Butik Otel Tanımı ve Kavramı

Toplam kalite mantığı ile hizmet veren butik oteller, son yıllarda konaklama sektörünün aranılan işletmeleri haline gelmişlerdir. Yani butik otellerin farklı mimarileri, doğal malzemeleri, sağlıklı yiyecek-içecekleri, samimi ve sıcak atmosferleri, kişiye özel hizmetleriyle misafirlerini evlerinde gibi hissettirme fikri ile farklılık arayan ve beklentisi yüksek turistlerin ilgisini çekmek amacıyla kurulan tesislerdir.

Butik otel mantığını daha iyi kavrayabilmek için butik sözcüğünden hareket etmek gerekmektedir. Böylece butik otel kavramının ve kapsamının daha iyi anlaşılabileceği düşünülmektedir.

Butik ‘boutique’, Fransızca, kökenli bir sözcük olup, ‘küçük, modaya uygun dükkân’, ‘büyük bir alışveriş merkezindeki küçük dükkân’ ve ‘yüksek özellikli mal veya hizmet sunan küçük işletme’ şeklinde tanımlanmaktadır. Oxford sözlüğüne göre, kelime anlamı olarak ‘butik’ moda kıyafetler satan dükkândır. Butik otellerdeki ‘butik’ sözcüğü daha çok bir edebi terim olarak kullanılmaktadır. Bu otellerin akademik anlamı ile pratikte kullanımları arasında farklılıklar, benzerliklerinden fazladır (Lim ve Endean, 2008). The Cambers Dictionary sözlüğüne göre, ’butik’ ya da ‘butik otel’ bireysel bir tarzı samimi atmosferi olan küçük dükkân ya da otel anlamında kullanılmaktadır. Butik otellerdeki ‘butik’ sözcüğü daha çok bir edebi terim olarak kullanılmaktadır. Ayrıca butik sözcüğü ya da butik otel denildiğinde vurgulanmak istenen ‘küçüklük’ ve ‘kendine özgü, farklı, kişiye özel hizmet’ olarak anlaşılmaktadır. Butik oteller, yapısal özelliği, mimari tasarımı, sunum ve dekorasyonu bakımından özgün, kaliteli hizmet anlayışına sahip, küçük ve orta ölçekli konaklama tesisleridir (Buyruk, 2009:2).

Bir butik otelin tanımı, özellikle otelcilik sektöründe birincil oyuncular arasında değişmesine karşın, butik otel işletmecileri, yaratıcıları ve sahiplerinin çoğunluğu, tüm butik oteller için aşağıdaki temel özellikler; mimari ve tasarım, hizmet, hedefledikleri pazar -müşteri kitlesi- kent ya da kırsal oteller olması ile kârlılık, üzerinde anlaşmaktadırlar (Anhar, 2007).

Günümüzde en çok kullanılan konaklama işletmeleri otellerin en çekici ve en yeni üyeleri ‘butik oteller’ bugün kendilerini yenileyerek, sektörde kalıcılığını kabul ettirmiş tesislerdir. Butik oteller özellikleri gereği, konum, hizmet anlayışı, dekorasyon ve tarz olarak, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmekte ve konaklama talebi yaratmaktadırlar. Bu oteller, farklılık arayan, özgün fiziki özeliklere ve konfora önem veren, kaliteli hizmet arayan, harcama kapasitesi yüksek müşterileri kendisine çekmektedirler. Bunlara ek olarak butik oteller, sakin ve samimi bir atmosferde, kalifiye personelle kişiye özel hizmet sunarak müşterilerini evlerinde gibi hissettiren konaklama tesisleri olmalarıyla öne çıkan işletmelerdir.

Butik otel kavramı, son yıllarda dünyada ve ülkemizde konaklama işletmeciliği çerçevesinde sık kullanılan bir tema haline gelmiştir. Butik oteller, konaklama sektörünün, insanların değişen turizm ve tatil anlayışlarına cevap verebilmek için yaratılmış işletmelerdir. Konaklama sektörüne katıldıkları günden bugüne oldukça değişen butik oteller; kent merkezlerinde ya da kırsal -geleneksel- alanlarda, özellikli kişilikleri, renkli ve çarpıcı tasarımları ile tarihi binalarda veya romantik, sakin ve samimi atmosferde, kişilerin aradıkları lüks hizmeti verebilen tesisler olarak varlıklarını sürdürmektedirler.

Butik oteller dünyada giderek yayılan turizm işletmeciliği uygulamalarındandır. Bu otel tiplerinin yaygınlaşmasının ardında, müşterinin şıklık ve konforu bir arada bulabilmesi, yüksek kalitede kişiye özel hizmet sunularak müşterilerin kendilerini evinde hissetmelerini sağlanmaya çalışılması ve az sayıda oda kapasitesine sahip olmasına rağmen üst gelir gruplarından turistleri çekebilmesinin bir sonucu olarak yüksek gelir elde edilebilmesi gibi sebepler yatmaktadır. Özellikleri itibarıyla highly individual places (HIP) oteller olarak da adlandırılan butik oteller, turizm sektöründe küçük ve orta ölçekli konaklama işletmelerine yepyeni bir soluk getirmekte ve gerçek anlamda bu otellerde konaklamak başlı başına bir maceraya dönüşmektedir (Baybars, 2005:47; Özaltın, 2008:51).

Butik otel kavramını anlamaya çalışarak tanımı yapmak adına çeşitli görüşlere yer verilmiştir. Bu tanımlardan bazıları yerli, bazıları yabancı

araştırmacılara, bazıları da sektörden kişilerin yaptıkları tanımlardır. Bunlardan Servotel Kurucu Başkanı’nı Ömer Đsvan’a göre;

“Butik otellere dair çok temel iki kategorinin söz konusu olduğunu söyleyebilirim: Đlki şehir merkezinde konuşlanmış butikler ve kendi çapında birer konaklama hedefi teşkil eden belli tatil merkezlerindeki resort butikler, butik oteller genel olarak 4 konum kategorisine sahipler: kentsel, deniz-kum- güneş ve kar resortları, korunma altındaki milli parklar veya kır evleridir” (sevrotel.net, 2012).

Ülkemizde butik otellerin özellikleri –oda sayısı, hizmet kalitesi, konum, mimari- konusunda farklı görüşler vardır. Bugün ülkemizdeki aile işletmesi olan küçük oteller, dünyadaki butik otel tanımlarından farklı olarak genelde butik otel olarak adlandırılmaktadır (Buyruk, 2011:4).

Butik oteller, ülkemizde yeni sayılabilecek konaklama tesisleridir. Buna göre tanımlaması da yenidir. Kültür ve Turizm Bakanlığı Turizm Yatırım ve Đşletmelerinin Nitelikleri Yönetmeliği’nin 43.maddesinde butik oteller şu şekilde tanımlanmaktadır:

“Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine Đlişkin Yönetmeliği’nde (Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2005) butik oteller; yapısal özelliği, mimari tasarımı, dekorasyon ve kullanılan malzemesi yönünden özgünlük arz eden, işletme ve servis yönünden üstün standart ve yüksek kalite içeren, deneyimli veya eğitimli personeli ile kişiye özel hizmet veren en az on odalı otellerdir”.

Ayrıca aynı yönetmeliğe göre butik otellerin özellikleri şöyle sıralanmaktadır:

• Modern, röprodüksiyon, antika gibi özelliği olan mobilya ve malzemeler ile tefriş ve dekorasyon, 5 yıldızlı otel odaları için belirlenen nitelikleri taşıyan konforlu odalar,

• Yönetim odası, • Alakart lokanta,

• Genel mahalle klima sistemi, • 24 saat oda servisi,

• Çamaşır yıkama ve kuru temizleme hizmeti, • Otopark hizmeti,

• Odalara, müşteri tarafından seçilen en az bir adet günlük gazete servisi. Türkiye Otelciler Birliği (TUROB) butik oteller hakkındaki açıklamalarına göre: Butik oteller küçük yapıya sahip olmalarına karşın seçkin müşterileri için, 5 yıldızlı otel konforu sağlayabilen ve özel destinasyonlarla farklı müşteri profillerine hitap etmesi ile son yıllarda ilgi gören tesislerdir. Bu tip otellerin, Turizm Bakanlığı’ndan Özel Đşletme Belgesi almaları gerekmektedir (TUROB, 2005).

Butik otellerin hizmetlerine ve tanımlarına şu özellikler de eklenebilir:

• Kahvaltıda önünüze organik ürünler koymayı düşünebilen,

• Sebze ve meyvesini kendi bahçesinde yetiştiren, masanıza servis yapan, • Yumurtasını kendi beslediği tavuklardan taze temin eden,

• Odalarını, salonlarını, lobisini, restoran ve kafeleri genel mekanları daha ferah bir atmosfere sahip, birbirinden özel antika eşyalarla, farklı, sofistike, mistik veya modern farklı mimari objelerle döşeyen,

• Bazen doğa ile iç içe, ıssız bir koy, bazen otel çevresinde ziyaret edebileceğiniz kültürel, tarihi ve doğal güzellikleri ile bütünleşmiş,

• Tarihi bin yıldan eski ve vakıflar tarafından ‘tarihi eser’ kapsamına dâhil edilerek koruma altına alınmış,

• Tümüyle taştan yapıldığı için yazın serin, kışın sıcak tutan,

çevreci’ olan,

• Çevresinde binlerce yıl öncesine ait tarihi kalıntılar bulunan,

• Sadece Türkiye’nin değil, dünyanın en ünlü ve prestijli yayınları tarafından ‘en iyiler’ veya ‘en romantikler’ listesine giren,

• Đçine girdiğinizde kendinizi bir masalın parçası hissedeceğiniz,

• Sahibinin size kendi elleriyle muhteşem yemekler pişirdiği, kısaca tarzı olan otellerdir.

TUROB (2005)’a göre; son dönemlerde insanların butik otellerde kalmalarının başlıca nedenleri ise şöyle sıralanmaktadır:

• Bütün yıl bulundukları kalabalık ortamdan ve insanlardan uzaklaşmak isteyenler ile en azından tatilde çevrenizde pek insan görmek istemeyenler, • Đş için sık sık seyahat eden kişiler evlerinden ayrı kalkmak zorunda oldukları

için gittikleri şehirlerde ev konforu bulmak isteyenler,

• Geniş ailesi olanlar, ailece bir yere gittiklerinde otel odalarına sığamızlar. O yüzden oda yerine daha büyük dairelerde kalmak isteyenler,

• Tatilde evden bile daha rahat etmek hatta hayatınız boyunca olmadığı kadar şımartılmak isteyenler,

• Kalınacak otelde 24 saat muhatap olacak bir işletmeci arayanlar, • Tarih, mimari, doğa ve sanat tarihi sevenler,

• Tatilde mutlaka doğa ve deniz sporları yapanlar,

Buna ilaveten butik oteller, büyük otellerde kendisini kaybolmuş veya yabancı hisseden, sahte bir ilgi ile karşılanmak ve sadece ‘müşteri’ olarak görülmek istemeyenler, samimi ve sıcak iğliyle karşılaşmak isteyenler, tekrarlanan ziyaretlerde hatırlanmak, içten ve samimi insanların olduğu bir yerde tatil geçirmek isteyenlerin tercihidir. Ayrıca kafasını ve ruhunu dinlendirmek isteyen, işler yüzünden uzun süredir okuyamayan, stres, gürültü, kalabalık ve şehrin karmaşasından uzaklaşmaya

çok ihtiyacı olanlar butik otellerde konaklamak istemektedirler.

Butik oteller, farklılık arayan bunun maliyetine katlanmak isteyen, yüksek ödeme gücüne sahip müşterilerin tercih ettikleri tesislerdir. Butik otellerde kalan üst düzey gelire sahip müşteriler, diğer turizm sektörlerinde - yiyecek-içecek, eğlence, ulaşım için de harcama yaparak turizm sektörüne ve dolayısıyla ülke ekonomisine katkı sağlamaktadırlar. Bunun için, konaklama işletmelerinin en yeni üyesi butik otellerin, sürekli geliştirilip değiştirilerek yerli ve yabancı turistin kullanımına sunulmaları gerekmektedir.

“Piyasanın üst tabakası için iyi ürün sunmak oldukça zordur. Bu herkesin iyi bir şekilde yapabileceği bir şey değil. Bunun bir nedeni, bir noktada otelin ‘başarıya ulaşması’ ve sonra gelişmeye son vermesi ve değişen talep dinamiklerine karşılık vermeyi başaramaması. Ayrıca, ciddi bir Ar-Ge tutarıyla, talep ve ürün geliştirme üzerine profesyonel tavsiyeler yardımıyla butik oteller kuran kişilerin sayısı çok değil. Butik otel segmentini çok fazla kopya, tasarıma çok fazla güven ve bireysel yatırımcının hoşlandığı şeyler yönetmekte. Segment kalabalıklaştıkça bu gelişigüzel oyun zarar verebilir” (Đsvan, 2009).