Paylarını Halka Arz Etmek Üzere SPK’ ye Başvurmuş Olan Anonim

Halka açık anonim ortaklıklardan başka, henüz halka açık ortaklık statüsünü kazanmamış olmakla birlikte, halka açılma hazırlığı içinde olan ortaklıklar da kayıtlı sermaye sistemini kabul edebilir. Bu husus, SerPK’ nin 18/1. maddesinde, “paylarını halka arz etmek üzere Kurula başvurmuş olan ortaklıklar” şeklinde ifade edilmektedir471. Düzenleme, henüz halka açık olmayan bu ortaklıkların, kayıtlı sermaye sistemine geçiş başvurusu yapabileceği zamanı da belirlemektedir; sisteme geçiş başvurusunun yapılması, en erken, halka açılma amacıyla yapılacak olan esas sözleşme değişikliklerinin SPK tarafından onaylanması istemli başvuru472 sırasında mümkündür473

.

468

İkinci fıkra, birinci fıkra uyarınca pay sahibi sayısı nedeniyle halka açık anonim ortaklık sayılan ortaklıklar bakımından da geçerlidir (Tekinalp (Poroy/ Çamoğlu), N. 473i, s. 293. Ayrıca bkz. II-16.1 sa. Tebliğ, m. 13). 469 _{SPK, SerPK m. 33/1 uyarınca yapılan bildirimi, “SerPK kapsamına alınma talebi” olarak değerlendirmekte ve} ortak sayısı beş yüzü aşan ortaklıklar için “SerPK kapsamına alındıkları” yönünde karar vermektedir (Bkz. SPK’ nin Tarım Kredi yem Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin başvurusu hakkında vermiş olduğu karar için 14.03.2014 tarihli, 2014/8 sa. SPK Bülteni, s. 5).

470 _{Ortaklık, daha evvel SerPK m. 33/1 uyarınca yapması gereken bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemişse,} kayıtlı sermaye sistemine geçiş başvurusu, aynı zamanda bildirim kabul edilmelidir. Kayıtlı sermaye sistemine geçiş başvurularında, SPK, II-18.1 sa. Tebliğ’ in m. 7 hükmünde sayılanlar dışında gerekli gördüğü diğer bilgi ve belgeleri talep edebileceğinden, bu kapsamda, Pay Tebliği ek 12’ de yer alan ortak sayısı nedeniyle payları halka arz olunmuş sayılan ortaklıkların SPK’ ye sunacağı beyanname içeriğinde düzenlenen hususların da sunulmasını isteyebilmelidir.

471

2499 sa. SerPK’ deki ifade ise, “kurulmuş olup da sermaye artırmak suretiyle hisse senetlerini halka arz

edecek olan anonim ortaklıklar” şeklindedir (2499 sa. SerPK m. 12/1).

472 _{Ortaklık izahnamenin SPK tarafından onaylanması için yapacağı başvurudan önce, esas sözleşmenin,} sermayeye ilişkin madddesindeki değişiklikleri de içerecek şekilde SerPK’ ye ve SPK düzenlemelerine uygun hale getirilmesi için gerekli tadil tasarılarını hazırlar ve Pay Tebliği’ nin 1 numaralı ekindeki belgelerle birlikte SPK’ ye başvurur. Ortaklığın kayıtlı sermaye sistemine geçişini de içeren esas sözleşme değişikliklerinin, SPK’ nin bu değişiklik tasarılarına uygun görüş vermesinden itibaren altı ay içinde yapılacak olan genel kurulda karara bağlanması gerekir; aksi takdirde SPK’ nin değişikliklere yönelik uygun görüşü ile kayıtlı sermaye sistemine geçişe izin veren kararı geçersiz olur (Pay Tebliği, m. 6/2, m. 7/2, a).

473 _{Buna emsal nitelikte bir uygulama olan Mepaş Entegre Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ nin halka açılma amacı} taşıyan esas sözleşme değişikliklerinin ve kayıtlı sermaye sistemine geçiş başvurusunun uygun görüldüğüne ilişkin SPK kararı için bkz. 11.01.2013 tarihli, 2013/02 sa. SPK Bülteni, s. 3; diğer emsaller için bkz. 01.10.2013 tarihli, 2013/32 sa. SPK Bülteni, s. 8.

Görüldüğü üzere, ortaklıkların SerPK hükümleri uyarınca kayıtlı sermaye sistemine geçebilmesi için, paylarını halka arz etmiş olmaları şart değildir474

; halka arz, ortaklığın kayıtlı sermaye sistemini SerPK hükümleri uyarınca uygulayabilmesinin şartıdır475

. “Payların halka arzı” şartı, sistemin uygulanmasını geciktirici kanuni şarttır; şart gerçekleşinceye kadar askı durumu söz konusu olup, ortaklık, payları halka arz edilinceye kadar, kayıtlı sermaye sistemi kapsamında sermaye artırımı yapmaya yetkili değildir.

Seri IV-No 38 sa. Tebliğ’ de, bu ortaklıkların, halka arz işlemini, SPK’ nin kayıtlı sermaye sistemine geçişe ilişkin izin tarihini takip eden bir yıl içinde, ilk sermaye artırımında gerçekleştirmelerinin zorunlu olduğu; aksi takdirde kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılacakları düzenlenmiştir (Seri IV-No 38 sa. Tebliğ, m. 4/4). Bu düzenlemeye, II-18.1 sa. Tebliğ’ de yer verilmemiştir. Öte yandan SPK, paylarını halka arz etmek üzere kendisine başvurmuş olan ortaklıkların sisteme geçiş başvurularına izin verirken, payların halka arzına süre sınırlaması getirmekte; belirlenen süre içinde halka arzın gerçekleşmemesi durumunda ortaklığın kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılacağına476

karar vermektedir477. SPK’ nin, halka arzın belli bir zaman zarfında yapılmasını öngören kararları, esas sözleşmenin, ortaklığın gerçek durumunu yansıtmasını sağlayıcı niteliktedir. Ne var ki, belirlenen süre içinde halka arzın gerçekleştirilmemesine “kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılma” şeklinde bağlanan yaptırım, hukuki dayanaktan yoksundur. SerPK hükümlerine uygun olarak kayıtlı sermaye sistemini kabul eden bu ortaklıkların, TTK hükümleri uyarınca kayıtlı sermaye sistemini uygulayabilecekleri kabul edilmelidir478.

TTK ile birlikte halka açık olmayan anonim ortaklıklar da kayıtlı sermaye sistemini kabul edebileceğinden, paylarını halka arz etmek üzere SPK’ ye başvuran ortaklıklara tanınmış olan bu imkân, 2499 sa. SerPK dönemindeki kadar anlam ifade etmemektedir. Daha önce, TTK uyarınca bu sisteme geçmiş olan ortaklıkların, ayrıca SPK’ den izin almasına gerek olmadığını düzenleyen SerPK’ nin 18/1, c. 2. maddesi, bu düşünceyi pekiştirmektedir. Üstelik

474

Moroğlu, s. 318; Manavgat, BATİDER 2013, s. 52. Halka arzı esas alan aksi görüş için bkz. Bahtiyar, s. 70, 91.

475 _{Buradaki şart, “gerçek olmayan şart” da denilen “kanuni şart”tır. Kanuni şartların hukuki sonuçları, gerçek} şartlara bağlanan hukuki sonuçlardan farklıdır. Örneğin şartın gerçekleşmesi, kural olarak geçmişe etkili değildir (Kanuni şart konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. Sirmen, A. L., Türk Özel Hukukunda Şart, BTHAE Yayınları, Yayın No: 254, Ankara 1992, s. 84-86).

476 _{SPK’ nin önceki tarihli kararlarında, bu durumun bir çıkarılma sebebi olarak kabul edildiği görülmektedir} (21.09.1998-25.09.2998 tarihli, 1998/38 sa. SPK Bülteni, s. 3)

477 _{Bkz. 03.04.2013 tarihli, 2013/14 sa. SPK Bülteni, s. 5. SPK’ nin bu kararında, payların halka arzı için} ortaklığa tanıdığı süre, kayıtlı sermaye sistemine geçiş izin tarihinden itibaren bir yıldır. SPK’ nin önceki kararlarında, kayıtlı sermaye sistemine geçiş iznini takip eden ilk sermaye artırımında payların halka arzını zorunlu kıldığı görülmektedir (Bkz. 21.09.1998-25.09.2998 tarihli, 1998/38 sa. SPK Bülteni, s. 3; Moroğlu, s. 318).

478

ortaklığın, halka açılmadan evvel TTK hükümleri uyarınca kayıtlı sermaye sistemini kabul etmesi, halka arz işlemlerinde kolaylık sağlayacaktır479. Zira ortaklık kayıtlı sermaye sisteminde ise, izahnamenin onaylanmasından evvel, payların halka arzına yönelik sermaye artırımı, yeni pay alma haklarının sınırlanması gibi konuların karara bağlanması için genel kurulun toplanmasına gerek kalmayacak, bu kararlar yönetim kurulu tarafından kolayca alınabilecektir (Pay Tebliği, m. 7/2, b).

Öte yandan, SerPK’ nin 18/1. maddesi uyarınca, paylarını halka arz etmek üzere SPK’ ye başvurmuş olan ortaklıklara tanınan imkân, halka açılma başvurusu sırasında, kayıtlı sermaye sistemine geçiş başvurusu yapma fırsatı sunarak, ortaklığı ikinci kez başvuru işlemleri yapma külfetinden kurtarmaktadır. Öyle ki, SPK’ nin halka açılma amacıyla yapılacak olan esas sözleşme değişikliği istemi başvurularında istediği belgeler480

ile II-18.1 sa. Tebliğ uyarınca sisteme geçiş izni için istenen belgelerin (II-18.1 sa. Tebliğ, m. 7/1) büyük oranda örtüşüyor olması, ortaklığın tek bir başvuru ile hem halka açılma amacıyla esas sözleşme değişikliklerini yapmasını, hem de kayıtlı sermaye sistemine geçmesini sağlamaktadır.