Bilinçli Farkındalık İle İlgili Yurt İçinde Yapılan Araştırmalar

Özyeşil, (2011), öz-anlayış, bilinçli farkındalık ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik 1010 üniversite öğrencisi üzerinde gerçekleştirdiği çalışmasında öz anlayış ile bilinçli farkındalık arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki olduğunu tespit etmiştir.

Kınay (2013), Baer vd.’nin (2006) geliştirdiği Beş Boyutlu Bilinçli Farkındalık Ölçeği’ni Türkçeye uyarlayarak geçerlilik ve güvenilirlik çalışmalarını yapmıştır. Ölçek üniversite öğrencilerinden oluşan bir gruba uygulanmış ve İngilizce ve Türkçe formlar arasında anlamlı korelasyonlar saptanmıştır.

Bilinçli farkındalık düzeyi ve stresle başa çıkma biçiminin depresyon, kaygı ve stres belirtileri ile ilişkisinin incelendiği 427 üniversite öğrencisi üzerinde gerçekleşen araştırmada, bilinçli farkındalık ile aktif stresle başa çıkma arasında pozitif yönlü ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bu ilişki kendine güvenme, iyimser yaklaşım ve sosyal destek arama boyutları ile aktif stresle başa çıkma arasında tespit edilmektedir. Aktif stresle başa çıkma yöntemleri arasında yer alan kendini suçlayıcı ve boyun eğici yaklaşım ise bilinçli farkındalıkla negatif ilişkilidir (Ülev, 2014).

Emiral-Coşkun’un (2016), sınırda kişilik bozukluğu olan bireylerde bilinçli farkındalık becerilerini değerlendirdiği 419 katılımcı üzerinde gerçekleşen araştırma

43 sonuçlarına göre, sınırda kişilik bozukluğu olan bireyler ve olmayanlar arasında bilinçli farkındalık becerilerinde farklılık bulumaktadır.

Gündüz’ün (2016) yetişkinlerde bilinçli farkındalık ve duygu düzenleme arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik olarak gerçekleştirdiği araştırmada katılımcıların bilinçli farkındalık düzeylerinin duygu düzenleme güçlüğü ile anlamlı düzeyde ve negatif yönlü ilişkide olduğu saptanmıştır. Ayrıca katılımcıların bilinçli farkındalık düzeyinin çeşitli demografik özelliklerin yanında beraber yaşanılan kişi, psikiyatrik hastalık ve psikiyatrik ilaç kullanma değişkenlerine göre de farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Tuncer (2017), üniversite öğrencilerinde sosyal anksiyete ve bilinçli farkındalık ile yaşam doyumu arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik gerçekleşen araştırmada 227 üniversite öğrencisine ulaşmış ve araştırma kapsamında öğrencilerin sosyal anksiyete düzeyleri ile bilinçli farkındalığı arasında negatif ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Çelikler (2017), yaşları 20-35 arasında değişen 100 genç katılımcı üzerinde bilinçli farkındalık düzeyi, psikolojik iyi oluş ve başa çıkma tutumu arasındaki ilişkiyi incelediği araştırmada, bilinçli farkındalık ve pozitif iyi oluş arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki tespit etmiştir. Araştırmaya göre bilinçli farkındalıkta yaşanan bir artış pozitif iyi oluşta da artışa neden olmaktadır.

Brown (2017), bilinçli farkındalık, stres, ve özdenetim ilişkisini belirlemeye yönelik üniversite öğrencisi olan 158 katılımcı ile gerçekleştirdiği araştırma sonuçlarına göre, zaman perspektifi (geçmiş olumlu, şimdi hazcı, gelecek, geçmiş olumsuz, şimdi kaderci ve dengeli) geçmiş olumsuz olanlar ile bilinçli farkındalık arasında negatif ilişki olduğunu tespit edilmiştir. Ayrıca şimdiki kaderci ve dengeli zaman perspektifi, bilinçli farkındalık ve özdenetimin alt boyutları arasında aracı rolüne sahiptir.

Surözü (2017), inşaat sektöründe örgütsel iş güvenliği kültürü ve bilinçli farkındalık üzerine bireylerin güvenlik kültürü algısı ve bilinçli farkındalığın ilişkisini belirlemek için 136 işletme çalışanı ile gerçekleştirdiği araştırma sonuçlarına göre

44 fiziksel çalışma ortamından etkilenen farkındalığın güvenli davranış üzerinde pozitif etkiye sahip olduğunu saptamıştır.

Balcı (2018) tarafından duygusal zekâ ve psikolojik dayanıklılığın bilinçli farkındalık uygulaması yapılan bir grupta incelendiği araştırmada, katılımcılara altı hafta boyunca 90 dakika sürmekte olan farkındalık programı uygulanmıştır. Bu eğitim sonrasında katılımcıların kendilik algısı, duygusal zeka ve psikolojik dayanıklılık oranları anlamlı düzelde yükselmiştir.

Özgün (2018), lise müdürlerinin bilinçli farkındalıkları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik çalışmasını 155 lise müdürünün katılımıyla anket yöntemi ile gerçekleştirmiştir. Araştırma sonuçları lise müdürlerinin bilinçli farkındalık ve problem çözme becerilerinin orta düzeyde olduğunu saptamıştır. Ayrıca okul yöneticilerinin bilinçli farkındalıkları ve problem çözme becerileri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre lise müdürlerinin problem çözme becerisi, bilinçli farkındalık düzeyleri ile doğru orantılıdır.

Şahin (2018), üniversite öğrencilerinde bilinçli farkındalık, yaşam doyumu ve iyi oluş arasındaki ilişkileri incelediği araştırmasını bir vakıf üniversitesinde öğrenci olan 306 katılımcı ile gerçekleştirmiştir. Araştırma sonuçları, üniversite öğrencilerinin bilinçli farkındalık ve yaşam doyumları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki olduğunu tespit etmiştir.

Özok (2018), kültüre duyarlı stres programının yaşam doyumu, bilinçli farkındalık ve stres düzeylerine etkisi belirlemeye yönelik araştırmayı 331 üniversite öğrencisinin katılımıyla sürdürmüştür. Araştırma, kültüre duyarlı ve bilinçli farkındalık temelinde hazırlanan bir stres azaltma programını deneysel araştırma yöntemi çerçevesinde incelemiştir. Araştırma sonucu ön test-son test sonuçlarına göre, ilgili program katılımcıların bilinçli farkındalığında artış yaratmıştır.

Özdoğan (2018), yetişkinlerin bilinçli farkındalık düzeylerinin iyimserlik ve yaşam doyumlarına etkisini belirlemeye yönelik araştırmayı Samsun ilinde yaşayan 565 gönüllünün katılımıyla gerçekleştirmiştir. Araştırma sonuçları, yaşam doyumu ile bilinçli farkındalık arasında istatistiksel olarak anlamlı, orta düzeyde pozitif yönlü

45 ilişki olduğunu tespit etmiştir. Araştırma sonuçlarına göre sosyal katılım düzeyi çok az olan katılımcıların bilinçli farkındalık düzeyi diğerlerinden anlamlı düzeyde farklı bulunmuştur. Ayrıca ilgili araştırmada evli bireylerin bilinçli farkındalık düzeyleri bekârlardan daha yüksek olarak tespit edilmiştir. Araştırmanın bir diğer sonucuna göre ise gelir düzeyi orta seviye olan bireylerin bilinçli farkındalık düzeyleri, gelir düzeyi yüksek olan bireylerin bilinçli farkındalık düzeyinden daha yüksektir.

46

2. BÖLÜM ÖRGÜTSEL FARKINDALIK