Yunanistan’ın Darbe Sonrası Kıbrıs’taki Faaliyetleri212 Yunanistan Kıbrıs’a Silah ve Cephane Göndermeye Başladı
19 Temmuz tarihli Haber Gazetesi Kıbrıs Barış Harekatı öncesi yaşanan gelişmeleri şöyle aktarmış.
211 Tunus Büyükelçisi: Türkiye ile Her Zaman Beraberiz, Millet Gazetesi, 19.07.1974, s.1. 212 Yunanistan’ın Darbe Sonrası Kıbrıs’taki Faaliyetleri, Haber Gazetesi, 19.07.1974, s.1.
Başbakan Ecevit dün Londra’da düzenlediği basın toplantısında, İngiltere’yi bu konuda ikaz etti.
Başbakan Bülent Ecevit, dün gece Londra’da düzenlediği basın toplantısında, gazetecilerin Kıbrıs konusunda sorularını cevaplamış: “Yunanistan iki gündür, Kıbrıs’a silah ve cephane yığıyor, kimse dur demiyor.” demiştir. “Bu konuyu, İngiltere Başbakanı Sayın Wilson’la görüştük, kendilerine garantör devlet olarak kaygılarımızı endişelerimizi bildirdik.” diyen Başbakan Bülent Ecevit, Ada’ya ortak girişim için de konuşmalar yapıldığını söylemiştir. Yapılan açıklamaya göre, İngiltere Başbakanı Wilson’da aynı endişe ve kaygıyı taşıdığını bildirmiş ve girişimden önce diplomatik temasların yoğunlaştırılması için, kendilerinin de karar aldığını söylemiştir.
Londra’da dün yayınlanan gazeteler WilsonEcevit görüşmesine geniş yer ayırmıştır.
Lefkoşa’da Sokak Çatışmaları Dün Şiddetlendi213
Yunan Darbecileri Tahkimat Yapıyor. Kıbrıs Bağımsız Cumhurbaşkan- lığı Bayrakları da Yakılıyor
Kıbrıs’ta darbe yapan Yunanlıların faaliyetleri Haber Gazetesi’nde şu şekilde yer almıştır:
Lefkoşa’da dün Yunan subayları geniş çapta tutuklamalara başlamıştır. Bu arada resmi binalarda bulunan Kıbrıs Bağımsız Cumhurbaşkanlığı bayrakları yer yer yakılmış, yerine Yunan bayrakları asılmıştır.
Bu nedenle Lefkoşa’da öğleden sonra yeniden kanlı sokak çarpışmaları başladığı haber verilmektedir. Yunanlı subaylar, Türklerden de korktukları için yer yer tahkimata girişmişler, Türk evlerinde silah araması yapılarak ruhsatlı av tüfekleri dahi toplatılmıştır.
Önümüzdeki günlerde, Ada’da daha geniş bir tasfiye hareketine girişmesi beklenen darbeci Yunan subayları, Lefkoşa Rum Belediye Meclisi’ni dağıtmışlar, gazetelerin dün de yayınlanmasını önlemişlerdir.
Lefkoşa’da 1000 Kadar Makarios’cu Tutuklandı214
Kıbrıs’ta duruma tamamen hakim oldukları, çeşitli ajanslar tarafından bildirilen Yunanlı subaylar, Atina’daki cuntadan aldıkları emirleri sert şekilde uygulama alanına koymaya başlamışlar ve dün bine yakın Makarios taraftarı ile sol eğilimli kişileri tutuklamışlardır.
Ayrıca evler de, tek tek aranmış ve çok sayıda silah ele geçirilmiştir. Silahlarını vermeyenlerin askeri mahkemeye sevk edilecekleri ihtar edilmektedir.
Gizikiz, Aşağılık Yalanlar215
Kıbrıs’ta yaptığı büyük hata ve siyasi cinayetler yüzünden dünya kamuoyunda her geçen gün biraz daha küçülen Atina cuntasına Amerika Birleşik Devletleri ile İngiltere’de yayınlanan gazeteler dün ağır bir dille hücuma geçmişlerdir.
Amerika’da yayınlanan Guardian dünkü başyazısında, Cuntabaşı Gizikiz için şunları yazmaktadır:
“Albayların büyük hatası bir yana, Gizikiz durmadan saldırıyı yapanın kendileri olmadığını söylüyor. Bize kalırsa Gizikiz aşağılık yalan atıyor..”
Son Dakika: Barış Gücü Birlikleri Lefkoşa’da Mevzilenmeye Başladı216
Yunanistan’ın desteklediği Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Türklere yönelik saldırıları üzerine BM barış gücü askerlerinin Kıbrıs’a gelişini 19 Temmuz tarihli Haber Gazetesi şu şekilde haber yapmıştır.
Son dakikada aldığımız bir habere göre, Lefkoşa’da gece yarısından sonra, Barış gücü birliklerinin de mevzilenmeye başladıkları öğrenilmiştir.
Barış gücü de, Lefkoşa’daki vahim durum üzerine böylece harekete geçmektedir. Yine gece alınan haberlere göre, Ada’daki çarpışmalar sonucu ölü sayısı iki binin üzerine çıkmıştır.
214 Lefkoşa’da 1000 Kadar Makarios’cu Tutuklandı, Millet Gazetesi, 19.07.1974, s.1, 4. 215 Gizikiz, Aşağılık Yalanlar, Millet Gazetesi, 19.07.1974, s.1, 4.
216 Son Dakika: Barış Gücü Birlikleri Lefkoşa’da Mevzilenmeye Başladı, Millet Gazetesi, 19.07.1974,
Sokaklar boş bir manzara arzetmekte, yalnızca top ve tüfek sesleri duyulmaktadır. Halk evlerinden dışarı çıkamamakta, bazı kişilerin aç ve susuz oldukları haberleri gelmektedir.
Daha Ne Bekliyoruz: Türk Ordusu Kıbrıs’ı Ne Zaman İstila Edecek?...217
Demirel: Yunanistan’a verilecek bir kaya parçamız bile olamaz..
Yunanistan’ın Kıbrıs’taki faaliyetlerini tepkiyle karşılayan AP Genel Başkanı Süleyman Demirel’in düşüncelerini Haber Gazetesi sayfalarına şu şekilde taşımıştır:
Kıbrıs’ın Türk kesiminde dünden itibaren yeni bir huzursuzluk başlamış ve Türkler “Yunan saldırısı her an olabilir bu defa sıra bize geldi.” demişlerdir. Kıbrıs’ın yeni Cumhurbaşkanı, sızan haberlere göre, Türklere saldırı planı hazırlamakta, fakat bu planın asıl başlangıcının Atina’daki cunta olduğu öğrenilmektedir. Nitekim önceki gece, Türk köylerine baskın yapan Yunanlı darbeciler, birçok evde silah araması yapmışlar, ruhsatlı av tüfeklerini dahi toplayıp kaybolmuşlardır. Türkler herhangi bir olaya sebebiyet vermemek için, silahları alınırken direnmemişlerdir. Bu durum karşısında, Türkiye’nin Ada’ya müdahale hakkının doğduğunu öne süren bir kısım çevreler: “Türkler belki bugünlerde adayı istila eder.” demektedirler.
Türklerin her an Ada’yı istila etmesinden korkan, Yunan darbecileri ise dün gece, Atina’dan uçakla gelen bir grup kurmay subayla, Lefkoşa’daki bir evde toplantı yapmışlardır. Subayların daha sonra yeniden Atina’ya dönecekleri sızan haberlerden öğrenilmektedir.
Darbecilerin Ada’da duruma tamamen hakim olmalarından sonra, huzursuzluk artmıştır. Bu arada Türk ve Yunan donanmasına mensup gemiler de Akdeniz ve Ege’de dolaşmaktadır. Özellikle Türk ordusunun kara birlikleri, iki günden beri Güney Anadolu sahillerinde mevzilenmektedir. Bu duruma bir de dünya kamuoyu önünde karalanmaları eklenince, Yunanistan’ı idare eden albaylar adamakıllı çileden çıkmaktadır.
217 Daha Ne Bekliyoruz: Türk Ordusu Kıbrıs’ı Ne Zaman İstila Edecek?..., Millet Gazetesi, 19.07.1974,
Dünya basınının, demir perde ülkelerinin, hatta ve hatta Afrika’da, haritada yerleri güçlükle bulunabilen ülkelerin dahi Yunanistan’ın saldırısını tasvip etmemeleri, Türkiye’nin görüşünün ne kadar haklı olduğunu ortaya koymaktadır.
Diğer yandan dün ortak bir toplantı yapan AP, senato ve meclis grupları çalışmalarında bir konuşma yapan, ana muhalefet partisi lideri Süleyman Demirel, Türk Milleti’nin bölünmez bir bütün olduğunu tekrarlayarak şunları söylemiştir:
“Kıbrıs konusunda verecek hiçbir tavizimiz kalmadı. Artık Türkiye Kıbrıs’ta bir kaya parçası bile feda edemez.”
Dost ve düşmanın bunu böylece bilmesini isteyen AP Genel Başkanı Demirel dış bunalımın arttığını, durumun vahim olduğunu bildirmiştir. AP ortak grupları, gece de çalışmalarını sürdürmüştür.
TBMM Dün Gizli Bir Oturum Yaptı218
19 Temmuz 1974 tarihli Haber Gazetesi de Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün daveti üzerine TBMM’nin toplanmasını okuyucularına şöyle duyurmuştur:
Türkiye Büyük Millet Meclisi dün saat 15.00’de “gizli bir oturum” yapmıştır. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün talebi üzerine saat 15.00’de yapılan birleşik toplantıda, dış siyasi olayların meydana getirdiği şartların ele alındığı haber alınmıştır.
Saat 15.00’de Meclis başkan vekili M. Ekşi’nin konuşmasıyla açılan celsede, Hükümet tarafından getirilen “gizlilik teklifi” kabul edilmiş, bu nedenle meclisin içine daha önceden kurulan televizyon kameraları sökülmüştür. Bu işlem 45 dakika sürmüş, daha sonra meclis gizli oturumu başlamıştır.
Birleşik toplantı cumartesi günü basına açık olarak devam edecek ve Türkiye Radyoları ile TV çalışmaları halka yansıtılabilecektir.
Bursa Ticaret Odası Genelkurmay’a Telgraf Çekerek “Yanınızdayız.” Dedi.219
BTSO Başkanı Selahattin Aktar’ın Kıbrıs konusunda destek mesajları içeren telgrafını Haber Gazetesi halka duyurmuştur:
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Selahattin Aktar, Oda adına dün Genelkurmay Başkanı’na bir telgraf çekerek:
“Her türlü teşebbüste bizleri yanıbaşınızda, daimi destekçiniz olarak göreceksiniz.” demiştir.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası adına, Orgeneral Semih Sancar’a çekilen telgrafın metni aynen şöyledir:
Sayın
Semih SANCAR Genelkurmay Başkanı ANKARA
Yunan Hükümeti’nin teşvikiyle yurdumuzun bir parçası olan Kıbrıs’ta girişilen uluslararası antlaşmalara aykırı hareketi nefretle karşıladığımızı bildirir ve bu hususta hükümetimizin alacağı kararlar ışığında dünyaya ün salmış şerefli ordumuzun gireceği her türlü teşebbüsün yanında bulunacağımızdan emin olmanızı mensuplarımız adına saygılarımla arz ve rica ederim.
BURSA
Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Selahattin AKTAR
219 Bursa Ticaret Odası Genel Kurmay’a Telgraf Çekerek “Yanınızdayız.” Dedi., Millet Gazetesi,
3.11. HABER GAZETESİ 20 TEMMUZ 1974