BİRİNCİ BÖLÜM
Tanımlar ve İmar Plânlarının İzlenmesi ve Dava Edilmesi
Tanımlar
MADDE 219- Bu kısımda geçen deyimlerden;
Nazım imar planı: Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanan ve arazi parçalarının;
genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere 1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile bir bütün olan planı,
Uygulama imar planı: Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan ve nazım imar planına uygun olarak hazırlanan ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve esaslarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve 1/1000 ölçekte düzenlenen raporuyla bir bütün olan planı,
Revizyon planı: Her tür ve ölçekteki planın ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı veya sorun yarattığı durumlar ile üst ölçek plan kararlarına uygunluğun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi sonucu elde edilen planı,
İlave plan: Yürürlükte bulunan planın ihtiyaca cevap vermediği durumlarda, mevcut plana bitişik ve mevcut planın genel arazi kullanım kararları ile süreklilik, bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde hazırlanan planı,
Mevzii imar planı: Mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz kalması veya yeni yerleşim alanlarının kullanıma açılması gereğinin ve sınırlarının ilgili idarece belirlenmesi halinde, bu Yönetmeliğin plan yapım kurallarına uyulmak üzere yapımı mümkün olan, yürürlükteki her tür ve ölçekteki plan sınırları dışında, planla bütünleşmeyen konumdaki, sosyal ve teknik altyapı ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlayan, raporuyla bir bütün olan planı,
Plan değişikliği: Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemelerini,
Sosyal alt yapı: Sağlıklı bir çevre meydana getirmek amacı ile yapılması gereken eğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari yapılar ile park, çocuk bahçeleri gibi yeşil alanlara verilen genel ismi,
Teknik alt yapı: Elektrik, havagazı, içme ve kullanma suyu, kanalizasyon ve her türlü ulaştırma, haberleşme ve arıtım gibi servislerin temini için yapılan tesisler ile açık veya kapalı otopark kullanışlarına verilen genel ismi,
Çevre düzeni planı: Konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi sektörler ile kentsel-kırsal yapı ve gelişme ile doğal ve kültürel değerler arasında koruma-kullanma dengesini sağlayan ve arazi kullanım kararlarını belirleyen yönetsel, mekansal ve işlevsel bütünlük gösteren sınırlar içinde, varsa bölge planı kararlarına uygun olarak yapılan, idareler arası koordinasyon esaslarını belirleyen, 1/25000, 1:50000, 1:100000, veya 1:200000 ölçekte hazırlanan, plan notları ve raporuyla bir bütün olan planı,
İmar planı: Belde halkının sosyal ve kültürel gereksinimlerini karşılamayı, sağlıklı ve güvenli bir çevre oluşturmayı, yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen ve bu amaçla beldenin ekonomik, demografik, sosyal, kültürel, tarihsel, fiziksel özelliklerine ilişkin araştırmalara ve verilere dayalı olarak hazırlanan, kentsel yerleşme ve gelişme eğilimlerini alternatif çözümler oluşturmak suretiyle belirleyen, arazi kullanımı, koruma, kısıtlama kararları, örgütlenme ve uygulama ilkelerini içeren pafta, rapor ve notlardan oluşan belgeler çerçevesinde nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak iki aşamadan oluşan planı,
Koruma amaçlı imar plânı: 2863 numaralı Kanun uyarınca belirlenen sit alanlarında, alanın etkileşim-geçiş sahasını da göz önünde bulundurarak, kültür ve tabiat varlıklarının sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda korunması amacıyla arkeolojik, tarihi, doğal, mimarî, demografik, kültürel, sosyo-ekonomik, mülkiyet ve yapılaşma verilerini içeren alan araştırmasına dayalı olarak; hali hazır haritalar üzerine, koruma alanı içinde yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren iş yerlerinin sosyal ve ekonomik yapılarını iyileştiren, istihdam ve katma değer yaratan stratejileri, koruma esasları ve kullanma şartları ile yapılaşma sınırlamalarını, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projelerini, uygulama etap ve programlarını, açık alan sistemini, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımını, alt yapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımlarını, yerel sahiplilik, uygulamanın finansmanı ilkeleri uyarınca katılımcı alan yönetimi modellerini de içerecek şekilde hazırlanan, hedefler, araçlar, stratejiler ile plânlama kararları, tutumları, plân notları ve açıklama raporu ile bir bütün olan nazım ve uygulama imar plânlarının gerektirdiği ölçekteki plânları,
Islah imar planı: Düzensiz ve sağlıksız biçimde oluşmuş yapı topluluklarının veya yerleşme alanlarının, sınırları belli edilmek suretiyle, mevcut durumu da dikkate alınarak dengeli, düzenli ve sağlıklı hale getirilmesi amacıyla, halihazır haritalar üzerine yapılan ve yapılanma şartlarını da belirleyen imar planını,
İfraz: Tapu kütüğünde tek parsel halinde kayıtlı bulunan taşınmazın teknik metodlarla birden fazla parsellere bölünmesini,
Tevhit: Tapu kütüğünde ayrı ayrı sayfalarda kayıtlı ve birbirine bitişik taşınmazların tek parsel haline getirilmesi, parsellerin inşaata yapmaya imkân verecek şekilde birleştirilmesini,
Terk: 3194 sayılı Kanunun 11 inci maddesi gereğince, imar plânlarında meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi umumî hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan Hazine ve İl Özel İdaresine ait taşınmazların tapu kayıtlarının terkini,
Düzenleme ortaklı payı (DOP): Düzenleme Ortaklık Payı: Düzenlemeye tabi tutulan yerlerin ihtiyacı olan yol, meydan, park, yeşil saha, genel otopark gibi umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tâbi olmayan alanlar ile cami, karakol yerleri ve ilgili tesisler için kullanılmak üzere, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında düzenlemeye tâbi tutulan arazi ve arsaların, düzenlemeden önceki yüzölçümlerinden % 40`a kadar düşülebilen miktar ve/veya zorunlu hallerde malikin muvafakatı ile tesbit edilen karşılığı bedeli.
Düzenleme ortaklık payı oranı: Bir düzenleme sahasında tesbit edilen düzenleme ortaklık payı miktarının bu saha içindeki kadastro veya imar parsellerinin toplam yüzölçüm miktarına oranını,
Dağıtım cetveli: Her imar adası için ayrı olarak düzenlenen ve bu düzenleme sonucu meydana gelen parsellerin, hangi kadastro veya imar parsellerinden, nasıl oluştuğunu, kadastro ve imar parsellerinden alınan düzenleme ortaklık payını, gerektiğinde malikin muvafakatı ile terk edilen alanları ve kamulaştırılan alanların miktarlarını gösteren cetveli,
ifade eder.
İmar planları, revizyon ve değişiklikleri ile arsa ve arazi düzenlemelerinin izlenmesi
MADDE 220- 3194 sayılı Kanunun 8 ve 18 inci maddeleri gereğince yapılan arazi ve arsa düzenlemeleri ile 2981 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (c) bendi ile ek 1 inci maddesi çerçevesinde yapılan arazi ve arsa düzenlemelerine ilişkin aşağıdaki işlemler yapılır.
1- Her türlü ölçekteki imar plânları ile bunların revizyonları ve değişikliklerinin izlenmesi amacıyla, askıya çıkartılan plânların ilân yerleri, haftada en az bir defa, İdare tarafından görevlendirilecek bir personel tarafından kontrol edilir ve ilgili kurum yetkilisinin imzasının da bulunduğu bir tutanak düzenlenir ve ayrı bir dosyada saklanır.
2- Eğer imar planı, düzenlemeleri, değişiklikleri veya revizyonları var ise ilgili belediye başkanlığından planı, plan notları, plan raporları, müellif raporu, düzenlemenin parçası olan dağıtım, tahsis ve özet cetvelleri ile parselasyon planının birer örneği askı ilan süresi dikkate alınarak yazı ile istenir.
3- Taslak veya parselasyon plânları aşağıdaki belgeler ile karşılaştırılarak uygunlukları araştırılır.
- Plâna esas rapor, - Plân notları,
- Gösterim anahtarı (lejand),
4- Planlama sahasında bulunan Hazinenin özel mülkiyetindeki ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlarının bir listesi çıkarılır.
5- İdarece (varsa bir teknik eleman tarafından) ilgili belediyeden elde edilen bilgiler doğrultusunda aşağıdaki incelemeler yapılır.
a) Plân yapan idarenin, askıdaki plân türünde ve ölçeğinde plân yapma ve/veya yaptırma yetkisinin bulunup bulunmadığı,
b) Askıya çıkarılan plân kapsamında bulunan Hazine taşınmazlarının üst ölçek plânlarında ayrıldığı amaçlar ile askıdaki plânda ayrıldığı amacın aynı olup olmadığı,
c) Planlamaya tabi tutulan Hazine taşınmazlarının, vasıfları itibariyle ilgili mevzuatı uyarınca planlamaya uygun olup olmadığı,
ç) Plan veya düzenleme sınırının Hazine taşınmazları aleyhine bir durum teşkil edip etmediği,
d) 3194 sayılı Kanunun 18 inci maddesine göre düzenleme yapılmışsa, yapılan düzenlemenin uygulama imar plânına uygun olarak yapılıp yapılmadığı,
e) Genel hizmetlere ayrılan taşınmazların daha önce terk işlemine konu edilip edilmediği,
f) Düzenleme sahasında bulunan Hazine taşınmazlarından daha önce ilgili mevzuatı gereği arsa ve arazi düzenlemesi işlemi nedeniyle düzenleme ortaklık payı (DOP) kesilip kesilmediği,
g) Plan veya düzenleme sahasında bulunan Hazine taşınmazlarından kesilen düzenleme ortaklık payı (DOP) oranının, Hazine taşınmazları aleyhine diğer taşınmazlar lehine olup olmadığı,
ğ) Plân veya düzenleme yapılmadan önceki duruma göre; yapılaşma yoğunluğu, kullanış amaçları, kamuya terk edilen yerler ve benzeri durumlar dikkate alınarak, Hazine taşınmazları aleyhine diğer taşınmazlar lehine bir durumun bulunup bulunmadığı,
h) Hazine adına oluşacak imar parsellerinin, mümkün olduğunca düzenlemeye giren taşınmazın bulunduğu yerden, bunun mümkün olmaması halinde yakınındaki bir yerden plânda ayrıldığı amaç ve yapılaşma koşulları ile değer esası da dikkate alınarak Hazine menfaatine uygun verilip verilmediği,
ı) Hazine taşınmazları düzenleme yapılırken, tam veya hisseli imar parseli olarak düzenlenip düzenlenmediği ve bu durumun Hazine aleyhine olup olmadığı,
i) Düzenleme sahasında bulunan Hazineye ait ve korunmasında Hazine yararı tespit edilen yapı ve tesislerin muhafaza edilip edilmediği ve müstakil bir imar parseline intibak ettirilip ettirilmediği,
j) Plân yapımı sürecinde, İdare ile genel bütçeli kamu idareleri tarafından öneride bulunulmuş ise, bunların plânlara yansıtılıp yansıtılmadığı,
k) Düzenlemede kat mülkiyeti esasına göre dağıtımı yapılan Hazine taşınmazları bulunup bulunmadığı,
l) Düzenleme sahasında zemin durumu ve üzerindeki yapının özelliği itibarıyla, düzenleme ortaklık payı (DOP) miktarı bedele dönüştürülen Hazine taşınmazının bulunup bulunmadığı, bulunuyorsa düzenleme yapılmadan önce veya yapılması sırasında ilgili İdare tarafından izin verilip verilmediği,
m) Plan veya düzenlemenin 3621 sayılı Kanuna ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığı,
n) Hazine taşınmazlarından projesine uygun olarak ağaçlandırılan yerlerin, planda ağaçlandırılma alanı olarak ayrılıp ayrılmadığına,
o) Hazine taşınmazlarını da kapsayan mevzi imar plânları yapılırken Bakanlık tarafından muvafakat verilip verilmediği,
Plan ve düzenlemelere itiraz edilmesi ve dava açılması
MADDE 221- Yönergenin 220 nci maddesinde belirtilen hususlar yönünden ilgili plan veya düzenlemelerin değerlendirilmesi sonrası Hazinenin özel mülkiyetindeki ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlar aleyhine bir durum ihtiva ettiğine veya mevzuata aykırılık oluşturduğuna ilişkin hususlar tespit edilirse aşağıdaki şekilde işlem yapılır.
1- Yukarıdaki tespitleri ve Hazine lehine yapılması istenilen talepleri içeren bilgi ve belgeler ile birlikte yasal dayanakları da içeren gerekçeli rapor düzenlenir.
2- Askı ilan süresi içinde gerekçeli rapor ve tüm bilgi ve belgeler ilgili belediyeye bir yazı ekinde gönderilerek itiraz edilir.
3- İlgili belediye meclisince onbeş gün içerisinde incelenerek kesin karara bağlanan itirazın sonucu idareye bildirilmesi halinde yapılan itirazın talebi karşılayıp karşılamadığı değerlendirilir.
4- Gerekçeli rapor ile belirlenen aykırılıklar ve İdarece talep edilen hususlar giderilmemiş, kısmen giderilmiş, itiraz veya talep reddedilmiş ya da hiç cevap verilmemiş ise askı ilan süresinin bitimini takip eden altmış gün içerisinde ilgili belediye aleyhine bu Yönergenin ”İdari Dava İşlemleri” kısmında belirtildiği şekilde İdarece, gerektiği takdirde yürütmeyi durdurma talepli dava açılır.
5- Askı ilan süresi içerisinde itiraz hakkı veya sonrasında dava açma hakkı süreleri geçirilen ve Hazine kaybının söz konusu olduğu plân veya düzenlemelere ilişkin olarak ise;
ilgili belediyelerce yapılacak parselasyon planlarının uygulama aşamasına (inşaat ruhsatı, parselâsyon plânı, imar durumu, terk, izale-i şuyu, kamulaştırma, tahsis, devir gibi) gelmesi hâlinde, uygulamanın kendisine veya parselasyon plânına veyahut her ikisi aleyhine birden doğrudan Yönergenin “İdari ve Adli Dava İşlemleri” kısmında belirtildiği şekilde İdarece, gerektiği takdirde yürütmeyi durdurma talepli dava açılır.
İKİNCİ BÖLÜM