Sağlık Turizmi Hizmet Sunumunda Paydaşlar

Sağlık turizmi hizmet sunumunda söz konusu olan paydaşlar aşağıdaki gibi değerlendirilebilmektedir:

a) Sağlık Kurum ve Kuruluşları

Sağlık turizmi hizmet sunan hastane ve diğer sağlık işletmeleri, bu kapsamda sunulan hizmetlerin niteliklerinin ana belirleyicisi konumundadır (Sayılı, Akça, Duman ve Esengün, 2007). Zira sağlık işletmeleri tarafından sunulan hizmetin belirli bir kalite ve nitelikte olması sağlanamazsa, diğer paydaşlar ne denli çaba sarf etmiş olurlarsa olsunlar sağlık turizminde adından söz edilebilen bir ülke durumuna gelinemeyecektir.

b) Seyahat Acenteleri

Seyahat acenteleri, günümüz itibariyle sağlık turizmi paket programları kapsamında sağlık turistlerine hizmet sunmaktadırlar (Sarı, 2007). Paket programlar sayesinde sağlık turistleri; ulaşım taleplerinden sağlık işletmelerinin belirlenmesine, konaklama taleplerinden yeme - içme ihtiyaçlarının karşılanmasına kadar geniş bir yelpazede hizmet alabilmekte ve her şeyi ayrı ayrı programlama sorunundan kurtulabilmektedirler.

c) Turizm Sektörü

Turizm sektörü, sağlık turistlerinin konaklama, yeme - içme vb. ihtiyaçlarının karşılanması noktasında önem arz etmektedir (Gündüz, 2004). Yine bu noktada bir ülkenin sağlık işletmeleri ne denli kaliteli hizmet veriyor olurlarsa olsunlar, eğer bu hizmetin turizm sektörü tarafından aynı nitelikte desteklenmesi söz konusu olamazsa sağlık turizminde ön plana çıkmak da mümkün olamayacaktır.

d) Aracı ve Danışman Firmalar

Sağlık turizmi kapsamında yer alan sağlık işletmeleri, genel olarak bu hizmetlerin pazarlanması konusu ile ilgilenmemektedirler. Bu doğrultuda aracı ve danışman firmalar, sağlık turizmi hizmeti sunan sağlık işletmelerinin ya da turizm işletmelerinin pazarlanmasını sağlayan işletmelerdir (Burkett, 2007). Bundan dolayı bir ülke ne denli kaliteli hizmet sunan sağlık işletmelerine sahip olursa olsun, eğer bu işletmelerin ulusal ve uluslararası pazarlarda gereği gibi pazarlanması söz konusu olmazsa, bu ülkenin sağlık turizminde adı ön plana çıkamayacaktır.

e) Ulaşım Sektörü

Ulaşım sektörü, sağlık turistlerinin belirli standartlar dâhilinde transfer edilmelerinden sorumlu olan sağlık turizmi aktörü olarak değerlendirilmektedir ve ulaşım sektörü tarafından yürütülen çalışmaların da en az sağlık işletmeleri tarafından sunulan hizmetin kalitesinde olması sağlanmalıdır (Sayılı vd.,2007). Zira diğer hizmetler ne denli nitelikli olursa olsun, eğer sağlık turistleri sağlık turizmi kapsamında hizmet alacakları ülkeye transferde sorun yaşarlarsa, bu durumu sadece ulaşım hizmeti veren firmalara mal etmemekte ve genel olarak alınan hizmet olumsuz değerlendirmektedirler.

f) İletişim ve Bilişim Sektörü

İletişim ve bilişim sektörü, hem sağlık turizmi hizmetlerinin pazarlanmasında hem de bu hizmetlerin sunumunda sağlık turizmi sektörünü destekleyen ana aktörlerden birisi olarak değerlendirilmektedir (Burkett, 2007). Günümüzde iletişim ve bilişim sektörünün sunduğu olanaklardan gereği gibi yararlanamayan sektörlerin ve bu sektörlerde yer alan işletmelerin uzun vadeli variyet gösteremeyecekleri anlayışından hareketle, sağlık turizmi sektöründe ve sağlık işletmelerinde de uzun vadeli varlık gösterilebilmesi ve rekabet edebilirliğin artırılabilmesi için bu olanaklardan yararlanmaya özen gösterilmesi gerekmektedir.

g) İnşaat Sektörü

İnşaat sektörü, özellikle yeni yatırımlar yapılması bakımından sağlık turizmi hizmet sunumunu destekleyen bir paydaş olarak değerlendirilmektedir (McKennis, 1999). Bu noktada sağlık turizmi sektörünün göreli yeni bir sektör olması ve sürekli yeniliklerle desteklenmesi gerekliliği, yeni yatırımlar yapılmasını zorunlu kılmaktadır.

Ülkemiz genelinde sağlık turizminin resmi paydaşları ise aşağıda verildiği gibi ifade edilebilmektedir:

- T.C. Kalkınma Bakanlığı

T.C. Kalkınma Bakanlığı, ülkemizde sağlık turizminin önemli resmi paydaşları arasında değerlendirilmektedir. Bu bağlamda T.C. Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan “Onuncu Kalkınma Planı (2014 – 2018): Öncelikli Dönüşüm Programları – 1. Grup Eylem Planları Bilgi Notu” kapsamında sağlık turizmi ile ilgili öngörülen dönüşüm programları aşağıda ki gibi ifade edilmektedir (Onuncu Kalkınma Planı [OKP], 2014);

“Türkiye’nin dünyada yükselen pazar konumunda olduğu medikal turizm, termal turizm ve ileri yaş – engelli turizmi alanlarındaki hizmet kalitesi yükseltilerek rekabet gücünün artırılması amaçlanmaktadır.

Bu kapsamda, termal turizmde 100 bin yatak kapasitesi ile 1.500.000 (600 bin tedavi amaçlı) yabancı turiste hizmet sunulması hedeflenmekte ve bu hizmet karşılığında 3 Milyar ABD Doları gelir elde edilmesi amaçlanmaktadır. Medikal turizm alanında, 750.000 yabancı hasta tedavi edilecektir ve böylece 5,6 Milyar ABD Doları gelir sağlanacaktır. Ülkemizin bu hizmetler sayesinde dünyanın ilk 5 destinasyonu içerisinde yer alması hedeflenmektedir. İleri yaş turizminde ise hedef, 150.000 yabancı turiste hizmet vermek ve yaklaşık 750 milyon dolar gelir sağlamak olarak ifade edilmektedir. Bu programın içerdiği önemli eylemler ise şu şekilde belirlenmiştir;

 Sağlık turizminde hedef ülkeler için eylem planlarının hazırlanıp uygulanması,

 Sağlık Turizmi Koordinasyon Kurulu’nun oluşturulması,

 Sağlık turizmi sektöründe hizmet veren tesis ve kurumlara yönelik akreditasyon altyapısının güçlendirilmesi,

 Teşvik sistemleri sadeleştirilmesi ve etki hale getirilmesi,

 Sağlık turizmi hizmetleri ile ilgili fiyat farklılaştırması mevzuatının düzenlemesi,

 Yabancı dil başta olmak üzere sağlık personelinin donanımının arttırılması,

 Tıp eğitiminde yabancı öğrenci kontenjanının arttırılması,

 Yurtdışı tanıtım çalışmalarının kapsamı genişletilerek etkinliğinin arttırılması.

- T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı

Ülkemizde sağlık turizminin bir diğer önemli resmi paydaşı olarak değerlendirilen T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı, 2011 yılı mart ayından itibaren sağlık turizmi kapsamında yurt dışı tanıtım desteğinde bulunmaya başlamış ve süreç “dev şehir hastaneleri ulusal ve uluslararası hastalara hizmet verecektir” anlayışı ile devam ettirilmektedir. Bu anlayışla da ülkemizde, Ankara başta olmak üzere birçok şehrin turizm merkezi haline getirilmesinin planlandığı belirtilmektedir (Akben, 2015).

- T.C. Sağlık Bakanlığı

Ülkemizde sağlık turizminin en önemli resmi paydaşı niteliğinde bulunan T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü kapsamında çalışmalarını devam ettirmektedir. Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü, T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel

Müdürlüğü bünyesinde 31 Mart 2010 Tarih ve 18529 Sayılı Makam Oluru ile kurulmuş ve 05.05.2011 tarihinde Makam Oluru ile T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne devredilmiştir. 05.05.2011 tarihinden itibaren T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmet vermiştir. 02 Kasım 2011 Sayılı Resmi Gazete ile 663 Sayılı Yasa gereği Bakanlıktaki yeniden yapılandırma kapsamında Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı olarak hizmet vermektedir (URL-17).

Sağlık Turizmi uygulamalarının geliştirilmesine yönelik düzenlemeler yapmak, ilgili kurumlarla koordinasyonu sağlamak için Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı, 26.12.2013 Tarih ve 43148 Sayılı Bakanlık Makam Onayı ile Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü’ne aktarılmıştır ve Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü bünyesinde Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı olarak hizmet vermeye devam etmektedir.

- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı

Türkiye’de sağlık turizmi konusunda, özellikle T.C. Sağlık Bakanlığı ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında sürekli işbirliği ve koordinasyon sağlanmaktadır ve iki Bakanlık; mevzuat, teşvik, denetim, eğitim, yatırım ve planlama konularında mutlak işbirliği içinde olunması ve özel sektör yatırımlarının önünün açılması anlamında idari ve mali konularda birbirini tamamlamaktadır. İdari, teknik, işletme ve denetim gibi konularda T.C. Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluk alanı artarken, yatırım (teşvik), yatırım yeri planlaması (imar mevzuatı) ve tanıtım konularında ise T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın sorumluluk alanı genişlemektedir (URL-18).

- T.C. Dışişleri Bakanlığı

Ülkemizde sağlık turizminin önemli resmi paydaşları arasında değerlendirilen T.C. Dışişleri Bakanlığı’nın çalışmaları doğrultusunda başta Türkiye ile kültürel bağı olan ülkeler olmak üzere birçok ülkeyle kapsamlı ve yoğun işbirliğine sahiptir. Söz konusu işbirliği faaliyetlerine hukuki zemin kazandırılması sonrasında çeşitli ülkelerle 2002

yılında 33 ülke ile 39 adet Sağlık Alanında İşbirliği Anlaşması imzalayıp anlaşmaya varışmışken şuanda 53 ülke ile 87 adet sağlık alanında işbirliği anlaşması bulunmaktadır. Bu anlaşmalarda ağırlıklı olarak sağlık personeli ve uzman değişimi, sağlıkla ilgili tüm konularda bilgi ve deneyim alışverişi, bilimsel kuruluşlar arasında doğrudan temasların sağlanması ve özel sektörün ticari girişimlerinin desteklenmesi gibi konularıdan bahsedilmektedir. (URL-19).

- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı

Türkiye’de sağlık turizminin önemli resmi paydaşlarından birisi olan T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye genelinde 283 sağlık meslek lisesi, sağlık profesyonellerinin yabancı dil eğitimleri ile nitelikli sağlık personeli yetiştirilmesi için üzerine düşeni yapmaktadır (URL-20).

- T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Ülkemizde sağlık turizminin önemli resmi paydaşları arasında yer alan T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, “Türkiye Turizm Stratejisi (2023)” ve “Eylem Planı (2007 – 2013)” kapsamında; Yozgat, Aksaray, Kırşehir, Niğde ve Nevşehir ile birlikte Orta Anadolu Termal Turizm Kentleri Bölgesi içinde yer almaktadır. Bu bölge, Türkiye genelinde “Termal Turizm Master Planı” hazırlanacak bölgeler arasında bulunmaktadır. Bu hedef doğrultusunda, termal turizm merkezlerinin belirlenmesi ve termal turizmin altyapı ve üstyapısının geliştirilmesine yönelik stratejilerin hayata geçirilmesi hedeflenmiştir. Bu kapsamda, termal kaynakların, turizm potansiyeli olmasının yanı sıra şehir ısıtması ve seracılık faaliyetlerinde de kullanımı desteklenmektedir. Bölgenin, termal turizm öncelikli teşvikler arasında yer alması öngörülmüştür (Yozgat- Sivas- Kayseri Planlama Bölgesi [YSKPB], 2014).