• Sonuç bulunamadı

B. Eski Ahid’de Vahiy

2.2. KUR’AN’IN MAHİYETİNE DAİR MODERN YAKLAŞIMLAR VE

2.2.4. Kur’an Nasıl Okunmalı, Kur’an’a Nasıl Yaklaşılmalı

Çalışmamızı, çağımızda müslümanların Kur’an’ı daha iyi anlamaları ve ondan ilk İslâm toplumu gibi azamî ölçüde istifade edebilmeleri için ilim adamlarına düşen ilmî çabaların yanında Kur’an okuyucularının dikkat etmeleri gereken ve Kur’an’da da belirtilen bir takım hususlara değinerek bitirmek istiyoruz.

Kur’an, muhataplarına tek yönlü olarak ve eşit derecede etki etmez. Kur’an’ın okuyucusuna tesiri ile okuyucunun Kur’an karşısındaki duruşu -hazır bulunuşluğu- birbiri ile yakından alakalıdır. Kur’an’da, Kur’an âyetleri okunduğu zaman kalpleri ürperen kimselerin aynı zamanda sadece Rablerine tevekkül eden, namazını dosdoğru kılan, kendilerine verilen rızıktan Allah yolunda harcayan gerçek müminler olduğu ve Allah’ın âyetlerinin onların imanını artırdığı anlatılır (8: 2-4). Yani Kur’an okuyucusu

imanında samimi olursa Kur’an ona hakikî manada tesir eder. Nitekim Kur’an’da Rablerinden gelen gerçeğe (Kur’an’a) uyanların iman edenler olduğu ve âyetlere imanlarından ötürü (Kur’an’ın etkisiyle) onların günahlarının örtüldüğü ve hâllerinin düzeltildiği zikredilir (47: 3). “Bizim âyetlerimize ancak, kendilerine bu âyetlerle öğüt verildiği zaman secdeye kapanan, kibirlenmeksizin Rablerine hamd ederek tespih edenler inanırlar.” (32: 15) âyeti de okuyucunun hazır bulunuşluğunun önemini anlatmaktadır. Ön yargılarından ötürü bir türlü iman edip Kur’an’a kulak vermeyenler içinse Hz. Peygamber’e, “Biz onların ne dediklerini çok iyi biliyoruz. Sen, onlara karşı bir zorba değilsin. O hâlde sen, benim uyarımdan korkan kimselere Kur’an ile öğüt ver.” (50: 45) ihtarı yapılmaktadır. Kur’an’da, Allah’ın delilleri hakkındaki açıklayıcı pek çok ayetin akabinde; anlayışlı (6: 98), düşünüp öğüt alacak (6: 126), şükredecek (7:58) insanlar akıllarını başlarına alsınlar (6: 65), Rablerine kavuşacaklarına kesin olarak inansınlar (13: 2), düşünüp öğüt alsınlar (17: 41), hidayete ersinler (24: 46) diye âyetlerin ayrı ayrı, apaçık açıklandığı zikredilir. Fakat bu açıklayıcı âyetler, öğüt almayacak kimselerin kaçışlarını artırmakta (17: 41), tartışmalara girmelerine (18: 54), nankörlükte diretmelerine (25: 44) sebep olmaktadır.

Kur'an bir öğüttür ve inananlar ondan hesaba çekilecektir (43: 44). Bu nedenle Kur’an’a inananlar ona bütün kalpleri ile kulak vermelidirler. Kur'an'da, “(Davete), ancak (bütün kalpleriyle) O’na kulak verenler uyar. (Kalben) ölüleri ise (yalnızca) Allah diriltir. Sonra da hepsi O’na döndürülürler.” (6: 36) buyrulur. Nitekim “Hakikat karşısında kulakları ve kalpleri açık olanlar, akıllı iradeleriyle doğru yolu bulurlar.

İslam’ın sesine kulaklarını kapatanlar ise ölülerdir ve işleri ahirete kalmıştır.”372

Kur'an'a göre inananlar, Kur'an'ı okuyup onun hükümlerine uymalıdırlar. Nitekim Kur'an'da müminler için “Aralarında hüküm vermek için Allah’a (Kur’an’a) ve Resûlüne davet edildiklerinde, mü’minlerin söyleyeceği söz ancak, “işittik ve iman ettik” demeleridir. İşte onlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir.” (24: 51) buyrulmaktadır. Yine imanı zayıf olanlar ve münafıklar içinse;373 “Aralarında hüküm vermesi için Allah’a (Kur’an’a) ve peygambere çağırıldıkları zaman, bir de bakarsın ki içlerinden bir grup yüz çevirmektedir. Ama gerçek (verilen hüküm) kendi lehlerinde ise,

372 Karaman v.dğr., II, 397. 373 bk. Karaman v.dğr., IV, 90.

boyun eğerek ona gelirler.” (24: 48-49) buyurulur. Âyette anlatıldığı gibi Allah’ın indirdiğini beğenmeyenlerin amelleri boşa çıkarılacaktır (47: 9).

Kur’an yüce ve içeriği bakımından çok önemli, sorumluluğu ağır bir kitaptır. Bu nedenle anlaşılıp dikkate alınması için ağır ağır, tane tane, manası üzerinde düşünerek okunmalıdır (73: 4-5). Kur’an’da bu konuya, “Eğer biz bu Kur'an'ı bir dağa indirseydik, muhakkak ki onu, Allah korkusundan baş eğerek, parça parça olmuş görürdün. Bu misalleri insanlara düşünsünler diye veriyoruz.” (59: 21) âyeti ile dikkat çekilir. Başka bir âyette, bu sorumluluğu ağır kitabın rehberliğinden yararlanabilmek için onu okumaya başlamadan önce kovulmuş şeytanın vesveselerine karşı Allah'a sığınmamız öğütlenmekte (16: 98), böylece dolaylı olarak zihin ve kalbimizi kötü duygu ve düşüncelerden uzaklaştırıp Kur'an'ın ışığına açmamız gerektiğine işaret edilmektedir.”374

Kur’an, inananların kalplerinin saygıyla ürpermesine, imanlarının canlı kalmasına sebep olmalıdır. Kur’an’da bu konuyla ilgili olarak, “Müminler ancak, Allah anıldığı zaman yürekleri titreyen, kendilerine Allah'ın ayetleri okunduğunda imanlarını artıran ve yalnız Rablerine dayanıp güvenen kimselerdir.” (8: 2) ve “… Rablerinden korkanların derileri (vücutları) ondan (Kur’an’dan) dolayı gerginleşir. Sonra derileri de (vücutları da) kalpleri de Allah’ın zikrine karşı yumuşar…” (39: 23) buyrulmaktadır.

Kur’an okuyucuları, daha önce kendilerine kitap verilip de üzerinden uzun zaman geçen, böylece kalpleri katılaşan ve çoğu fâsık olan kimseler gibi olmamalıdırlar (57: 16); Allah’ın ipi olan Kur’an’a sımsıkı tutunmalıdırlar (3: 103). Ancak “Peygamber “Ey Rabbim! Kavmim şu Kur’an’ı terk edilmiş bir şey hâline getirdi” dedi.” (25: 30) âyetinden anlaşılıyor ki İslâm ümmeti de önceki ümmetler gibi Kutsal Kitaplarından uzaklaşacaklar ve bu nedenle Hz. Muhammed, kıyamette ümmeti için Kur’an’ı terk etmelerinden şikâyetçi olacaktır.375 Günümüzde, Kur’an’ın, milyonlarca insan içerisinde bir gurbet yaşadığı, terkedildiği muhakkaktır, ancak hiç şüphesiz ilk

İslam topluluğu bu şikâyetin muhatabı olmayacaktır. Bir çağın, Kur’an’ın güzel atmosferini nasıl soluduğunu anlayabilmemiz için, Kur’an’ın nâzil olduğu çağda

374 Karaman v.dğr., III, 439. 375 bk. Karaman v.dğr., IV, 121.

yaşayan bu ilk İslâm topluluğunun ona nasıl iştiyak duyduklarına bakmamız gerekir. Kur’an’ın nâzil olduğu yıllarda inananlar vahyin gelmesini heyecanla beklerlerdi. Özellikle hakkında hükmün gelmesini bekledikleri konularda “Keşke bir sûre inse.” derlerdi. İnen âyetler hakkında “Rabbiniz ne indirdi” diye sorulduğunda cevapları; “Hayır indirdi” olurdu. İnen her âyet yüreklerini titretir, imanlarını artırırdı (16: 30; 8:2).

SONUÇ

Bu çalışma kapsamında ulaştığımız sonuçlara göre; Allah’ın mütekellim olduğu, semavî bütün dinlerin müntesiplerince sabittir. İlâhî kelâmın mahiyeti hakkındaki yaklaşımlar ise kimi zaman farklılaşmakta, kimi zaman da benzeşmektedir. Bu durumda insanların Allah tasavvuru etkili olmuştur. Çünkü “kelâmullah” konusundaki inanışlar bu tasavvur etrafında şekillenmiştir. Dinlerdeki Allah tasavvurunun oluşmasında ise, ilâhî kitapların Allah’ı tasvirinin ve bu tasvirlerin yorumlanışının etkisi önemli olmuştur. Nitekim bu tasvirlerde hem Allah’ın tenzih edildiği hem de teşbih ile anlatıldığı ifadelerin bulunması, farklı yaklaşımların oluşmasında etkili olmuştur. Bu durum ve tarihî süreçteki diğer kültürel etkenler neticesinde, itikattaki sıfatlar ve ilâhî kelâm tartışmaları zuhur etmiş; Kur’an’ın mahiyetine dair görüş ayrılıkları da bu bağlamda yerini almıştır. Bu konulardaki bulgular sonucunda, günümüz İslâm itikadımızda esaslaştırılmış olan “ezelî sıfatlar teorisi”ne ve buradan da ezelî Kur’an anlayışına nasıl varıldığı incelenmiş, sonuç olarak bu konudaki gerçeklerin inandığımızın aksi olabileceğine dair delillerin de değerlendirilmeye değer nispette güçlü olduğuna ulaşılmıştır.

Tarihte tartışılan konular neticesinde genel kabul gören “ezelî kelâm” anlayışı etrafında şekillenen Kur’an tasavvurumuz ve bu tasavvur neticesinde “Mushaf’ın aşırı kutsallaştırılması” hususu ülkemizde, Kur’ân’a yaklaşımlardaki sapma noktalarında nispeten etkili olmuştur. İnananların Kur’an için geliştirdiği; kutsalın esas anlamını, amacını unutturan ve onu hayattan dışlayan kutsal tasavvuru neticesinde Kur’an’ın yazılı metninin icâzından istifade amacıyla onun nazmına, manalarından daha çok teveccüh edilmiştir. Geliştirilen bu anlayışta Kur’an Mushafı’na, kapağına abdestsiz dahi dokunmamak gibi hiçbir konuda konuda saygıda kusur edilmemekte, ancak Kutsal Kitab’ın içerdiği yüce hakikatler yeterince düşünülmemekte ve hayata geçirilmemektedir. Neticede Kur’an’ı anlama merkezli okumanın yerini; daha ziyade okumadan sevap kazanmaya indirgenmiş bir ibadet anlayışı, şifa için okuma, sûrelerin faziletlerinden istifade etme gibi faydacı yaklaşımlı okumalar almıştır. Her ne kadar Kur’an okumadan bu faydalar elde edilse de, Kur’an bu faydalara ulaşmak için değil, Allah kelâmını rehber edinmek için okunmalıdır.

Allah tasavvurumuz etrafında şekillenen “kelâmullah” konusundaki anlayışımız, Kur’an’dan istifade etme ve O’nu anlama çabalarının, Kur’an’ın söyleyeni üzerinde yoğunlaşmasında etkili olmuş, bu durum Kur’an’ın anlaşılmasında, vahyin muhatabı olan insan unsurunun ihmal edilmesine sebep olmuştur. Bu nedenle modern yaklaşımlar, Kur’an’a her dönem muhataplarınca yeniden yorumlanması gereken bir metin olarak yaklaşmış ve bu metnin mütekellimi üzerinde değil; bizzat kendisi, bağlamı ve anlayan öznesi üzerinde yoğunlaşmışlardır. Bu süreçte, metnin yeniden yorumlanması konusunda klasik tefsir usulünün metotları yetersiz görülmüş ve yeni metot arayışlarına girilmiş; ancak henüz kapsamlı ve sistemli yeni bir usûl geliştirilememiştir. Bu arada düşünülen metotlar da Batı kaynaklı olma gerekçesi ile eleştirilegelmişlerdir. Kanatimize göre Kur’an’ı anlama çabaları, modern yöntemler ve klasik tefsir usûlünün, eksiklikleri giderici ve geliştirici bir yaklaşımla uzlaştırılması ile sürdürülürse, tefsir ilmi için olumlu bir gelişme söz konusu olabilir.

Kur’an; yüce ve içeriği bakımından çok önemli, sorumluluğu ağır bir kitaptır. Bu nedenle Kur’an’ın anlaşılıp dikkate alınması için, üzerinde düşünülerek okunması gerekmektedir. Böyle bir anlamlı okumada; iyi niyetli yaklaşımın yanında, Kur’an’ın güncel yorumlarının yapılabilmesi de önemlidir. Çünkü tarihî bir bağlamı olan Kur’an, ancak bu şekilde evrensel bir mesaj olabilir. Burada; Kur’an’ın yorumlanmasında, “evrensellik”ten ne anlaşıldığının da büyük öneme sahip olduğu söylenmelidir. Evrensel olan, her daim ihtiyaçlara cevap veren demekse eğer, evrensel mesajlara ulaşabilmenin yolu da; Kur’an’a tarih ötesi, kadîm kelâm olarak değil, tarihsel ve evrensel yönleri olan, anlaşılması ve yorumlanması gereken bir kutsal metin olarak yaklaşmaktan geçmektedir.

KAYNAKÇA

Abduh, Muhammed, Tevhîd Risâlesi, (çev. Sabri Hizmetli), Fecr Yayınevi, Ankara 1986.

___________Tefsîru’l Cuz’ı ‘Ammâ, el- Matbaatu’l-Amiriyye, Kâhire 1322 Muhammed Abduh-Reşid Rıza, Tefsîru’l-Menar, Mektebetü’l-Kahire, Mısır 1960. Âlûsî, Ebu’l-Fadl Şehabuddin Muhammed el-Bağdâdî, Rûhu’l-Meânî fî Tefsîri’l-

Kur’ân’il-Azîm ve’s-Seb

i’l-Mesânî I-XXX, Beyrut ts.

Aslan, Abdülgaffar, Kur’an’da Vahiy, Ankara Okulu Yay., Ankara 2000.

Ateş, Süleyman, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri I-XII, Yeni Ufuklar Neş., İstanbul ts. Aydar, Hidayet, “(Kur’an’ın) Tercümesi”, DİA, Ankara 2002, XXVI, 404-408.

Bebek, Adil, Habbâzi Kelâmî Görüşleri ve El-Hâdî Adlı Eseri, MİFAV Yay., İstanbul 2006.

Beyazîzâde, İmam-ı Azam Ebû Hanîfe’nin İtikadî Görüşleri, (çev. İlyas Çelebi), MİFAV Yay., İstanbul 2000.

Beydâvî, Nâsiruddîn Ebû Saîd Abdullâh b. Ömer b. Muhammed, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl I-II, Dâru’t-Tıbâ‘ati’l-‘Âmira, İstanbul 1885.

Bilen, Osman, Çağdaş Yorumbilim Kuramları -Romantik, Felsefi, Eleştirel Hermeneutik-, Kitâbiyât Yay., Ankara 2002.

Bilmen, Ömer Nasuhi, Kur’an’ı Kerim’in Türkçe Meâli Âlisi ve Tefsiri I-VIII, Bilmen Yay., İstanbul 1992.

Bikâî, Burhânuddîn İbrâhîm, Nazmu’d-Durer fî Tenâsubi’l-Âyâti ve’s-Suver I-VIII, (nşr. Abdurrezzâk Gâlib el-Mehdî), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1995. Binnebî, Malik, Kur’an-ı Kerîm Mucizesi, (çev. Ergun Göze), Yağmur Yayınevi,

İstanbul 1969.

Birışık, Abdülhamit, “Kur’an İlimleri”, DİA, Ankara 2002, XXVI, 401-404. Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâîl, el-Câmiu’s-Sahîh I-IV, Beyrut ts. Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, TDV Yay., Ankara 2008.

Cündioğlu, Dücane, (Sözlü Kültür’den Yazılı Kültür’e) Anlam’ın Tarihi, Kaknüs Yay.,

İstanbul 2005.

Çağıl, Necdet, Din Dili ve Mecaz -Kur’an-ı Kerim ve Kitab-ı Mukaddes Açısından Karşılaştırmalı Bir İnceleme-, İz Yay., İstanbul 2008.

Dartma, Bahattin, “Kur’an Okumanın Anlamı”, Yeni Ümit, S. 60, 2003, 36-39. Dini Kavramlar Sözlüğü, DİB. Yay., Ankara 2007.

Draz, Abdullah, Kur’an’a Giriş, (çev. Salih Akdemir), Kitâbiyât, Ankara 2000.

Ebû Dâvud, Süleyman İbnu’l-Eş’as es-Sicistânî, Sünenu Ebî Dâvud I-IV, (nşr. Muhammed Muhyiddin Abdulhamîd), Beyrut ts.

Ebû Zehra, Muhammed, İslâm’da Siyasî İtikadî ve Fıkhî Mezhepler Tarihi, (çev. Abdülkadir Şener), Hisar Yay., İstanbul ts.

Ebû Zeyd, Nasr Hâmid, İlâhî Hitâbın Tabiatı -Metin Anlayışımız ve Kur’an İlimleri Üzerine-, (çev. Mehmet Emin Maşalı), Kitâbiyât, Ankara 2001.

Ebu’l-Bekâ, el-Hüseynî el-Kefevî, el-Külliyât, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1993. Edib Salih, Muhammed, Tefsîru’n-Nusûs I-II, el-Mektebetü’l-İslâmî, Beyrut 1993. Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı Meâl- Tefsir, (çev. Cahit Koytak), Ahmet Ertürk,

İşaret Yay., İstanbul 2002.

Eş’arî, Ebu’l-Hasen Alî b. İsmâîl b. Ebî Bişr, el-İbâne ‘an Usûli’d-Diyâne, Dâru İbn-i Zeydûn, Beyrut ts.

___________, el-Luma’ fi’r-Reddi Alâ Ehl’i-z-Zeyği ve’l-Bidâ’, (thk. Muhammed Emin), Dâru’l-Kitâbi’l-İlmiyye, Beyrut 2000.

___________, Makâlâtü’l-İslâmiyyîn ve’htilâfu’l-Musallîn, (thk. Neim Zerzûr), Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut 2005.

Fazlur Rahman, İslâm ve Çağdaşlık, (çev. Alparslan Açıkgenç, M. Hayri Kırbaşoğlu), Ankara Okulu Yay., Ankara 1999.

___________, İslâmî Yenilenme -Makaleler III-, (der. ve çev. Adil Çiftçi), Ankara Okulu Yay., Ankara 2002.

Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed, Cevâhiru’l-Kur’ân, Dâru’l-Âfâki’l- Cedîd, Beyrut 1983.

___________, Düşünme Konuşma ve Söz Üzerine -El-Me’ârifu’l Akliyye-, (haz. ve çev. Ahmet Kamil Cihan), İnsan Yay., İstanbul 2002.

___________, el-İktisâd fi’l-İ‘tikâd, Beyrut 1983.

___________, Feysa’l-el-Tefrika beyne’l-İslâm ve el-Zenâdıka, (thk. Süleyman Dünyâ), ys. 1961.

___________, İhyâu Ulûmi’d-Din I-IV, Mektebetu’l-Halebî, Kahire ts.

Gölcük, Şerafeddin, Kur’an ve Mekke, İz Yay., İstanbul 2007.

Hacımüftüoğlu, Nasrullah, Kur’an’ın Belâgatı ve İ‘câzı Üzerine, Erzurum 2001.

Izutsu, Toshihiko, Kur’an’da Allah ve İnsan, (çev. Süleyman Ateş), Yeni Ufuklar Neş.,

İstanbul ts.

İbn Ebu’l-‘İzz, Ali b. Ali. b. Muhammed, Şerhu’t-Tahâviyye fi’l-‘Akîdeti’s-Selefiyye, Dâru’l-Fikir, Beyrut 1988.

İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Fasl fi’l-Milel ve’l-Ehvâi ve’n-Nihal I-V, Beyrut 1986.

İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, es-Sünen I-II, (nşr. M. Fuâd Abdulbâkî), Kahire 1952.

İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemâluddîn Muhammed b. Mükrim, Lisânu’l-‘Arab I-XV, Dâru Sâdır, Beyrut 1997.

Îcî, Adûdüddîn Kâdî Abdurrahmân b. Ahmed, el-Mevâkıf fî ‘İlmi’l-Kelâm, Mektebetu’l- Mutenebbî, Kahire ts.

İncil, Yeni Yaşam Yay., İstanbul 2003.

el-İsfehânî, Râğıb, Müfredât -Kur’an Kavramları Sözlüğü-, (çev. ve notlandıran Yusuf Türker), Pınar Yay., İstanbul 2010.

İslamoğlu, Mustafa, Üç Muhammed: İki Tasavvur Bir Gerçek, Düşün Yay., İstanbul 2002.

Jansen, J.J.G., Kur’an’a Yaklaşımlar, (çev. Halilrahmân Açar), Fecr. Yay., Ankara 1999.

Kâdî Abdulcebbâr, Ebu’l-Hasan Abdulcebbâr b. Ahmed el-Hemedânî, el-Muğnî fî Ebvâbi’t-Tevhîdi ve’l-Adl I-XX, (nşr. İbrâhîm el-Ebyârî), Kahire 1961. ___________, el-Muhît bi’t-Teklîf, (nşr. Ömer Seyyid Azmî), Kahire ts.

___________, el-Muhtasar fî Usûli’d-Din, (thk. Muhammed Amâra), Kahire 1971. ___________, Şerhu’l-Usûli’l-Hamse, (nşr. Abdulkerîm Osman), Mektebetü Vehbe,

Kahire 1996.

Karaman, Fikret, “Kutsalı Anlamak”, Diyanet Aylık Dergisi, S. 205, 2008, 9-12. Karaman, Hayrettin v.dğr., Kurân'ı Kerim Açıklamalı Meâli, TDV Yay., Ankara 2006. ___________, Kur'an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir I-V, DİB. Yay., Ankara 2007. Kılıç, Recep, Modern Batı Düşüncesinde Vahiy, Ötüken Yay., İstanbul 2004.

Kitabı Mukaddes -Eski ve Yeni Ahit-, Kitabı Mukaddes Şirketi, Ohan Matbaacılık,

İstanbul 2010.

Koçak, Zeki, İslam Hukuk Metodolojisinde Tearuzu Gidermede Tercih Yöntemi -Hanefi Uygulaması-, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2004.

Koçyiğit, Talat, Hadisçilerle Kelâmcılar Arasında Münakaşalar, Ankara 1989. Kotan, Şevket, Kur’an ve Tarihselcilik, Beyan Yay., İstanbul 2001.

Kuran Araştırmalar Grubu, Kur’an: Hiç Tükenmeyen Mucize, İstanbul Yayınevi,

İstanbul 2010.

Kur’an-ı Kerim Meâli, DİB. Yay., Ankara 2005.

Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî, el-Cami‘ li Ahkâmi’l-Kur’ân I- XX, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut 1985.

Kutub, Seyyid, fî Zılâli’l-Kur’an I-X, (çev. Bekir Karlığa v.dğr.), Hikmet Yay., İstanbul ts.

Mâturidî, Ebu Mansur Muhammed b. Mahmud, Tevilâtu Ehl-i Sünnet, (thk. Fatma Yusuf el-Haymî), Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 2004.

Morgan, Marlo, Bir Çift Yürek, (çev. Eren Cendey), Dharma Yay., İstanbul 1999. Müslim, Ebu’l-Hüseyin b. Haccâc el-Kuşeyrî, el-Câmiu’s-Sahîh I-III, Kahire 1954. Nedvi, Ebu’l-Hasan, İkbal’in Mesajı, (çev. Yûsuf Işıcık), Konya 1979.

Nesefî, Ebu’l-Berakât, Medârikü't-Tenzîl ve Hakâiku't-Te'vîl I-II, Dâru’l Kitâbi’l- ‘Arabî, Beyrut 1988.

___________, Medârikü't-Tenzîl ve Hakâiku't-Te'vîl I-IV, (nşr. Îsâ el-Bâbî el-Halebî), Kahire ts.

Nesefî, Ebu’l-Muîn Meymûn b. Muhammed, Tabsıratu’l-Edille, (nşr. Hüseyin Atay), Ankara 1993.

___________, Tevhidin Esasları -Kitâbü’t-Temhîd li Kavâdi’t-Tevhîd-, çev. Hülya Alper, İz Yay., İstanbul 2007.

Nisâbûri, Muhammed b. Abdullah el-Hâkim, el-Müstedrek ‘ale’s-Sahiheyn I-IV, (thk. Musatafa Abdulkadir Ata), Beyrut 1990.

Öge, Sinan, İlâhî Kelâmın Yapısı, İnsan Yay., İstanbul 2008.

Paçacı, Mehmet, Kur’an ve Ben Ne Kadar Tarihseliz, Ankara Okulu Yay., Ankara 2000.

Pamuk, Arif, Şifalı Dualar ve Devalar: Maddi ve Manevi Tedavi, İstanbul 2005. Psikometri, Erişim Tarihi: 17. 09. 2011, http://tr.wikipedia.org/wiki/Psikometri

Râzî, Fahruddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyin, Kelâma Giriş -el- Muhassal-, (çev. Hüseyin Atay), AÜİF Yay., Ankara 1978.

___________, Mefâtihu’l-Ğayb I-XXXII, Dâru’l-Fikir, Beyrut 1990.

___________, Münâzara fi’r-Reddi ‘ale’n-Nasârâ, (thk. Abdulmecîd en-Neccâr), Beyrut 1986.

es-Sabbağ, Muhammed b. Lütfi, Tefsir Usûlü Araştırmaları, (çev. Ömer Dumlu), Anadolu Yay., İzmir 1999.

es-Sâbûnî, Nûreddin, Mâtürîdiyye Akaidi, (çev. ve notlandıran: Bekir Topaloğlu), DİB. Yay., Ankara 2000.

es-Safârînî, Levami‘u’l-Envar Şerhu Durreti’l-Mudiyye, Beyrut 1985. Soysaldı, Mehmet, Kur’an’ı Anlama Metodolojisi, Fecr Yay., Ankara 2001.

Suyûtî, Ebu’l-Fadl Celâluddin Abdurrahman b. Ebî Bekr, el-İtkân fî ‘Ulûm’il-Kur’ân I- IV, Dımeşk 2000.

Şehristânî, Ebu’l-Feth Muhammed b. Abdilkerîm, el-Milel ve’n-Nihâl, (thk. Muhammed Abdulkâdir), Beyrut ts.

---, Nihâyet’ül-İkdâm fî İlmi’l-Kelâm, (thk. Ahmed Ferid), Daru’l-Kütübü’l-

İlmiyye, Beyrut 2004.

Şener, Mehmet, “Kur’an’la İlgili Fıkhî Hükümler”, DİA, Ankara 2002, XXVI, 409-412.

Şentürk, Lütfi, Örnek Vaazlar- II, DİB. Yay., Ankara 2004.

Taberî, İbn Cerir, Taberî Tefsiri I-VI, (der. Muhammed Ali es-Sâbûnî, Salih Ahmed Rıza, çev. Mehmet Keskin), Hikmet Neş., İstanbul 2006.

Tahanevî, Muhammed Ali b. Ali, Kitâbu Keşşâfi Istılahâti’l-Funûn I-II, Dâru Kahraman, İstanbul 1984.

Teftâzânî, Sa‘duddîn Mes‘ûd b. Ömer, Şerhu’l-‘Akâidi’n-Nesefiyye, (thk. Taha Abdurraûf), Mektebetü’l-Ezheriyye, Mısır 2000.

___________, Şerhu’l-Makâsıd I-V, (thk. Abdurrahman Umeyra, Âlemu’l-Kütüb, Beyrut 1998.

Tirmîzî, Ebû İsa Muhammed b. İsa, es-Sünen I-V, (nşr. İbrahim Atva Avad), Kahire 1975.

Watt, William Montgomery, Günümüzde İslâm ve Hıristiyanlık, (çev. Turan Koç), İz Yay., İstanbul 1991

Wolfson, H. Austryn, Kelâm Felsefeleri, Müslüman-Hristiyan-Yahudi Kelâmı, (çev. Kasım Turhan), Kitabevi Yay., İstanbul 2001.

Yazır, M. Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili I-X, (sad. İsmail Karaçam v.dğr.), İstanbul ts.

___________, Hak Dini Kur’an Dili Meâli, (haz. Selahattin Kaya v.dğr.), ts.

Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Cârullâh, el-Keşşâf ‘an Hakâiki Gavâmizi’t-Tenzîl ve ‘Uyûni'l- Ekâvîl fî Vücûhi't-Te'vîl I-IV, Dâru’l-Fikir, ys. 1977.

Zuhaylî, Vehbe, İslam Fıkhı Ansiklopedisi I-X, (çev. Dr. Ahmet Efe v.dğr.), Risale Yayınevi, İstanbul 1994.

ÖZGEÇMİŞ

Kişisel Bilgiler

Adı Soyadı Zeynep Nermin Aksakal

Doğum Yeri ve Tarihi Erzurum, 27/ 05/ 1982

Eğitim Durumu

Lisans Öğrenimi Atatürk Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi

Y. Lisans Öğrenimi Atatürk Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi

Bildiği Yabancı Diller İngilizce, Arapça

Bilimsel Faaliyetleri Lisans Diploma ve Y. Lisans Seminer Çalışmaları

İş Deneyimi

Stajlar Pedagojik Formasyon Kapsamında Okul Deneyimi

Projeler

Çalıştığı Kurumlar Diyanet İşleri Başkanlığı

İletişim

E-Posta Adresi aksakalzeynep@gmail.com