Cumhurbaşkanlığı Seçimi

Cumhuriyet gazetesinde Kılıçdaroğlu söyleminde geleceğe dönük olarak AKP’de cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda kriz yaşanabileceğini dile getirmiştir. Bahçeli ve Erdoğan’ın söylemi bulunmamıştır.

Radikal, Sabah ve Zaman gazetelerinde temaya yer verilmemiştir. 3.2.1.3.1.1.Kemal Kılıçdaroğlu’nun Söylemleri

Cumhuriyet Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemine 3 Eylül tarihinde yer verilmiştir. Bu tarihe ait söylemi şudur:

“AKP ve AKP’li seçmenler için yaşanabilecek en büyük kriz, kimin cumhurbaşkanı adayı olacağıdır.” (3 Eylül)

3.2.1.3.2.Dersim

Cumhuriyet gazetesinde Bahçeli’nin söylemi bulunmamıştır. Dersim temasını Erdoğan söylemlerinde gündeme getirmiştir. Konu köken araştırması boyutuna gelmiştir. Erdoğan Dersim köylerini CHP’nin bombaladığını ifade ederek, soy konusunu gündeme getirmiş, Kılıçdaroğlu’nu Nazimiye’den geldiğini gizlemekle eleştirmiştir. Kılıçdaroğlu insanların soyuyla uğraşılmasını kafatasçılık olarak nitelendirmiş ve Hitler benzetmesini kullanmıştır.

Radikal gazetesinde Bahçeli’nin söylemi bulunmamıştır. Erdoğan CHP’nin Dersim katliamını yaptığını ve kendi tarihiyle yüzleşmesi gerektiğini belirtmiştir.

Kılıçdaroğlu söylemlerinde Erdoğan’ı etnik kökene dayalı siyaset yaptığı için eleştirmiş ve Erdoğan’ın Büyük Ortadoğu Projesi’nin eş başkanı olduğunu ifade etmiştir.

Sabah gazetesinde Bahçeli ve Kılıçdaroğlu’nun söylemi bulunmamıştır. Erdoğan söylemlerinde Dersim katliamını CHP’nin yaptığını söylemiş, Kılıçdaroğlu’nu nereli olduğunu söyleyemediği için eleştirmiştir. Konu soy tartışması haline gelmiştir. Zaman gazetesinde Bahçeli ve Erdoğan’ın söylemi bulunmamıştır. Kılıçdaroğlu soy tartışmasında ‘Ben insanım’, ‘Ben sizin Kemal’inizim’ ifadelerini kullanmıştır. 3.2.1.3.2.1.Recep Tayyip Erdoğan’ın Söylemleri

Cumhuriyet Gazetesi

Erdoğan’ın söylemlerine 15 Ağustos, 16 Ağustos, 22 Ağustos tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Dersim köylerini kim bombaladı? Zamanın, o zaman ki Cumhurbaşkanı’nın emriyle…Kimdi? İsmet İnönü, CHP’nin başındaydı. Yani CHP bombaladı.” (15 Ağustos)

“Ben buradan muhaliflere sesleniyorum; önemli olan boy değil, önemli olan soy.” (16 Ağustos)

“ ‘Tunceli Nazimiye’den geldim’ de. Niye gizliyorsun?” (22 Ağustos) Radikal Gazetesi

Erdoğan’ın söylemlerine 9 Ağustos, 15 Ağustos, 18 Ağustos, 22 Ağustos tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Dersim katliamını kime anlatacaksınız? Dersim’de ‘itaat etmeyen’ diye anılan, vergi vermedi diye bombalanan köyleri... O zaman cumhurbaşkanı kimdi? İnönü” (9 Ağustos)

“Dersim’i kim bombaladı? Zamanın o zamanki Cumhurbaşkanı’nın emriydi. Kimdi? İsmet İnönü. Yani CHP bombaladı.” (15 Ağustos)

“Dersimlileri CHP zihniyeti katletti.” (18 Ağustos) “ ‘Tunceli Nazımiye’denim’ de.” (22 Ağustos)

Sabah Gazetesi

Erdoğan’ın söylemlerine 7 Ağustos, 9 Ağustos, 15 Ağustos, 18 Ağustos, 19 Ağustos, 22 Ağustos tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Dersim’i, Tunceli’yi uçaklar bombalarken bu ülkenin başında kim vardı? Bu CHP’nin bu ülkede insanlık adına, demokrasi adına, hayır adına, özgürlükler adına bu ülkenin çıkarları adına dikili bir şey yoktur.” (7 Ağustos)

“CHP önce kendi tarihi ile yüzleşmelidir. Dersim katliamını kime anlatacaksınız?” (9 Ağustos)

“Dersimli olan Kemal Kılıçdaroğlu’nun Dersim’le ilgili söylediklerini biliyorsunuz değil mi? Vergi vermediler diye Dersim’in köylerini o zaman ki Cumhurbaşkanı’nın emriyle kim bombaladı? Kimdi? İsmet İnönü CHP’nin başındaydı.” (15 Ağustos) “Dersim katliamının altında ne yatıyor? Kim katletti, hangi zihniyet katletti? CHP zihniyeti katletti.” (18 Ağustos)

(Kılıçdaroğlu’nu kastederek) “Dersim katliamında ben doğmadım diyor. Bunların yapısı bu işlerine geldiklerinde ya ölüler ya da doğmamışlar, dürüst ol.” (19 Ağustos) (Kılıçdaroğlu’nu kastederek) “Nereli olduğunu söyleyemiyor.” (22 Ağustos)

3.2.1.3.2.2.Kemal Kılıçdaroğlu’nun Söylemleri Cumhuriyet Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemlerine 16 Ağustos, 21 Ağustos tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“İnsanların soyuyla uğraşıyorsun, eline bir pergel-cetvel al kafatasımı ölç.” (16 Ağustos)

“Hiç kimsenin soyu nedir diye sormadık; onu Hitler sormuştur.” (21 Ağustos) Radikal Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemlerine 16 Ağustos, 25 Ağustos tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Dersim deniyor. BOP’un eş başkanı Recep beydir.” (16 Ağustos)

“Soy tartışması başlatan bir başbakan; bu ülkenin sorununu çözebilir mi? İnsanın soyuna, etnik kimliğine göre politika oluşturabilir mi?” (25 Ağustos)

Zaman Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemine 26 Ağustos tarihinde yer verilmiştir. Bu tarihe ait söylemi şudur:

“Ben Tunceliliyim, Hakkariliyim, Edirneliyim, Cizreliyim, Yozgatlıyım. Ben insanım insan. Ben sizin Kemal’inizim.” (26 Ağustos)

3.2.1.3.3.Ekonomi

Cumhuriyet gazetesinde Bahçeli’nin söylemi bulunmamıştır. Referandum sürecinde söylemlerine yer verilen liderler ekonomiyle ilgili olarak genel seçimlerdeki gibi vaatlerde bulunmuşlardır. Erdoğan, kendi iktidarları döneminde dünyadaki ekonomik krizin Türkiye’yi etkilemediğini ifade etmiştir. Erdoğan faiz müjdesi verirken, kendi dönemlerindeki ekonomiyi de anlatmıştır. TOKİ’de faiz arttırıldığı iddiasının da gerçek olmadığını belirtmiştir. Kılıçdaroğlu söylemlerinde fiyatlarda ve vergilerde indirim yapacaklarını ifade etmiştir.

Radikal gazetesinde Bahçeli’nin söylemi bulunmamıştır. Erdoğan söylemlerinde Danıştay’ın verdiği kararların devleti zarara uğrattığını, mevcut anayasa ile ekonominin ilerleyemeyeceğini belirtmiştir. İşsizliğin Türkiye’de azaldığını ve faizlerin düşürüleceğini söylemiştir. Kılıçdaroğlu söyleminde Erdoğan’ın memurlara zam yapmasının Anayasa’da yeri olmadığını dile getirmiştir.

Sabah gazetesinde Bahçeli ve Kılıçdaroğlu’nun söylemi bulunmamıştır. Erdoğan söylemlerinde ekonominin referandum sonucunun hayır çıkması halinde travma geçireceğini ve küresel sermayenin ülkeye girişinin erteleneceğini ifade etmiştir. Danıştay’ın özelleştirme ihalelerini oyalayarak zarara neden olduğunu ve HES’lere karşı çıkılmasıyla da enerji yatırımına karşı çıkıldığını belirtmiştir. Referandum öncesinde faizlerin düşürüleceğini ve esnafın vergi ve prim borçlarının yeniden yapılandırılacağını söylemiştir.

Zaman gazetesinde Bahçeli’nin söylemi bulunmamıştır. Erdoğan söylemlerinde hayır sonucunun ekonomide travma yaratacağını belirtmiştir. Referandum sonucunun evet

olması halinde ekonomide sıçrama yapacaklarını, küresel sermayenin Türkiye’ye akacağını ifade etmiştir. Danıştay’ın verdiği kararların ekonomide zarara neden olmasını eleştirmiştir. Kılıçdaroğlu söyleminde fabrikalar kuracakları vaadinde bulunmuştur.

3.2.1.3.3.1.Recep Tayyip Erdoğan’ın Söylemleri Cumhuriyet Gazetesi

Erdoğan’ın söylemlerine 16 Ağustos, 26 Ağustos, 29 Ağustos tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Gelin faiz bindirildiğini ispat edin, o gün ben TOKİ’deki arkadaşımı görevden alayım.” (16 Ağustos)

“Esnafa referandum öncesi faiz müjdesi veren Erdoğan” (26 Ağustos)

“ekonomik kriz nedeniyle dünyanın her yerinde bankalar batmasına karşın Türkiye’de bir tane bile bankanın batmadığını söyledi.” (29 Ağustos)

Radikal Gazetesi

Erdoğan’ın söylemlerine 1 Ağustos, 12 Ağustos, 15 Ağustos, 19 Ağustos, 26 Ağustos, 29 Ağustos tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır: “İzmir Limanı’yla ilgili Danıştay kararının 30 ay gecikmeyle verilmesi nedeniyle özelleştirmede uğranan zararı dile getiren Erdoğan” (1 Ağustos)

“En ucuz işletme noktasında HES’ler ve termik santralleri arttıracağız.” (12 Ağustos) (HES’leri kastederek) “Çıkardığımız yasa ile sadece ve sadece suların kullanım hakkı, değerlendirme hakkı devrediliyor.” (12 Ağustos)

“Danıştay’ın bizim dönemimizde bazı yatırımlara karşı takındığı ideolojik tavır, ülkemize ciddi miktarda kaynak kaybettirdi.” (15 Ağustos)

“Türkiye bu Anayasa ile yoluna devam edemez. Dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasında yer alamaz.” (19 Ağustos)

“esnaf ve sanatkarımıza Halk Bankası’nın uygulayacağı faiz oranını, yüzde 13’ten yüzde 10’a çekiyoruz. Bu yüzde 10’luk faizin de yüzde 5’ini Hazine karşılayacak.” (26 Ağustos)

“İşsizlik tüm dünyada artıyor, bizde ise azalıyor. Şimdi yüzde 11’e düştü.” (29 Ağustos)

Sabah Gazetesi

Erdoğan’ın söylemlerine 1 Ağustos, 6 Ağustos, 12 Ağustos, 26 Ağustos, 27 Ağustos, 3 Eylül, 4 Eylül, 5 Eylül, 10 Eylül tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Danıştay’ın tamamen ideolojik bir yaklaşımla 6 özelleştirme ihalesini bu şekilde oyalayarak Türkiye’ye ödettirdiği fatura, dikkatinizi çekiyorum tam 2.6 milyar dolar.” (1 Ağustos)

“Yedi buçuk yılda sadece Türkiye ekonomisini büyütmedik, Türkiye’nin itibarını, etkinliğini, gücünü büyüttük.” (6 Ağustos)

“Bazı çevreci adı altında tipler çıkıyor, gruplar çıkıyor. Bu HES’lere karşı çıkıyorlar. Her türlü enerji yatırımına karşı çıkıyorlar.” (12 Ağustos)

“1 Eylül’den itibaren Halkbank’ın kredi faiz oranı yüzde 13’den 10’a çekilecek. Bunun 5 puanını da Hazine üstlenecek.” (26 Ağustos)

(Esnafın vergi ve prim borçlarının yeniden yapılandırılmasını kastederek) “Nasıl borç yapılandırılmasına gidilir, maliye, SGK ile oturmak suretiyle yapılandırmasını yaparız.” (27 Ağustos)

“Sonuç hayır olursa dünyanın sonu değil. Ama demokrasi ciddi bir travma geçirir. Ekonomide de ciddi bir travma olur.” (3 Eylül)

“Demokrasi olmayan yerde ekonomi gelişmez, adalet olmaz.” (4 Eylül)

“darbe anayasasına ‘evet’ demek suretiyle bu ülkede Allah korusun demokrasiyi bir travmayla, ekonomiyi de bir darbe yemeyle karşı karşıya bırakacağız.” (5 Eylül) (Hayır sonucu çıkmasını kastederek) “Saygı duyarım, ancak küresel sermayenin Türkiye’ye girişi maalesef ertelenmiş olur.” (10 Eylül)

Zaman Gazetesi

Erdoğan’ın söylemlerine 3 Eylül, 5 Eylül, 6 Eylül tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“Referandumda ‘hayır’ çıkması durumunda bunun ‘dünyanın sonu’ olmayacağını söyleyen Erdoğan, “Ama demokrasi bir ciddi travma geçirir onu söyleyeyim. Ekonomide bir travma olur.” ” (3 Eylül)

“Ekonomik alanda da sıçrama yapacağız.” (5 Eylül)

“Küresel sermayenin Türkiye’ye daha çok akacağını, güven ve istikrarın sağlanacağını ifade eden Erdoğan” (5 Eylül)

“Levent’teki araziye 1 milyar teklif geldi. Yargı oyaladığı için alıcı vazgeçti. Şimdi orayı 500 milyona da satamazsın.” (6 Eylül)

3.2.1.3.3.2.Kemal Kılıçdaroğlu’nun Söylemleri Cumhuriyet Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemlerine 10 Ağustos, 3 Eylül tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

“CHP iktidarında, mazot özel tüketim vergisini kaldıracağız.” (10 Ağustos) “Kılıçdaroğlu, çiftçiye yarı fiyatına mazot vaadinde bulundu.” (3 Eylül) Radikal Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemine 16 Ağustos tarihinde yer verilmiştir. Bu tarihe ait söylemi şudur:

(Erdoğan’ı kastederek) “Eğer sen memur aylığına zam yapacaksan bunun Anayasa’da yeri yok ki.” (16 Ağustos)

Zaman Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemine 26 Ağustos tarihinde yer verilmiştir. Bu tarihe ait söylemi şudur:

“Buraları fabrikalarla donatacağız.” (26 Ağustos) 3.2.1.3.4.Ergenekon

Cumhuriyet gazetesinde Bahçeli’nin söylemi bulunmamıştır. Erdoğan söyleminde 12 Eylül’den rahatsız olanların Ergenekon avukatlığı yapmasını eleştirmiştir.

Kılıçdaroğlu Ergenekon davasını hükümetin güdümünde giden bir dava olarak nitelendirmiştir.

Radikal gazetesinde Bahçeli ve Erdoğan’ın söylemi bulunmamıştır. Kılıçdaroğlu söyleminde Ergenekon davasının yargılama sürecinin siyasal olduğunu belirtmiştir. Sabah gazetesinde Bahçeli ve Kılıçdaroğlu’nun söylemi bulunmamıştır. Erdoğan söyleminde 12 Eylül’ü eleştirenleri Ergenekon avukatlığı yapmakla eleştirmiştir. Zaman gazetesi temaya yer vermemiştir.

3.2.1.3.4.1.Recep Tayyip Erdoğan’ın Söylemleri Cumhuriyet Gazetesi

Erdoğan’ın söylemine 24 Temmuz tarihinde yer verilmiştir. Bu tarihe ait söylemi şudur:

“12 Eylül’den gerçekten rahatsız olanlar kalkıp da Ergenekon’a avukatlık yapar mı?” (24 Temmuz)

Sabah Gazetesi

Erdoğan’ın söylemine 24 Temmuz tarihinde yer verilmiştir. Bu tarihe ait söylemi şudur:

“12 Eylül’den rahatsız olanlar Ergenekon avukatlığı yapar mı?” (24 Temmuz) 3.2.1.3.4.2.Kemal Kılıçdaroğlu’nun Söylemleri

Cumhuriyet Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemlerine 4 Ağustos, 7 Ağustos tarihlerinde yer verilmiştir. Bu tarihlere ait söylemleri şunlardır:

(Ergenekon davasını kastederek) “Bu davanın savcısı Sayın Başbakan.” (4 Ağustos) “Hükümetin güdümünde devam eden bir dava” (7 Ağustos)

Radikal Gazetesi

Kılıçdaroğlu’nun söylemine 25 Temmuz tarihinde yer verilmiştir. Bu tarihe ait söylemi şudur:

“Ergenekon soruşturması incelemesinin, yargılama sürecinin bir siyasal dava olduğunu biliyorum.” (25 Temmuz)