İklim değişikliğine adaptasyonda AB stratejisi

 AB Adaptasyon stratejisi üç adet amaç içermektedir; i. Üye devletler tarafından eylemlerin teşvik edilmesi

Avrupa komisyonu tüm üye devletlerden 2013 yılının ortasına kadar kapsamlı adaptasyon stratejilerini tamamlamalarını istemiştir. Bunun için devletlere rehberlik etmekte ve fon sağlamaktadır.

AB ve üye devletlerin eylemleri:

- Tüm AB dış politikalarının genel adaptasyon uğraşlarının hızlandırılması. - Adaptasyon konusunda diğer ülkelerle dialogun geliştirilmesi.

- UNFCCC Adaptasyon Eylem Çerçevesinin edinilmesi.

İklim değişikliğine uyum faaliyetleri kapsamın da oluşturulan Avrupa Stratejisi, Avrupa Komisyonu tarafından 2013 senesinde oluşturulmuştur. Bu stratejinin amacı mevcut ve gelecekteki iklim değişikliği etkilerine karşı Avrupa’nın hazırlıklı olmasını sağlayacak bir mekanizma oluşturmaktır. Aşağıda verilen tüm bilgiler; Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan ‘An EU Strategy on Adaptation to Climate Change’ raporundan derlenmiştir (AB Komisyonu, 2013a).

Komisyon ayrıca şehirlerde adaptasyonun yayılması için Belediye Başkanları mutabakatına dayalı gönüllülük esaslı bir mutabakat oluşturacaktır.

ii. Daha bilinçli karar verme adımının desteklenmesi

İklim Değişikliği Adaptasyon Platformu’nun geliştirilerek adaptasyon konusunda bilgi eksiklerinin tamamlanması ve tüm Avrupa’ya tek elden bilgilerin servis edilmesi amaçlanmaktadır.

iii. Temel hassas sektörlerin adaptasyonunun desteklenmesi

Tarım, balıkçılık ve adaptasyon politikaları sayesinde Avrupa’nın altyapısının daha esnek hale getirilmesinin sağlanması ve doğal ve insan kaynaklı afetlere karşı sigortalandırılmanın teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.

 AB Adaptasyon stratejisinin uygulanması sekiz eylem içermektedir;

Eylem-1: Tüm üye devletlerin kapsamlı adaptasyon stratejilerinin oluşturmalarının desteklenmesi.

- Adaptasyon Stratejisi’nin bir parçası olarak Avrupa Komisyonu üye devletlere rehberlik etmesi için bir yönerge hazırlanacaktır.

- Komisyon üye devletlerin temel devletlerin uyum düzeyini ölçmek için ‘adaptasyon hazırlık puan tablosu’ geliştirecektir.

- 2017 Yılında komisyon üye devletlerin hazırladıkları eylemlerin yeterli olup olmadığını kontrol edecek ve yeterli görmediği hallerde yasal yaptırımlarda bulunacaktır.

Eylem-2: Kapasite geliştirilmesini desteklemek ve Avrupa’da 2014-2020 yılları arasında adaptasyon eylemlerini hızlandırmak için HAYAT fonlarının desteklenmesi.

- Çevre için 2014-2020 HAYAT fonu kapsamında iklim - eylem alt programları geliştirilecektir. Bu sayede iklim değişikliği ile mücadelede HAYAT fonları artmış olacaktır.

- 2014-2020 Çalışma programı kapsamında öncelikli hassas alanların belirlenecek ve üye ülkeler arasında mukayese yapılacaktır.

Eylem-3: Sözleşme kapsamında Belediye Başkanlarına adaptasyonun tanıtılması. - Komisyon, şehirlerde adaptasyonu destekleyecektir. Bu girişim Belediye

Başkanlar Sözleşmesine’ne dayandırılarak yapılacaktır. Bu sayede yerel yönetimler, yerel adaptasyon stratejileri ve bilinçlendirme faaliyetleri

Eylem-4: Bilgi boşluklarının doldurulması.

- Komisyon adaptasyon ile alakalı bilgi eksiklerini belirlemek için üye ülkeler ve paydaşlarla birlikte çalışacaktır. Elde edilen bulgular Horizon 2020 isimli araştırma programına aktarılacaktır. Bu program da bilim, politika üretme ve ticaret arasında iyi bir arayüz olmasını sağlayacaktır.

- Komisyon ayrıca kesişen sektörleri de dikkate alarak geniş kapsamlı bir AB hassasiyet analizini destekleyecektir. Bu analiz ayrıca Joint Research Centre (JRC) tarafından da küresel iklim değişikliğinin Avrupa için önemini kestirmek amacıyla desteklenecektir.

Eylem-5: Ayrıca Avrupa’da ‘one-stop shop’ anlayışının yayılması için İklim- ADAPT anlayışının geliştirilmesi (one-stop shop: Kabul edilen ve yayılan bilgi ile önlemlere tek bir kaynaktan ulaşılması).

- Komisyon ve Avrupa Çevre Ajansı ilkim-ADAPT ve diğer ulusal ve yerel adaptasyon portallarını da kapsayan bilgi erişilebilirliğini geliştirecektir. - Farklı önlem deneyimleri için yenilikçi finansman, bölgesel ve yerel

otoriteler ve finansal kurumlar ile daha yakın etkileşim yoluyla fayda/maliyet analizleri yapılacaktır.

- 2014 yılında başlayacak olan (GMES önceden Çevre ve Güvenlik için Küresel İzleme olarak bilinmektedir); Kopernik iklim hizmetlerinin üzerinde çalışılacaktır.

Eylem-6: Ortak Tarım Politikası (CAP), Uyum Politikası ve Ortak Balıkçılık Politikasının (CFP) iklimi geçirmezlik kapsamında kolaylaştırılması.

- Komisyonun adaptasyon paketi kapsamında ortak tarım paketinin adaptasyona nasıl entegre edileceği konusunda rehberlik yapacaktır. Bu rehberlik paketi yöneticilere ve katılımcılara tasarım, gelişim ve uygulama konularında 2014-2020 bütçe döneminde yardımcı olmayı hedeflemektedir. - Üye devletler ve bölgeler 2014-2020 adaptasyon politikası kapsamında fon

kullanabilecek ve gerekli analizler, risk değerlendirmelerini ve adaptasyon kapasitelerini geliştirebileceklerdir.

Eylem-7: Daha dirençli altyapı sistemlerinin oluşturulması.

- 2013 yılında Komisyon Avrupa standardizasyon kuruluşları, enerji, ulaşım ve binalarda haritalama ile ilgili standartları hazırlatacaktır. Ayrıca adaptasyon

konularına daha iyi katılım sağlamak için revize edilmesi gereken standartlar belirlenecektir.

- Uyum Stratejisi paketi, iklim geçirmez hassas yatırımlara ve altyapı projeleri üzerinde çalışan proje geliştiricilere yardımcı olmak için rehberlik yapacaktır. - Mayıs 2013 yılında kabul edilen Yeşil Altyapı İletişimi sonuçlarına dayanarak, komisyon, adaptasyona ekosistem tabanlı yaklaşımların sağlanması için yetkililere, karar vericilere, STK’lara ve özel sektöre ek rehberlik sağlama ihtiyacını araştıracaktır.

Eylem-8: Esnek yatırım ve iş kararları için sigorta ve diğer finansal ürünleri tanıtılması.

- Adaptasyon Stratejisi Paketinin bir parçası olarak kabul edilen Yeşil Belge; doğal ve insan yapımı felaketlerin sigortalanması, iklim değişikliği risklerinin yönetilmesi ve sigortacıların teşvik edilmesine yönelik ilk adımdır. Yeşil Belge ile ilgili kamu istişare sonuçlarına ilişkin bir rapor 2013 yılının ikinci yarısında yayınlanmıştır.

- Komisyonun amacı, doğal afet sigortası pazar penetrasyonunu artırmak, risk bilincinin, sigorta fiyatlandırma ve diğer finansal ürünlerin potansiyelini ortaya çıkarmak ve uzun vadeli esnekliği sağlamaktır.

Şekil 2.1’de iklim değişikliğinin Avrupa Bölgelerinde geçmiş ve tahmin edilen etkileri gösterilmektedir.

Şekil 2.1 : İklim değişikliğinin Avrupa bölgelerinde geçmiş ve tahmin edilen etkileri(AB Komisyonu, 2013).

2.1.4 2020 AB hedefleri

Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi Kasım 2013 yılında, 2020 yılına ulaşılması istenilen hedefleri belirlemiştir. Eylem programı aşağıda sıralanmış dokuz adet AB’nin ihtiyacı olan ve 2020 yılına kadar ulaşılması istenilen öncelikli hedeflerden oluşmaktadır. Aşağıda verilen tüm bilgiler; Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan ‘2020 EU Objectives’ raporundan derlenmiştir

i. Birliğin ‘Doğal Sermaye’sinin korunması, tasarruflu kullanılması ve arttırılması:

Doğal sermaye; verimli toprak, üretken arazi ve denizler, temiz su ve hava anlamına gelmektedir. Doğal sermaye ayrıca biyolojik çeşitliliği, bitkilerin tozlaşmasını, taşkınların önlenmesini ve iklimin düzenlenmesini de içermektedir. Ayrıca parlamento mali ve teknik destek ile birlikte Su Çerçeve Direktifi, Hava Kalitesi Direktifi, Habitat ve Kuş Direktifi sayesinde hedeflere ulaşmak için bağlayıcı taahhütler koymuş bulunmaktadır. 2020 Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Avrupa Su Kaynaklarını Koruma Planı 2020 hedeflerine ulaşmak için hızlandırıcı unsurları oluşturmaktadır.

ii. Birliğin verimli kaynak kullanan, yeşil ve rekabetçi düşük karbon ekonomisine dönüştürülmesi:

İkinci hedef kaynakların verimli kullanılması ve düşük karbon ekonomisini kapsamaktadır. Bunun için;

- Ürünlerin yaşam döngülerinin çevresel performansı konusunda büyük ilerleme sağlanması,

- Tüketimin çevresel etkilerinin azaltılması hedefleri belirlenmiştir. Ayrıca atıkların bertarafı yerine yeniden kullanımı ve geri dönüştürülmesi konusuna özellikle değinilmiştir. Ayrıca kaynakların verimli kullanılması sayesinde birçok sektör yıllık %3 oranında büyüme sağlamaktadır.

Gelecekteki 10 yıl içinde şu anda 1 trilyon € olan olan küresel pazarın, bu sayede iki katına çıkacağı düşünülmektedir.

iii. Sağlık ve refah için çevre ile ilgili baskılardan ve risklerden AB vatandaşlarının korunması:

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Avrupa’daki ölümlerin %20’sine çevresel faktörler sebep olmaktadır. Avrupa zaten hava kalitesi bakımından yüksek standartlara sahiptir ancak hava ve ses kirliliği konusunda yeni düzenlemeler de yapılmaktadır.

Ayrıca Avrupa Eylem Programı, uzun vadede kimyasal ürünlerin ve kimyasal karışımların özellikle hormonal sisteme olan etkilerini azaltmak için ‘toksik olmayan çevre’ hedeflemektedir.

iv. Uygulamaları geliştirerek Avrupa Birliği Çevre Mevzuatı faydalarının arttırılması:

2012 Yılında Avrupa Komisyonu, Avrupa’nın atık mevzuatına uyması halinde yıllık 72 milyar € kazanacağını tahmin etmektedir. Yine komisyonun tahminlerine göre atık yönetimi ve geri dönüşüm sektörleri 2020 yılına kadar 42 milyar € ve 400.000 kişiye yeni iş imkanı sağlayacaktır.

v. Çevreyle ilgili bilgilerin artırılması ve politikalar için veri tabanının genişletilmesi:

Belirlenen hedeflere ulaşmak için ürünlerde yenilik ve yatırımların yapılabilmesi gerekmektedir. Bu yatırımlar da kamu ve özel kaynaklardan sağlanabilmektedir. Bu sadece çevre üzerindeki etkiler düzgün bir biçimde hesaplanıyor ve pazar sinyalleri çevreye gerçek maliyetleri yansıtılıyor ise gerçekleştirilebilir. Örneklendirmek gerekirse, Avrupa Eylem Programı (EAP) verilerine göre AB 2014-2020 bütçesinin %20’sini iklim değişikliği azaltımı ve adaptasyonu için ayırmıştır. Kuruluşlar gün geçtikçe eko-ürünlerin faydalarını görmekte kullanımını arttırmaktadır.

vi. Çevre ve iklim politikası için güvenli yatırımların yapılması ve toplumsal faaliyetlerin çevresel yatırımlarının hesaplanması

Bilimsel araştırmalar, izleme ve çevresel gelişimin raporlanması toplumların çevre bilincinin artmasını sağlamaktadır. Mevcut bilgiler iklim değişikliği, türlerin kaybı, ekolojik devrilme noktası konularında acil eyleme geçilmesi gerekmektedir. Çevresel Eylem Programı bu sorunların giderilmesi için veri ve diğer bilgilerin toplanması ce kaydedilmesi gerektiğini belirtmektedir.

vii. Çevresel sorunların diğer politika alanlarına daha iyi entegre edilmesi ve yeni politikalar oluşturulurken tutarlılığın sağlanması:

Sistematik olarak politika girişimlerinin çevresel, sosyal ve ekonomik etkilerinin ve ÇED mevzuatının tam olarak değerlendirilmesi, tutarlı politik yaklaşımlar, çoklu fayda ve daha iyi karar verme olanaklarını sağlayacaktır.

viii. Birliğin şehirlerini daha sürdürülebilir hale getirilmesi:

İlk hedef şehirlerin daha sürdürülebilir olmasıdır. Avrupa nüfusunun yaklaşık olarak %80’i 2020 yılına kadar şehirlerde veya şehirlere yakın yerlerde yaşamayı

planlamaktadır. Şehirlerin genel problemleri; düşük hava kalitesi, gürültü kirliliği, sera gazı emisyonları, su kıtlığı ve atıklardır. Bu sebeple AEP 2020 yılına kadar çoğu şehirde sürdürülebilir kentsel planlama için oluşturulan politikaları uygulamış olacaktır.

ix. Uluslararası çevresel ve iklim zorlukları ile daha etkin mücadele için Birliğe yardım edilmesi:

Son öncelikli kaygı, daha geniş çaplı küresel sorunlardır. AEP’nın öncelikli hedeflerinin çoğu sadece ortak ülkelerle ya da küresel bir yaklaşımın parçası olarak işbirliği sağlayabilmektir. AB ve üye devletler Rio+20 konferansında uluslararası ortaklarla Sürdürülebilir Gelişim Hedefleri için daha etkili çalışmaya karar vermiştir. Ayrıca AEP AB’nin ötesinde de iklim değişikliğinin çevre üzerindeki etkilerini azaltmak için atılabilecek adımları keşfetmeyi önermektedir.