KISITLAMA KARARININ SONUÇLARI

Yenilik doğrucu niteliktedir ve Kişiler, Aile, Miras ve Borçlar Hukuku birçok sonuçlar doğurur. Ancak, kısıtlama kararının en önemli sonucu, kısıtlanan kimsenin ayırtım gücüne sahip olması koşuluyla, sınırlı ehliyetsiz hale gelmesidir348. Kısıtlanan kimse vesayet altına konur ve kendisine bir vasi atanır (TMK. m. 419/ I; AMM. m. 32/ I, 33/ VI). Kısıtlanan ergin çocuklar kural olarak vesayet altına alınmayıp velâyet altında bırakılır ( TMK. m. 419/ III). O, artık, kanunda gösterilen istisnalar dışında hiçbir işlemi tek başına yapamaz; vasinin izin veya icazeti ile işlem yapabilir (TMK. m. 16; AMM. m. 32). 345 Kərimli, s. 116. 346 Kərimli, s. 117. 347 Kərimli, s. 117. 348

Zevkliler / Acabey / Gökyayla, s. 1102; Oğuzman / Dural, s. 456; Dural / Öğüz / Gümüş, s. 385.

127

Vesayet altındaki kişilerin yerleşim yeri, bağlı oldukları vesayet makamının bulunduğu yerdir (TMK. m. 21/ II; AMM. m. 27/ II). Vesayet makamının izni olmadıkça vesayet altındaki kişi yerleşim yerini değiştiremez. Yerleşim yerinin değişmesi hâlinde yetki, yeni vesayet dairelerine geçer. Bu takdirde kısıtlama yeni yerleşim yerinde ilân olunur (TMK. m. 412).

128

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

FİİL EHLİYETİ BAKIMINDAN KİŞİLERİN GRUPLANDIRILMASI § 9. GENEL OLARAK

Kişiler fiil ehliyetine aynı derecede sahip değildir. Mesela, bazı kişiler ergin olmalarına rağmen akli melekelerinin gösterdiği sakatlık dolayısıyla ayırt etme gücünden yoksun durumdadırlar. Bazılar ise henüz küçük olmalarına rağmen, ayırt etme gücüne sahiptirler. Yine gerçek kişilerden bazıları ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmakla beraber, kanunun öngördüğü bir takım sebeplerle yüzünden kısıtlanmışlardır1.

Türk Medeni Kanununda, kişilerin fiil ehliyetinin şartlarına sahip olup olmamalarına yönünden açık bir ayrım ve gruplandırma yapılmamıştır. Fakat kanunda açık bir sınıflandırma yer almamasına karşın, fiil ehliyeti yönünden farklı durumlarda bulunanların yaptıkları eylem ve işlemlere farklı hukuksal sonuç bağlandığı görülmektedir2. Bu sebepten de öğretide tarafından kişiler fiil ehliyeti için gerekli şartların tümüne sahip olup olmamalarına göre gruplara ayrılmaktalar. Buna karşılık, Azerbaycan Mülki Mecellesinde kişiler fiil ehliyeti bakımından gruplandırılmıştır. Ancak, her nedense genel olarak Azerbaycan öğretisinde bu gruplandırma belirtilmeyerek ve kişilerin fiil ehliyetine göre gruplandırılmasının gerekli olduğunu belirterek kişileri fiil ehliyetine göre gruplandırılması yapılmaktadır3.

1

Jale G. Akipek / Turgut Akıntürk / Derya Ateş Karaman, Türk Medeni Hukuku, Cilt I, Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, 8. Baskı, İstanbul 2011, s. 301; Aydın Zevkliler, Kişiler Hukuku, Gerçek Kişiler, Ankara 1981, s. 88; Aydın Zevkliler / Beşir Acabey / Emre

Gökyayla, Zevkliler Medeni Hukuk (Giriş, Başlangıç Hükümler, Kişiler Hukuku, Aile

Hukuku), 5. Baskı, Ankara 1997, s. 269.

2

Zevkliler, s. 88; Zevkliler / Acabey / Gökyayla, s. 269.

3

Sabir Allahverdiyev, Azərbaycan Respubilkasının Mülki Hüquq Kursu, C. I, Bakı 2003, s. 369; Rüfət Göyüşov, Mülki Hüquq (Ümumi Hissə), Bakı 201, s. 70; O. A. Krasavçikova, Sovetskoe Grajdanskoe Prava, İzdanie Trete, Maskva 1985, s. 106; E. A. Suhanov, Grajdanskoe Prava V 4-h Tomah, Tom I, Obşaya Çast, 3. İzdanie, Maskva 2008, s. 157-158; A. P. Sergeeva, Grajdanskoe Prava, Tom I, Maskva 2009, s. 148-149; A.A. Puşkina/ V.M.

129

Türkiye öğretisinde kişileri fiil ehliyeti için gerekli şartların tümüne sahip olup olmamalarına göre gruplara ayrılması konusunda fikir birliği olduğu halde, bu gruplandırmanın nasıl yapılacağı konusunda fikir birliği yoktur.

- Kişilerin Fiil Ehliyetinin Gruplandırılması Konusunda Türkiye Öğretisinde Var Olan Görüşler.

İlk görüşe göre4, kişileri fiil ehliyet yönünden ehliyetliler ve ehliyetsizler diye iki gruba ayrılmaktadırlar. Ehliyetliler kendi için tam ehliyetliler ve sınırlı ehliyetliler olarak iki gruba ayrılmaktadır. Tam ehliyetliler ayırt etme gücüne sahip, ergin kısıtlanmamış kişilerdir. Sınırlı ehliyetsizler ise kendilerine yasal danışman atanmış kişilerdir. Bunlarda, ehliyet asıl olup, ehliyetsizlik istisnadır. Ehliyetsizler tam ehliyetsizler ve sınırlı ehliyetsizler diye iki alt gruba ayrılmaktalar. Tam ehliyetsizler ayırt etme gücüne sahip olmayan kişilerdir. Sınırlı ehliyetsizler ise ayırt etme gücüne sahip ola, ancak henüz ergin olmayan ya da ergin olmakla beraber, kanunun öngördüğü bir takım sebeplerle (TMK. m. 405, 406, 407, 408) yüzünden kısıtlanmış bulunan kişilerdir. Bunlarda, ehliyetsizlik asıl olup, ehliyet istisnadır5.

Başka bir görüş6, kişileri fiil ehliyet yönünden ehliyetliler, tam ehliyetsizler ve sınırlı ehliyetsizler diye üç gruba ayrılmaktadır. Ehliyetliler, ayrıt etme gücüne sahip, ergin ve kısıtlanmamış kişiler ile yasal danışman atanmış kişilerden oluşur. Tam

4

Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Türk Medeni Hukuku, C. I, Cüz. 2, Şahsın Hukuku, 5. Baskı, İstanbul 1956, s. 44-45; Ergun Özsunay, Gerçek Kişilerin Hukuki Durumu, 4. Baskı, İstanbul 1979, s. 47; Bülent Köprülü, Medeni Hukukun Genel Prensipleri- Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 2. Baskı, İstanbul 1984, s. 199, dn. 20a; Feyzi N. Feyzioğlu / Ümit Doğanay / Aydın Aybay, Medeni Hukuk Dersleri, C.I, 2. Baskı, İstanbul 1973, s. 77-78; Aytekin M.

Ataay, Şahıslar Hukuku, Birinci Yarım Giriş- Hakiki Şahıslar, İstanbul 1978, s. 78-79;

Hüseyin Hatemi, Kişiler Hukuku Dersleri, 2. Baskı, İstanbul 2001, s. 25-26; Hüseyin Hatemi, Gerçek Kişiler Hukuku ( Kısa Ders Kitabı ), İstanbul 2005, s. 18; Abdülkadir Arpacı, Kişiler Hukuku (Gerçek Kişiler), 2. Baskı, İstanbul 2000, s. 34; Serap Helvacı, Gerçek Kişiler, 4. Baskı, İstanbul 2012, s. 62; Reşat Kaynar, Medeni Hukuk Dersleri, İstanbul 1978, s. 77-79; İsmail Özmen, Medeni Hakları Kullanma Ehliyeti, TNBHD 1997, S. 133, s. 16.

5

Velidedeoğlu, s. 44-45; Özsunay, s. 47-48; Köprülü, s. 199, dn. 20a; Feyzioğlu / Doğanay / Aybay, s. 78-81; Ataay, s. 78-79; Hatemi, s. 25-26; Arpacı, s. 34, 41; Helvacı, s. 62-72; Kaynar, s. 77-79; Özmen, s. 16.

6

Mustafa Dural, Türk Medeni Hukukunda Gerçek Kişiler, 2. Baskı, İstanbul 1984, s. 68-69; Mustafa Dural / Tufan Öğüz, Türk Özel Hukuku, C. II, Kişiler Hukuku, 10. Baskı, İstanbul 2010, s. 61.

130

ehliyetsizler, ayırt etme gücü bulunmayan kişilerden oluşur. Sınırlı ehliyetsizler ise ayırt etme gücüne sahip ola, ancak henüz ergin olmayan ya da ergin olmakla beraber, kanunun öngördüğü bir takım sebeplerle (TMK. m. 405, 406, 407, 408) yüzünden kısıtlanmış bulunan kişilerdir7.

Diğer bir görüşe ise8, kişileri fiil ehliyet yönünden tam fiil ehliyetine sahip olanlar, fiil ehliyetine sahip olmayanlar ve sınırlı fiil ehliyetine sahip olanlar şeklinde üç gruba ayrılmaktadırlar. Tam fiil ehliyetine sahip olanlar, ayrıt etme gücüne sahip, ergin ve kısıtlanmamış kişiler ile yasal danışman atanmış kişilerdir. Fiil ehliyetine sahip olmayanlar, ayırt etme gücü bulunmayan kişilerdir. Sınırlı fiil ehliyetine sahip olanlar ise, ayırt etme gücüne sahip küçükler, ayırt etme gücüne sahip kısıtlılar ve kendilerine yasal danışman atanan kişilerden oluşur9.

Son görüşe göre ise10, kişileri fiil ehliyet yönünden tam ehliyetliler, sınırlı ehliyetliler, sınırlı ehliyetsizler ve tam ehliyetsizler şeklinde dört gruba ayırmaktalar. Tam ehliyetliler ayrıt etme gücüne sahip, ergin olup da kısıtlanmamış kişilerdir. Sınırlı ehliyetliler, kendilerine yasal danışman atanmış kişiler ile evli kişilerden

7

Dural, s. 68-107; Dural / Öğüz, s. 61-90.

8

Selahattin Sulhi Tekinay, Medeni Hukuk Genel Esasları ve Gerçek Kişiler Hukuku, 6. Baskı, İstanbul 1992, s. 222-224.

9

Tekinay, s. 222-224.

10

Ferid H. Saymen, Türk Medeni Hukuku, C. II, Şahsın Hukuku, 2. Baskı, İstanbul 1960, s. 106; Kemaleddin Birsen, Medeni Hukuk Dersleri: Umumiesaslar- Şahsın Hukuku- Aile Hukuku- Miras Hukuku, İstanbul 1963, s. 113; H. Cahit Oğuzoğlu, Medeni Hukuk I, Şahsın Hukuku, 5. Baskı, Ankara 1963, s. 272-273; Bilge Öztan, Şahsın Hukuku Hakiki Şahıslar, 10. Baskı, Ankara 2001, s. 82-110; Akipek / Akıntürk / Ateş Karaman, s. 302; Zahit İmre, Medeni Hukuka Giriş (Temel Kavramlar, Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri ve Hakiki Şahıslar Hukuku), 3. Baskı, İstanbul 1980, s. 389-419; Kemal Oğuzman / Özer Seliçi / Saibe Oktay-

Özdemir, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 11. Baskı, İstanbul 2011, s. 73-98; Zevkliler, s. 88-91; Zevkliler / Acabey / Gökyayla, s. 269-271; Mehmet Ayan / Nurşen Ayan, Kişiler Hukuku, 3. Baskı, Konya 2011, s. 30-48; Mahmut Bilgen, Gerçek Kişilerde

Ehliyet ve Temsil, BBD 1993, Y. 17, S. 44, s. 33; Ahmet M. Kılıçoğlu, Medeni Hukuk, Ankara 2004, s. 145; Aydın Zevkliler / Ayşe Havutçu / Damla Gürpınar, Medeni Hukuk (Temel Bilgiler), 6. Baskı, Ankara 2008, s. 104-110; Serozan, s. 175.

131

oluşur. Sınırlı ehliyetliler, ayırt etme gücüne sahip küçükler ve ayırt etme gücüne sahip kısıtlılardır. Tam ehliyetsizler ayırt etme gücü bulunmayan kişilerdir11.

- Kişilerin Fiil Ehliyetinin Gruplandırılması Konusunda Azerbaycan Öğretisinde Var Olan Görüşler12.

İlk görüşe göre13, kişiler fiil ehliyeti yönünden tam ehliyetliler, nispi ehliyetliler, kısmı ehliyetliler, sınırlı ehliyetliler, tam ehliyetsizler ve mutlak ehliyetsizler şeklinde altı kısma ayrılmaktalar. Tam ehliyetliler ayrıt etme gücüne sahip, ergin olup da kısıtlanmamış kişilerdir. Nispi ehliyetliler 14-18 yaşa kadar olan küçüklerdir. Kısmi ehliyetliler, 7-14 yaşa kadar olan küçüklerdir. Sınırlı (Mahdut) ehliyetliler, alkol, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin kötüye kullanması, ayrıca kumar bağımlısı olması sonucunda, ailesinin maddi durumunu ağırlaştıran gerçek kişinin fiili ehliyeti mahkeme tarafından kısıtlanan kişilerdir. Tam ehliyetsizler, 7 yaşa kadar olan küçüklerdir. Mutlak ehliyetsizler ise, akıl zayıflığı ve ya akıl (ruhi) hastalık sonucunda kendi hareketlerinin anlamını anlamayan ve ya kendi hareketlerini kontrol ede bilmeyen kişiler mahkeme tarafına fiil ehliyeti kaldırılan kişilerdir14.

İkinci görüşe göre15, kişiler fiil ehliyetine göre tam ehliyetliler, sınırlı ehliyetiler, ehliyeti sınırlandırılanlar ve tam ehliyetsizler şeklinde dörde ayrılmaktalar. Tam ehliyetliler ayrıt etme gücüne sahip, ergin olup da kısıtlanmamış kişilerdir. Sınırlı (Mahdut) ehliyetliler, 7-18 yaşa kadar olan küçüklerdir. Sınırlı ehliyetliler de kendi içinde 7-14 yaşa kadar olan küçükler ve 14-18 yaşa kadar olan küçükler diye iki gruba yarılmaktadır. Ehliyetli sınırlandırılanlar (mahdutlaştırılanlar), alkol, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin kötüye kullanması,

11

Saymen, s. 106-125; Birsen, s. 113-121; Oğuzoğlu, s. 272-273; Öztan, s. 82-110; Akipek / Akıntürk / Ateş Karaman, s. 302; İmre, s. 389-419; Oğuzman / Seliçi / Oktay-Özdemir, s.

73-98; Zevkliler, s. 88-91; Zevkliler / Acabey / Gökyayla, s. 269-271; Ayan / Ayan, s. 30- 48; Bilgen, s. 33; Kılıçoğlu, s. 145-157; Zevkliler / Havutçu / Gürpınar, s. 104-110;

Serozan, s. 175.

12

Azerbaycan öğretisi dediğimizde Rusya öğretisi de anlaşılması gerekir.

13 Allahverdiyev, s. 370. 14 Allahverdiyev, s. 370-394. 15 Göyüşov, s. 70-74.

132

ayrıca kumar bağımlısı olması sonucunda, ailesinin maddi durumunu ağırlaştıran gerçek kişinin fiili ehliyeti mahkeme tarafından kısıtlanan kişilerdir. Tam ehliyetsizler, 7 yaşa kadar olan küçükler ve akıl zayıflığı ve ya akıl (ruhi) hastalık sonucunda kendi hareketlerinin anlamını anlamayan ve ya kendi hareketlerini kontrol ede bilmeyen kişiler mahkeme tarafına fiil ehliyeti kaldırılan kişilerdir16.

Üçüncü görüşe göre17, kişiler fiile ehliyetlerine göre, tam ehliyetli, nispi ehliyetli, kısmi ehliyetli, sınır ehliyetli ve tam ehliyetsiz şeklinde beşe ayrılmaktalar. Tam ehliyetliler, ayrıt etme gücüne sahip, ergin olup da kısıtlanmamış kişilerdir. Nispi ehliyetliler,14-18 yaşa kadar olan küçükler. Kısmi ehliyetliler, 14 yaşa kadar olan küçüklerdir18. Tam ehliyetsizler ise, akıl zayıflığı ve ya akıl (ruhi) hastalık sonucunda kendi hareketlerinin anlamını anlamayan ve ya kendi hareketlerini kontrol ede bilmeyen kişiler mahkeme tarafına fiil ehliyeti kaldırılan kişilerdir19.

16 Göyüşov, s. 70-74. 17 Krasavçikova, s. 106-113. 18

Yazar bu guruba giren kişilerin 15 yaşadek olan azyaşlılar olduğunu belirtmiştir. Çünkü yazar bu guruplandırmayı yaparken 1.10.1964 tarihli Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Medeni Kanununun (Гражданский Кодекс Российская Советская Федеративная

Социалистическая Республики) “Onbeş yaşa dek azyaşlıların fiil ehliyeti (Дееспособность несовершеннолетних в возрасте до пятнадцати лет)” başlıklı 14. maddesini esas

almıştır. Aynı hüküm Sovyetler birliğini oluşturan onbeş devletden biri olan Azerbcan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin Mülki Mecelesinde de (Azərbaycan SSR Mülki Məcəlləsi) düzenlemiştir. Bu Mecellenin 14. maddesi “Onbeş yaşa dek azyaşlıların fiil ehliyeti (Həddi-

büluğa çatmayan 15 yaşınadək şəxslərin fəaliyyət qabiliyyəti) başlığını taşımaktaydı. Ancak,

Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanan Rusya Federasiyonu ve Azerbaycan Cumhuriyeti söz konusu kanunları değiştirerek yeni kanunlar kabul etdiler. 21.10.1994 tarihli Rusya Medeni Kanununun (Гражданский Кодекс Российской

Федерации) eski kanunun 14. maddesini karşılayan 28. maddesinde ve 1.9.200 tarihli

Azerbaycan Cumhuriyetinin Mülki Mecellesinin (Azərbaycan Respublikasının Mülki

Məcəlləsi) 29. maddesinde “onbeş yaşdek azayaşlılar” ifadesi yerine “ondört yaşadek azayaşlılar” ifadesini kulanmıştır. Bu sebeple, yazarın kişilerin fiil ehliyetine göre

guruplandırmasını belirtirken “kısmi ehliyetliler” grubuna giren kişilerin onbeş yaşadek olan azyaşlılar değil de ondört yaşadek olan azyaşlılar olduğunu belirtdik.

19

133

Dördüncü görüşe göre20, kişilerin fiile ehliyetine göre tam ehliyetli, sınırlı ehliyetliler ve bazı istisnai durumlar dışında ehliyetsiz olanlar şeklinde üçe ayrılmaktadır. Tam ehliyetliler, ayrıt etme gücüne sahip, ergin olup da kısıtlanmamış kişilerdir. Sınırlı ehliyetliler, 14-18 yaşa kadar olan küçüklerdir. Bazı istisnai durumlar dışında ehliyetsiz olanlar, 7-14 yaşa kadar olan küçükledir21.

Son görüşe göre ise22, kişilerin fiile ehliyetine göre tam fiil ehliyetliler, sınırlı fiil ehliyetliler ve fiil ehliyeti olamayanlar şeklinde üçe gruba ayırmaktadır. Tam fiile ehliyetliler, ergin olan kişiler, yani onsekiz yaşını doldurmuş kişilerdir. Sınırlı (mahdut) fiil ehliyetliler, yedi yaşından onsekiz yaşına kadar olan küçükler ve kısıtlı kişiler girer. Fiil ehliyeti olmayanlar, yeddi yaşına kadar olan küçükler ve ayırt etme gücüne sahip olmayan kişilerdir23.

-Türkiye ve Azerbaycan Hukuklarında Kişilerin Fiil Ehliyeti Bakımından Gruplandırılmasına İlişkin Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Görüşümüz

Türkiye Hukukunda üçlü ayrım yapan görüşler yasal danışman atan kişiler ve evli kişiler ya sınırlı ehliyetlilerin ya da tam ehliyetliler grubunun içine sokulmaktadır. Ancak, yasal danışman atanan kişiler ve evli kişiler, kural olarak ehliyetli, istisna olarak ehliyetsizler. Bu sebeple, yasal danışman atan kişiler ve evli kişiler ne tam ehliyetliler ne sınırlı ehliyetsiz (ehliyetliler) gurubuna girer. Böylelikle, kişilerin fiil ehliyetine göre üçlü gruplandırmasına yasal danışman atanan kişileri ve evli kişileri belirtmek için bir dördüncü gurubun eklenmesi gerekir. Keza, ehliyetliler ve ehliyetsizler diye yapılan ikili ayrımda da dörtlü ayrımla sonuçlandığı yukarıda belirtmiştik. Dolaysıyla Türkiye Hukukunda kişilerin fiil ehliyetine göre gruplandırılmasında en ideal gruplandırma tam ehliyetliler, sınırlı ehliyetliler, tam ehliyetsizler ve sınırlı ehliyetsizler şeklindeki dörtlü gruplandırmadır.

20

Sergey Sergeeviç Alekseev / Bronislav Miçislavoviç Gongalo / Dmitriy Vitaleviç Murzin i dr., Grajdanskoe Prava, 2-e İzdanie, Maskva 2009, s. 57-58.

21

Alekseev / Gongalo / Murzin i dr., s. 57-58.

22

İ.Q. Əsgərov, Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin Kommentariyası, I-II. Kitab, Bakı 2009, s. 91 vd.

23

134

Azerbaycan Hukukunda kişinin fiil ehliyetinin gruplandırılmasına ilişkin son görüş hariç diğer görüşler tutarsızdır. Çünkü Azerbaycan Mülki Mecellesi zaten kişileri fiil ehliyetine göre gruplandırmıştır. Azerbaycan Mülki Mecellesinin fiil ehliyetine ilişkin çeşitli hükümlerini incelediğimiz zaman, kişiler fiil ehliyetine göre, tam fiil ehliyetliler (tam fəaliyyət qabiliyyətli), sınırılı fiil ehliyetliler (məhdud fəaliyyət qabiliyyətli) ve fiil ehliyeti olmayanlar (fəaliyyət qabiliyyəti olmayan) şeklinde üçlü bir gruplandırmaya tabi tutulduğu görülmektedir. Tam fiile ehliyetliler, Azerbaycan Mülki Mecellesinin 28/ II. maddesine esasen ergin olan kişiler, yani onsekiz yaşını doldurmuş kişilerdir. Daha sonra tam ehliyetlileri incelerken açıklayacağımız gibi, tam fiil ehliyetine sahip olabilmek için yalnız ergin olmak yetmez. Sınırlı (mahdut) fiil ehliyetliler, yedi yaşından onsekiz yaşa kadar olan küçükler ve kısıtlı kişiler girer (AMM. m. 28/ III, 32). Fiil ehliyeti olmayanlar, yeddi yaşa kadar olan küçükler ve ayırt etme gücüne sahip olmayan kişilerdir (AMM. m. 28/ III, VIII). Görüldüğü gibi, bu gruplandırma yukarıda Azerbaycan Hukukunda kişilerin fiil ehliyeti bakımından gruplandırılmasına ilişkin son görüşteki gruplandırma ile aynıdır.

Kişilerin fiil ehliyetine göre Azerbaycan Mülki Mecellesi tarafından yapılan sınıflandırma Türkiye öğretisinde yapılan kişilerin fiil ehliyetine göre üçlü sınıflandırılmasına benzemektedir. Özellikle, yukarıda Türkiye hukukuna ilişkin üçüncü görüşe yapılan gruplandırmayanla bire bir ötüşmektedir. Kişilerin fiil ehliyetine göre gruplandırmasına ilişkin Türkiye öğretisinde var olan üçlü gruplandırmalarda yasal danışman atanan kişiler ve evli kişilere yer bulmak zor olduğundan dolayı tercih edilmemesi gerekir. Buna karşılık, Azerbaycan Hukukunda yasal danışmalık kurumu bulunmamaktadır ve evli kişiler bakımından da Türkiye Hukukunda olduğu gibi bir ehliyet sınırlandırılması getirilmemiştir. Bu sebeple de Azerbaycan Mülki Mecellesinin kişilerin fiil ehliyeti bakımından tam fiil ehliyetli, sınırlı fiil ehliyetli ve fiil ehliyeti olamayan şeklinde üçlü gruplandırması Türkiye Hukukundan farklı olarak Azerbaycan Hukuku bakımından doğru olarak yapılmış bir gruplandırmadır. Dolaysıyla, Azerbaycan öğretisinin kişilerin fiil ehliyeti bakımından gruplandırılmasına ilişkin görüşlerin sonuncusu daha tutarlıdır.

135

Çalışmamızda, Türkiye Hukuku bakından kişilerin fiil ehliyetine göre gruplandırılmasında tam ehliyetliler, sınırlı ehliyetliler, sınırlı ehliyetsizler ve tam ehliyetsizler şeklindeki dörtlü gruplandırma benimsenmiştir. Azerbaycan Hukukunda bakımından ise kişiler fiil ehliyetine göre tam fiil ehliyetli, sınırlı fiil ehliyetli ve fiil ehliyeti olamayan şeklinde üçlü gruplandırma benimsenmiştir. Azerbaycan Hukukundaki üç grup, Türkiye Hukukundaki dörtlü gruplandırmadan sınırlı ehliyetliler dışındaki üç grupla paralellik arz etmektedir. Bu sebeple, aşağıda tam ehliyetliler, sınırlı ehliyetsizler ve tam ehliyetsizler başlığı altında hem Türkiye Hukuku hem de Azerbaycan Hukuku incelenecektir. Sınırlı ehliyetliler başlığı altında yanız Türkiye Hukuku incelenecektir.

§ 10. TAM EHLİYETLİLER