Mirade Kine

Yine aşağıda analize değer bulduğumuz klam Mardin’in Kerboran/ Dargeçit ilçesinde uzun yıllar klam söyleyen Mirade Kine’ye aittir. 3 _{Dengbej Huseyne Fare Kaynak: https://www.youtube.com/watch?v=u_v23aVAr3M}

170 Dengbêjlik Kültürü ve Dengbêjler

(Uluslararası Sempozyum Bildirileri)

Miradko, kemençe çalıp klamarını dillendiren ünü bölge dışına taşmış ve dengbêjliğe ilgi duyan hemen hemen her Kürt tarafından dinlenen bir dengbêjdir.

“Yar yeman, yar yeman, yar yeman, yar Peyrûza Lé yeman, lé yeman, yar yeman, lé yaman Peyrûza Havéna dilé min Peyrûza

Wele méré te pis e Wellehi méré te pîs e Memiken te ji devla gûza Kuro were pé bileyîze De were pé bileyîze Ji mexrebé heya sibé

Xwedana memiken min bialisé Were were havéna dilé min Peyrûza Peyrûza Peyrûz jiné

Peyrûza Peyrûz jiné Bejna te ji daré riné Wey Bejna te ji daré riné Ez ketime rewşa diné Ez ketime rewşa diné Lé mévana mala miné Wey mévana mala miné

Emaneté min li te bé tu soz nede kesî diné Her daim li xewna miné

Tu yazîya qalbé miné Şîrîné yara miné

Kûçiké méré te heye, xwe anîye gurandiné Yar yeman, yar yeman, yar yeman, yar Peyrûza Lé yeman, lé yeman, yar yeman, lé yaman Peyrûza Hayîna dilé min Peyrûza

Peyrûza Peyrûzaké lé Peyrûza Peyrûzaké Tu bi qedré re her dinya kî

Tu bi gora dé bava kî Çima tu min mévan nakî

171

Kürtlerde Önemli Bir Kültürel Bellek Aktarımı Olan Dengbêjlikte Aşk ve Erotizm Üzerine Bir İnceleme

Serap Aksoy, Sedat Benek Méré xwe gafil nakî

Devé min li ser ruwakî Devé min li ser ruwakî Desté min di wan memikan kî Çarek izna min bide

Devé min di wan lévan kî Çarek devé min maç ‘ke Çarek duduwan wem nakî Çarek duduwan wem nakî Seré wan memikan xuya kî Hey xwezîya min bi wî kesî Hey xwezîya min bi wî lawî Xwe di nava memikan dakî”

Türkçesi:

Oy yaman sevgilim, oy yaman sevgilim Peyrûza Oy sevgilim, oy sevgilim Peyrûza

Yüreğimin mayası Peyrûza Vallah kocan pistir

Billâh kocan pistir Memelerin elma misali

De ‘ Delikanlı gel oyna memelerimle’ Gel oyna memelerimle

Akşamdan sabaha kadar Memelerimin terini yala Gel yüreğimin mayası; gel. Peyrûza kutsal kadın Peyrûza kutsal kadın Peyrûza Selvi boylum,

Sadece bu dünyayı yaşıyorum Sadece bu dünyayı yaşıyorum Misafirim ol

Gel misafirim ol

172 Dengbêjlik Kültürü ve Dengbêjler

(Uluslararası Sempozyum Bildirileri) Hep rüyamdasın Yüreğimin yazısı Tatlı sevgilim

‘Beni doğrayın’ diyen köpek bir kocan var. Oy yaman sevgilim, oy yaman sevgilim Peyrûza Oy sevgilim, oy sevgilim Peyrûza

Yüreğimin mayası Peyrûza

Peyrûza Peyrûzcuğum oy Peyrûza Peyrûzcuğum Her iki dünyanın hatırına

Anne babanın başı için Kocanı gaflete getir Beni konuk et

Dudaklarını yüzünde gezdir Ellerimi memelerine daldır Bir kere izin ver bana Ağzını dudaklarıma yapıştır Bir kere dudaklarımı öp İkinci bir kez istemem İkinci kez istemem Meme uçlarını göster. Keşke ben olaydım

Memelerin içine akan kişinin yerine Keşke ben olaydım

Memelerinin içine dalan erkeğin yerine Sadece bu dünyayı yaşıyorum4

Mirade Kine şarkılarında erotizmi yoğun olarak kullanmaktadır. Yukarıdaki klamda, evli olan bir kadına duyulan arzuyu dile getirmiştir. “Vallah kocan pistir” “Kocanı gaflete getir” gibi seslenmelerle kadına duyulan arzunun önündeki engelin kocası olduğu düşünülebilir. Fakat kadının erkeğe karşı olan ilgisi klamda pek görülmemektedir. Bunun yerine erkeğin kadına karşı duyduğu aşk, haz ve arzu ön plandadır. Erkek, kadına karşı duyduğu arzuyu çekincesiz bir şekilde ifade etmekte ayrıca kadının da bu arzuyu eyleme dökebilmesi için kadın tahrik 4 _{Uygar, 2014:39-42}

173

Kürtlerde Önemli Bir Kültürel Bellek Aktarımı Olan Dengbêjlikte Aşk ve Erotizm Üzerine Bir İnceleme

Serap Aksoy, Sedat Benek edilmektedir. Erkek tarafından sarf edilen “ Misafirim ol” “Gel misafirim ol” “Ne olur benden başka kimseye söz verme” gibi sözler kadına karşı duyulan arzunun eyleme geçebilmesi için kadını tahrik etme çabasını göstermektedir. Yukarıdaki parçada dikkat çeken diğer bir husus da erkeğin “Sadece bu dünyayı yaşıyorum” diyerek cinselliğinin bu dünya zevki için yaşanma arzusunu ifade etmektedir.

Bilindiği gibi, İslam dininde zina, homoseksüellik, lezbiyenlik, zoofili gibi nikâh haricindeki cinsel yakınlaşma ve birlikteliklerin yanında kişinin evlenemeyeceği gruplar (muharremât) da belirlenmiş ve bu tür ilişkiler kesinkes yasaklanmıştır. İslam ceza hukukunda bu suçlara farklı türlerde cezalar takdir edilmiştir (İsra 17/32; Nisa 4/2, 3, 19, 22, 23, 30; Furkan 25/68; Mümtehine 60/12 Akt.Şeker, 2015:252). Erkek, bu dünya zevklerini diğer dünya anlayışına karşı seçmektedir ve kadına “her iki dünyanın hatırına anne babanın başı için kocanı gaflete getir” diyerek seslenmektedir. Evli bir kadına duyduğu aşkın yanında cinsel arzu diğer dünyanın korkusuna rağmen açık bir şekilde dile getirilmektedir. Erkek, öteki dünyanın cezasına, korkusuna ve günahına rağmen arzusunu bastırmamakta bunu cesurca dile getirmektedir. Burada bireysel arzu dinsel yasaklara rağmen delinmekte ya da delinmek istenmektedir. Dini yasaklara rağmen cinsellik klamda kendine meşru bir zemin bulmuştur. Yine klamda cinsel güdüler toplumsal yasaklara rağmen de bastırılmamaktadır. Bu durumda aşkın beşeri yanı ağır gelerek fiziksel birleşme isteği ön plana çıkmaktadır. Fakat bu fiziksel birleşme isteğinin kadın tarafından istenip istenmediği net olarak anlaşılmamaktadır. Bazı klamlarda kadın ve erkeğin birbiriyle karşılıklı atışmaları görülürken burada öyle bir durum söz konusu değildir. Bu durumda yine öteki klamlarda da olduğu gibi tek taraflı bir arzu göze çarpmaktadır.