sui. ve yoksu/ Y<Jiomak, yabanc1 tutsakl1t1 pahasma e/de edecetimiz huzur ve mutluluktan bin kat yetdir.
Padi�ah1m1z;
Ytire�miz ba�hhk ve kulluk duygusuyla dolu olarak tahtmmn �evresinde her zamandan daha s1k1 bir ba�lant1 ile toplannu� bulunuyoruz. Toplant1smm ilk sOzti Halife ve Padi�ahma ba�hhk olan Bilytik Millet Meclisi, son sO
ztintin yine bOyle olaca�m1 ytice kat1mza en btiytik sayg1 ve gOntil e!ilmesi ile sunar.
Padi�aha yollanan Ozgtin Osmanhca metin �Oyledir:
Halife ve Hakani Akdesimiz Efendimiz:
lstanbul'un i�gali ve bunu takip eden fecayi ilzerine vaziyeti tetkik ve hukuk·I saltanau seniyyelerini ve istiklali millimizi mudafaa ve temin etmek maksad1yla bu defa Ankara'da Bilyilk Millet Meclisi halinde i.;ti·
ma ettik. Anadolu'nun dil�man istilas1 altmda olmayan her kO�esinden gelen ve millet tarafmdan selahiyeti fevkalade ile terhis edilen mebuslar milttefikan ittihaz ettikleri bir karar ile silddei seniyyelerine ba1J haka·
y1k1 arz etmeyi kendilerine bir vecibe·i sadakat ve ubudiyet bildiler.
Padi�h1m1z;
Malumu seniyyeleridir ki, Hanedan·• saltanau hilmayunlarmm ceddi milbarek ve milbecceli olan Sultan Osman, tarihi millimizin mesut ve milteyammen bir gecesinde, hauras1 nesillerden nesillere intikal eden bir rilya gOrmil�til. 0 rilyanm ii� kna ilzerine gOlgesini salan ve altmda yilz milyonluk bir ilem barmd1ran k ud si a�acmdan arllk biltiln dallar kesil·
mi� ve ortada yalniz muazzam bir gOvde kalm1�11r. 0 gOvde Anadolu '
dur ve onun kOkleri �ok derin gitmek ilzere bizim kalplerimizin i�inde
dir. Ecdad1 kiramm1z Rumeli'de kendi ba�ma bir cihan olan knalari fe
tih ve istila ederken ordularnu Anadolu topraklarmdan davet eder ve uzak memleketlerin bilytik ana hatlarm1, askeri yollar1m muhafaza et
tirmek ilzere yine Anadolu'dan ahali celp ve en milhim noktalarda is
kan ederlerdi. Bu halk kitleleri Bosna Hersek ve Mora i�lerine kadar ya
y1ld1. Basra kOrfezine kadar indir ildi. Suriye ve Fil is tin yollannda taraf taraf yerl�tirildi.
Padi�ah1m1z;
Tahugah-1 saltanau seniyyelerinin �eref ve bekas1 i�in Anadolu halk1 as1rlardan beri baba ocaklarmdan �ok !Wik harp yerlerinde ifnay1 ha
yat etmeyi kendine en kudsi bir bor� bilmi�tir. Anadolu bo�ald1. Ana
dolu viran oldu, fakat iklimlerden iklimlere uzayan hakanhA.m1zm �ev
ket ve kudreti i�in her mih neti, her felaketi cana minnet bildi. 0 bir top
rakur ki, Macaristan i�lerinden Yemen �Ollerine kadar, Kafkas etekle
rinden Basra yahlanna kadar ku�k k u�k uzay1p giden namiltenahi me�
hedlerle muhatur ve o me�hedleri her yerden fazla �imdi hilrriyet ve is
tiklali i�in yeni bir halk milcadelesi yapan bu eski Anadolu verdi.
Sevketlil Padi�ah1m1z;
Isla.mm her tarafta dui;an hezimet olan bayraklan gelip onun ufuk
lannda topland1. Onun ufuklannda kendine en son pena}u ve necall arad1.
Izmir istilas1 ilzerine memaliki µhanelerinin en mamur ve en..mesut bir k1sm1 nastl ate�e. ya�a ve Iota! ile ba�tan ba$3 harap oldu bilirsiniz.
Hio;bir hakka istinad etmeyen ve milletimizi son yurdunda doo;an esaret etmeyi emel edinen bu vah�i akm'ozerine kalbi hOmayunlarmm duydu
�u ac1 teessOrleri cihan-1 matbuata bizzat tevdi buyurmu�tunuz. lnnir i�galini, Adana fecayii ve bu fecayii Mar�. Antep kitalleri ve onu da felaketleriruizin en bOyO� olmak Ozere Istanbul i�gali takib etti. Soyun
dan yeti�ti�iniz millet, binlerce seneden beri cihamn en muhte�em taht
lanna sultanlar yeti�tirmi� ve hOr y�� olan bir millet s1fativle, bu haJ kar�1smda ne yapabilirdi? Padi�ah1ru elim bir harb neticesinde or
dularm1 kullanmaktan memnu ve mahrum gOrdo� io;in kendi kendine silaha sanld1 ve nerede anavatam tecavOze u�ram1� ise oraya dinini ve milli namusunu kunarmak io;in ko�tu.
Padi�ah1m1z;
Kaflcasya'nm Islam kahramanlan, babalannm ocaklanm kendile
rinden yOz kere kavi bir dO�mana kar�1 otuz sene, kadm ve erkek mOda
f aa ettiler. Zavall1 Fas on senedir ki Frans1z i�galini ta1uDUyor ve silalu
m teslim etmiyor. Trablus bir avuo; kahramaniyle aym cidal io;indedir.
BugOn Islam aJeminin her kO�si silahtan tamamiyle mahrum bir halde ikm, zulOm ve luyanetin boyunduru�unu atmak io;in k1yam ve isyan eder
ken, Abbasi ve Faumi hilafetlerinden, Selo;uk TOrklerinden beri hemen bir yOz seneyi mOtecaviz bir zamandu istiklaJ ve hOrriyet ve din io;in ga
za eden bOyOk milletiniz, Asya'nm ve lsi.mun alemdan diye cihan�O
mul bir �hreti olan milletiniz haJAsnu caruna susarm� dll�rnanlanJUri mer
hametinden bekler mi?
�evketpenah Efendimiz;
Milli mOdafaamm mObarek m akarru hOmayunlanna kar�1 bir is
yan suretinde gOstermek ve i�fal etmek io;in mOtemadi t;a.11� hainler var. Onlar milleti birbirine k1rdirmak ve do�man fOtuhauna yolu ao;1k b1rakmak istiyorlar. Halbuki vuran da vurulan da hepsi sizindir. Hepsi aym derecede sadik evlad1ruzdJr. M illi mOdafaam1Z1, dO�manlarm bay
raklan, babalanmmn ocaklan Ostllnden o;ekilinceye kadar terk edeme
yiz. Her yeri, bOyOk HakanJJTllZIJI �k1 dini ve ilahisine mutantan ve mehib bir delil olan Istanbul mabetleri etrafmda dO�man askerleri gezdiko;e, Oz valalun topraklan OstOnden yad adamlann ayaklar1 o;ekilmediko;e biz mOcadelemizde devam etmeye mecburuz. Cenab1 Hak, atalanrun yur
dunu koruyan Halife ve Hakarumn �eref ve istiklili io;in u�raµn evlad1-ruzla beraberdir. Kendi hOk Ometinizin idaresi altmda bedbaht ve fakir ya�amak ecnebi esareti pahasma nail olaca�m1z huzur ve saadete bin kere mOreccaht1r.
Padiµh1m1z; kalbimiz hissi sadakau ubudiyetle dolu olarak tahu
mzm etrafmda her zamandan daha s1k1 bir rabua ile toplanm1� bulunu
yoruz. lo;timamm ilk sOzOhalife ve padiµluna sadakat olan BOyOk Mil
let Meclisi son sOzOnOn yine bundan ibaret olaca�1ru soddei seniyyeleri
ne en bOyUk tazim ve h�u ile arz eder. 27 Nisan 1 3 36 ( 1 920)
' 1,J ' h : .. �
,,,.,,J/J� '. o()..- :,V.,,6, -!;
�
:. . . • • (o/- � :;..;J/> J .;;..,,, ,., ��M ./.,,,;./;., J,�:...:.: AJA :
,,� ·i.;: ..Y/-tJ/,. • .1:·;, .,,J/ � 11 .;. ·� /-_.,
C )
"' .
-- � .r. 1.l"1J,l'f.• � ...... ... "' "'· ... �l...v.:'.. ..
1�)�
-. ;:·, , ) � , ,,..,
�;1�
. . , '.J, 1_ .. ' a � ;d ,J�I�;
. .,, - � 'J�. ,. " .. , .
� � ., ,,,;, , :; � , , ;, r i,., ;� " ;, , '.1 / ..A:""" '· ..,,,_,...t , &JJJ I • • ""'
11.J.4, ,,, '. 11, .:.:.): -!! 1(" t).'.>' .. .
�"'(-
... ,• CA?." """',//JIJ;:., . �,u � • .J(llJ�.J·. ' � · � •; I, .,,,� �} ,). : I .f·
,;.-:(!;
, 1, ,.,.,Jl. ,...,.,,;,;/.I; . JJJ. , : ..:.; 1 ;_.,ri
·· .: ,�,"!�;.>� ,.,).,.> • ·."(�. , _ _,. -� � ' • .
' ). I I • ' 0
� , " �-.?.J ,;1 .IJ� fl� J,l.,,J I���, ; ,!,b '.,r.;;.· �
• !.:t'�,
.1/0,.j,_,,.· � � ' �
�!,Af''J,;,
.1 .J, ' .. �11 M.· � ,,J..;�JA r: . .:>1:1;.
: , • ) IN�� • , (�; v.
II.(;,�), ,
1 _,;..;... , ,. ;f;.,/1. ;/JI .,/�.�J.(�nff'JI��
. J 11)1,;-I.:.� - �:��.'_,.;;.,.;./
'" ! • JI., �� :t .. � ;r£ �
� ./.
;-lcl';,;f.;J,,'o,.'
. .J��}�d:.' 4 1"
.11'-!/:'!',,• • •J, �'j;;,;.,J•�. ll'�"� .,:, ,:,,� .. "'o,J;,,;,"'v .i .. . , '.r...,:.. j, :,� .t.:
�1�i
..·,:;�,
_,, 7•·i;:·,�
� 'f,, • ,..,.. ��"";.;· �)
"'oii�. ,�,
.; �;,,;;
..�
.�°t.Jr1 j,,) ; �_;
/. '£1111 I ;',;
--':,., ��;v-�;;��-v ;r
. ..�� :.r4';,.;. � -:1' . �;;.;Ji.,:
t.'f,./c·'- .'"-��i�
. . .f .
.. i..1, " r., .. -. . � '. � . . ... ..:-,,;,i,, !:t. �: .i 11 .. ,r, �I , 1, I ;_:,.:.r, . 1 JJ, " � • • f 1 1
. , . . . " . . . .
1',,,./.'.._, 11.-, i1,r.,; /,, , / . /./• •{.J• o!'J lf' 1 °&A l•� .JN�( ... '4o l
. f,
../J',,,'f,,, "'"� r''J ,1;',;. 1,... .1�J Ji,;',!'/�': • •'1,. ' ' I e· ''· ,.-• I • • • r.
. I """, "' :1· • �
... ,.,·;.,
.
.J , l'> --'· 6:..
� (:"' � . . • , . •,�lc>,,.\.:'·r -:,,J!,J.I("' ..
" ... .c::Ql4J -.. �_,•/y, J J. 1
...
�,_,,_,� h....
:,�"'&,,J(;. -:"; ,,1:,,..
_,I ; ... ·...
· � , , ., v-�,....
1�.� - J'rJ,.:,_ ,;/, c+..V. °"''' � ,,,.. �
/r":�, l,/
..
!�'J '..J, (! ,,,,./l_.,/, �,, ;�".'{.,., ,;
. .., ,J/11/JJ,, f'{.J� �i;. I _ ,, t�,,J. �· , . J�-� .//.?.
, � , , · " ' /;., .i1;,.,:.J�.,, �J��·i.,�./. ,� ,,,;.
J, /rJ.',jv,�I .u..
1 J.u � 'e.;/'.
..i�f!;,,,,
\1.�.,,";.
l)JJ.,,'..
.,,;,;11 " .,,,,.;,u , /�/ j:
;;A.I� ��·"'-:� ..
..,.,,'.J.��)���,.
;,/'.,,µ;.
• :J">�)..,,,tr ._ \ .1�1 • • ', 1/)iA.f..
,..•,.,.,,i,,,��A :t�; .1/c>-u": "- ;.
;.,.
- t�·'- ' � "'. ...� · .h. /.,.;, .,,,,p l';,·J. ->.1.�·�,
. �- , .. , •- I:.
,'w;I
..
d/ .IJ" � 7'J,: , �,,,.,.,;_P , ./,,IJ.V_,,/, • " "' _, ..,,,- ,... • •, • , 1 • I • \I' · f"l)� .,J.A;l1,.J1.'J 16' ,,,.,.;. 1
'!''"' !--1);1:.J,1...- . ,, .> ; , • • • ,/
...
114- . •..
4) kki Yasag1 Yasas1 Tarl1$malan:
Hi�unutamad1-�1m olaylardan biri de Trabzon Milletvekili Ali Si.ikri.i Bey tarafmdan, i�kinin yasaklanmas1 konusunda Meclis'e su
nulan yasa bnerisinin do�urdu�u tart1�malardrr. Bu bneri Meclis'in bir�ok komisyonlarmdan g�mi�. "Ser'iye Enci.imeni" i�kinin lslamhkta zaten ha ram ve yasak ol
du�unu, bunun i�in bir yasa yapmamn bile gere!i olma
d1�m1, �eriat kurallannm uygulanrnasmm yeterli olacati
m raporla bildirmi�ti .
Meclis a�1lah dbrt ay olmu�tu. Bbyle bir yasaya kar
�· olanlar vard1. Ozellikle Maliye Bakaru Ferit (Tek) Bey
�ok uzun, a�1k yi.irekli, a�1k sbzlil, herkesin anlayacati dil
de bir konu�ma yaparak Myle bir yasamn uygulama ola
na�1 bulamayaca�m1 , buna polis yeti�meyece�ini, bir�ok evin gizli meyhane olaca�m1, oysa bi.it�enin paraya gerek
sinmesi oldu�unu, bunun A merika'da bile uygulanama
yaca�m1, Bol�evik Rusya'da da yasaklanma di.i�i.ini.ilmi.i�
ise de uygulama olanaks1zh�1 yi.izi.inden vazge�ildi�ni uzun uzun anlatt1. Kendisiyle Ali Si.ikri.i Bey arasmda �ok sert ve hakarete kadar varan sbz di.iellosu oldu. Sankh hoca
lar ki.irsi.iye do�ru yi.iri.idi.iler. Ashnda �ok kibar, nazik ve yumu�ak bir zat olan Ferit Bey hi� korkmad1, y1lmad1, hepsine gerekli yamtlan verdi.
Ben, dinleyici locasma � 1kan merdivenin tahta basa
ma�mda Ferit Bey'e bir �ey olacak diye i.izi.iltip titri
yordum.
Ferit Bey'e bir �ey olmad1, ama i�ki yasa�1 bnerisi �o
�unlukla kabul edilerek yasala�t1.
0 gi.inden sonra, i�kiye di.i�ki.in olduklanm gizleme
yen milletvekillerinin: