Çalışma grubunda yer alan rehber öğretmenlere “Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için hizmetin gerektirdiği fiziksel şartların (uygun çalışma ortamı, araç ve gereç vb.) sağlanması ile ilgili okul yöneticilerinin eğilim ve eylemleri hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu konuda yöneticilerden beklentileriniz nelerdir?” soruları yöneltilmiştir. Rehber öğretmenlerin görüşlerine göre hâlihazırda okul yöneticilerinin okullarda fiziksel şartları sağlanmalarına yönelik eğilimleri tablo 3’te sunulmuştur.
Tablo 3
Rehber Öğretmen Görüşlerine Göre Okul Yöneticilerinin Rehberlik Hizmetlerinin Gerektirdiği Fiziksel Şartları Sağlama Eğilimleri
Görüşler n Katılımcı Fiziksel Şartlar Sağlanmış/Yeterli 28 RÖ1 , RÖ2, RÖ3, RÖ5, RÖ7, RÖ9, RÖ11, RÖ15, RÖ16, RÖ17, RÖ20, RÖ21, RÖ22, RÖ24, RÖ25, RÖ28, RÖ29, RÖ30, RÖ31, RÖ32, RÖ33, RÖ34, RÖ37, RÖ39, RÖ40, RÖ42, RÖ47, RÖ48 Fiziksel Şartlar Sağlanmış/Yetersiz 18 RÖ8,RÖ10, RÖ12, RÖ13, RÖ14, RÖ18, RÖ19, RÖ23, RÖ26, RÖ27, RÖ35, RÖ36, RÖ38, RÖ41, RÖ43, RÖ44, RÖ45, RÖ46 Fiziksel Şartlar Sağlanmamış 2 RÖ4, RÖ6
Tablo 3’te rehber öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin rehberlik hizmetlerinin gerektirdiği fiziksel şartları (uygun çalışma ortamı, araç ve gereç sağlaması, vb) sağlamalarına yönelik mevcut durum verilmiştir. Tabloya göre okul yöneticilerinin fiziksel şartları sağlamalarına ilişkin rehber öğretmen görüşleri incelendiğinde, fiziksel şartların sağlandığını ve yeterli olduğunu ifade eden rehber öğretmenler (n = 28), fiziksel şartların sağlandığını ancak yetersiz olduğunu ifade eden rehber öğretmenler (n = 18), fiziksel şartların sağlanmadığını ifade eden rehber öğretmenler (n = 2) bulunmaktadır.
Tablo 4
Rehber Öğretmenlerin Fiziksel Koşulların Sağlanmasına İlişkin Okul Yöneticilerinden Beklentileri
Görüşler n Katılımcı
Yöneticilerin, fiziki koşulların rehberlik hizmeti açısından önemini bilmeleri
16 RÖ1, RÖ2, RÖ10, RÖ11, RÖ12, RÖ15, RÖ19,
RÖ20, RÖ26, RÖ29, RÖ35, RÖ36, RÖ41, RÖ44,
RÖ45, RÖ46
Rehberlik hizmetleri için gerekli fiziksel şartları (donanım/araç-gereç) sağlamaları
15 RÖ5, RÖ6, RÖ7, RÖ10, RÖ12, RÖ14, RÖ18,
RÖ19,RÖ30, RÖ32, RÖ41, RÖ42, RÖ43, RÖ44,
RÖ46
Rehberlik hizmetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesi için uygun oda sağlamaları
13 RÖ3, RÖ4, RÖ5, RÖ6, RÖ14, RÖ18, RÖ19, RÖ20,
RÖ30, RÖ34, RÖ36, RÖ45, RÖ46
Rehberlik alanı hakkında bilgi sahibi olmaları
8 RÖ1, RÖ14, RÖ26, RÖ30, RÖ35, RÖ38, RÖ40,
RÖ41
Yöneticilerin rehberlik hizmetlerine yönelik yanlış algılara sahip
olmamaları
3 RÖ13, RÖ44, RÖ40
Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi için iş birliği yapmaları
3 RÖ1, RÖ24, RÖ30
Görevlendirme gidilen okullarda yöneticilerin gerekli fiziki şartları sağlamaları
1 RÖ3
Yöneticilerin fiziki ortamların temizliğine dikkat etmeleri
1 RÖ42
Tablo 4’te rehber öğretmenlerin, rehberlik hizmetlerinin gerektirdiği fiziksel şartları sağlamalarına ilişkin okul yöneticilerinden beklentileri sunulmuştur. Tablo incelendiğinde, rehber öğretmenlerin yöneticilerden beklentileri; fiziki koşulların rehberlik hizmeti açısından önemini bilmeleri (n = 16), rehberlik hizmetleri için gerekli fiziksel şartları (donanım, araç-gereç) sağlamaları (n = 15), rehberlik hizmetlerinin uygun bir şekilde yürütülebilmesi için uygun oda
sağlamaları (n = 13), rehberlik alanı hakkında bilgi sahibi olmaları (n = 8), yöneticilerin rehberlik hizmetlerine yönelik yanlış algılara sahip olmamaları (n = 3), iş birliği yapmaları (n = 3), görevlendirme gidilen okullarda yöneticilerin gerekli fiziki şartları sağlamaları (n = 1), yöneticilerin fiziki ortamların temizliğine dikkat etmeleridir (n = 1).
Verilen cevaplara ilişkin en çok vurgulanan, özel ve önemli görülen kısımlar kategorileştirilmiş ve rehber öğretmenlerin kendi ifadeleri ile aşağıda özetlenmiştir.
Rehberlik hizmetlerinin gerektirdiği fiziksel şartların sağlanması konusunda bazı rehber öğretmen görüşleri şu şekildedir:
Branşımız gereği görevlendirme gittiğimiz okullarda ayrı bir oda ve gerekli araç gereci bulmak sıkıntılı olmaktadır. Bu konuda görevlendirme ile gittiğimiz okullarda rehberliğin işlevinin tam olarak gerçekleşmesi amacıyla ayrı bir oda ve donanımın hazır olması gerektiğini düşünüyorum. (RÖ3)
Rehberlik hizmetlerinin daha verimli, gizliliği koruma ve gönüllülüğü destekleyecek şekilde verilmesinin sağlanması için bağımsız bir rehberlik servisi teminini çok önemli buluyorum. Şu anki hizmetleri yürüttüğüm rehberlik servisi odası müdür başyardımcısı odası olması nedeniyle bazı idari iş ve işlemlerinin yürütülmesi için rehberlik servisi meşgul edilmektedir. Önemli bir durum karşısında yardım istemeye gelecek öğrencilerin rehberlik servisinde okul yöneticileriyle karşılaşması, öğrencinin yardım istememesine, yeterince açık iletişim kuramamasına neden olmaktadır. (RÖ4)
İdareden uzak, danışanların rahatlıkla girip çıkabileceği, yeterince geniş, ışık-ısı-hava alabilen, sakin ve sade bir rehberlik servisinin sağlanması, bunun yanında internete bağlı bir bilgisayar, desimal sistemi için yeterli miktarda dosya, yazıcı, danışanlar için rahat koltuklar ya da rahat edilebilecek sandalyeler olması, çok olmamakla birlikte danışanlara kendisini rahat ve huzurlu hissettirebilecek birkaç resim ve çiçeklerin olması yeterlidir. (RÖ5)
İdareciler destek verirse rehberlik faaliyetleri çok güçlü olabilir. Birçok sıkıntı kendiliğinden kalkar. Kendi odalarındaki mobilyaları yeniliyorlar ama rehberlik servisinde mobilyaların dahi psikoloji üzerinde ne kadar önemli rol oynadığını atlayabiliyorlar. Rehber öğretmenlerin sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için muhakkak gözlerden uzak bir odaya ihtiyaçları var. Bu odayı ve odanın ihtiyaçlarını idareciler karşılamalıdır. (RÖ6)
Fiziksel şartlar konusunda tam anlamıyla uygun bir ortam hiçbir MEB kurumunda görmedim. Okul yöneticileri fiziksel şartların iyileştirilmesi konusunda önceliği daha çok sınıflara, ders işlenebilen mekanlara veriyor. Okul yöneticilerinden beklentim rehberlik hizmetlerine angarya gözüyle bakmaması. (RÖ13)
Bundan önce çalıştığım okulda ihtiyaçlar konusundaki taleplerim karşılanmadı. Şuan çalıştığım okulda, rehberlik servisi öğrencilerin azınlıkta olduğu ek binada ve zemin katta idi. Müdürüme orada çalışamayacağımı, verimli olamayacağımı, velilerle iletişimimin orada zor olacağını, öğretmenlerle iletişimimin kopuk olacağını ifade ettim. Yaklaşık 3-4 hafta eski rehberlik servisinin kapısını dahi açmadım. Günlerce oda değişikliği talebinde bulundum. Bir süre işlerimi odasız yaptım. Israrlarım sonucu ana binada girişte kendime bir yer bulabildim. Yöneticilerimin de ilerleyen zamanlarda bu durumdan memnun olduklarını anladım. Rahat ve şık bir odam olmamasına rağmen, bilgisayar, internet, yazıcı, masa, dolap gibi olması gereken temel araç-gereçlere sahibim. Okul yöneticilerim imkanlar dahilinde ihtiyaçları karşılıyorlar. (RÖ14)
Sadece PDR servisinin kullanacağı çok amaçlı geniş bir odaya ihtiyacımız var. Ancak okulda sınıf sayısı dahi yeterli değilken idareden böyle bir talepte bulunmak söz konusu olmuyor. Böyle bir mekân olmuş olsa idarenin PDR servisinin hizmetine sunacağına inanıyorum. Odanın iç donanımı için minderler, bolca kağıt, kalem, boya, karton, basit beden eğitimi araçları (ip, top), dikkat ve zeka oyunları ilk akla gelen ihtiyaçlardan. (RÖ18)
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri için uygun çalışma ortamı, rehberlik servisine ait bir oda olmazsa olmazlardan. Özellikle görüşme yaparken ayrı bir odanın olması öğrenciler için çok iyi oluyor. Büyük okullarda çok sınıf olmasından kaynaklı oda bulunamayabiliyor ancak rehberlik
servisine çok fazla önem veren idareciler olduğunu ve rehberlik servisi için ellerinden geleni yaptıklarını duyuyoruz. Ancak kimi idareciler de bu tarz konularda yardımcı olmuyor. Yardımcı olmadığı halde rehberlik servisi işleyişinin mükemmel şekilde sürdürülmesini bekliyorlar. (RÖ20)
Rehberlik servisinin iş ve işleyişinin sağlıklı yürütülebilmesi için ilk olarak rehberliğe ve rehber öğretmenlere saygılı, yaptıkları işin, aldıkları sorumlulukların büyüklüğünün farkında olan idareci ve iş arkadaşlarının olması gerektiğini düşünüyorum. İş birliği içerisinde çalışan ve gerekli imkânları sağlayan idarecilerle daha aktif ve etkili bir yürütme işlemi olacaktır. Bunlara ek olarak oda temin edilmesi, bilgisayar, yazıcı, internet, dolap gibi araç gereçlerin sağlanması gerekmektedir. (RÖ30)
Rehberlik servisinin donanımı çalışma şartlarımız için önemlidir. İnternet bağlantılı bir bilgisayar ve yazıcının olması gerekir. Bu eşyaların yeni özellikler taşıyan, kaliteli, çalışabilir olması önemlidir. İdarenin bunların yanında odanın temizliğine önem vermeleri genel beklentim. (RÖ42)
Okul yöneticilerinin fiziki koşulların rehberlik hizmetleri için önemini bilmeleri gerektiğine işaret eden rehber öğretmen görüşlerinden bazıları şöyledir:
Rehberlik hizmetlerinin önemini benimsemiş ve bu bilinçteki okul yöneticileri uygun çalışma ortamlarını eldeki koşullar gereğince sağlıyorlar. Ancak rehberlik hizmetlerinin önemini kavrayamamış yöneticiler gerekli koşulları sağlamıyorlar. Yöneticiler gelen rehber öğretmenle işbirliği içinde hareket ederlerse bu tarz sorunlar ortadan kalkar. (RÖ1)
Okul idaresi yeni alınan ürünleri değil eski eşyaları rehberlik odasına gönderiyor. Uygun çalışma ortamı sağlanmamaktadır. Evrak ve idari işlerin verilmemesini, öğrencilerle daha fazla ve kaliteli görüşme yapabilmem için çalışma ortamının iyileştirilmesini istiyorum. İdareciler rehberliğin önemine inanmalılar ki rehberlik saatleri daha verimli geçebilsin. (RÖ19)
Okul yöneticileri rehberlik servislerinin fiziksel şartlarını düzenlemeyi ve etik kurallara göre işlenmesini genellikle gereksiz görüyorlar. Rehberlik servisini önemseyen yöneticiler çok az. (RÖ29)
Genel anlamda idarecilerin rehberlik hizmetlerine gereken önemi vermediklerini, bu yüzden fiziksel şartların sağlanmasında, araç-gereçler konusunda yeteri kadar destek olmadıklarını düşünüyorum. İdarecilerin rehberlik hizmetlerinin önemini kavradıktan sonra, fiziksel şartlar ve diğer ihtiyaçlar konusunda destek olmaları gerektiğini düşünüyorum. (RÖ41)
Maalesef fiziksel şartların giderilmesi konusunda okul yöneticilerinin kişisel yargılarına göre hizmet almaktayız. İdarecinin rehberlik hizmetlerine bakış açısı, yararına inanıp inanmadığı, okulda ihtiyaç hissedip hissetmemesi, taleplerimizin karşılanmasında belirleyici oluyor. Kişisel yargılarla rehberlik servisinin ihtiyaçlarının karşılanması doğru orantılı. Rehberlik servislerinin verimli çalışabilmesi, iş ve işlemlerin tam ve zamanında yürütülebilmesi için uygun çalışma ortamı, araç-gereç vb donanımların tamamlanmasını bekliyoruz. (RÖ44)
Rehberlikte uygun ortam olmadığı zaman yeterli verim alınamamaktadır. Rehberlik ve psikolojik danışma ortamı rahat olmalıdır. Rehberlik servisi ortamına idareciler gerekli önemi verip bu konuda çalışmalar yapması gerekir. Rehberlik servisinin özel bir mekân olduğu da hissettirilmelidir. (RÖ45)
Okul idaresinin rehberlik servisini çok fazla önemsemediklerini düşünüyorum. Çünkü fiziksel donanım konusunda eksiklerim var. 3 yıldır karşılanmadı. Ayrıca odam 4. katta ve veliler merdiven çıkmamak adına çağırdığım halde idare ile görüşüp gidiyorlar. Bu konuda okul idaresinin odamı göz önünde bir yere yerleştirmesini ve fiziksel donanım konusunda eksiklerimi gidermesini istemekteyim. (RÖ46)
Okul yöneticilerinin PDR alanı ile ilgili bilgi sahibi olmalarını ifade eden bazı öğretmen görüşleri şu şekildedir:
İdare her zaman rehberliğin eğitim ve öğretimin içinde değişmez bir unsur olduğunun bilincinde olmalı ve ona göre hareket etmelidir. (RÖ2)
Genel olarak okul yönetimleri rehberlik hizmetlerinin işleyişinden haberdar değiller daha çok gelen yazılara cevap verme konusunda rehberlik servisinden yardım istemekteler. Gerekli araç gereçlerin sağlanması noktasında hala müdürün inisiyatifi ve bilgi sahibi olması çok önemli. Okul
müdürünün rehberlik servisine bakışı olumluysa bunlar karşılanabiliyor değilse araç gereç noktasında sıkıntı yaşıyoruz. (RÖ26)
Bu durum okul yöneticilerinin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri hakkındaki bilinç düzeyi ve bu alana verdikleri önemle doğrudan alakalıdır. Bu alana gerçekten önem veren bilinçli idareciler uygun ortamın sağlanması, araç-gereç temini konularında her türlü imkânı sağlamaktadırlar. Bu konuda bizim beklentimiz bu işin öneminin bilincinde olmaları, mesleki değerlere saygılı olmaları ve görev tanımını iyi bilerek PDR alanı ile bağdaşmayan vazifeleri rehberlik servisinden istememeleridir. (RÖ35)
Önceki yıllara kıyasla okul fiziksel şartlarında ve yöneticilerin yaklaşımında iyileşmeler olduğuna işaret eden rehber öğretmen görüşleri aşağıdaki gibidir:
Fiziksel şartlarımız çok iyi. Önceki yıllarda çok sıkıntılar yaşadık fakat şimdi bakış açısı değişti. Fiziksel ihtiyaçlarımıza olumlu yaklaşılıyor. Artık isteklerimiz dikkate alınıyor. (RÖ9)
Eski yıllara oranla çalışma şartlarımız daha iyi durumdadır. İdarecilerden tek beklentimiz yapılan çalışmalara destek olmaları ve gizlilik ilkesine saygı duyulmasıdır. Daha uygun çalışma odası için gerekli malzeme (Bilgisayar, yazıcı, telefon…vb) temin edilmelidir. (RÖ10)
Hizmetin gerektirdiği uygun ortamların sağlanması, yapılan çalışmaların verimini artıracağı aşikârdır. Ancak okulların fiziksel yapısı itibariyle gerek derslik gerekse diğer idari birimler için müstakil bir yer ayrılması zaman zaman probleme neden olmaktadır. Bu noktada okul yöneticilerinin hizmetin gereği olan fiziksel şartları sağlamada imkânları kısıtlı kalmaktadır. Özellikle son yıllarda il merkezinde gerekli şartların oluşturulması anlamında okul yöneticilerin önceki yıllara oranla ihtiyaç duyulan mekân ve malzeme konusunda daha fazla imkân sunduğu gözlenmektedir. Temel anlayışın okullardaki rehberlik servislerinin de bir bütünün parçası olması gerektiği noktasından hareketle gerekli özenin gösterilmesi olmalıdır. (RÖ15)
PDR hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için gerekli fiziksel şartlar okul yöneticilerim tarafından en iyi şekilde sağlanmaktadır. Uygun çalışma ortamının seçiminde benimle istişare ederek karar verilmiştir. Gerekli araç-gereç temininde her zaman kolaylık sağlamaktadırlar. Bu konuda bakış açıları ve eğilimleri oldukça olumlu ve yapıcıdır. (RÖ16)
Önceki yıllarda bu konuda ciddi sıkıntılar yaşadık. Örneğin benim ilk göreve başladığım okulda bir rehberlik servisi dahi yoktu. Ama şuan yöneticilerle bu konuda sıkıntı yaşanmıyor. Servisin gerekliliğine, uygun şartların sağlanması gerektiğine inanıyorlar. (RÖ17)
Okulda fiziksel ortamımızın gayet iyi ve gerekli donanım malzemelerimizin yeterli olduğunu düşünüyorum. Okul yönetiminin de bu konuda oldukça yapıcı ve çözümden yana eğilimlerinin olduğunu biliyorum. Bu konudaki beklentilerimin imkânlar ölçüsünde okul yönetimi tarafından karşılandığını söyleyebilirim. Olursa yeni taleplerimizin de karşılanacağı düşüncesindeyim. (RÖ21)
Şuan çalıştığım okulda yöneticiler her türlü yardımı yapmaya çalışıyorlar. Uygun bir oda her türlü kırtasiye ve iletişim aracı sağlanmış durumda. Ancak geneli düşündüğümüzde yöneticilerin çoğunda rehberlik anlayışı ve önemi yeterli seviyede olmadığından çalışma ortamının sağlanması, araç gereç ihtiyaçlarının giderilmesi hep ikinci planda kalmaktadır. (RÖ22)
Çalıştığım okulda fiziksel şartlarımız gayet iyi, kendime ait bir oda bulunmakta. Çalışma araç- gereçlerim eksiksiz. Herhangi bir ihtiyaç belirttiğim zaman hemen karşılanmakta. Şartların uygunluğunun okul rehberlik işleyişini direk etkilediğini düşünüyorum. Özellikle oda belirleme konusunda en uygun mekânın (ne çok ücra ne de çok ayakaltı) idare ve rehber öğretmenin istişaresi ile olacağını düşünüyorum. (RÖ25)
Günümüzde okul yöneticilerinin bu konuda oldukça bilinçlendiğini düşünüyorum. Rehberlik servisi ve yöneticiler arasında doğru ve sağlıklı iletişim sağlandığı takdirde fiziksel şartlar da sağlanabilir. Burada en büyük sıkıntı okulun fiziki yapılarının yetersiz olması diye düşünüyorum. Bina kullanımı konusunda işlenebilir bir değişime gidilmesi gerektiğini düşünüyorum. (RÖ28)
Okullarda bulunan rehberlik servislerinin fiziki olarak öğrencinin kendini rahat hissetmesi ve rahat bir görüşme gerçekleşmesi için ferah ve gerekli donanıma sahip olması zaruridir. Kendi okulumda ekonomik olarak zorlanmayacak şekilde gerekli desteği aldım. Okul idaresi bu konuda bana yardımcı olmaktan çekinmemiştir. (RÖ32)
Okul yöneticilerimizin büyük bir çoğunluğu rehberlik servislerinin yararlı ve gerekliliği konusunda bugün, dünden daha fazla inanca sahipler. Ancak rehberlik servislerinin çalışma ortamları, araç-gereçlerin sağlanması konusunda maalesef istekli değiller. (RÖ43)
Okullarda fiziki şartların sağlanması konusunda artık eskisi gibi yaklaşılmadığını bilakis daha olumlu yaklaşımlar içinde olduklarını söyleyebilirim. (RÖ47)
Etkin bir eğitim-öğretim çevresi için okul binalarının, tesis ve müştemilatının önemi bilinmekle birlikte günümüzde mevcut binalar ve tesisler yetersiz kalabilmektedir (Demirtaş, 1988). Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliğinin 43 ve 47/a maddelerinde okul müdürünün rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesi için uygun fiziki ortam, gerekli araç-gereç, donatımın sağlamasına ilişkin yükümlülüğü açık bir biçimde belirtilmiştir. Alan yazında okullarda rehberlik hizmetlerinin yürütülebilmesi için gerekli fiziksel koşulların yeterli olmadığı yönünde iken birtakım çalışmalar ise mevcut durumun yeterli olduğu yönündedir. Örneğin; Hamamcı, Murat ve Çoban (2004) yaptıkları çalışmada; psikolojik danışmanların, araç gereçlerin temin edilmesi, görüşme için uygun mekân sağlanması konularında okul yönetimi ile sorunlar yaşadıklarını ortaya koymuşlardır. Benzer bir çalışmada Karaküçük (2010) rehberlik servislerinin fiziksel-mekânsal koşullarını, rehber öğretmenlerin mekânsal algıları açısından incelemiştir. Bu çalışma sonucuna göre rehberlik servislerinin fiziksel koşullarının genelde uygun-orta uygun olduğunu bulmuştur. Buna göre rehberlik servislerinin öğrencilerin ve eğitim iş görenlerin psikolojik/eğitsel yardım alma gereksinimlerini karşılayacak şekilde çekici mekânlar haline getirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Karataş ve Polat (2013) ilk ve ortaöğretim okul yöneticilerinin okul rehberlik hizmetlerinin gerçekleştirilmesine yönelik bakış açılarını, rehber öğretmenler görüşleri doğrultusunda değerlendirmişlerdir. Araştırma sonuçlarına göre rehber öğretmenler, müdürlerin rehberlik hizmetlerinin yürütülmesinde gerekli desteği sağlamadıkları görüşündedir. Bu duruma neden olan etmenleri, okulun fiziksel koşullarının rehberlik hizmetleri için yeterli olmaması, sınıf mevcutlarının kapasitesinin üstünde olması, okullardaki diğer branş öğretmenleri ve yöneticilerle iş birliği eksiklikleri ve rehber öğretmenler hakkında “rehber öğretmenler derse girmiyorlar, boş oturuyorlar vb” önyargıların olması şeklinde sıralamışlardır. Ayrıca ilk ve ortaöğretim okul yöneticilerinin rehberlik hizmetleri hakkında çeşitli bilgi eksikliklerinin olduğu, okullarda rehber öğretmenlerin rollerine ilişkin önyargıların bulunduğu saptanmıştır. Sürücü ve Yavuz (2013) ise ilköğretim ve liselerde görev yapan rehber öğretmenlerle yaptıkları araştırmada, rehber öğretmenlerin tamamının müdürlerin rehberlik hizmetleri için gerekli fiziksel ortamı sağladıklarını belirtmişlerdir. Bu bağlamda yapılan araştırmanın diğer araştırma sonuçları ile birtakım benzerlikler ve farklılıklar taşıdığı görülmektedir. Bu araştırma sonucunda okul müdürlerinin gün geçtikçe fiziksel şartların sağlanması noktasında daha yardımcı oldukları, bu
yöndeki rehber öğretmen görüşlerinin olumlu olduğu ve rehber öğretmenlerin okul yöneticilerinden rehberlik faaliyetlerini daha fazla önemsemelerini bekledikleri görülmektedir.
4.2. Rehber Öğretmenlerin Yıllık Programların ve Yürütme Planlarının Hazırlanması ve