• Sonuç bulunamadı

Teknoloji Öngörüsünün Tanımı

2. Bölüm : Teknoloji Öngörüsü

2.1 Teknoloji Öngörüsünün Tanımı

Terminolojik olarak genellikle tahmin ve öngörü birbiri ile karıştırılmaktadır (Keenan, 2000). “Forecast” sözcüğü; “Tahmin” olarak, “Foresight” sözcüğü ise “Öngörü” olarak tercüme edilmiştir. Burada Forecast yani tahmin, mevcut verilerden hareketle, gelecekte ne olacağını tahmin etmek anlamına gelmektedir. Tahminde tek bir gelecek varsayımı ile geleceğe karşı pasif tavır vardır (Tümer, 2002).

Öngörünün tahminden farklılık gösteren özellikleri ise aşağıda özetlenmiştir:

- Tahmin, geçmişin gelecekte de devam edeceğine inanılan durumlarda kullanışlıdır: - Temel değişiklikler beklenmemektedir.

- Ele alınan sorun göreceli olarak daha basittir, sayısal tekniklerle optimize edilebilir.

- Mevcut eğilimler konusunda göreceli olarak bir kesinlik vardır. - Gelecekle ilgili mevcut yorumlar birbiriyle benzerlik göstermektedir. - Zaman ufku göreceli olarak kısadır (Wehrmeyer ve diğ, 2002).

- Bu kapsamda önetken bir yöntem olan teknoloji öngörüsü kural olarak geçmiş ve mevcut durumun gelecek için rehber olamadığı aşağıdaki koşullarda daha yararlıdır.

- Sorun karmaşıktır.

- Baskın eğilimler olgun veya olumlu olmayabilir, bu nedenle analiz edilmesi gerekir.

- Zaman ufku göreceli olarak daha uzundur.

- Öngörü sadece analitik değil bunun ötesinde yaratıcı da bir süreçtir. Tahminde “gelecek ne olacak?” sorusu, öngörüde katılımcıları daha aktif bir konuma yönelten “hangi gelecekler mümkündür, bunlardan hangileri yararlı, hangileri tehlikelidir?” gibi yoruma dayalı sorulara dönüşür (Wehrmeyer ve diğ, 2002). Bu anlamda öngörü sadece bir uzman metodu değil, katılımcı bir metottur.

- Teknoloji öngörüsü daha emek yoğun bir süreçtir ve konvansiyonel planlamadan daha uzun zaman alır ve daha yüksek maliyetlidir. Ancak, geleneksel tahmin ve planlama yöntemlerinin başarısız olma maliyeti göz önünde bulundurulduğunda bu ek kaynak ihtiyacı göze alınabilir nitelik kazanmaktadır.

Bu kapsamda öngörü;

- İstenen bir gelecek için bugün yapılması gereken tercihleri belirler, birden çok gelecek varsayımı, geleceğe karşı aktif tavır vardır (Future.de, 2004).

- Gelecek hakkında düşünmek, çalışmak ve geleceği şekillendirmeye yönelik faaliyetleri içermektedir Bugünkü kararların doğru verilmesi ve ortak eylemlerin harekete geçirilmesi amacına yönelik sistematik, katılımcı bir gelecek zekası ile, politika tasarımlarında, planlama ve karar vermede dikkate alınması gereken uzun dönemli geleceği şekillendiren güçlerin (Bhargava ve diğ., 1990), gelecekte güçlü etkisi olabilecek gelişmelerin tam olarak anlaşılması, değerlendirilmesi, oluşabilecek fırsat ve tehditleri tanımlanması (Berkhout ve Hertin, 2003) ve orta vadeden uzun vadeye vizyon oluşturulması yöntemi ve sürecidir (CORDIS, 2003).

- Uzak geleceğe sistemli olarak bakmak için, stratejik bir konum alma, (Durgut ve Akyos, 2002) ve sistematik bir girişimdir (Future.de, 2004).

- Evrimleşen yani geçmişten gelip, bugün sürmekte olan ve geleceği etkilemesi olası eğilimlerin (Bowander ve diğ., 1999) göstergelerini ve ipuçlarını gözlemleye yarayan niteliksel ve niceliksel araçları içerir ve politikaların etkilerinin analizi ile ilişkilendirildiğinde en iyi ve en yararlı yöntemdir (Coates ve diğ., 2001).

- Öngörü, geleceğin tanımsal bir resmini elde etmek için bir yol değildir, ama gelecekle ilgili getirdiği yaratıcı düşünce ve uzman görüşlerini ortaya çıkarması nedeni ile senaryo planlaması için önemli bir bilgi kaynağıdır.

- Gelecek hakkında bilgi üretmenin yanı sıra, bunu yaparken gelecek hakkında düşünmeyi de sağladığından, öngörü sürecinin kendisi de bir sosyal gelişim aracıdır.

Örneğin bu süreçte kurulan gruplar daha sonra, bilgi ağına dönüşebilir.

En yaygın öngörü türü olan teknoloji öngörüsü tanımları ise aşağıda örneklenmiştir. - Hem toplumun ihtiyaçlarına yönelik hem de değişimin itici gücü olan bilim ve teknolojinin geleceğine odaklanmaktadır (UK Foresight, 2002).

- Arzu edilen bir geleceği erişilebilir kılmak için, bilim ve teknoloji alanında yapılması gerekenleri belirlemek (Tümer, 2002), en büyük ekonomik ve sosyal faydaları sağlayacak stratejik araştırma alanlarının (Cuhls, 2003) ve yükselen jenerik teknolojilerin tanımlanması (Martin, 1995 ve 1999), bunların yayılımı ve sınai, sosyal, ekonomik alanlarda uygulanması amacıyla, bilim, teknoloji, ekonomi, çevre ve toplumun uzun dönemli geleceğine sistematik bakma sürecidir (Loveridge, 1999). - Geleceğin tahmini değildir. Ulusal bilim, teknoloji ve inovasyon yatırımlarında dikkate alınacak öncelikler konusundaki stratejik seçimlerin doğruluğunu temin eder (Göker, 2002a). Öngörü sürecinin bulguları, sürekli ekonomik büyüme, refah ve yaşama standartlarını geliştirme yolunu gösterir (Loveridge, 1999).

- Politika ve gelecekteki gelişmesi üzerinde güçlü etkileri olan bilimsel ve teknolojik gelişmelerin değerlendirildiği sistematik yöntemlerdir.

- Stratejik düşünceyi esas alır. Başlangıçta ne amaçla yapıldığı ve kapsamı ortaya konulmalı, yöntemi buna göre tasarlanmalıdır. Bu düşünce kapsamında zaman boyutunda ileriye, gelecek zamana odaklanır. Ancak mevcut durumu da analiz eder. Öngörünün iletişim ve değerlendirme süreçlerinin bulguları politikacılara ve sektöre araştırma yönleri konusunda tavsiyelerde bulunarak sürekli ekonomik büyümenin, yaşam standartlarını geliştirmenin yolunu gösterir (Göker, 2002a). Bu süreçler, bilim, endüstri, teknoloji ve toplumun uzun dönemli geleceklerinin disiplinler arası bir tanımını yaptıkları için bunlar arasındaki etkileşim süreçlerini oluştururlar (CORDIS, 2002). Böylelikle bugünün kararları ile yarının olası gelişmelerini entegre ederler. Teknoloji Öngörüsünün başarı faktörleri ise aşağıda özetlenmiştir (Keenan, 2000). -Otorite: Yüksek düzey kamu yetkililerinin ve firma temsilcilerinin katılım ve desteği, uygulamanın karar verme sürecini etkileyebilmesi ve öneminin kabulü için gereklidir. -Meşruluk: İlgili tüm tarafların katılımı ve desteği sağlanmalı böylece farklı çıkar çevreleri tarafından olumsuz propaganda ve etkinin önlenmesi gereklidir.

-Güvenilirlik: Sonuçlar, şeffaf ve detaycı, titiz metotların kullanımını mümkün kılacak şekilde bilgilendirici ve iyi kurulmuş olmalıdır.