• Sonuç bulunamadı

SÖYLEMLERİNİN ÇÖZÜMLENMESİ

3.2. SİYASİ PARTİ LİDERLERİNİN SÖYLEMLERİNİN ÇÖZÜMLENMESİ

3.2.1. TEMALARI BELİRLEME

3.2.1.1. Doğrudan Referandumla İlgili Temalar

3.2.1.1.4. Demokrasi ve Özgürlükler

Cumhuriyet gazetesinde Bahçeli’nin söylemi bulunmamıştır. Erdoğan söyleminde demokrasi ve özgürlüklerin önemini belirtmiştir. Kılıçdaroğlu söylemlerinde anayasa değişikliğinin kabul edilmesiyle özgürlüklerin kısıtlanacağını ve kuvvetler ayrılığının ortadan kalkacağını ifade etmiştir. Kutuplaşmanın yaratıldığını ve baskı ortamında objektif bir referandum yapılmadığını belirtmiştir.

Radikal gazetesinde Bahçeli’nin söylemi bulunmamıştır. Erdoğan söylemlerinde katılımcı demokrasiyi savunmuş, gerçek demokrasiyi göstermek istediklerini belirtmiştir. Kılıçdaroğlu söylemlerinde Erdoğan’ın TÜSİAD için yaptığı açıklamayı eleştirmiş ve demokrasi anlayışı açısından olumsuz olarak değerlendirmiştir. Soy

tartışmalarının da demokratik bir Anayasa getiremeyeceğini belirten Kılıçdaroğlu demokrasilerde dayatmanın olmayacağını ifade etmiştir.

Sabah gazetesinde Bahçeli ve Kılıçdaroğlu’nun söylemi bulunmamıştır. Erdoğan söylemlerinde referandumun demokrasi açısından çok önemli olduğunu ve ileri demokrasiye evet dediklerini belirtmiştir. Sonucun hayır çıkması halinde de demokrasinin ciddi bir travma geçireceğini ifade etmiştir. Seçimlerin boykot edilmesini de antidemokratik bir anlayış olarak nitelendirmiştir.

Zaman gazetesinde demokrasi ve özgürlükler temasına sadece Erdoğan’ın söylemlerinde yer verilmiştir. Bahçeli ve Kılıçdaroğlu’nun söylemi bulunmamıştır. Erdoğan söylemlerinde ileri demokrasi, adil hukuk sistemi ve milli irade kavramlarını kullanmıştır. Anayasa değişikliğinin ileri demokrasi için gerekli olduğunu ifade etmiştir.

3.2.1.1.4.1.Recep Tayyip Erdoğan’ın Söylemleri Cumhuriyet Gazetesi

Erdoğan’ın söylemine 4 Eylül tarihinde yer verilmiştir. Bu tarihe ait söylemi şudur: “Özgürlüğün kıymetini o mahpus duvarları arasında daha fazla anladım. Demokrasiye olan ihtiyacı o zaman daha iyi hissettim.” (4 Eylül)

Radikal Gazetesi

Erdoğan’ın söylemlerine 30 Ağustos, 8 Eylül, 13 Eylül tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Biz, katılımcı demokrasi istiyoruz.” (30 Ağustos)

“Vesayet düzenlerini sürdürmek isteyenlere, yargının demokratikleşmesine direnenlere, gerçek demokrasi nedir gösterelim istiyoruz.” (8 Eylül)

“ 12 Eylül günü kazanan demokrasimiz olmuştur. Bugün bu akşam kaybeden darbeci anlayış olmuştur.” (13 Eylül)

Sabah Gazetesi

Erdoğan’ın söylemlerine 22 Temmuz, 25 Temmuz, 26 Temmuz, 1 Ağustos, 6 Ağustos, 19 Ağustos, 26 Ağustos, 30 Ağustos, 3 Eylül, 4 Eylül, 5 Eylül, 6 Eylül, 7 Eylül, 8 Eylül, 9 Eylül, 10 Eylül, 11 Eylül, 13 Eylül tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

(Referandumu kastederek) “Demokrasi açısından çok önemli.” (22 Temmuz) “Bunlar ileri demokrasiye hayır diyorlar.” (25 Temmuz)

“Ülkenin demokrasisini gerilettiler.” (26 Temmuz)

(Muhalefeti kastederek) “Bunlar demokrasiden kaçar, özgürlükten kaçar, milletin yararına olacak ne varsa ondan kaçarlar.” (1 Ağustos)

“Biz de ileri demokrasiye ‘evet’ diyoruz. Özgürlüklere ‘evet’ diyoruz.” (6 Ağustos) “12 Eylül demokrasi, hukuk, adalet, sosyal devlet adına bir milat, daha kapsamlı bir anayasa için çok önemli bir adım olacak.” (19 Ağustos)

“Demokrasi yolunda güçlü bir adım atıyoruz. Türkiye’yi darbelerin kuşağından kurtarıyoruz. Üstünlerin hukukundan hukukun üstünlüğüne geçiyoruz.” (26 Ağustos)

“İşte biz katılımcı demokrasi diyoruz.” (30 Ağustos)

“Sonuç hayır olursa dünyanın sonu değil. Ama demokrasi ciddi bir travma geçirir.” (3 Eylül)

“Biz seçimlerin boykot edilmesini antidemokratik bir anlayış olarak görüyoruz.” (4 Eylül)

“darbe anayasasına ‘evet’ demek suretiyle bu ülkede Allah korusun demokrasiyi bir travmayla, ekonomiyi de bir darbe yemeyle karşı karşıya bırakacağız.” (5 Eylül) “Her evet, demokrasiye, adalete, özgürlüğe bir davettir.” (6 Eylül)

“Sandığa gitmemek çözümden kaçmaktır. Demokrasiden kaçmaktır.” (7 Eylül) “Hükümete laf yetiştirip yargının siyasallaşmasından bahsedenler çağdaş demokrasi nedir, hukuk devleti nedir, anlasın istiyoruz.” (8 Eylül)

“Türk demokrasisi, özgürlükler noktasında karanlık bir Türkiye’den aydınlık bir Türkiye’ye çıkış olacaktır.” (9 Eylül)

“Biz ileri demokrasiye geçiyoruz.” (10 Eylül)

“Onun için demokrasi, onun için özgürlüklere, üstünlerin hukukundan hukukun üstünlüğüne geçiyoruz.” (11 Eylül)

“Ne mutlu bizlere ki, demokrasinin, hukukun, adaletin çıtasını elbirliğiyle yükseltmiş bulunuyoruz.” (13 Eylül)

Zaman Gazetesi

Erdoğan’ın söylemlerine 21 Temmuz, 25 Temmuz, 6 Ağustos, 11 Ağustos, 3 Eylül, 4 Eylül, 5 Eylül, 6 Eylül, 8 Eylül, 13 Eylül tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Türkiye’nin aydınlık geleceği, daha ileri bir demokrasi ve daha adil bir hukuk sistemi için herkesi bu büyük değişim hareketine omuz vermeye çağırıyorum.” (21 Temmuz)

“Her ‘evet’ demokrasiye, adalete, özgürlüğe, hukuka davettir.” (25 Temmuz)

“Demokrasiye ‘evet’ mi, özgürlüklere ‘evet’ mi, milli iradeye ‘evet’ mi, bir daha 27 Mayısların, 12 Eylüllerin yaşanmaması için ‘evet’mi?” (6 Ağustos)

“Demokrasiye ‘hayır’ diyorlar.” (11 Ağustos)

“Referandumda ‘hayır’ çıkması durumunda bunun ‘dünyanın sonu’ olmayacağını söyleyen Erdoğan, “Ama demokrasi bir ciddi travma geçirir onu söyleyeyim.”” (3 Eylül)

“12 Eylül’de kazanan millet olacak, demokrasi olacak, özgürlükler olacak.” (4 Eylül) “İleri demokrasiler arasına gireceğiz.” (5 Eylül)

“Türkiye bir kez daha demokraside, özgürlükte, hukukta adalette birleşti, evet diyor.” (6 Eylül)

“yargının demokratikleşmesine direnenlere, gerçek demokrasi nedir gösterelim diyoruz.” (8 Eylül)

“12 Eylül’de kazanan demokrasimiz olmuştur. Demokrasinin, siyasetin, milli iradenin gücü bugün kat be kat artmıştır.” (13 Eylül)

3.2.1.1.4.2.Kemal Kılıçdaroğlu’nun Söylemleri Cumhuriyet Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemlerine 10 Ağustos, 11 Ağustos, 22 Ağustos, 23 Ağustos, 24 Ağustos, 29 Ağustos, 3 Eylül, 7 Eylül, 13 Eylül, 14 Eylül tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Bir anayasa demokrasiye özgürlükler getirmek için hazırlanır.” (10 Ağustos)

“12 Eylül’de efendim bu demokrasiyi getiriyormuş. Hangi demokrasiyi?” (11 Ağustos)

“Hayır derseniz demokrasiyi kurtarırsınız.” (22 Ağustos)

“12 Eylül’de hayır diyelim ki Türkiye özgür ve bağımsız olsun.” (23 Ağustos)

“Referanduma sunulan anayasa paketiyle hükümetin güçler ayrılığını fiilen ortadan kaldıracağını belirten Kılıçdaroğlu” (24 Ağustos)

“Kılıçdaroğlu, kuvvetler ayrılığına dayalı ve özgürlükleri genişleten bir anayasa gerektiğini söyledi.” (29 Ağustos)

“Hayır dediğiniz zaman değişimin önü açılacak. İnsan hakları ve demokrasi gelişecek.” (3 Eylül)

“Bu anayasayla özgürlükleri elimizden almak istiyorlar.” (7 Eylül)

(Halkoylamasının objektif yapılmadığını savunarak) “Kutuplaşmadan kurtulmadan demokrasi sağlıklı olamaz.” (13 Eylül)

“Dünyada hangi sağlıklı demokraside, her gün halkın önünde olan biri nüfus kayıtlarından silinir.” (14 Eylül)

Radikal Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemlerine 28 Temmuz, 20 Ağustos, 23 Ağustos, 25 Ağustos, 8 Eylül tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Önemli olan demokrasi kültürünü yerleştirmek.” (28 Temmuz)

(Erdoğan’ın TÜSİAD için yaptığı açıklamayı kastederek) “Böyle bir demokrasi anlayışı nerede var? ‘Tarafsız olan bitaraf olurmuş’ ” (20 Ağustos)

“Hem demokrasiden, özgürlükten bahsedeceksin sonra da işçiye, emekliye, memura ‘Bitaraf olmayacaksın taraf olacaksın, yoksa ben seni bertaraf ederim’ diyeceksin.” (23 Ağustos)

“Soy tartışması başlatan bir başbakan; bu ülkenin sorununu çözebilir mi? İnsanın soyuna, etnik kimliğine göre politika oluşturabilir mi? 21’inci yüzyılın Türkiye ’sinde çağdaş, demokrat, özgür bir Anayasa getirebilir mi?” (25 Ağustos)

“Her sorunda toplumsal uzlaşma arayacağız, demokrasilerde dayatma yoktur.” (8 Eylül)