Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan düzenleme ile ülkemizdeki sportif faaliyetleri teşvik etmek amacıyla sportif faaliyetlere dönük sponsorluk harcamalarının kazançtan indirimine olanak verilmektedir. Söz konusu bent hükmüne göre,
• 21.05.1986 tarihli ve 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile,
• 17.06.1992 tarih ve 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun,
kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının söz edilen kanunlar uyarınca tespit edilen,
• Amatör spor dalları için tamamı,
• Profesyonel spor dalları için %50’si
kurumlar vergisi matrahının tespitinde, ilgili oldukları hesap döneminde beyan edilen kurum kazancından indirilebilecektir.
Kelime anlamı ile sponsorluk; gerçek veya tüzel kişilerce, dolaylı olarak ticari fayda sağlamak veya sosyal sorumluluklarını yerine getirmek amacıyla iletişim olanakları karşılığında ayni ve/veya nakdi destekte bulunmaktır417.
Günümüzde yüksek bir düzeye ulaşan sponsorluk harcamalarının yıllar itibariyle çeşitlenerek ve artarak yapılmasının çeşitli sebepleri bulunmaktadır. Bu sebepler ana hatlarıyla418;
• Reklamı yasak ürünlerin (alkol, ilaç) tanıtımının yapılması,
• Medya reklamından daha ucuz olması,
• Sponsorluğu yapılan etkinliğin daha fazla kitle iletişim aracında yer alması,
• Hedef kitlenin medyadaki reklamlara daha az ilgi göstermesi,
• Kitle ile daha güçlü bağ kurulmasının sağlanması,
• Sosyal sorumluluk kampanyalarını desteklemek,
şeklinde sıralanabilmektedir.
417
Talha APAK, “Spor Kulüplerine Yapılan Sponsorluk Harcamaları Vergi Matrahından İndirilir”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı:37, Ocak 2006, s. 88.
418
İlyas Emre YAYLA, “Spor Sponsorluğu Kavramı ve Vergi Kanunları Karşısındaki Konumu”, Vergi Dünyası, Sayı:329, Ocak 2009, s. 118.
2.3.4.1.Sponsorluk Harcamalarının Kapsamı
Sponsorluk harcamaları (Sponsor olan kurumun adının anılması şartıyla)
şu şekilde sıralanabilir419.
• Resmi spor organizasyonları için yapılan saha, salon veya tesis kira bedelleri,
• Sporcuların iaşe, seyahat ve ikamet giderleri,
• Spor malzemesi bedeli,
• Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün uygun göreceği spor tesisleri için yapılan ayni ve nakdi harcamalar,
• Sporcuların transfer edilmesini sağlayacak bonservis bedelleri,
• Spor müsabakaları sonucuna göre sporculara veya spor adamlarına prim mahiyetinde ayni ve nakdi ödemeler.
Buna karşılık, spor sahalarına, sporcuların veya diğer ilgililerin spor giysilerinin ya da spor araç ve gereçlerinin üzerine yazılı veya elektronik sinyaller yardımıyla sanal olarak kurumun tanıtımının yapılmasını sağlayacak amblem, marka, isim ve benzeri işaretler konulması gibi doğrudan ticari fayda sağlayan ve kurumun tanıtımını amaçlayan harcamalar ise reklam harcaması sayılmaktadır.420 Bu reklam giderleri kurumun genel giderleri arasında yer alır. Öte yandan reklam giderleri sponsorluk giderlerinden farklı olarak, kazancın yetersiz olması veya zarar beyanı nedeniyle indirilememesi durumunda daha sonraki yıllarda indirim konusu yapılabilir veya zarar olarak devredilebilir421.
Yukarıda belirtilen sponsorluk harcamalarının yapılabileceği kurum ve kuruluşlarsa şöyle sıralanabilir422;
• Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü,
• Kamu kurum ve kuruluşları,
• Yerel Yönetimler,
• Federasyonlar,
• Gençlik ve spor kulüpleri,
• Sporcular,
419
Mehmet Tahir UFUK, “Sponsorluk Harcamalarının Kurum Kazancından İndirilme Esasları”, Yaklaşım, Sayı:196, Nisan 2009, s. 57.
420
UFUK, “Sponsorluk Harcamalarının Kurum Kazancından İndirilme Esasları” , s. 57. 421
Hakan BOZTAŞ, “Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükelleflerince Yapılan Sportif Harcamaların Değerlendirilmesi”, Yaklaşım, Sayı:180, Aralık 2007, s. 130.
422
Fehmi GÜNAY, “Spor Alanında Sponsorluk Harcamaları ve Vergi Avantajları”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:238, Temmuz 2008, s. 84.
• Türkiye Milli Komitesi ile Paralimpik Komitesidir.
Bununla birlikte K.V.K.’na göre indirim hakkı tanınan amatör ve profesyonel spor dalı ayrımında sporcunun katıldığı gösteri, maç, yarış ve benzeri sportif organizasyonlarda ferdi ya da takım, grup, kulüp ve kuruluşşeklinde örgütlenmiş bir toplulukla belli bir gelir elde edilip edilmediğine bakılması gerektiği ve gelir getirici nitelikli olan veya ticari bir organizasyon içinde yapılan faaliyetlerin tamamının profesyonel spor dalı olarak nitelendirilebileceği; buna karşın gelir getirici özelliği bulunmayan ya da maddi nitelikli bir ödül elde etmek niyetiyle yapılmayan spor faaliyetlerinin amatör spor dalı olarak kabul edilebileceği ileri sürülebilir. Öte yandan sporun kazanç sağlamak için düzenli olarak sürdürülmesi ya da sporun yapılması veya öğretilmesinin belirli bir bedel karşılında olması halinde ilgili spor dalına ilişkin etkinliği yürüten kişi profesyonel sporcu olarak kabul edilebilecektir423.
Sponsorluk yapılabilecek olan kurum ve kuruluşlar bunlarken, bu sponsorluğu yapamayacak olanlar şunlardır424;
• Genel ahlak ve adaba aykırı, zararlı ve kötü alışkanlıkları özendirici faaliyette bulunanlar.
• Kamu ihalelerine katılmaktan yasaklananlar.
• İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler.
• Sponsorluk yapan ancak taahhüdünü yerine getirmeyen veya eksik yerine getirenler.
• Vergi ve SSK prim borcu olanlar.
Sponsorluğu sağlayacak ve sponsorluğun sağlanacağı kişi veya kuruma ilişkin koşulların sağlanması halinde, bu harcamanın vergi teşviğinden yaralanabilmesi için, sponsorluk alan ile sponsorlar arasında tarafların hak ve yükümlülüklerini içeren yazılı bir sözleşme yapılması zorunludur425.
2.3.4.2.Sponsorluk Harcamalarında Belge Düzeni
Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü çıkarılan sponsorluk Yönetmeliği’nde, sponsorluk hizmetini alan kişi, kurum ve kuruluşlara ayni ya da nakdi olarak verilen
423
Erkan AYDIN, “Gelir ve Kurumlar Vergisi Uygulamaları Bakımından Sporda Sponsorluk Harcamaları”, Vergi Dünyası, Sayı:323, Temmuz 2008, s. 124.
424
Mehmet SAY, Ali Rıdvan SAMANCI, “Sponsorluk Harcamalarının Boyutu”, E-Yaklaşım, Sayı:59, Haziran 2008.
425
Melek SARGIN, “Sponsorluk Harcamalarının Vergilendirilecek Kazançtan İndirimi”, Vergi Dünyası, Sayı:297, Mayıs 2006, s. 106.
desteklerin, Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmiş belgelere bağlanmasının zorunlu olduğu hususunda özel bir düzenleme bulunmamaktadır426.
Yapılan sponsorluk hizmetinin nakdi olması durumunda; sponsorluk hizmetini alan kişi, kurum ve kuruluşlara sponsorlarca nakdi bir destekte bulunulması ve bu desteğin de hizmeti alanlar adına açılmış bir banka hesabına yatırılmış olunması du- rumunda, sponsorlara yatırılan tutarlar için bankalar tarafından verilecek makbuz ve- ya dekontun yapılan bağışın tevsik edici belgesi olarak kabul edilmesi gerekir. An- cak, banka dekontu veya makbuzda paranın “sponsorluk amacıyla” yatırıldığına dair bir ifadeye yer verilmesi şarttır427.
Ayni olması durumunda ise; İşletmenin varlıklarından ayni olarak yapılan desteğin sponsorluk hizmetini alan kişi, kurum ve kuruluşlara teslim edilmesi halin- de, teslimi yapılan değerler için fatura düzenlenmesi; faturada, teslimin sponsorluk maksatlı olduğuna, teslimi yapılan değerlerin cinsi, nev’i ve miktarına ilişkin olarak tereddüde mahal bırakmayacak bilgilere yer verilmesi; faturanın hizmeti alanlar adı- na düzenlenmiş olunması; faturanın arka yüzünün de hizmeti alan kişilere veya ka- nuni temsilcilerine imzalatılması gerekmektedir428.