Siyasete Adım Dönemi (1960-1969)

Kissinger siyasete adım atmak için uzun zamandır ihmal ettiği CFIA için çalışmalar üretmeye karar vermiştir. Lakin Amerikan dış politikasını yöneten ekibin içerisinde yer almak için O, daha önce davet edildiği ancak meşguliyetlerden dolayı katılamadığı Harvard-MIT Silah Kontrol Grubu çalışmalarına katılmaya öncelik vermiştir.¹²⁰ Harvard-MIT Silah kontrol gurubu, John F. Kennedy’e daha doğrusu Demokrat Parti’ye yakın önemli akademisyenler, askerler ve bürokratlardan oluşmaktaydı. O, her ne kadar Eisenhower karşıtı görünse de tarafsız bir akademisyen olarak tanınmaktaydı. Kennedy’nin kabinesini söz konusu grubun üyeleri arasından seçeceğini bilen Kissinger bu grubun toplantılarına katılarak kendisini göstermeyi hedeflemişti. Bu doğrultuda

115

Rockefeller Brothers Fund, “The Special Studies Project” erişim: 27 Haziran 2019. https://www.rbf.org/75/special-studies-project

116

Robert Dallek, Nixon and Kissinger: Partners in Power, (Harper Collins E-Books 2007), s. 50

117

Landau, Kissinger, s. 78-79.

118

David C Atkinson, In Theory and in Practice: Harvard’s Center for International Affairs, s. 1958– 1983, (Cambridge, MA: Harvard University Press, 2007).

Ferguson, The Idealist, s. 580-584.

119

Ferguson, The Idealist, s. 585-587

120

Kennedy’i etkilemek için silahsızlanma ve diplomasinin önemini vurgulayan makalelerinden yola çıkarak The Necessity for Choice: Prospects of American Foreign

Policy isimli kitabını kısa süre içerisinde yayınlatmıştır. Bu sefer de kitabı CFIA

bünyesinde bastırmadığı için Bundy kendisine içerlemiştir.¹²¹

Kissinger, Bowie ile yaşadığı sorunda onu çok fazla önemsememişti ama Kennedy’inin en iyi arkadaşı olan Bundy ile arasının kötü olmasını önemsemek zorundaydı. Onunla yaşadığı sorunların nelere mal olabileceğini yakın bir zaaman içerisinde görecekti. Ulusal Güvenlik Konseyi Danışmanı olarak atanan Bundy, Kissinger’ı yardımcısı olarak önermek isteyen Kennedy’i söz konusu fikrinden vazgeçirmiştir. Böylece Kissinger, Bundy ile arasını iyi tutmamasının cezasını çekmeye başlamıştır. Buna rağmen O, Kissinger ile problem yaşamamak adına kendi biriminde ona yarı zamanlı danışmanlık görevi teklif etmiştir. Kissinger beklentisinden uzak bu teklifi birkaç gün düşündükten sonra kabul etmiştir. Söz konusu görevi Kennedy ile birebir görüşme şansı elde edebileceği ve zamanla ilerleyebileceği öngörüsü nedeniyle kabul etmişti. Görevi devralır almaz Kissinger, Kennedy’nin en sevdiği isimlerden biri olan Schlesinger üzerinden Kennedy’e ulaşma girişimde bulunmuş ancak Kenned, ona yine de randevu vermemiştir. Kendisine aktif görev verilmeyince sabrı tükenen Kissinger, Şubat 1961’de başladığı danışmanlık görevinden 03 Kasım 1961’de istifa etmiştir.¹²²

İstifasından hemen sonra Rockefeller için tam zamanlı danışman olarak çalışmaya başlayan Kissinger, Mart 1962 itibariyle Nelson Rockefeller’ın hem iç hem dış politika stratejilerini yönlendirme görevini üstlenmiştir.¹²³ Bu görevi dışında 1960-1969 yılları arası sadece Vietnam Savaşı’nı sona erdirmeye yönelik gizli barış görüşmelerinde yer almıştır. Amerikan dış politikasını yönlendiren ekip içerisinde aktif olarak yer almayı arzu etse de devamlı olarak olan biteni dışarıdan izlemek zorunda kalmıştır. Örneğin Küba Füze Krizi sırasında sıradan bir vatandaş gibi dışarıdan her şeyi izlemek kendisini üzmüş ve bu nedenle kriz sonrası Kennedy’e muhalefet etmeye başlamıştır. Onu ülkeyi Beyaz Saray’dan yönetmek, bakanlıkları zayıflatmak ve müttefik ülkelere ihanet

121

ABD Başkanlık seçiminden birkaç hafta sonra basılan söz konusu kitabı kimileri tarafından Kissinger’ın Kennedy’e yaptığı iş başvurusu olarak görülmüştür. Henry A. Kissinger, The Necessity

for Choice: Prospects of American Foreign Policy, (New York: Harper & Brothers, 1961). 122

Alexander Sergunin, “John F. Kennedy’s Decision-Making on the Berlin Crisis of 1961” Review of History and Political Science, 2/1, (March 2014), 01–27; Ferguson, The Idealist, s. 725.

123

etmekle suçlamıştır. Hatta eleştirilerinde daha da ileri giderek onun dış politikasını iskambilden kâğıt oluşturulmuş bir ev olarak tanımlamıştır.¹²⁴

Bu çıkışıyla adeta Kennedy ile bağlarını koparmış olan Kissinger, zaman kaybetmeden Rockefeller’ın seçim kampanyası için hazırlıklara odaklanmıştır. Tam da o sıralarda Kennedy’nin suikast ile öldürülmesi herkes gibi onu da şok etmiştir. Şoku kısa sürede atlatan Kissinger yeni dönem için planlamalara hemen başlamıştır. Ancak bu sefer Kennedy yerine yeni başkan adayı Lyondon B. Johnson vardı. Lakin Johnson savaş karşıtı seçim propagandası ile yola çıkmıştı. Bu yüzden Rockefeller’ın dış politika odaklı seçim kampanyası revize edilmiştir. O döneme kadar ABD tarihinin en şaşalı kampanyasını başlatan Johnson’ın hedefi ne olursa olsun başkanı olmaktı. Dolayısıyla tüm gücünü kampanyasına vermiştir. Bu yüzden Kissinger hayatında ilk kez ciddi anlamda iç siyasete yönelik çalışmalar gerçekleştirmek zorunda kalmıştır. Bireysel özgürlükler, eşitlik, eğitim, sağlık, istihdam, konut vb. konularda projeler üretilmesine odaklanmıştır. Buna rağmen onun çabaları Rockefeller’ın özel hayatından kaynaklanan skandal nedeniyle boşa gitmiştir. 3 Kasım 1964’te yapılan Başkanlık seçimini Kennedy’e duyulan sempatiyi oya çevirmeyi başaran Johnson kazanmış ve üst düzey görev için artık hiçbir şans kalmadığına inanan Kissinger, Harvard’ta geri dönmüştür.¹²⁵

1964-1968 yılları arasında Harvard’ta öğretim üyesi olarak çalışmalarına devam eden Kissinger tamamıyla Vietnam savaşına odaklanmıştır. 4 Ağustos 1965 tarihinde Harvard-MIT Silah Kontrol grubu ile gerçekleştirdiği çalışmad,a Vietnam savaşı için gündem oluşturmayı ve savaşı sonlandırmak için çözüm üretmeyi hedeflemiştir.¹²⁶ Bu bağlamda 1965-1966 yılları arası iki defa Dışişleri Bakanı görevlisi olarak Vietnam’a gitmiştir. Ardından Haziran 1967-Ekim 1968 arası ABD ve Vietnam arasında gerçekleştirilen gizli görüşmede yer almıştır.

1968 yılı başıyla birlikte, ABD başkanlık seçimine yeniden odaklanmıştır.¹²⁷ Başkanlık seçimi için Nelson Rockefeller’ın tavsiyesiyle George Romney için çalışmaya hazırlandığı sırada onun hatalı seçim kampanyası nedeniyle başarısızlığa uğraması

124

Ferguson, The Idealist, s. 800-802.

125

Bu yarışı kaybetmesinin en önemli sebebi Rockefeller’ın yaşlı eşini boşayıp genç sevgilisi ile evlenmesiydi. Tutucu Cumhuriyetçi Parti tabanı Rockefeller’ı affetmemiştir. Theodore H. White, The

Making of President 1964, (Harper Collins E-Books, 2010). 126

Ferguson, The Idealist, s. 887-890.

127

Gabor Foldessy, "The Vietnam War and Johnson Administration: The 1964 Presidential Election, the escalation of the War and the Consequences”, Bulletins of the Department of Modern and

üzerimne üzerine Mart 1968’de Rockefeller’in yeniden aday olması gündeme gelmiştir. Fakat her şey için artık çok geçti ve kamuoyu yoklamalarına göre Nixon ciddi bir şekilde öne geçmişti. Dolayısıyla Kissinger, Nixon’ı desteklemeye karar vermiş ve 10 Eylül 1968’de Nixon’ın dış politika danışmanı olan Richard V. Allen ile görüşmüştür. Söz konusu görüşmede Kissinger, ABD ve Kuzey Vietnam arasında devam eden gizli barış görüşmelerinin içeriğini Allen ile paylaşmıştır.¹²⁸ Bu adımından sonra Kissinger, hiç beklenmedik bir adım atarak Demokrat Parti başkan adayı Hubert H. Humphrey ile görüşmüş ve bu sefer de Nixon’ı zor durumda bırakabilecek bilgi ve belgeleri onun ile paylaşmıştır.¹²⁹ Kissinger’ın çift taraflı oynama stratejisi ifşa olmadığı için işe yaramış ve 5 Kasım 1968’de yapılan Başkanlık seçimini kazanan Nixon, ona Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevini teklif etmiştir.¹³⁰