağıdan yukarı birinci silmede küçük temsili konsollar plastik olarak kabartılmıştır. Ve cepheyi dolanmaktadır. Üzerindeki silme düz yüzeylidir. En üstteki saçak silmesi ise kendi içerisinde yukarı doğru yükselerek kademeli bir genişleme yapar. Bunda da iç bükey silmeler saçağı dolanmaktadır. Yapının alt kısmı, ikisi duvara bağımlı iki paye ve bağımsız iki sütunla birbirine bağlanan sivri kemerlerle taşınmaktadır. Kemerlerin araları demir çubuklarla birbirine bağlanmıştır. Bağımsız olan sütunlar dor tarzı başlıklara sahip olup üzerindeki kare yastık yardımı ile kemerler birbirine bağlanmıştır. Üst katın oval şekle sahip olması sütunun yastık kısmında boş bir alan oluşturmuştur. Usta bu alanı duvardan taşırılmış ama fonksiyonel olmayan sütunçeyle doldurma yoluna gitmiştir. Ayakların taşıdığı sivri kemerin karın kısmında renkli taşların sıralı şekilde dizildiği görülmektedir. Bu

kısmın tavan örtüsünde ise kaburgalı çapraz tonozun kullanıldığı görülür. Tam merkezine ise kabartılmış bir tavan göbeği yerleştirilmiştir. Dört ayağın taşıdığı bu kısımdan cami avlusuna girişi sağlayan kapı düzenlemesi dikkat çekicidir. Duvara yerleştirilmiş iki payenin üzerinden yükselerek birleşen kemerin ortasına yerleştirilen kapı açıklığı dönemin mimari ve süslemesi ile orijinal bir görüntü oluşturmaktadır. Yarım daire kemer formlu giriş açıklığının söveleri yekpare taştan yapılmış olup köşeleri pahlanmış sütünce şeklinde düzenlenmiştir. Üstlerine kartuş şeklinde pabuçlar yerleştirilmiş olup bunun üzerinde kilit taşı sisteminde taşların merkezde birleştirilmesiyle oluşan kemer sistemi elde edilmiştir. Kilit taşında kabartılmış mimari plastik yukarıdan aşağıya doğru daralırken uç kısmında rulo halini almıştır. Kemerin hemen üzerinde kalan yarım ay şeklindeki boş yüzeye merkezde bir rozet ve bunun üzerinde vazodan çıkan çiçek desenleri işlenmiş olup rozetin altından sağa ve sola doğru yönelen kıvrık dallı akant yaprağı motifleri ile doldurulmuştur. Giriş açıklığının hemen iki yanına yerleştirilen ikişer sütünce ayakları dor, başlıkları korint şeklinde düzenlenmiş olup bunların üzerine yerleştirilen pabuç yardımı ile girişin alınlık kısmı taşınmıştır(Fot 301). Pabuç kısmının sağ ve sol tarafında küçük birer boşluk bırakılmış olup burada dor bir kaide üzerine yerleştirilmiş rulo şeklinde yukarı doğru iç yüzeyi girişe bakan bir akant yaprağı görülmektedir. Farklı bir uygulama olan bu şekilde alınlık kısmının giriş duvarının yüzeyinden dışarı taşırıldığı görülür. Giriş açıklığında kullanılan kemer sisteminin aynısı alınlık düzenlemesinde de görülmekte olup, küçük bir farklılık gözlenmektedir. Bahsedilen farklılık kilit taşında uygulanan plastik kabartmada aşağı doğru uzanan iki yapraklı dal motifi ve kemerin yüzeyini kaplayan bitkisel desenli bordürdür. Bu bordürün hemen üzerinde ince bir şerit halinde kaval silme kemeri bir yay gibi çevrelemektedir. Kemerin köşelik kısımlarında ise yanlara ve yukarı doğru açılan bitkisel süsleme görülmektedir. Bu panoyu yanlardan ve üstten çevreleyen yine iki sıra bordür bulunur. Bunlardan içteki bordür sade bir karakter sergilerken dıştakinde yumurta dizileri kabartma şeklinde yüzeye uygulanmıştır. Zeminde mavi rengin hakim olduğu ve üzerindeki süslemelerde sarı rengin kullanıldığı izlenmektedir. Bu bölümün üzerinde yer alan, yuvarlak formlu alınlık kısmı merkezde bir kitabelik ve kitabeliğin altından yanlara doğru kıvrılarak ve bitkisel bir kompozisyon sergileyerek tüm yüzeyi kaplamıştır.

Son Cemaat Yeri

Yapının kuzey cephesindeki son cemaat yeri dört sütun ve duvardan çıkıntı yapan payeler üzerine oturan yuvarlak kemerlerle üç gözlü olarak biçimlendirilmiştir (Fot 302). Kemerler arasında ve duvardan çıkıntı yapan payeler demir üzengi çubukları ile birbirine bağlanmıştır. Sütunların başlık ve kaideleri iyon tarzında sade ve süslemesiz olarak yerleştirilmiştir. Kemerler kilit taşı tekniğinde yapılmış olup üzerlerinde üç cepheyi da dolanan silmeler görülür. Sütunların taşıdığı kemerlerin birleşme noktasında yükselen kartuşlar ve saçak seviyesinde dışarı taşırılmış kare çıkıntılar, bununla beraber saçağı oluşturan silmeli taşlar, cepheyi hareketlendirmeye yönelik uygulamalardır. Günümüzde kemer açıklıkları camekânlarla kapatılmıştır. Kemer açıklıklarının alt kısmı yanlarda ve kuzey cephedeki ortadaki kemer hariç iki kemer tabandan yükselen 0.50cm. bir korkulukla çevrelenmiştir. Camekânlı kısım bu duvarın üzerinden başlamaktadır. Ayrıca son cemaat yerine geçiş öncesinde ortadaki kemerin ön tarafında sonradan eklenmiş ayakkabılık kısmı bulunmaktadır. Yapının üzeri ahşap kiriş ve tahtalarla kapatılmıştır. Üst örtüsünün sonradan eklendiği anlaşılmaktadır.

Cephe Düzeni

Yapının cephesi genel anlamda mimari plastik bağlamında oldukça gösterişli bir özelliğe sahiptir. Son cemaat yerinin güney cephesinin, aynı zamanda ana harimin kuzey cephesini oluşturan girişin bulunduğu cephe değerlendirildiğinde özellikle dikkatler giriş kapısı ve alınlığına çekilmiştir (Fot 303). Cephenin genel anlamda dizaynı; yanlarda birer pencere, ortada giriş açıklığı saçak seviyesinden aşağıya kadar dikdörtgen bir pano içerisine alan sütunçe, konsol ve üçgen alınlık şeklinde karşımıza çıkar. Ayrıca pencere açıklıklarının üst tarafında da birer rozet pencere bulunur. Yapının doğu, batı ve güney cephesinde duvarın yarı seviyesinden bütün cepheleri dolanan, dolanma sırasında cepheye açılan dikdörtgen pencerelerin üzerlerinde yukarı doğru yarım daire kemerler oluşturan bir silme yapıyı iki katlı göstermektedir. Güney cephede üç pencere açıklığı bulunmaktadır(Fot 304). Alttaki pencere açıklıkları dikdörtgen forma sahip olup söve ve lentoları yekpare taştandır. Söve ve lentolar aynı zamanda kartuş şeklinde silmeler yardımıyla kabartılarak

pencereyi çerçeve içerisine almıştır. Üst kısımlarında yarım daire kemer formlu düz yüzeyli alınlık kısmı görülür. Yukarıda da bahsedildiği gibi bütün cepheyi yarı seviyesinden dolanan silmeler, pencere üzerinde alınlığı da kemer formunda sınırlamıştır. Aynı zamanda alınlıkta iki farklı renkte taşın kullanıldığı görülür. Mihrabın üzerine denk gelen diğer pencere ise duvardan taşırılmış konsollar üzerine oturan dikdörtgen prizmal kaidelerin taşıdığı çifte sütunlarla çerçevelenmiştir(Fot 305). Pencere üzerinde yarım daire kemer formlu bir alınlık farklı desenlerde iç ve dış bükey silmelerle sınırlandırılmıştır. Alınlık yüzeyi akant yapraklı desenlerle kabartılmıştır. Pencerenin alt kısmında ise merkezde deniztarağı şeklinde bir motif taçlandırılmış olup bunun altından kıvrılarak iki yöne doğru uzanan ve bir androlak oluşturduktan sonra pencereyi çerçeveleyen silmeli kartuşun uçlarında biten desenle hareketlendirilmiştir. Bu bitişin uçlarında ise birbirine yönelmiş yaprak motifleri görülür. Cephenin antik mimari tarzındaki saçak kısmı üç cephede uygulama alanı bulmuştur. Bu cephe düzeninin doğu ve batı cephede de bazı farklılıklarla aynı sistemde uygulandığı görülmektedir (Fot.306-307). Öncelikle pencere form ve kartuşlarla çerçevelenmesi aynı şekildedir. Doğu ve batıda alt kısımlarda dörder dikdörtgen pencere kullanılmıştır. Güneyde ise mihraptan dolayı iki pencere açıklığı görülür. Ayrıca bu kısımda küçük bir de rozet pencere olduğu görülür. Üst kısımdaki pencere uygulaması ve sütunçelerle çerçevelendirilmesi aynı şekildedir. Yapının dış cepheden üst örtü görünüşü ise üç kademeli olarak algılanmaktadır. Aşağıdan yukarı birinci kademe; harim duvarının üçgen alınlıklı saçak kısmı, bunun üzerinde kubbe pandantiflerinin dışarıdan kareye dönüştürülmesi şeklindeki ikinci kademe ve onikigen kasnağın örtülmesiyle oluşturulmuş kubbe şeklindeki üçüncü kademe ile sonlandırılmıştır. Batı cephede son cemaat yeriyle harim duvarının birleşme noktasında, dışarı taşırılmış kare kaide üzerinde yükselen silindirik minare cephede farklılık arz etmektedir.

Minare

27.40 m. yüksekliginde olan minare tek şerefeli olup harimin kuzeybatı kösesine yerleştirilmiştir(Fot 308). İbadet mekânı ile son cemaat mahallinin birleşme noktasında yer alır (Çizim 61-62). Camide kullanılan malzemenin aynısı minarede de kullanılmıştır. Minareye çıkışı sağlayan kapı son cemaat mahallinin kuzeybatı

kösesinde yer alır. Kapı 0.59,5x1.45 m. ölçülerinde olup kapının üzerinde yer alan kaş kemer formu ile dekoratif birgörüntü elde edilmiştir. Bu özelliği ile de Kayseri minarelerinin giriş kapıları bakımından farklı bir yere sahiptir. Şerefeye kadar, 78 basamaklımerdivenle çıkılmaktadır(Güleç,2006:88). Minare, plan bakımından diğer örneklere göre giriş koridorunun uzun olması ile farklılık gösterir. Minare kaidesi cami beden duvarı ile ilişkilendirilmiş ve 2.77 m. lik bölümü batı cephe duvarından dışa taşıntı yapmıştır. Kaide iki kademeli olarak inşa edilmiştir. Ve buradan güney ve kuzey cephede 0.34 m., batı cephede 0.73 m. içeri girilerek asıl kaide bu bölümün üzerine oturtulmuştur(Güleç,2006:88). Kaidenin köşeleri dışa taşırılmış ve köşelikler oluşturulmuştur. Kaideden sonra köşeleri pahlanmış prizmatik üçgenlerden oluşan pabuç bölümü, kademeli kaval silmelerle, minare gövdesine geçiş sağlanmıştır. Şerefe altında üç kademeli bir form uygulanmıştır. Şerefeye çıkısı sağlayan kapı dikdörtgen formda düzenlenmiştir. Külah, konik biçimde olup kesme tas malzeme ile inşa edilmiştir

Harim Kısmı Plan

Yapının kuzey cephesindeki üç gözlü son cemaat yerinden caminin kuzey cephesine açılan bir kapıyla harim kısmına ulaşılır(Fot 309). Plan bazında merkezi mekânlı camiler grubunda değerlendirilebilecek olan yapı, tek kubbeli harim kısmı ile bu bölüme kuzeyden eklenmiş tonozlu birimden oluşmaktadır ( Çizim 63). Bu şekliyle plan kuzey-güney uzantılı dikdörtgen olarak algılanır. Yapının iç ölçüleri kuzey güney doğrultulu 15.45m., güney cephesi 10.93m., kuzey cephesi kademeli olarak 10.87m. ve 8.13m. olarak güneyden kuzeye doğru daralmaktadır. Daralmanın sebebi ise harime geçmeden önce kademeli olarak yapılmış iki hazırlık kısmının bulunmasıdır. Son cemaat yerinin de kuzeye eklenmesi yapının dikdörtgen görüntüsünü arttırmıştır. Aslında bu plan şekli ile ustasının da gayrimüslim olduğu tahmin edilerek planının bir kilise mimarisini anımsattığı düşünülebilir. Harimin güney cephesi üç pencere açıklığı ve bir mihrap düzenlemesi ile giriş aksında simetrik bir görüntü sergiler (Fot 310). Mihrabın iki yanında ve üzerinde içten yarım daire kemerli dıştan dikdörtgen ve içeri doğru yivlenen üç pencere bulunur.

Mihrap

Yapının mihrabı siyah ve gri mermerden yapılmış olup son dönem eklentisidir. Cepheden 0.27cm.çıkıntı yapar. Ve 0.53cm. derinliğinde bir nişe sahiptir.

Harim kısmının doğu ve batı cepheleri aynı özellikte olup kubbeyi taşıyan sağır kemerler içerisinde bir tane yukarıda üç tane aşağıda olmak üzere dört pencere açıklığı görülür. (Çizim 64), (Fot 311-312). Pencereler güneydeki gibi içeriden yarım daire kemerli dıştan dikdörtgen bir formdadır.

Minber

Harimin güneybatı köşesine yerleştirilmiş olan ahşap minber, orijinal olmayıp günümüzde eklenmiştir. Herhangi bir özellik taşımamaktadır.

Mahfil

Harimin kuzey cephesi kadınlar mahfilini taşıyan iki ayak ve üç kemer gözüyle farklı şekilde düzenlenmiştir (Fot 313). Derin bir eyvan şeklinde düzenlenen bu kısım kadınlar mahfiliyle iki katlı bir hal almıştır. Mahfili taşıyan kemer açıklıklarından yanlardakiler daha küçük ortadaki daha büyük ve yüksek tutulmuştur (Fot 314). Kemerleri taşıyan sütunlar dor başlık ve kare yastıklarla desteklenmiştir. Kemerler kilit taşı tekniğinde örülmüştür. Ve ortadaki büyük kemerin bulunduğu kısma son cemaat yerinden harime açılan bir kapı bulunur. Kapının iki yanına içerden yarım daire kemer formlu dışardan dikdörtgen olan iki pencere yerleştirilmiştir. İki sütun ve üç kemer yardımıyla taşınan kadınlar mahfili 2.60x8.00m. ölçülerindedir. Harimden iki ve son cemaat yerinden bir olmak üzere üç kapı açıklığı ile mahfile ulaşılmaktadır. Mahfilin kapıları ise kuzeybatı ve kuzeydoğu köşesine denk gelmektedir. Bu şekilde sanki köşeleri pahlanmış gibi algılanmaktadır. Günümüzde ise ahşap birer kapı yerleştirilmiştir. Son cemaat yerinin kuzeydoğu cephesinden duvar içerisinde bir koridorla güneye doğru yönelinip, buradan batıya doğru döndüğümüzde güneyde harime açılan bir kapı ve kuzeyde kadınlar mahfiline çıkan merdivenli koridor karşımıza çıkar. Mahfilden güneye doğru çıkıntı yapan temsili bir mihrap bulunur. Mihraptaki taşıntı taş konsollarla sağlanmıştır. Doğu, batı

ve kuzey cepheden duvarlarla kapalı olan mahfilin güney cephesi direkt harime yönelmiş olup ahşap korkuluklarla sınırlandırılmıştır. Kuzey cephesinde iki rozet pencere bulunmaktadır.

Kürsü

Harimin güneydoğu köşesine yerleştirilmiş olan ahşap kürsü minberle aynı özelliği taşıyor olup geç dönem eklentisidir.

Üst Örtü ve Taşıyıcılar

Yapının harim kısmı kubbeyle örtülürken kuzeydeki uzun mekan tonoz örtü ile kapatılmıştır (Fot.315-316). Malzeme olarak taş kullanılmıştır. Son cemaat yerinin üst örtüsü ahşapla kapatılmış düz tavandır. Harim kısmı ve harime geçişi sağlayan ön mekânın örtü sistemini taşıyıcı olarak beden duvarları kullanılmıştır. Özellikle kubbe kısmı dört köşeden içeri doğru taşırılarak yükselen duvara bitişik olarak tasarlanan dört paye ve payeler üzerinde birleşen sivri kemerler yardımıyla desteklenmiştir. Kubbeye geçişte onikigen bir kasnak, kasnağa geçişte ise pandantifler kullanılmıştır. Kuzeydeki bölüm ise kuzeydoğu ve kuzeybatı köşeden içeri taşırılan ayaklara atılan kemer ile kubbeli bölümden ayrılmıştır. Bu kemer kuzeye doğru uzatılarak bir tonoz halinde bu kısmın üzerini kapatmıştır. Tonozun uzantısı ise beden duvarları tarafından taşınmaktadır. Son cemaat yerinin ahşap tavanı ise dört sütunun desteklediği beş kemer yardımıyla taşınmaktadır. Beş kemerden iki tanesi doğu ve batı cephede olup bir ucu sütun yardımıyla taşınırken diğeri beden duvarı tarafından konsol yardımıyla desteklenmektedir. Son cemaat yerinin ahşap tavan örtüsü dıştan kırma çatı ile kapatılıp, kiremitle kaplanmıştır.

Pencere (Aydınlatma) Sistemi

Güneyde üç kuzeyde iki, doğu ve batıda ise beşer pencere açıklığı bulunur. Pencereler içeriden yarım daire kemer formunda ve içeri doğru yivli şekilde yapılmışken dışarıdan dikdörtgen forma sahip olup silmelerle çerçevelenmiştir (Fot 317). Harim kısmında doğu, batı ve güney cephelerde saçak seviyesinde bulunan üç pencere dışarıdan taşırılmış konsollara oturan dikdörtgen prizmal kaidelerin taşıdığı çifte sütunlarla çerçevelenmiştir. Pencereler yapının ebatına göre oldukça büyük ve

fazla kullanılmıştır. Yapının onikigen kubbe kasnağında beden duvarlarındakine oranla daha küçük yarım daire kemer formunda pencere açıklıkları bulunmaktadır. Her köşeye bir pencere açılmış olup on iki tane pencere vardır. Bu da yapının içerisinin aydınlanması aşamasında büyük etkiye sahiptir. Ayrıca son cemaat yerinden kadınlar mahfiline bakan iki temsili rozet pencere bulunmaktadır. Yapının minaresinde de mazgal pencereler açılmıştır.

Süsleme

Yapının içi oldukça sade olup döneminin özelliğini yansıtmadığı görülür.

Özellikle restorasyonlar ya da onarımlar sırasında bu hali aldığı düşünülebilir. Harimin iç yüzeyindeki boş alanlar beyaz boya ile badana edilmiştir. Kubbe kasnağı ve karnı ise yapının ana malzemesinin görüntüsünü sergilemektedir. Yapının esas süslemesi dış cephesinde olup harime giriş kapısını çerçeveleyen taç kapı formatında yapılmış olan kısmı ile harimin doğu, batı ve güney cephesinde saçak seviyesine yakın yerde açılan üç penceredeki plastik süslemeli kısımlardır.

Dış Cephe Süslemesi

Yapının dış cephesinde taşın farklı şekillerde silme kartuş ya da diziliş olarak şekillenmesiyle estetik bir görüntü elde edilmiştir. Kubbe özellikle Kayseri‟de bir dönem özelliği olarak değerlendirilebilecek nitelikte Kayseri‟ye özgü kubbe mimarisinde kullanılan taşın kiremit gibi kademeli olarak dizilmesiyle elde edilmiştir. Bununla beraber kubbe kasnağındaki pencerelerin yuvarlak kemerleri ve söveleri kartuşlarla dışarı taşırılarak cepheye hareketlilik verilmiştir. Ayrıca kubbeden kasnağa geçişte kasnaktan pandantiflere geçiş sırasında ve pandatiflerden de beden duvarlarına geçiş sırasında, yukarıda da belirttiğimiz gibi aşağıdan yukarı doğru daralarak yükselen kademeli bir sistemin kurgulandığı algılanır(Fot 318). Bu geçiş aralarında ise saçak silmelerinin dışarı taşırılması yapıyı daha estetik görmemizi sağlamaktadır. Bunların yanı sıra beden duvarının yarı seviyesinden doğu batı ve güney cepheleri dolanan bir silme yapıyı iki katlıymış gibi algılamamıza neden olmaktadır (Fot.304-306-307). Bu dolanma sırasında alt pencerelerin üzerlerinde yarım daire kemer formunda kıvrımlar yaparak pencere alınlığı şeklinde

birer görüntü sergilemişlerdir. Sağır kemerlerin içerisinde ise renkli taş uygulamasının kullanıldığı görülür. Cephede asıl vurgu ise mimari plastik bağlamında doğu, batı ve güney cephedeki temsili konsol, konsollar üzerinde yükselen sütunçeler ve silmelerle yapılmış yarım daire kemer formlu alınlığa sahip pencereleridir. Kartuşla çerçeve içerisine alınan bu pencere yekpare söve ve lentoların oluşturduğu dikdörtgen pencere kaval silmeli bir kartuşla kabartılarak çerçevelendirilmiştir. Kartuşun üzerinde bir alınlık görülür. Alınlık yarım daire