• Sonuç bulunamadı

BÖLÜM 1: HENRY KİSSİNGER, AMERİKAN DIŞ POLİTİKASININ

1.3. Akademik Kariyer Dönemi (1947-1954)

Kissinger’ın Harvard’ta okumaya başlaması kendisi adına büyük bir adım olmuştur. Harvard’ta lisans eğitiminin ilk yılında zorunlu dersleri almış ve bütün derslerini A notu ile tamamlamıştır. Bu sayede yeni danışmanını seçme hakkına sahip olmuştur ama ilk olarak hangi bölümü okumak istediğine karar vermesi gerekmekteydi. Tarih, kamu yönetimi ve kimya bölümleri arasında kalan Kissinger ilk olarak yine Alman kökenli bir akademisyen olan Carl Joachim Friederich ile görüşmüş ve bu görüşmeden sonra Kimya bölümünden vazgeçmiştir. Ardından Kraemer ile yaptığı istişare neticesinde Kamu Yönetimi bölümünü seçmiştir.88

83

Gestpo için bakınız: Matt Loughlin, "Is the Gestapo Everywhere? The Origins of the Modern Perception of the Secret Police of the Third Reich," Legacy, 11/1, (2011), s. 50-58; George C. Browder, Hitler's Enforcers The Gestapo And The SS Security Service In The Nazi Revolution, (Oxford: Oxford University Press, 1996), 3-9; Isaacson, Kissinger A Biography, s. 79-81.

84

David Milne, World Making, The Art and Science of American Diplomacy, (New York: Farrar Straus and Giroux, 2015), s. 334.

85

Gladio yapılanmasının merkezinde eğitmen olarak görev alan Kissinger bu okulda ilk kez dış politikaya ilgi duymaya başlamıştır. Landau, Kissinger, s.21; Robert Zubrin, The Training of Agent Influence”, Executive Intelligence Review,9/21, (01 Haziran 1982), s. 29.

86

The Bush Center, “Forum on Leadership 2019:The New World Order” April 11, 2019, erişim: 13 Temmuz 2019. https://www.youtube.com/watch?v=SnJVb5JnPZs

87

1947 sonbaharında, Harvard Üniversitesi savaştan dönen gazilere kapısını açmıştı. Harvard’a bu dönem de başvuran ve kabul alan toplam 1588 öğrencinin dörtte üçü savaş gazisiydi. Isaacson, Kissinger A Biography, s. 91-93.

88

Friederich hakkında bilgi için bakınız: Joseph F. Khan, “Political Scholar, Professor Carl Friedrich Dies At 83”, The Harvard Crimson, 21 Eylül 1984, erişim: 10 Haziran 2019.

Bölüm tercihinden sonra tez danışmanı tercihi Harvard’ta fenomen bir isim olarak tanınan Profesör Dr. William Yandell Elliott olmuştur.89 Kendi şahsına münhasır bir kişiliğe sahip olan Elliot seçtiği öğrencilerine yirmi beş kitaptan oluşan okuma listesi vermekle meşhur bir isimdi. Kissinger’a da yirmi beş kitaptan oluşan bir kitap listesi vermiş ve bu kitapları kullanarak Immanuel Kant tarafından kavramsallaştırılan tam akıl ve pratik akıl kavramlarına yönelik eleştirel bir ödev hazırlamasını istemiştir. Kissinger zaman kaybetmeden ödevi hazırlamak için çalışmalara başlamış ve tüm yaz tatilini ödevi üzerinde çalışarak geçirmiş ve okul açılır açılmaz da hazırladığı ödevini Elliot’a teslim etmiştir. Ödevin içeriği yanı sıra Kissinger zekasından, çalışkanlığından ve azminden etkilenen Elliot, danışman olmayı kabul etmiş ve ona üniversite hayatı sürecinde ve sonrasında hep destek vermiştir.90

Lisans eğitimi boyunca sadece eğitimine odaklanan Kissinger söz konusu ödevini daha sonra Elliot’un yönlendirmesiyle bitirme tezi haline getirmiş ve teslim etmiştir. İçeriği oldukça etkileyici olan tezi, yazım ve alıntılama hatalarına rağmen en yüksek not olan Summa Grade ile ödüllendirilmiştir.91 Sıra dışı ve başarılı bir öğrenci olan Kissinger’ın Harvard’a yönelik beklentisi oldukça yüksekti. Mezuniyet sonrası Harvard’ta akademisyen olarak göreve başlamayı umsa da söz konusu hayli gerçekleşmemiştir. Bu nedenle hayal kırıklığı yaşayan Kissinger, Harvard’tan uzaklaşmak için Oxford Üniversitesinde doktora eğitimine devam etmek istemiş ancak bu isteğinden kendisini Elliot ve Kraemer vaz geçirmiş ve onu kamu yönetimi bölümünde doktora eğitimi alması için teşvik etmişlerdir.92

Kissinger savaş sonrası ABD’ye döndüğünde askerlik görevini yani CIC üyesi olarak istihbarat subayı olma görevini yarı zamanlı devam ettirmişti. Lisan eğitimi sırasında 1949’da evlendiği için tam zamanlı bir işe ihtiyaç duymuştur. Kraemer’in referansıyla

89

Elliot hakkında daha fazla bilgi için bakınız: Stanley Ezrol, “How the Lost Corp Subverts the American Intellectual Tradition”, Fidelio, 11/1-2, (Winter Spring 2002), s. 15-56.

90

Isaacson, Kissinger A Biography, s. 98-107.

91

Tarihi Anlamı (The Meaning of History) başlıklı tezi hem nicelik hem de nitelik olarak göze çarpmaktadır. İlk olarak 1636 yılında kurulan Harvard Üniversitesi tarihinde 1950 yılına kadar hiçbir öğrenci bu kadar uzun bir bitirme tezi sunmamıştı. Tez toplam 383 sayfadan oluşmaktaydı. Kissinger bu çalışmasında önemli felsefi konulardan birini ele almıştır. Tarihsel determinizm karşıtı yaklaşımıyla tarihsel vakıaların özgür irade ile şekillendiğini iddia etmiştir. Tezinde Immanuel Kant, Oswald Spengler ve Arnold Toynbee üçlüsünü karşılaştıran ve bunu yaparken de Descartes, Dostoyevski, Hegel, Hume, Sokrates ve Spinoza gibi düşünürlerin ve teorisyenlerin görüşlerine atıfta bulunan Kissinger bu tezinde siyasi düşüncesinin temelini ortaya koymuştur. Henry A. Kissinger, The Meaning

of History: Reflections on Spengler, Toynbee and Kant, (Lisans Bitirme Tezi, Harvard University,

1950), 6; Ferguson, The Idealist, 339-341, Cleva, Henry Kissinger, s. 31-32.

92

Amerikan ordusunda aslında teknik bir birim olan Operasyon Araştırma Ofisi’nde (ORO) tam zamanlı çalışmaya başlamıştır.93 Görev kapsamında ilk olarak 1951 yılında Japonya’da94 ve daha sonra 1952 yılında Almanya’da95 görev yapan Kissinger anti-Amerikancılığı ABD küresel egemenliğinin önündeki en önemli engellerden biri olduğunu tespit etmiştir. Bu bağlamda Almanya görevi sırasında anti-Amerikancılık ile mücadele adına Uluslarası Seminerler Programını oluşturmuş ve değerlendirmesi için Elliot’a sunmuştur.96

Elliot tarafından harika bir fikir olarak nitelendirilen program CIA desteği ile Harvard Yaz Okulu bünyesinde hayata geçirilmiştir.97 1969 yılına kadar başarı ile yürütülen program Amerikan dış politikasına ciddi katkıda bulunmuştur.98 Henüz doktora öğrencisi iken başlattığı bu program sayesinde bir çok önemli isim ile tanışma fırsatı elde eden Kissinger, bu isimlere ülkelerine geri döndüklerinde destek vermeyi ihmal etmemiştir.99 Bu sayede bir kısmı kendi ülkelerinde önemli görevlere gelmiştir. Bu isimler arasında yer alan kimileri başbakan ve başkan düzeyinde görev yapmıştır.100 Kissinger’ın anti Amerikancılık ile savaşı sadece bu program ile sınırlı kalmamıştır. Uluslararası Seminerler Programına destek olması adına Confluence isimli dergiyi çıkarmış ve söz konusu dergiyi Ford ve Rockefeller vakıflarının desteği ile yayın

93

Charles R. Shrader “History of Operations Research in the United States Army Cilt I”, United States Army, (Washington, D.C., 2006).

94

C. Darwin Stolenbach; “Henry A. Kissinger, Civil Affairs in Korea 1950-51”, (ORO 1952) erişim: 12 Mart 2019. https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/896871.pdf

95

Nick Thimmesch, “The Iron Mentor, Why Even Henry Kissinger Needs Dr. Fritz Kraemer” The Washington Post, 2 Mart 1975. erişim 10 Mart 2019.

http://www.maebrussell.com/Articles%20and%20Notes/Kraemer%20-%20Iron%20Mentor.html

96

Parmar İnderjet, “Challenging elite Anti-Americanism in the Cold War: American foundations, Kissinger's Harvard seminar and the Salzburg seminar in American Studies”, Traverse, 1,( 2006), s. 118.

97

David H. Price, Cold War Anthropology the CIA, the Pentagon and the Growth of Dual Use of Anthropology, (Durham: Duke University Press, 2016), s. 104.

98

Kissinger’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı olmasıyla birlikte programın CIA tarafından desteklendiğinin ifşa olması ve 1968 yılında sol öğrenci hareketlerinin Harvard’ta bile etkin olması nedeniyle program bitirilmiştir. İnderjet, “Challenging Elite” s. 121-123.

99

Bir doktora öğrencisi olarak Kissinger’ın o dönemde CIA bağlantısı için bakınız: CIA, Letter to Henry

A. Kissinger from Allen W. Dulles, General CIA Records, (Document No.:

CIA-RDP80R01731R003100050043-0), December 05, 1951.

100

Örneğin Japonya’dan Yasuhiro Nakasone (1953), Fransa’dan Valery Giscard d’Estaing (1955), İsrail’den Yigal Allon (1958), Türkiye’den Bülent Ecevit (1957), Belçika’dan Leo Tindemans (1962) ve Malezya’dan Mahathir Bin Mohammad (1968) ülkelerinde başkan ve başbakan düzeyinde görev almıştır. Dale Carter, Robin Clifton, War and Cold War in American Foreign Policy 1942-1962, (New York: Palgrave Macmillan, 2002), s 105.

hayatına sokmuştur. Bu dergi o dönemde büyük ilgi görmüş hatta dönemin ünlü akademisyenleri dergiye makale göndermek için adeta yarışmıştır.101

Bir doktora öğrencisi olarak Amerikan dış politikasına katkısı büyük olan Kissinger’ın geleceği doğal olarak parlak olmuştur. Anti-Amerikancılık ile savaşmayı ciddi bir görev olarak gören Kissinger, aynı zamanda doktorası üzerinde çalışmayı ihmal etmemiştir. Hayli zaman alıcı faaliyetlerine rağmen kısa bir sürede doktorasını başarıyla tamamlamış olan Kissinger Barış, Meşruiyet ve Denge (Castlereagh ve Metternich’in

Devlet Adamlığı Üzerine Bir Çalışma başlıklı doktora tezini 1954 yılında tamamlayarak

teslim etmiştir.102 Yılın en başarılı tezi olarak kabul edilen tezi Senatör Charles Ödülü’ne layık görülmüştür.103 Fakat, tezinin içeriği hiç ummadığı bir şekilde ona Harvard kapısını kapatmıştır. Kendisine on dokuzuncu yüzyıl tarihçisi etiketinin yapıştırılmasına neden olan söz konusu tezi yüzünden kısa süreli bunalım yaşayan Kissinger, Harvard’ta kalmaya karar vermiş ve bu doğrultuda post doktora eğitimi için Rockefeller Vakfı’na başvurmuştur.104