Olumsuz Sicil Nedeniyle Devlet Memurluğundan Çıkarma İşlemini Yapacak

Devlet memurları hakkında yapılan sicil değerlendirmesinin amacı, kurum yararı bakımından personelin değerini ortaya koymaktır. Bu konudaki yaklaşım memurun bütün özellikleri ile değerlendirilmesidir. Bunun nedeni memurun kişisel özelliklerinin onun çalışmasına da yansıyacağı görüşüdür. Yetkili sicil amirlerince yapılacak değerlendirmeler sonucunda düzenlenen sicil raporlarında ilgili memurun yetersiz olduğu sonucuna varılırsa ilgili memur resen emekliye sevk edilerek memuriyetten çıkarılabilmektedir.

657 sayılı Kanunun 120’inci maddesine göre, iki defa üst üste olumsuz yani 60’ın altında sicil notu alan memurlar başka bir sicil amirinin emrine atanırlar. Bu memurlar yeni atandıkları yerde de olumsuz sicil almaları durumunda memurluk ile ilişikleri kesilerek haklarında emeklilik hükümleri, uygulanır192.

Mevzuatta devlet memurlarının olumsuz sicil nedeniyle memurluklarına hangi makamca son verileceği açık bir şekilde belirtilmemekle birlikte, yetki ve usulde

190

TAŞKIN A., a.g.e., s. 284

191

LİVANELİOĞLU Ö.A. a.g.e. s.54

192

paralellik ilkesi uyarınca iki defa üst üste olumsuz yani 60’ın altında sicil notu alıp başka bir sicil amirinin emrine atanan memurun yeni atandığı yerde de olumsuz sicil alması durumunda bu durumun atamaya yetkili amirce tespit edilmesi ve ilgilinin memurluk ile ilişiği kesilerek hakkında emeklilik hükümlerinin uygulanması gerekir.

B. ÇEKİLME (İSTİFA) NEDENİYLE DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA İŞLEMİNİ YAPACAK MAKAMLAR

Devlet memurluğuna girmek gibi devlet memurluğundan çekilmek de memur için bir haktır. Çekilme hakkı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun genel haklar bölümünde 20’inci maddede memurlar için bir hak olarak sayılmıştır. Çekilme, tek taraflı olarak devlet memurunun irade beyanı ile oluşan ve herhangi bir şarta bağlanmaksızın oluşan devlet memurluğunun sona erme hallerinden birisidir.

Kamu hizmetinin aksamaması için çekilme esnasında memurların uymaları gereken kurallar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 94 ila 97’inci maddelerinde düzenlenmiştir193.

94’üncü maddeye göre, çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir. Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartıyla bir ay kaydına tabi değildirler.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda çekilme nedeniyle devlet memurluğundan çıkarma işlemlerinin hangi makamlarca tesis edileceği belirtilmemiş olmakla birlikte yetkide ve usulde paralellik ilkesi uyarınca bu işlemlerin ilgili devlet memurunu atamaya yetkili makamlarca tesis edilmesi gerekir.

193

C. ÇEKİLMİŞ (MÜSTAFİ) SAYILMA NEDENİYLE DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA İŞLEMİNİ YAPACAK MAKAMLAR

Çekilmiş sayılma, bir memurun 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun öngördüğü koşulların gerçekleşmesi halinde idarenin tesis edeceği bir işlem ile istifa etmiş (çekilmiş) sayılmasıdır194.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda çekilmiş sayılma nedeniyle devlet memurluğundan çıkarma işlemlerinin hangi makamlarca tesis edileceği belirtilmemiş olmakla birlikte 657 sayılı Kanunun öngördüğü koşulların gerçekleşmesi halinde yetkide ve usulde paralellik ilkesi uyarınca bu işlemlerin ilgili devlet memurunu atamaya yetkili makamlarca tesis edilmesi gerekir.

D. KOŞULLARDA EKSİKLİK NEDENİYLE DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA İŞLEMİNİ YAPACAK MAKAMLAR

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48’inci maddesinde devlet memurlarının taşımaları gereken koşullar belirlenmiştir. Bu koşullar istisnasız bütün devlet memurlarının taşımaları gereken koşullardır. 48’inci maddede belirtilen bu koşullardan birinin yokluğu bile devlet memuru olmaya engel teşkil etmektedir. Bu koşulların memurluk esnasında kaybedilmesi durumunda da memuriyet sona ermektedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda koşullarda eksiklik nedeniyle devlet memurluğundan çıkarma işlemlerinin hangi makamlarca tesis edileceği belirtilmemiş olmakla birlikte ilgili memurun 657 sayılı Kanunun devlet memuru olmak için aradığı koşulları taşımadığının veya bu koşulları memurluk esnasında kaybettiğinin tespit edilmesi durumunda yetkide ve usulde paralellik ilkesi uyarınca bu işlemlerin ilgili devlet memurunu atamaya yetkili makamlarca tesis edilmesi gerekir.

194

E. EMEKLİLİK NEDENİYLE DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA İŞLEMLERİNİ YAPACAK MAKAMLAR

Devlet memurları; zorunlu olarak (yaş haddi ve malullük), devlet memurunun isteği üzerine ve idarenin isteği üzerine (resen) emekliye sevk edilmektedirler195.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 48’inci maddesine göre; memurların yaşlılık, malûllük veya vazife malûllüğü işlemleri; a) Re'sen emekliye sevk hallerinde, sigortalının çalıştığı göreve atamasındaki usûle göre atamaya yetkili makamın, b) İstek üzerine veya yaş haddi, malûllük veya vazife malûllüğü hallerinde kamu idaresinin en yüksek amirinin, c) Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri için Meclis Başkanlığının, belediye başkanları için belediye encümeninin, illerin daimi komisyon üyeleri için il valiliğinin, çalıştıkları kamu idareleri ile ilişikleri kesilmiş olup da bir kanunla sigortalılık hakkı devam edenler için daha önce görev yaptıkları son kamu idaresinin en yüksek amirinin, d) Kurumların yönetim kurulu üyelerinin istek, malûliyet ve yaş haddi hallerinde, atanmalarında atamayı yapan kurumun en yüksek amirinin, e)Danıştay Başkanının istek, malûliyet ve yaş haddi hallerinde Başbakanlık, Sayıştay Başkanının aynı halleri için Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı, onayı ile tekemmül eder.

Özel kanun hükümleri hariç olmak üzere yetkili makamın emekliye sevk onayı, talep tarihinden itibaren bir ayı geçemez. Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararname ile atananların görevleriyle ilişiklerinin kesilmesi ilgili bakanın onayı ile tekemmül eder.

Özelleştirilmeleri sonucu sermayesindeki kamu payı % 50'nin altına düşen kuruluşlar ile satış veya devri yapılmış olan kuruluşlarda çalışmakta iken emekliye ayrılanlar için emekliye sevk onayı aranmaz.

195

F. BAĞDAŞMAZLIK, ÖLÜM VE GAİPLİK NEDENİYLE DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA İŞLEMLERİNİ YAPACAK MAKAMLAR

Devlet memurunun memurluk ile bağdaşmayan bir görevi kabul etmesi, ölmesi ve gaipliği durumunda devlet memurluğu sona erer196.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda bağdaşmazlık, ölüm ve gaiplik nedeniyle devlet memurluğundan çıkarma işlemlerinin hangi makamlarca tesis edileceği belirtilmemiş olmakla birlikte bu koşulların gerçekleşmesi halinde yetkide ve usulde paralellik ilkesi uyarınca bu işlemlerin ilgili devlet memurunu atamaya yetkili makamlarca tesis edilmesi gerekir.

II. DEVLET MEMURLUĞUNU SONA ERDİREN İDARİ İŞLEMLERİN